در سال های نه چندان دور، تهیه سوخت برای تامین گرمایش خانه در زمستان‌های سرد و پرسوز استان اردبیل و تامین سوخت برای پخت و پز از دغدغه‌های جدی اهالی بویژه مناطق روستایی بود به طوری که از ماه‌ها قبل از زمستان، مردم برای تهیه سوخت مورد نیاز به تکاپو می‌افتادند.
این مسائل اگر در کنار مسدود شدن راه‌های روستایی به علت برف و سرما و نیز نبود وسیله نقلیه برای تردد به شهر برای تامین سوخت قرار گیرد، سختی زندگی در این استان دو چندان حس می‌شود.
گرم کردن منازل در حدود یک هزار و ۶۹۵ روستای استان اردبیل علاوه بر تحمیل هزینه و زحمت زیاد بر خانوارها، یکی از موضوعاتی بوده که طی سال‌های گذشته در کنار عوامل دیگر به مهاجرت از مناطق روستایی استان دامن زده و موجب کاهش جمعیت برخی روستاهای دورافتاده و سردسیر استان شد.
تامین سوخت از منبع پایدار و دائمی با شرایط بهره‌برداری آسان و ارزان در دهه‌های گذشته همواره در راس برنامه‌های مسوولان استان اردبیل بود و بر همین اساس در اوایل دهه ۷۰ گازرسانی آغاز شده و در دهه ۸۰ نیز گازرسانی به همه شهرهای استان انجام شد.
با وجود گازرسانی به شهرها و برخی روستاهای نزدیک مناطق شهری استان اردبیل، عملیات گازرسانی به روستاهای این استان در دهه ۷۰ و ۸۰ با کندی پیش رفت به طوری که در آغاز کار دولت احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۴ تنها ۲۳ روستا معادل ۱.۷ درصد روستاها به شبکه گاز لوله‌کشی شده متصل شده و تنها ۱۰ درصد جمعیت روستایی از گاز بهره‌مند شدند.
این روند در دولت نهم و دهم نیز با سرعت متوسط ادامه یافت به طوری که در آخر دولت دهم، تنها ۴۰۰ روستا معادل ۲۲ درصد روستاهای استان اردبیل به شبکه گاز لوله‌کشی شده کشور متصل شده بود.
گازرسانی به ۹۱۵ روستای استان اردبیل در دولت تدبیر و امید
با آغاز کار دولت تدبیر و امید، سرعت گازرسانی در استان اردبیل شتاب گرفت به طوری که با تامین زیرساخت‌ها و اعتبارات لازم، گازرسانی به روستاها در راس برنامه دولت گرفت و در طول هفت سال گذشته ۹۴۴ روستای استان گازرسانی شد.
مدیرعامل شرکت گاز استان اردبیل در مصاحبه با خبرنگار ایرنا اعلام کرد: هم‌اکنون یک هزار و ۳۱۵ روستای استان اردبیل گازرسانی شده و ۹۸ درصد از جمعیت ساکن در این روستاها از انشعاب گاز بهره‌مند شده‌اند و نرخ خانوارهای روستایی بهره‌مند از گاز به بیش از ۹۴ درصد رسیده است.
رشید اسماعیلی افزود: شرکت ملی گاز با واگذاری ۱۲۹ هزار و ۴۷۲ انشعاب گاز در روستاهای استان در ۲ دهه گذشته بویژه با سرعت بخشیدن به این کار در طول دوره خدمت دولت تدبیر و امید، عمق خدمات خود در روستاها را گسترش داده است.
وی بیان کرد: علاوه بر واحدهای مسکونی و منازل روستانشینان، تعداد ۶ هزار و ۱۱۰ مورد از واحدهای خدماتی و عمومی روستایی و نیز تعداد ۲۱۹ واحد صنعتی فعال در مناطق روستایی استان اردبیل هم که اغلب شامل دامداری، مرغداری و صنایع وابسته کشاورزی است، به شبکه گازرسانی کشور متصل شده‌اند.
مدیرعامل شرکت گاز استان اردبیل اظهارداشت: خدمات دولت تدبیر و امید در گازرسانی به مناطق روستایی این استان همچنان با سرعت ادامه دارد و قرار است شرکت گاز با گازرسانی به ۱۱۰ روستای بالای ۲۰ خانوار باقیمانده که همه آنها هم جزو مناطق روستایی کم جمعیت و دور استفاده هستند، کارنامه خدمات روستایی خود در این عرصه را تکمیل کند.
اسماعیلی همچنین با اشاره به کوهستانی و سردسیر بودن اکثر مناطق استان، هزینه گازرسانی به یک روستای واقع در مناطق صعب‌العبور این خطه را ۱۰ برابر هزینه اجرای طرح گازرسانی روستایی در مناطق دیگر عنوان کرد و افزود: با این وجود، اجرای طرح‌های گازرسانی روستایی با سرعت ادامه دارد.
وی افزود: کوهستانی بودن منطقه بر فرایند اجرای طرح‌های گازرسانی استان تاثیر گذاشته و موجب بی‌رغبتی پیمانکاران برای اجرای طرح گازرسانی روستایی و در نهایت تاخیر جزیی در زمان اجرای این پروژه‌ها شده است.
مدیرعامل شرکت گاز استان اردبیل، سرانه گازرسانی به روستاهای مناطق غیرکوهستانی را ۱۰۰ میلیون ریال و در مناطق کوهستانی این استان را ۳۰۰ میلیون ریال اعلام کرد و گفت: بر همین اساس دولت سرمایه‌گذاری هنگفتی برای گازرسانی انجام داده است.
افزایش ۷۲ درصدی گازرسانی روستایی استان اردبیل در دولت یازدهم و دوازدهم
با انجام ۷۲ درصد گازرسانی روستایی در طول دوره خدمت دولت یازدهم و دوازدهم، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های روستاییان این خطه رفع شده و دیگر هیچ خانه‌ای در این روستاها سرد نیست و سردترین روستاهای استان اردبیل گرمای خدمات دولت را چشیده‌اند.
مدیرعامل شرکت گاز استان اردبیل همچنین گفت: با اجرای طرح گازرسانی به ۱۱۰ روستای استان تا تابستان سال آینده، چهار درصد از روستاهای دارای سکنه نیز از گاز لوله‌کشی بهره‌مند می‌شوند.
وی ادامه داد: با تکمیل طرح‌های در دست اجرا تا یک سال آینده، میزان بهره‌مندی و دسترسی روستاهای استان اردبیل به گاز لوله‌کشی شده به بیش از ۹۸ درصد رسیده و این استان در ردیف مناطق سبز در امر گازرسانی قرار خواهد گرفت.
توحید علی‌نژاد ، یکی از روستاییان استان اردبیل نیز با اشاره به آسان‌تر شدن زندگی در روستا پس از گازرسانی گفت: در چند سال گذشته با رفع دغدغه تامین سوخت، زندگی در روستاها مثل شهر شده است.
وی گازرسانی به زادگاه خود روستای مرزی و کوهستانی چلک در شهرستان گرمی را اقدامی مفید برای اهالی عنوان و بیان کرد: استفاده از گاز لوله‌کشی شده با میانگین یک میلیون ریال هزینه ماهانه، نگرانی ما را در تامین سوخت سابق نفت برطرف کرده است.
تجارت کریم‌زاده دیگر سکنه اهل روستای خانقاه فودلادلو بخش هیر شهرستان اردبیل نیز به خبرنگار ایرنا گفت: پیش از اتصال روستای ما به شبکه گاز لوله‌کشی شده کشور، نیاز سوخت خود را که اغلب کپسول گاز، مخزن پیک نیک، نفت و گازوئیل بود، به سختی تهیه کرده و برای حمل آن به روستا متحمل هزینه زیادی می‌شدیم.
وی بیان کرد: پس از گازرسانی به روستا، ضمن توقف استفاده از سوخت‌هایی مثل نفت، گازوئیل، هیزم و فضولات حیوانی، روند مهاجرت اهالی از روستا نیز متوقف شده و ساکنان با پرداخت ۵۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال هزینه ماهانه به نسبت ماه‌های سرد و گرم سال، دیگر نگران تامین سوخت خود نیستند.
وی ارتقای سطح سلامت و بهداشت مردم پس از گازرسانی به روستا و احداث حمام‌های خانگی و نیز تامین آب گرم دائمی در همه منازل بویژه در ماه‌های سرد سال را از جمله آثار مثبت گازرسانی به روستای خود دانست و ادامه داد: این مساله در روستاهای سردسیری مثل خانقاه فولادلو بسیار حیاتی است.
تاکنون برای اجرای طرح‌های گازرسانی به ۲۹ نقطه شهری و یک‌هزار و ۳۱۵ روستای استان حدود ۱۰ هزار کیلومتر شبکه‌گذاری شده است.
گاز استان اردبیل از طریق سه مسیر خط انتقال شهرستان آستارا ـ اردبیل و همچنین از طریق خط لوله شهرستان سراب ـ نیر و نیز خط انتقال ۲۰ اینچ میانه - خلخال تامین می‌شود و سیستم تغذیه گاز رینگی شده و از سه جهت تامین و تقویت شده است.
این سه خط انتقال گاز به استان اردبیل، موجب فراهم شدن زمینه تامین گاز صنایع و پایداری آن در زمان بارش‌های سنگین برف و افت شدید دمای هوا شده است.
میزان مصرف گاز طبیعی استان اردبیل طی سال گذشته در بخش‌های خانگی، تجاری و صنعتی ۲ میلیارد و ۶۸۸ میلیون متر مکعب بوده که به علت سردسیر بودن استان، یک میلیارد و ۹۰۵ میلیون متر مکعب آن در بخش خانگی و صنعتی مصرف شده است.
استان اردبیل با یک میلیون و ۲۷۰ هزار و ۴۳۰ نفر جمعیت ، یک‌هزار و ۷۰۰ روستای دارای سکنه دارد که یک‌هزار و ۲۴ روستا بالای ۲۰ خانوار هستند.
گزارش: حسن فاخری