مهاجرت در سال های اخیر تبدیل به یکی از ابر روند های جهانی شده و بر اساس آمار سازمان بین المللی مهاجرت/ IOM، نزدیک به ۳۵ درصد کل مهاجران دنیا را مهاجران با مهارت بالا و دارای تحصیلات دانشگاهی تشکیل می دهند. بر اساس آمارهای جهانی تعداد مهاجران در سطح جهانی ۷۵ میلیون نفر در سال ۱۹۶۰ بود که در سال ۲۰۱۸ به ۲۵۰ میلیون نفر رسیده است، چهار کشور انگلیسی زبان آمریکا، کانادا، انگلیس و استرالیا مقاصد اولیه و اصلی مهاجران هستند؛ هر چند این روند در سال های اخیر به دلیل سیاست های رئیس جمهوری آمریکا در تغییر قوانین اعطای ویزا و پیامدهای برگزیت (خروج انگلیس از اتحادیه اروپا) تغییر کرده است.
نخستین سالنامه مهاجرتی ایران، با همین رویکرد در معاونت علمی و فناوری نهاد ریاست جمهوری، به همت رصدخانه مهاجرت ایران تهیه و توسط انتشارات دانش بنیان فناور چاپ و منتشر شده است.
پرویز کرمی مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با اعلام خبر انتشار نخستین سالنامه مهاجرتی ایران گفت: در این سالنامه آخرین آمار و اطلاعات موجود در حوزه‌های مهاجرتی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد. این اقدام را باید گامی ارزشمند برای قرار گرفتن ایران میان کشورهایی دانست که به شکلی نظام‌مند به تدوین و انتشار داده‌های مهاجرت اقدام کرده‌اند.
رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، افزود: اطلاعات این سالنامه حوزه‌های گوناگون مهاجرتی را شامل می‌شود که در فصل‌های مختلف با ارائه اطلاعات دقیق به آن پرداخته شده است. آماری چون جمعیت ایرانیان خارج از کشور، جابه‌جایی‌های دانشجویی و مهاجرت‌های کاری. اطلاعات مهاجرت‌های اجباری- پناه‌جویی مبتنی بر منابع داخلی و گزارش‌های مرجع بین‌المللی است که می‌تواند برای مسئولان اجرایی و محققان این حوزه مفید باشد.
رئیس انتشارات دانش‌بنیان فناور ادامه داد: این سالنامه که به همت رصدخانه مهاجرت ایران زیرمجموعه پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف تدوین شده، اطلاعات جامعی درباره جمعیت مهاجران ایرانی در نقاط مختلف جهان به همراه سهم جمعیت مهاجران ایرانی از سبد جمعیت مهاجران جهان بر اساس شاخص‌های مختلف ارائه می‌کند.
به گفته کرمی، در این سالنامه مخاطبان با آخرین وضعیت و روند جابه‌جایی بین‌المللی دانشجویان ایرانی در طول چند دهه مختلف با اتکا بر آخرین منابع موجود قابل استناد آشنا می‌شوند و وضعیت فراز و فرود رتبه دانشجوفرستی ایران در جهان، جمعیت دانشجویان بین‌المللی مشغول به تحصیل در ایران، نرخ بازگشت متخصصان و فارغ التحصیلان ایرانی به داخل کشور، شاخص خالص چرخش نخبگان ایرانی از سرفصل‌های مهم این سالنامه است.
کرمی با اشاره به اینکه مطالعه این سالنامه اطلاعات مفید دیگری را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد، افزود: در این زمینه می‌توان به آخرین وضعیت تعداد دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های کشور آمریکا به عنوان مهمترین مقصد تحصیلی دانشجویان بین‌المللی در جهان و ایران، روند صدور انواع ویزاهای تحصیلی همراه با تعداد و جایگاه جمعیت دانشجویان ایرانی در دانشگاه برتر آمریکا و جهان در مقایسه با دیگر کشورهای دانشجو فرست به این کشور اشاره کرد.
برای نخستین بار اطلاعات بسیار جامعی از وضعیت ایران در مهاجرت‌های اجباری و پناه‌جویی ( ورودی و خروجی) در این سالنامه آمده است که می‌تواند برای دستگاه های اجرایی و افراد محقق و دانشگاهی جذاب و قابل استفاده باشد.
کرمی انتشار سالنامه آماری مهاجرت ایران از بعد بین‌المللی را گامی مهم و ارزشمند دانست و گفت: برداشتن این گام، جایگاه کشور ایران در میان کشورهای در حال توسعه که برای سیاستگذاری و مدیریت هدفمند مهاجرت های بین المللی در تلاش هستند را برجسته‌تر می‌کند. همچنین چنین اقداماتی می تواند در راستای میثاق‌نامه جهانی مهاجرت‌های امن و نظام‌مند زمینه توجه جدی‌تر سازمان‌ها و نهادهای بین المللی، از جمله سازمان بین‌المللی مهاجرت را به منظور ارائه حمایت‌های مالی و معنوی بیشتر به ایران فراهم کند.
سالنامه آماری مهاجرت ایران با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همکاری مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری با همکاری گروه کثیری از محققان، دست اندرکاران و فعالان حوزه مهاجرت‌های بین‌المللی در کشور توسط رصد خانه مهاجرت ایران تهیه شده است. مقرر است این سالنامه به صورت منظم و سالیانه به روز رسانی شود و از این منظر به عنوان مرجع علمی معتبر برای تحلیل و سیاستگذاری در حوزه مهاجرت خواهد بود. این سالنامه اوایل هفته آینده با حضور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری رونمایی می‌شود.