همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران از دیرباز تاکنون به دلیل داشتن آب و هوای خنک در فصل گرم تابستان شُهره بوده و اگر از حدود سه هزار سال پیش و در دوران باستان، به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد، دلیلش همین آب و هوای خنک به دلیل موقعیت جغرافیایی و وجود کوه سرافرازی همچون الوند است.
بارش‌های مناسب، وجود نهرها، جنگل‌ها و پوشش گیاهی در این خطه از ایران زمین، موجب شده است در طول تاریخ و در دوره های مختلف، همدان مورد توجه پادشاهان، فرمانروایان و مردمان آن زمان قرار گیرد.
اگر مادها پس از سال‌های سال کوچ کردن، همدان را برای ماندن و زندگی کردن انتخاب کردند، وجود همین آب، و هوای مناسب در این نقطه از کره زمین است.
از سویی دیگر مناسب بودن هوای تابستان در این خطه از ایران زمین موجب برگزاری مراسم‌های گوناگونی شده است.
مردم همدان از دیرباز تاکنون به شکرانه نعمت‌های خدادادی جشن‌های مختلفی در چهار فصل سال برپا می‌کردند.
به طور کلی بیشتر جشن‌هایی که در تابستان برگزار می‌شد مربوط به آب، آبیاری، گیاهان و سرسبزی بوده است.
از این رو تموز و گرما نیز از این کلیت مستثنی نبوده و با آب، آبادی و سر سبزی در بلندترین روزهای سال باعث شده است تا انسان در برابر گرما و خشکی مقاومت کند و بیشترین کوشش را برای آبادانی زمین، داشته باشد.
دیار هگمتانه یکی از جاهایی است که جشن چله تموز در گذشته‌های نه چندان دور برگزار می‌شد. در تقویم این خطه از ایران «چله تموز» تابستان از اول تیرماه شروع می‌شود و تا دهم مردادماه ادامه می‌یابد و «چله کوچک» تابستان از دهم مرداد شروع و تا سی‌ام این ماه ادامه دارد.
اما حالا با تغییر اقلیم آب و هوایی، رفته رفته دمای هوای خنک همدان در فصل تابستان به سمت گرم شدن می‌گراید.
گویا این روزها خنکای ماه نخست تابستان دیگر توان مقابله با آفتاب سوزان تابستان را ندارد و هواشناسی اعلام کرده است که مردم مناطق مختلف همدان هفته جاری روزهای گرمی را سپری می‌کنند.
کارشناس اداره‌کل هواشناسی همدان روز شنبه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: به دنبال پایداری جو، دمای هوای بیشتر نقاط استان در هفته جاری به اوج خود می‌رسد.
محمدحسن باقری‌شکیب افزود: بر اساس بررسی نقشه‌های ماهواره‌ای، آسمان بیشتر نقاط استان در ۷۲ ساعت آینده، صاف تا قسمتی ابری، همراه با غبار محلی، وزش ملایم باد و گرمای هوا پیش‌بینی می‌شود.
وی اظهار داشت: این روند تا انتهای هفته ادامه دارد و ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند.
وی ادامه داد: ممکن است افزایش دمای هوا، موجب آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان شود.
باقری‌شکیب عنوان کرد: از امروز دمای هوای این استان روزانه به صورت میانگین بین سه تا پنج درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد.
وی اضافه کرد: با گرم شدن هوا، دمای برخی از نقاط استان به ۴۰ درجه سانتی گراد نیز می‌رسد.
کارشناس اداره‌کل هواشناسی همدان گفت: در ۲۴ ساعت گذشته نهاوند با ۳۴ درجه سانتی‌گراد بالای صفر گرمترین و گل‌تپه با ۱۲ درجه سانتی‌گراد بالای صفر، خنکترین شهرهای استان بوده‌اند.
وی عنوان کرد: کمینه دمای هوای همدان ۱۳ درجه سانتی‌گراد بالای صفر و دمای بیشینه هوای این شهر نیز ۳۲ درجه سانتی‌گراد بالای صفر به ثبت رسیده است.
آب و هوای استان همدان در نتیجه وجود کوه‌های مرتفع، رودخانه‌ها و پستی و بلندی‌های زیاد به شدت متغیر است و زمستان‌های سرد، پر برف و باران و تابستان‌های معتدل دارد.