تاکنون بر اساس آمار موجود ۲۷۸ هزار و ۸۲۷ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۲۲۹ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جان‌باختگان کرونا در کشور به ۱۴ هزار و ۶۳۴ نفر رسید.
در ۲۴ ساعت گذشته تا ظهر امروز (۳۱ تیر ۱۳۹۹) و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، دو هزار و ۶۲۵ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که هزار و ۹۷۷ مورد بستری شدند. با این حساب، مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۲۷۸ هزار و ۸۲۷ رسید.
خوشبختانه تاکنون ۲۴۲ هزار و ۳۵۱ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. همچنین ۳۵۸۹ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند. تاکنون 2 میلیون و ۲۰۱ هزار و ۹۵۸ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است.
ویروس کرونا موسوم به « کووید ۱۹» اواسط ماه دسامبر (۲۴ اذر) در شهر ووهان واقع در مرکز چین گزارش شد ابتدا از این بیماری به عنوان ذات الریه نام برده می شد اما کمیسیون ملی بهداشت چین در ۳۰ دسامبر سال ۲۰۱۹ (۹ دی ماه ۹۸) به صورت رسمی شیوع این ویروس را در چین اعلام کرد.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همه امکانات بسیج شد و دولت نیز به طور ویژه از وزارت بهداشت حمایت کرد و به وزیر بهداشت اعلام شد که هر مقدار منابعی که لازم باشد با توجه به اینکه از جان مردم مراقبت می‌کنیم، از سوی سازمان برنامه تخصیص می‌دهیم.
دستور تشکیل ستاد ملی کرونا ، گام‌های اولیه دولت
در همین ارتباط رییس جمهوری چهارم اسفند سال ۹۸ در حکمی به وزیر بهداشت درمان وآموزش پزشکی دستور داد ستاد ملی بیماری کرونا تشکیل شود، حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی با صدور حکم و ابلاغ جدیدی به وی ماموریت داد تا ضمن تشکیل جلسات مستمر این ستاد، از تمام توان مجموعه‌های ذی‌ربط به منظور کمک به جلوگیری از شیوع و ریشه‌کنی هر چه سریع‌تر این بیماری بهره گرفته و به طور مستمر به وی گزارش دهد.
دستور تشکیل ستاد ملی بیماری کرونا به اعتقاد کارشناسان امر، اقدامی مناسب برای کنترل بیماری در کشور و اتخاذ تصمیماتی بود که بتواند در روزهای پیش رو راهکارهای مناسبی را اتخاذ کند و در این راستا جان هموطنان حفظ شود.
نوروز ۹۹ و دولت در تکاپوی کنترل کرونا
توجه دولت به همه گیری کووید-۱۹ تا جایی پیش رفت که حتی کابینه در نوروز ۹۹ به تعطیلات نرفت و با اولویت کرونا به کار خود ادامه داد و اعضای این ستاد نیز در استانها در روزهای تعطیل فعالیت داشتند.
رییس جمهوری ۲۷ اسفند سال قبل با تاکید بر این که همه باید در پویش"در خانه می مانیم" شرکت فعال داشته باشند، گفته بود: دولت در تعطیلات عید تعطیل نیست و همه مسوولان به خدمت‌رسانی مشغول خواهند بود، هر آنچه برای درمان بیماران و مقابله با شیوع ویروس کرونا مورد نیاز باشد با تولید در داخل و یا از طریق واردات تامین خواهد شد.
حجت الاسلام روحانی یک روز بعد در حاشیه جلسه هیات دولت، تمبر یادبود تلاشگران خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا را با عنوان "قهرمانان وطن " ممهور و از آن رونمایی کرد تا در جولان کرونا، مرهم و التیامی بر خستگی کادر درمانی، این تلاشگران و انساندوستان عرصه بهداشت و درمان باشد.
از دیگر اقدامات مثبت و موثر دولت تدبیر و امید در سال گذشته می‌توان به حمایت تمام و کمال از ستاد ملی مبارزه با کرونا اشاره کرد، تا جایی که رییس جمهوری ۲ روز مانده تا پایان سال در پی درخواست وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای تعطیلی برخی مراکز تراکم جمعیتی، دستور داد این مراکز را ستاد ملی مبارزه با کرونا مشخص کند تا بطور هدفمند و فقط به مدت محدود تعطیل شوند.
حمایت از اقشار آسیب‌پذیر
در جلسه همان روز هیات وزیران ارائه بسته کمک بلاعوض برای حدود سه میلیون نفر در چهار مرحله تصویب شد، تا حمایت از خانوارهای کم درآمد و همچنین، بخش‌ها و رسته‌های کسب و کارهای اقتصادی با بیشترین آسیب صورت پذیرد.
از سوی دیگر هیات وزیران با توجه به مشکلات پیش‌آمده ناشی از شیوع بیماری کرونا و به منظور حمایت از اقشار آسیب پذیرتر، "طرح خرید اعتباری اضطراری" را برای حمایت مالی از چهار میلیون خانوار تصویب کرد تا گامی دیگر باشد برای حمایت از مردمی که در گیر و دار ویروس کرونا مشکلات عدیده ای بویژه در حوزه اقتصادی پیدا کرده بودند.
برگزاری جلسه سران قوا با روسای کمیته های اصلی ستاد ملی مقابله با کرونا در دفتر رییس جمهوری در واپسین ساعت سال ۹۸ و تاکید روحانی بر ضرورت توجه به آموزش، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی و تدوین پروتکل های ویژه بهداشتی از جمله دیگر اقداماتی بود که در سال گذشته در موضوع کرونا می توان به اشاره کرد.
رییس جمهوری پس از ساعت تحویل سال با 3 استاندار گفت و گو کرد
اما ماجرای کرونا با پایان سال پایان نیافت و نوروز ۹۹ شاید تاریخی‌ترین عید از لحاظ مشکل مشترک باشد که ایرانیان داشتند، شیب صعودی مبتلایان و درگیر شدن استان‌های متعدد با این همه‌گیری بهاری، متفاوت را برای ایرانیان و دولت به همراه داشت.
رییس جمهوری ساعتی پس از تحویل سال ۱۳۹۹ در دفتر کارش، از طریق ویدئو کنفراس با سه استاندار، چند بیمارستان و مرکز فرماندهی پلیس راهور گفت و گو کرد، وی پس از تحویل سال، در دفتر کارش حاضر شد و از طریق ویدئو کنفرانس‌هایی که دو ساعت به طول انجامید با کادر درمانی سه بیمارستان، کارکنان یک کارخانه تولید ماسک و لباس پزشکی، مرکز فرماندهی پلیس راهور و همچنین سه استاندار گفت و گو کرد.
روحانی گفته بود که در شرایط امروز مهمترین عمل خیر، کمک به درمان سریع بیماران استانی ایام تلخ می‌گذرد اما خاطره فداکاری‌ها در تاریخ و ذهن ما خواهد ماند. تلاش برای عبور از کرونا یک مسابقه خیر و مطلوب است.
رییس جمهوری در دومین روز از سال نو در نخستین جلسه ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا در سال ۱۳۹۹ با بیان اینکه هفته دیگر درباره آغاز به کار مراکز اموزشی تصمیم‌گیری می‌شود، گفت: اگر بعد از پایان تعطیلات عید یعنی ۱۶ فروردین‌ماه کار آموزش‌ها شروع شد یک ماه به زمان تحصیلات افزوده می‌شود و اگر دیرتر شود یک مقدار به آن یک ماه اضافه خواهد شد.
وی ۲ روز بعد در نخستین جلسه هیات وزیران در سال نو خاطرنشان کرد: به مردم اطمینان می دهم که اولین دغدغه دولت و همه ارکان نظام و نیروهای مسلح تلاش برای حفظ سلامتی شما و فرزندانتان و تامین نیازمندی های عموم مردم است.
اقدامات مثبت دولت در فروردین امسال تا جایی پیش رفت که مدیر منطقه عملیات اضطراری سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که روند ابتلا به کرونا در جمهوری اسلامی ایران به سطح ثابت رسید و پیش از آن روحانی تاکید کرد که بازگشایی تدریجی مشاغل باید با دقت و رعایت کامل تمام دستورالعمل‌ها و اصول بهداشتی انجام شود، چون در صورت رعایت نشدن اصول بهداشتی، ممکن است این اقدام نه تنها مفید نبوده، بلکه خطرناک هم باشد.
از جمله دغدغه های حاکمیت و دولت در بحران کرونا بازگشایی اماکن متبرکه و مذهبی بود که از یک سو مطالبه بخشی از شهروندان به شمار می‌رفت و از سوی دیگر نباید به شیوع کرونا منجر می‌شد.
بر همین اساس در دومین ماه از بهار امسال یعنی اردیبهشت رییس‌جمهوری با بیان اینکه کشور بر اساس میزان شیوع و ابتلا به کرونا و تعداد فوتی‌ها تقسیم و به مناطق "سفید، زرد و قرمز" منطقه‌بندی می‌شود، گفت: مساجد، اماکن مذهبی بقاع متبرکه و نمازهای جمعه در "مناطق سفید" بازگشایی می‌شوند.
وی ۱۴ اردیبهشت اعلام کرد: مساجد ۱۳۲ شهرستان که شرایط منطقه سفید و کم خطر دارند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از ۱۵ اردیبهشت بازگشایی و از این هفته نماز جمعه در این شهرستان‌ها برگزار می‌شود.
رییس جمهوری در سومین ماه بهار سال جاری با تاکید بر این که همچنان ناگزیر به زندگی و همزیستی همراه با کرونا هستیم از همه مردم خواست همچنان رعایت کامل و با دقت پروتکل‌های بهداشتی را در دستور کار قرار دهند تا احیاناً با اوج‌گیری دوباره این بیماری بخاطر عدم اصول بهداشتی ناچار به بازگرداندن برخی محدودیت‌ها نشویم.
وی در گفت و گو با سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خاطرنشان کرد: کمیته‌های سلامت و امنیتی اجتماعی ستاد ملی مقابله با کرونا برای کنترل و مهار این ویروس، تصمیمات لازم جهت طرح در ستاد را اتخاد کند.
دکتر روحانی رییس‌جمهور پس از آن در اجرای مرحله "سازگاری با کرونا" هرگز به معنای کمرنگ شدن مقابله با این بیماری و عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در جامعه نیست و باید همچنان نسبت به رعایت آنها اهتمام داشته باشیم.
وی ۲۳ خرداد با بیان اینکه باید همه دستگاه‌ها و بخشهای مرتبط نسبت به چگونگی اجرای برنامه‌ریزی‌های لازم برای این مرحله آگاهی داشته باشند، اظهار داشت: هدف از اجرای مرحله سازگاری با کرونا، تامین سلامت مردم و حفظ جان آنان در کنار فعالیت پویای کسب و کارها است.
رییس‌جمهور با اشاره به افزایش نسبی آمار ابتلا به کرونا در برخی استانها و شهرها، تصریح کرد: باید با همکاری کمیته تبلیغات ستاد ملی مقابله با کرونا سیاست‌های آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی تقویت شده و صدا و سیما، رسانه‌ها و فضای مجازی همانند روزهای اولیه شیوع این بیماری در راستای رعایت دستورالعمل‌ها فعالیت کنند.
افزایش توان درمانی و پزشکی کشور
رییس جمهوری در پی شیب صعودی مبتلایان در تیر امسال گفت: طی این مدت به طور مداوم بخش بهداشت و درمان در حال کار بوده و همزمان تخت و بیمارستان را اضافه می‌کند به گونه ای که طی امسال هشت هزار تخت بیمارستانی اضافه خواهد شد، در همین دوره پنج تا ۶ ماهه‌ای که با این ویروس مواجه بودیم، هزار و ۵۰۰ تخت ویژه اضافه شد و به همین نسبت که جلو می‌رویم، تخت، ونتیلاتور، تخت‌های آی. سی. یو، امکانات دیگر و خطوط تولید دارو اضافه می‌شود که در هر ماه به طور متوسط دو خط دارو به توانمندی کشور اضافه می‌شود.
روحانی تاکید کرد: باید همه سه گروه خدمت دهنده، خدمت گیرنده و مکان خدمت، بهداشتی باشد و پروتکل‌ها را مراعات کنند. در خدمت دهنده، کاسب یا مسئول رستوران است که باید مراقبت کند و در خدمت گیرنده هم مردم هستند که هر سه باید مراعات کنند تا از این شرایط سخت عبور کنیم.
رییس جمهوری هفته گذشته در جلسه کمیته‌های تخصصی ستاد ملی مبارزه با کرونا تاکید کرد: تجربه دو مقطع مقابله با کرونا در کشور نشان می‌دهد که بیش از ایجاد هر گونه محدودیت و یا تعطیلی، رعایت دستورالعمل‌ها و مراقبت‌های بهداشتی راه حل اصلی مقابله با کروناست و ما برای مقابله موثرتر با کرونا ناگزیریم سبک زندگی خود را تغییر دهیم.
به گفته روحانی اجرا و عمل به مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا بسیار مهم و تعیین کننده است و مجریان و مسئولان اعمال این مصوبات باید با جدیت این موضوع را دنبال کنند.
در همین ارتباط و برای تحلیل اقدامات دولت از زبان متخصصان و استادان دانشگاهی، آنطور که عضو هیات علمی و استاد گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان معتقدند، سیاست‌گذاری‌ها، فعالیت‌ها و اقدامات دولت در ابعاد مختلف مرتبط با بیماری کووید-۱۹ و همه گیری کرونا ویروس مثبت ارزیابی می‌شود.
علی امیدی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه مدیریت و اداره کشور در این شرایط اقتصادی که با تحریم‌های متعدد از جمله در زمینه فروش نفت مواجهیم بسیار سخت است، تصریح کرد: با اینحال دولت می‌کوشد وضعیت را کنترل کرده و بهبود بخشد و این روند از همان ابتدای ورود ویروس به کشور مشهود بود.
دولت در زمینه کرونا اقدامات مثبت و راهگشا داشته است
وی با تاکید بر اینکه دولت مجبور است که چرخ اقتصاد کشور بچرخاند و هم کرونا را مدیریت کند، افزود: در شرایطی که ۸۰ درصد اقتصاد ما به درآمدهای نفتی وابسته است، رونق اقتصادی و توجه به معیشت مردم به مراتب سخت‌تر از روزهای قبل کرونا خواهد بود، با این وجود دولت اقدامات مثبت و راهگشایی متعددی داشته است.
عضو هیات علمی و استاد دانشکده علوم اداری دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه ایران از لحاظ فرهنگ بهداشت عمومی از جمله کشورهای متوسط رو به بالا بوده، گفت: درست است که معمولا جزو ده کشور مربوط به آسیب‌ها، مبتلایان و قربانیان کرونا هستیم، اما این به معنای نادیده گرفتن فعالیت‌های مثبت دولت نیست.
دولت بیش از گذشته مردم را به مخاطرات کرونا آگاه کند
در این پیوند یک جامعه شناس در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه اقدامات دولت به عنوان بخش اجرایی حاکمیت در کنترل و جلوگیری از شیوع ویروس قابل قبول بوده است، تصریح کرد: به نظر می‌رسد خود جامعه و شهروندان باید بیش از گذشته به مخاطرات این بیماری کشنده حساس شوند و خود مراقبتی و رعایت موازین پیشگیرانه را بدون اغماض لحاظ کنند.
مرتضی پدریان با اشاره به اینکه مردم در موضوع همه گیری کووید-۱۹ به اصطلاح علمی درگیر عمل‌گرایی شدند، خاطرنشان کرد: به زبان ساده‌تر شهروندان تا خودشان به بیماری مبتلا نشوند و در عمل عوارض آن را حس نکنند لزومی هم به باور و اهمیت دادن به آن و رعایت پروتکل‌های بهداشتی بویژه استفاده از ماسک نمی‌بینند، به باور این افراد، تا وقتی اقوام یا نزدیکانشان به این بیماری گرفتار نشوند باور نمی‌کنند که خطر در کمین آنهاست و باید مراقب باشند.
وی افزود: حاکمیت باید سعی کند بیش از گذشته این ویژگی ایرانیان را کم اثر کند و برای نیل به آن، راه اندازی پویش‌های اجتماعی، تبلیغ هرچه بیشتر، گزارش‌ها و اخبار و محتواهای رسانه‌ای تاثیر بسزایی خواهد داشت.
این پژوهشگر اجتماعی با بیان اینکه شرایط اقتصادی حاکم بر کشور بگونه‌ای است که اجازه اِعمال محدودیت‌های فراگیر را نمی‌دهد، گفت: به دیدگاه دولت باید فضای کسب و کار البته با رعایت موازین بهداشتی و ملاحظات پیشگیرانه در جریان باشد.
پدریان با اشاره به توجه بیشتر مردم اصفهان به موضوع کرونا در مدت اخیر تصریح کرد: عملکرد اصفهان حدود دو سه هفته اخیر می‌تواند الگوی مناسبی برای سایر نقاط جامعه باشد، زیرا بویژه استفاده از ماسک از سوی شهروندان جدی گرفته شد و تا حدی شیوع بیماری را کنترل کرد.
وی ادامه داد: استفاده بیشتر از رسانه‌های مقبول مردم برای فرهنگسازی ضروری است و در این ارتباط بکارگیری فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بدلیل نفوذ خوبی که بین مخاطبان دارند تاثیرات مثبتی در پی خواهد داشت.
خودکفایی در زمانه کرونا
در این ارتباط عضو هیات علمی و استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: با نگاهی دیگر در بررسی اقتصاد در سطح ملی باید گفت در برخی موارد به خودکفایی دست یافتیم و همین خودکفایی اقتصادی از جمله مزایای بود که به سبب ظهور ویروس کرونا بر کشور اعمال شد، علاوه بر آن با افزایش صادرات در برخی کالاها و اجناس بویژه در بخش بهداشتی و پزشکی به رشد صادرات دست یافتیم.
احمد گوگردچیان ادامه داد: ایران پیش از این تلاش می‌کرد که به اقتصاد بدون نفت دست یابد که البته این امر بسیار سخت بود اما با ظهور این بیماری توانست تا حدی برخی از توانایی‌های خود در زمینه‌های مختلف از جمله اقتصاد مبتنی بر علم و مباحث دانش بنیان و تولیدات نو و جدید را بهتر بشناسد.
وی اضافه کرد: بسیاری اقتصادها، راه‌های کسب درآمد و مشاغل تغییر می‌یابند و کشورهای در حال توسعه سعی خواهند کرد سطح و توان زیرساخت‌ها و تجهیزات خود را به کشورهای توسعه یافته نزدیک و با سرعت بیشتری زمینه‌های پیشرفت اقتصادی مبتنی بر علوم نوین را فراهم کنند.
این پژوهشگر اقتصادی تصریح کرد: از زاویه‌ای دیگر توجه بیشتر به فضای مجازی و مشاغلی که بر مبنای زیرساخت‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات کار می‌کنند از جمله موارد مهمی است که با شیوع کرونا به همگان گوشزد شد.
گوگردچیان اضافه کرد: افزایش اطلاعات عمومی، دانش عمومی و آموزش به مردم راهکارهای کسب درآمد و مشاغل نوین و آگاهی‌بخشی در زمینه‌های پروتکل‌های بهداشتی از جمله پیشنهاداتی است که ایران پساکرونا باید به آن توجه کند تا برای بحران‌های مشابه هم آماده باشد، باید کاری کنیم که از سطح غافلگیری ما در شرایط مختلف تا حد ممکن کاسته شود و آمادگی خود را برای بهبود فضای اقتصادی و کسب و کار، افزایش بیمه‌ها، صادرات و شکل گیری مشاغل جدید حفظ کنیم.
دیگر عضو هیات علمی و استادیار دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: در زمینه تاب‌آوری اقتصادی باید آمادگی برای هرگونه شوک موارد مشابه در کشور جدی گرفته شود و موضوعاتی نظیر پدافند غیرعامل، دولت الکترونیک، اقتصاد بر مبنای دیجیتال، سرمایه‌گذاری ضروری و لازم در سلامت و بهداشت، آموزش‌های همگانی و حفظ محیط زیست نیازمند بازنگری جدی است و قوای سه گانه باید این موارد را بیش از قبل مورد توجه قرار دهند.
بالا بردن سهم اقتصاد دیجیتال پیشنهادی برای دولت
محمدرضا حیدری، سرمایه‌گذاری در آموزش بهداشت و موازین پیشگیرانه، حفظ سرمایه‌های طبیعی، بالا بردن سهم اقتصاد دیجیتال، استفاده بیشتر از آموزش‌های الکترونیک، کمک به رونق مشاغلی که سهم فناوری اطلاعات در آنها بالاست، نوآوری‌های اقتصادی و توجه به رویکردهای مبتنی بر شرکت‌های دانش‌بنیان تمهیداتی است که می‌توان برای بهبود شرایط اقتصادی پیشنهاد کرد.
وی اضافه کرد: کرونا تاکیدی است که بر آمادگی هرگونه شوک اقتصادی که در صورت بروز بحران‌های مشابه راهکارهای مناسب برای برون رفت از مشکلات در کمترین زمان ممکن اتخاذ کنیم.
این استاد اقتصاد تصریح کرد: تغییرات در آینده وابسته به رفتار ویروس و نحوه انتشار یا ماندگاری آن دارد اما باید به این موضوع توجه کرد که ما باید اقتصاد خود را بیش از قبل مبتنی بر فضای مجازی و به صورت دیجیتال کنیم به ویژه مشاغلی همچون فروش‌آنلاین خواهد توانست تا حدی بر بخشی از مشکلات همگیری هر نوع ویروسی غلبه کند.
حیدری خاطرنشان کرد: ایران در شرایطی که با این همه گیری درگیر هستیم از نظر اقتصادی متفاوت از ایران پیش از کرونا خواهد بود زیرا اقتصاد بر اساس زیرساخت‌های ارتباطی و اقتصادی شکل خواهد گرفت و مسئولان کشور باید به این مهم توجه کنند.