زیرساخت «شبکه ملی اطلاعات» سال‌ها است که توسعه پیدا کرده و افزایش کاربرد فضای مجازی در زندگی مردم به همین واسطه به اهمیت وجود زیرساخت ابری در کشور افزوده است.
اگر در چند سال اخیر گوشی تلفن همراه‌تان را عوض کرده باشید، احتمالا مشاهده کرده‌اید که پس از وارد کردن ایمیل، تمام اطلاعات تماس، یادداشت‌ها و حتی عکس‌هایی که در گوشی قدیمی‌تان داشته‌اید در دسترس‌تان قرار می‌گیرد. به زبان ساده این همان زیرساخت ابری است که این روزها در مورد آن زیاد صحبت می‌شود.
شناور در میان ابرها
«محمدعرفان شمسی» روز جمعه در گفت‌وگو با ایرنا به شرح امکانات فضای ابری و لزوم بومی شدن این دانش پرداخت و گفت: زیرساخت ابری این امکان را می‌دهد تا شما هر کجا، هر مکان و با هر سیستمی، به اطلاعات و نرم‌افزارهای خود دسترسی داشته باشید. دقیقا مانند جنگل ابری که وقتی شما وارد آن می‌شوید، چیزی جز ابر نمی‌بینید و روی ابرها شناورید.
مسوول تیم رایانش ابری ابر آروان افزود: «کلود»، فضای ابری، زیرساخت ابری، رایانش ابری یا هر اسم دیگری که روی این مفهوم جدید بگذاریم، در واقع به کاربر امکان شناوری در مکان و زمان را می‌دهد. امکانی که محدودیت در آن خیلی معنادار نیست.
وی با بیان این که تعریف دقیق‌تر زیرساخت ابری، ارائه (Deliver) زیرساخت سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و پلتفرمی از طریق شبکه (اینترنت و اینترانت) به مشتریان است، خاطرنشان کرد: در واقع هر آن‌چیزی که در گذشته نیاز بود مشتریان به صورت محلی (Local) راه‌اندازی و نصب کنند، (اعم از سخت‌افزار در دیتاسنتر، نرم‌افزاری مانند Microsoft word) در شبکه ابری از طریق اینترنت یا اینترانت و بدون نیاز به نصب، در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
فضای ابری، زیرساخت حیاتی
این کارشناس فناوری اطلاعات افزود: امکانات و ویژگی‌هایی که این زیرساخت ابری در اختیار کاربران قرار می‌دهد به حدی رسیده که امروزه این سرویس جز سرویس‌های زیرساختی قرار گرفته که دولت‌ها موظف به تامین آن برای کسب و کارها هستند. پیش‌بینی صاحبان فن این است که در آینده خیلی نزدیک زیرساخت ابری جزو مواردی قرار می‌گیرد که علاوه بر کسب و کارها باید به خانواده‌ها هم نیز ارائه شود.
او تشریح کرد: امروزه نیاز کسب و کارها به زیرساخت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دقیقا مانند نیاز به برق است. کارمندان برای انجام وظایف خود نیاز به کامپیوتر دارند و تمام اطلاعاتی که از فرآیند کاری‌شان تولید می‌شود نیاز به سرور، دیتاسنتر، فضای مناسب برای ذخیره و نرم‌افزار دارند.
شمسی با بیان این که سال‌های گذشته فراهم کردن تمام این نیازمندی‌ها به طور جداگانه بر عهده افراد بود عنوان کرد: کسب‌وکارهای زیادی وجود داشتند که هسته اصلی فعالیت آن‌ها حوزه دیگری بود، اما مجبور به فراهم کردن این قبیل زیرساخت‌ها بودند. علاوه بر این مشکلاتی مانند هزینه نگهداری و به‌روزرسانی، مشکلات تغییر و توسعه زیرساخت، هزینه نیروی انسانی و... نیز وجود داشت.
کاهش هزینه شرکت‌ها
این کارشناس فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: زیرساخت ابری این امکان را به کسب و کارها می‌دهد که بدون نگرانی در خصوص موارد این چنینی، عمده تمرکز خود را روی فعالیت اصلی (Core Business) خودشان بگذارند و با هزینه‌ای معقول، از تمامی خدماتی که وجود دارد بهره‌مند شوند. طبیعتا این بستر بسیاری از دغدغه‌ها و هزینه‌های شرکت‌ها را در عصر ارتباطات و اطلاعات کاهش خواهد داد.
«تمام این دلایل تاکید دوباره‌ای دارد بر این که چرا فراهم کردن چنین زیرساختی بسیار حیاتی و مهم است و اگر دولت‌ها در فراهم کردن آن کوتاهی کنند، به سرعت با عواقبش رو به رو خواهند شد.» وی با تاکید بر این مساله گفت: خوشبختانه در ایران و طی ۱۵ سال اخیر، وضعیت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات از لحاظ کمی به طور فزاینده‌ای در حال بهبود است.
تعریف پروژه اینترانت ملی، دولت الکترونیک و... در دهه ۸۰ و در سطح کلان، آغازگر حرکت به سمت استفاده از فناوری اطلاعات شد و انتظار می‌رود این پیشرفت‌ها علاوه بر کمیت و ساخت دیتاسنترهای جدید، از لحاظ کیفی نیز افزایش پیدا کنند.
همچنین برای موفقیت در این مسیر، انتظار می‌رود با برنامه‌های مشخص و مدون، امکان ساخت بخشی از تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز کشور به کمک همکاری‌های بین‌المللی فراهم شود. هر چند احتمالا شرایط کشور در این برهه امکان چنین کاری را نمی‌دهد، اما باید با آماده کردن زیرساخت‌های مورد نیاز، باید از تک تک فرصت‌های پیش آمده در آینده استفاده کنیم.