حسن هانی زاده عصر یکشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا با اشاره به سفر پیش روی مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق به عربستان و ایران اظهار داشت: سفر مصطفی الکاظمی به عربستان سعودی و ایران پیام‌ها و پیامدهای بسیار مهمی به همراه دارد.
وی افزود: الکاظمی تلاش می‌کند تا با استفاده از نفوذ خود در دو حوزه عربی و عقیدتی به نوعی شرایطی فراهم کند که تنش‌های منطقه‌ای کاهش پیدا کند.
این کارشناس مسائل جهان اسلام یادآور شد: سیاست خارجی عراق محکوم به دو نظریه متفاوت است؛ نظریه نخست مبتنی بر شرایط عقیدتی و مذهبی حاکم بر اکثریت ملت عراق است که نگاهی کاملا عاطفی به جمهوری اسلامی ایران دارند و همواره ایران را به عنوان آغوش گرم ملت عراق تلقی می کنند و تجربه تاریخی روابط دو ملت هم این موضوع را اثبات می‌کند.
هانی‌زاده افزود: ایران در سخت‌ترین شرایط امنیتی، اقتصادی و سیاسی عراق، صرفنظر از نگرش‌های مذهبی به کمک برادران عراقی شتافت.
وی با بیان اینکه ایران هزینه‌های سنگینی برای برقراری امنیت در عراق پرداخته است، گفت: در طول ۶ سال اخیر که در نتیجه حضور داعش، ناامنی‌ها در این منطقه افزایش پیدا کرده بود، ایران برای ایجاد امنیت در عراق تمام توان خود را به کار گرفت.
این کارشناس مسائل خاورمیانه به نقش عراق در جهان عرب اشاره کرد و گفت: حوزه دیگری که عراق محکوم به آن است، مساله دایره عربی است لذا عربستان سعودی تلاش می‌کند با استفاده از این دایره، نفوذ خود را در عراق تقویت کند و نقش ایران را در این منطقه کمرنگ کند.
هانی‌زاده، فشار آمریکا به دولت عراق برای کاهش نفوذ ایران را یادآور شد و گفت: فشارهای آمریکا بر دولت عراق برای کاهش نفوذ ایران مزید بر علت است و یکی از خواسته‌های آمریکایی‌ها در جریان مذاکرات راهبردی عراق و آمریکا این است که حشدالشعبی و حزب‌الله و عصائب اهل‌الحق که سه نهاد نظامی مردمی هستند منحل شوند تا نفوذ ایران کاهش پیدا کند.
وی افزود: الکاظمی حرکت کاملا هوشمندانه‌ای انجام داد تا به آمریکایی‌ها درباره امکان ناپذیر بودن خلع سلاح نیروهای مردمی هشدار دهد.
این کارشناس غرب آسیا تصریح کرد: بعد از صدور دستور حمله به مقر الحشد الشعبی در ماه گذشته و دستگیری ۱۴ نفر از فرماندهان این نیرو، مردم عراق در اعتراض به این حرکت به خیابان‌ها ریختند و نخست وزیر عراق را مجبور کردند تا این ۱۴ فرمانده را آزاد کند و از خلع سلاح حشدالشعبی خودداری کند.
الکاظمی نشان داد حشدالشعبی خط قرمز همه دولت‌ها است
هانی‌زاده، هدف الکاظمی از صدور دستور حمله به مقرهای نیروهای مردمی عراق و عقب‌نشینی سریع از این موضع بعد از اعتراض مردم را فهماندن این موضوع به آمریکایی‌ها عنوان کرد که حشدالشعبی خط قرمز همه دولت‌های عراق است و هیچ دولتی قادر به خلع سلاح این نیرو که به فتوای مرجعیت شکل گرفته، نیست و آمریکایی‌ها بعد از این ماجرا متوجه شدند که امکان خلع سلاح و به حاشیه راندن حشد الشعبی وجود ندارد.
این کارشناس مسائل عراق درباره سیاست دولت الکاظمی در قبال قدرت‌های منطقه ای اظهار داشت: الکاظمی سعی می‌کند که تنش‌های موجود در عراق را کاهش دهد و روابط متوازنی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برقرار کند تا این کشور به عرصه تقابل این قدرت‌ها تبدیل نشود.
الکاظمی ممکن است حاوی پیام عربستان برای ایران باشد
هانی‌زاده درخصوص سفر الکاظمی به عربستان نیز گفت: الکاظمی در سفر به عربستان سعی خواهد کرد تنش‌های بین تهران و ریاض را کاهش دهد به ویژه اینکه سعودی‌ها هم با توجه به شرایط بین‌المللی تلاش دارند تا تنش ها با کشورهای منطقه را کاهش دهند.
وی افزود: تلقی مقامات عربستان این است که ممکن است دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری آینده این کشور شکست بخورد و رقیب او جو بایدن وارد کاخ سفید شود و این مساله یک چالش جدی برای عربستان خواهد بود؛ به همین دلیل سعودی‌ها تلاش می‌کنند مشکلات و تنش‌های خود را در منطقه کاهش دهند و در انتظار نتایج انتخابات آینده آمریکا که تا سه ماه دیگر مشخص خواهد شد، بمانند.
این کارشناس مسائل جهان اسلام یادآور شد: یکی از سیاست‌های کنونی سعودی‌ها این است که اختلافاتشان را با تهران کاهش دهند. نخست‌وزیر عراق به خوبی می‌داند که سعودی‌ها نسبت به ایران به خاطر شرایط جهان و منطقه ممکن است نرمش نشان دهند و حتی در سفر به تهران ممکن است الکاظمی پیام مثبت سعودی‌ها را به تهران منتقل کند.
تحقق چشم‌انداز مبادلات ۲۰ میلیارد دلاری در دستور کار دو دولت است
هانی‌زاده، توسعه روابط دوجانبه ایران و عراق در حوزه‌های مختلف را از دیگر اهداف سفر الکاظمی دانست و گفت: موضوع دیگر تعیین چارچوب سیاست خارجی عراق است که مناسبات تهران و بغداد باید به سطح قابل قبولی برسد زیرا مناسبات ایران و عراق خارج از پروتکل های تعریف شده بین‌المللی است به دلیل اینکه ایران در عراق نفوذ فرهنگی و مذهبی دارد. علاوه بر این ۱۴۰۰ کیلومتر مرز با عراق هم موضوع مهمی است که نقش بی بدیلی در روابط و مناسبات دو کشور ایفا می کند به همین دلیل نفوذ ایران یک نفوذ کاملا معنوی است و هیچ دولتی نمی‌تواند در مقابل نفوذ ایران ایستادگی کند.
وی افزود: نخست‌وزیر عراق سعی می‌کند از طریق تعریف یک زیربنای سیاسی مشترک بین ایران و عراق، نقش مثبتی ایفا کند؛ ضمن اینکه الان به خاطر بسته بودن مرزها و شرایط موجود در جهان به خاطر کرونا، حجم مبادلات اقتصادی ایران و عراق به شدت کاهش پیدا کرده که پیدا کردن یک راهکار اقتصادی برای این موضوع هم در مدار توجه الکاظمی خواهد بود.
این تحلیلگر مسائل منطقه‌ای، سفر اخیر محمد جواد ظریف به عراق را هم در این راستا عنوان کرد و گفت: وزیر امور خارجه در این سفر، آخرین نتایج کمیته تحقیق مربوط به ترور شهید سردار سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس را با مقامات امنیتی عراق مورد بحث قرار داد که گفته می‌شود سرنخ‌هایی در مورد همکاری برخی از عوامل داخلی با نیروهای آمریکایی در این ترور به دست آمده است.
هانی‌زاده، برنامه‌ریزی برای تحقق چشم‌انداز ۲۰ میلیارد دلاری مبادلات اقتصادی بین دو کشور را از دیگر اهداف سفرهای مقامات دو کشور عنوان کرد.
نتایج مثبت سفرهای الکاظمی و ظریف به زودی آشکار می‌شود
وی به سفر ظریف به اقلیم کردستان عراق هم اشاره کرد و گفت: سفر ظریف به اقلیم و گفت‌وگوی وی با مقامات این منطقه می‌تواند به کاهش حضور برخی از گروهک‌های تروریستی که از خاک اقلیم کردستان برای آزار رساندن به ایران استفاده می‌کنند، کمک کند.
این کارشناس مسائل بین‌المللی، سفر ظریف به بغداد و سفر الکاظمی به عربستان و ایران را دارای یک رابطه به هم‌پیوسته ارزیابی و خاطرنشان کرد: این سفرها یک حلقه به هم پیوسته هستند که نتایج مثبت آن به زودی آشکار خواهد شد و روابط تهران و بغداد در آینده به سطح قابل قبولی در حوزه‌های مختلف نظامی، امنیتی، سیاسی و اقتصادی خواهد رسید.