«نصرت‌الله تاجیک» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا اظهار کرد: باید به سفر مصطفی الکاظمی از نگاه و منظر اقتصادی نگریست و رسانه‌ها نیز جهت تحلیل و مطالبه‌گری خود را به سمت ایجاد یک الگوی همکاری‌های اقتصادی ببرند.
کارشناس مسائل خاورمیانه افزود: عراق از جهت مسائل داخلی، مشکلات ساختاری، گرفتاری‌هایی که آمریکایی‌ها و شخص «پل برمر» (حاکم نظامی آمریکا در عراق بعد از اشغال آن کشور) ایجاد کردند وضعیت پیچیده‌ای دارد. شمال کشور در اختیار کردها، مرکز در اختیار اهل سنت و جنوب کشور در اختیار شیعیان است.
تاجیک با تشریح مشکلات موجود در عراق گفت: مناصب سیاسی هم در عراق به همین کیفیت تقسیم شده است. رییس جمهور کرد، رییس مجلس اهل تسنن و نخست‌وزیر عراق از شیعیان انتخاب می‌شود که این یک ساختار ناکارآمد را ایجاد می‌کند.
این کارشناس مسائل بین الملل افزود: مشکلات عشیره‌ای هم در عراق خیلی قوی است و نقش عشایر و شیوخ در سیستم سیاسی و اجتماعی عراق هنوز حرف اول را می‌زند.
وی با بیان اینکه شرایط پساداعش بحث کارآمدی سیستم حکمرانی در عراق را تحت‌الشعاع قرار داده است، اظهار کرد: بحران ناکارآمدی در بهمن ماه و اسفندماه اعتراضاتی را در شهرهای عراق در پی داشت و این موضوع می‌رفت که صحنه عراق را به بی‌ثبات کند در چنین شرایطی اگر ما قصد داریم به عراق کمک کنیم باید تلاش خود را به سمت الگو و ارتباط اقتصادی متوجه کنیم.
سفیر پیشین ایران در اردن گفت: عراق و ایران عمق استراتژیک یکدیگر هستند، عراق دروازه شرقی اعراب به سمت ایران است، الگوی همکاری جدید با عراقی‌ها، همکاری ما با دیگر کشورهای عربی تسهیل می‌کند.
وی، استقلال و امنیت عراق را برای ایران حائز اهمیت دانست و گفت: اینکه گروه‌هایی در عراق به ایران نزدیک هستند به معنای نادیده گرفتن نقش دولت عراق و همکاری با دولت عراق نیست.
وی افزود: بازار عراق برای تجار و سرمایه‌گذاران ایران از جهات فنی و مهندسی، فناوری، آی‌تی و انرژی برای شرکت‌های ایرانی مطلوب و جذاب است و با توجه به اینکه در این حوزه‌ها ایران صاحب نیروی انسانی تحصیل کرده و متخصص است، نه تنها عراق که می‌توانیم از حیث سرمایه‌گذاری، آموزش و خدمات مورد نیاز خاورمیانه را تامین کنیم.
این دیپلمات سابق با بیان اینکه ایران نسبت به حضور آمریکا در عراق مظنون است، گفت: اینکه آمریکا در عراق چگونه حضوری داشته باشد به مردم و دولت عراق مربوط است ولی از آن جهت که هدف آمریکا از حضور در عراق، صرفا برای همکاری اقتصادی با عراق نیست بلکه به نیت کنترل ایران و فشار بر سیاست خارجی ما است، نسبت به این حضور شک و شبهه داریم.
حضور آمریکا در عراق مستعد تنش است
تاجیک با تاکید بر اینکه حضور پرابهام و شک برانگیز آمریکا در عراق مستعد تنش است، اظهار کرد: از سویی ما و عربستان در سیاست‌گذاری‌ها با هم موافق نیستیم. عربستان به عنوان همسایه جنوبی عراق باعث می‌شود درگیری‌اش با ایران به صحنه عراق کشیده شود و مجموعه این معادلات باعث شده الکاظمی برای طراحی و تثبیت اوضاع داخلی کشور متبوعش سعی کند از طریق صفر کردن تنش بین این کشورها به دنبال ایجاد توازن باشد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه بیان کرد: هم ما و هم عراق در برهه کنونی بر مبنای الگوی روابط اقتصادی پیش می‌رویم. این هم ظرفیتی توسعه‌ای برای دو کشور فراهم می‌کند و هم حساسیت‌های رقبای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایران را بین می‌برد.
وی در باره نقش دیگر کشورهای همسایه عراق در بازار این کشور و احتمال جایگزین شدن آنها به جای ایران گفت: دو کشور ایران و عراق عمق استراتژیکی دوگانه دارند یعنی ما به عنوان پشتیبان عراق، عمق استراتژیک آنها هستیم و از طرفی عراق بدون جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند موفق باشد، چه برای حل مشکلات داخلی و چه در سیاست خود در منطقه خاورمیانه. عراق هم به دلایل تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی و ایدئولوژیک عمق استراتژیک ایران است.
تاجیک اظهار کرد: اینکه عراق ممکن است انرژی خود را از طریق همسایگان دیگر تامین کند، به بازار عرضه و تقاضا مربوط است و تحلیل خاص خود را می‌طلبد. اگر ما نتوانیم نیاز انرژی عراق را تامین کنیم یا قیمت ما گرانتر از دیگر رقبا باشد طبیعی است که هر عقل سلیمی به دنبال کالای سهل‌الوصول و ارزانتر است، بنابراین این موضوع را نباید با پیوستگی‌ها و ارتباط طبیعی دو کشور نباید مخلوط کنیم.
وی ادامه داد: در مجموع معتقدم حضور ایران در کنار عراق، هم به طور مستقیم می‌تواند به نفع توسعه آن کشور باشد و هم به‌طور غیر مستقیم از حضور ما در کنار خود در توازن بخشی با سایر کشورهای عربی و از جمله عربستان استفاده خواهد کرد. عراق در گذشته قدرت منطقه ای محسوب می‌شد و تنه به تنه عربستان می‌زد، ولی اکنون به دلایلی چون سپری کردن دوران پسا صدام، حمله آمریکا به آن کشور، جنگ با داعش و مسائل بعد از آن دچار مشکلات ساختاری شده است.
این دیپلمات پیشین ایران با بیان اینکه نمی توان قدرت و جایگاه عراق را نادیده گرفت، اظهار کرد: فعلا عراق دارای مشکلاتی هست ولی به زودی عراق متفاوتی را شاهد خواهیم بود. ما باید سعی کنیم عراق به ثباتی نهادینه شده برسد تا بتواند مشکلات خود را حل کند، در غیر اینصورت سرریز مشکلات، بی‌ثباتی و ناامنی آن به سمت ایران خواهد آمد.