دستاوردهای دولت در عرصه سیاست خارجی طی سالهای اخیر بارها در رسانههای عربی انعکاس یافته و این رسانهها آثار ناشی از برجام، در پیش گرفتن دیپلماسی اعتدالی، تلاش برای تقویت مناسبات با دیگر کشورها و نقش آفرینی ایران در حل بحرانهای جهانی را در گزارشها و تحلیلهای خود مورد توجه قرار دادهاند.
مزایایی که ایران از برجام به دست آورد
با وجود خروج آمریکا از برجام، بازگشت تحریمها و ایجاد مشکلات عدیدهای به لحاظ اقتصادی برای ایران باز هم دستاوردهای برجام از دید بسیاری از رسانهها و تحلیلگران مخفی نمیماند؛ به طوری که خبرگزاری رسمی کویت «کونا» در یکی از گزارش خود توافق هستهای را بزرگترین دستاورد دولت «حسن روحانی» معرفی میکند که مزایای بسیاری برای ایران به دنبال داشته است.
در گزارش این خبرگزاری میخوانیم: توافق هستهای که در سال ۲۰۱۵ میلادی میان ایران و کشورهای گروه ۱+۵ امضا شد بزرگترین دستاورد دولت روحانی بود. از ویژگیهای این توافق آن است که ایران برنامه هستهای خود را حفظ کرد و توانست به جامعه بینالملل وارد شود. ایران به لطف این توافق توانست از فصل هفتم منشور سازمان ملل خارج شود. همه تحریمهای سازمان ملل یکباره از ایران برداشته شد و هیچ یک از طرفها به گزینه نظامی متوسل نشدند. تهران پس از توافق هستهای قراردادهای بزرگی به ارزش ۲۵ میلیارد دلار با شرکتهای غربی برای خرید ۱۰۰ هواپیما با هدف مدرن سازی ناوگان هوایی امضا کرد. افزون بر این، ایران برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی قراردادی به ارزش ۴.۸ میلیارد دلار به امضا رساند. در داخل هم دولت موفق شد برای دو میلیون نفر فرصت کاری فراهم و تورم را کنترل کند و در زمینه تولید گندم و بنزین به خودکفایی برسد.
در این زمینه «صالح باقر» کارشناس مسائل ایران به خبرگزاری رسمی کویت گفته است: دولت روحانی توانست از راه گفتوگو و مذاکره برنامه هستهای ایران را حفظ کند. به اعتقاد این کارشناس، ناخرسندی آمریکا از توافق هستهای به دلیل اهمیت بالای دستاوردهای ایران از توافق هستهای است. رئیس جمهوری ایران توانست ثبات اقتصادی و سیاسی را به ایران برگرداند. این در شرایطی است که پیش از توافق هستهای در نتیجه تحریمها و ناتوانی ایران در دستیابی به درآمدهای نفتی، این کشور با بیثباتی اقتصادی روبرو بود. دستاوردهای دولت روحانی به توافق هستهای محدود نشد. بلکه در بسیاری از بخشهای اقتصاد و انرژی هم دولت ایران دستاوردهایی داشته است. دولت ایران توانست با وجود کاهش بهای نفت، تولید و درآمدهای نفتی را افزایش دهد و سهم ایران را در اوپک بازیابد.
صالح باقر معتقد است امضای قرارداد میان ایران و شرکت های بزرگ اروپایی میتوانست برگ برندهای در دست ایران باشد که تهران به کمک آن بتواند توافق هسته ای را حفظ کند و در آینده کشورهای اروپایی را با خود همراه سازد.
شبکه خبری «العربیه» عربستان که بارها در گزارشها و تحلیلهای خود به برجام حمله و درباره توافق و برنامه هستهای صلح آمیز ایران سیاه نمایی کرده نیز نتوانست دستاوردهای ایران از برجام را کتمان کند. این رسانه سعودی در یکی از گزارشهای خود به قلم «مصطفی فحص» با عنوان «ایران و حفظ امتیازهای توافق هستهای» نوشت: تهران از زمانی که کاخ سفید از توافق هستهای خارج شده، از دیگر طرفهای توافق میخواهد که آمریکا را به تعهدات خود برگردانند. همچنین ایران با توجه به امتیازهایی که در این توافق به آن دست یافته است مخالف مذاکره درباره توافق هستهای جدیدی است.
به نوشته شبکه العربیه تهران به چندین دلیل مخالف اندیشه مذاکره برای توافقی جدید است که برجسته ترین آن امتیازهایی است که در نتیجه این توافق به آن دست یافته است. به موجب این توافق به طور خودکار قید و بندهای تحمیل شده علیه برنامه هستهای ایران از بین رفته بود و به این کشور اجازه داده شده است که تحت نظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تعدادی پرشمار سانتریفیوژ استفاده کند. این موضوع میتواند در آینده حجم اورانیوم غنی شده است ایران را به طور گسترده افزایش دهد. همچنین به موجب این توافق قرار بود مساله تحریمهای سلاح از ایران برداشته شود و این کشور به بتواند به بازارهای سلاح جهانی دست یابد.
دیپلماسی فعال دولت روحانی در عرصه جهانی
روزنامه «العربی الجدید» در گزارشی به قلم «فرح الزمان شوقی» دیپلماسی فعال ایران در منطقه را یکی از دستاوردهای دولت روحانی به شمار آورد و نوشت وزیر امور خارجه این دولت در سفرهای متعدد به کشورهای منطقه اهداف بسیاری را نشانهگذاری کرد که در راس همکاری های اقتصادی و نظامی بوده است. همچنین مقامات بسیاری از کشورها به ایران سفر میکنند. تحرکات ایران در منطقه به ویژه در کشورهای دارای هدف واحدی است. اکنون تهران در بحران سوریه نقش اساسی را دارد و نمیتوان نقش و تلاش دستگاه دیپلماسی این کشور را برای حل بحران سوریه نادیده گرفت.
تارنمای اندیشکده «الدیمقراطی العربی» مصر در گزارشی به قلم «حسن سعد عبد الحمید التحافی» آورده است: پس از توافق هستهای عنصر دیپلماسی به یک منبع مهم در قدرت نرم ایران تبدیل شده است. دیپلماسی ایران در این دوره نشان داده است که پرچم ارزشهای والا و مشروع را برای مردم ایران برافراشته است. ابتکار عملهایی از سوی دولت ایران در عرصه جهانی طرح شده است که همه دارای بعد اخلاقی و قانونی هستند. دیپلماسی ایران نقش بزرگی در تولید قدرت نرم ایران و تشریح تصمیمهای سیاسی این کشور در داخل و خارج داشته است. رهاورد این دیپلماسی توسعه روابط ایران در عرصه بینالمللی به ویژه با روسیه و چین داشته است. دیپلماسی نرم ایران که بر اساس احترام به دیگر کشورها پایهریزی شده در ایجاد فضای مناسب برای سیاست خارجی ایران نقش داشته و به این کشور در رسیدن به اهداف خود کمک کرده است. دیپلماسی ایران سبب شده است که این کشور به قدرتی با رشد فزاینده در منطقه خاورمیانه تبدیل شود و در بسیاری از مسائل جهانی یک کشور نقشآفرین در نظر آید.
اکنون قدرتهای جهانی این موضوع را پذیرفتهاند که نمیتوانند بدون حضور ایران مشکلات منطقه به ویژه بحران سوریه را حلوفصل کنند و ایران با برگ برندههای خود در عراق، سوریه، لبنان، یمن و فلسطین از موضع و جایگاه خود در عرصه بینالملل دفاع کرده است. این موفقیت دیپلماسی به لطف به کارگیری افراد با کفایتی چون «محمد جواد ظریف» در دستگاه سیاست خارجی ایران به دست آمده است. به طوری که اندیشکده «کارنگی» او را موفقترین دیپلمات ایران پس از انقلاب به شمار میآورد. دیپلماسی سنجیده ایران سبب شده است که این کشور بتواند همپیمانانی را به دست آورد و با آنها به ائتلاف راهبردی وارد شود و اکنون نیز این کشور برای یافتن همپیمان جدید تلاش میکند و در هنگام تنشها از این همپیمانان به عنوان برگ برندهای استفاده میکند.