صباح زنگنه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا با بیان اینکه اهمیت سفر الکاظمی از اهمیت خود عراق نشات می‌گیرد، گفت: عراق کشور بزرگ و مهمی در منطقه با ریشه‌های عمیق فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و همسایه جمهوری اسلامی است که دارای مرزهای طولانی در حدود ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ کیلومتر با ایران است، بنابراین خود سفر حائز اهمیت بسیار است.
نماینده سابق ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی تصریح کرد: هیچ مسئولی در ایران یا عراق نمی‌تواند مستقل و بدون در نظر گرفتن منافع مشترک دو کشور گام بردارد و منافع مشترک دو کشور همه مسئولان را ناگزیر می‌کند که به تقویت و تحکیم و توسعه روابط بیاندیشند.
وی به استفاده ابزاری آمریکا و برخی کشورهای منطقه از عراق علیه جمهوری اسلامی ایران در گذشته اشاره کرد و گفت: عراق در میان معادلات سیاسی منطقه و جهان شاهد تحولات زیادی بوده و زمانی آمریکا و برخی کشورهای عرب منطقه سعی کردند از عراق به عنوان یک حربه و ابزار علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده کنند و در نتیجه هم به عراق و هم به ایران و هم به صلح و امنیت منطقه ضربه زدند.
وی یادآور شد: تجربه تلخ جنگ تحمیلی فراروی هم مسئولان ایرانی و هم مسئولان عراقی است و هیچ مسئولی در دو کشور حاضر نیست که چنین تجربه‌ای را تکرار کند.
زنگنه با بیان اینکه مردم ایران و عراق با اشتراکات عمیق فرهنگی و دینی به توسعه روابط دو ملت می‌اندیشند، گفت: فقط آمریکاست که هنوز از اینکه روابط ایران و عراق را تضعیف کند، مایوس نشده است و گرچه می‌داند قادر به قطع روابط دو کشور نیست اما تلاش می‌کند این روابط را تضعیف کند.
وی خاطرنشان کرد: مسئولین، احزاب، پارلمان، مرجعیت و مردم عراق اهمیت روابط با جمهوری اسلامی را درک و لمس می‌کنند و همین فهم مشترک کمک می‌کند که بهترین روابط بین دو کشور برقرار شود.
این کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه حجم و کیفیت و عمق روابط بین دو ملت و دو کشور در منطقه و جهان نظیر ندارد، تصریح کرد: این عمق و شباهت و هم‌سنخی و هم‌جهتی روابط باید توسط مسئولان دو کشور به برنامه‌های توسعه‌ای و همکاری در همه رشته‌ها تبدیل شود.
زنگنه درباره طرح موضوع میانجیگری عراق بین ایران و عربستان در رسانه‌ها نیز گفت: اینکه در رسانه‌ها موضوع میانجیگری عراق بین عربستان و ایران مطرح می‌شود ناشی از عدم درک معادلات منطقه و نقش و توان این کشورها است.
وی با بیان اینکه عراق برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت دارد و مورد احترام است، خاطرنشان کرد: عربستان هم برای عراق اهمیت قائل است اما از این جهت اهمیت دارد که می‌خواهد از موقعیت این کشور نه برای اصلاح و بهبود شرایط امنیتی و رفاه منطقه بلکه در جهت تخریب روابط ایران و عراق استفاده کند.
عراق در دام عربستان نخواهد افتاد
این کارشناس مسائل غرب آسیا، رویه عربستان در برخورد با مسائل منطقه، عراق و جمهوری اسلامی ایران را یادآور شد و گفت: طبعا این رویه ها با چنین نیت‌هایی جواب نخواهد داد و عراقی‌ها هم متوجه هستند که عربستان چه اهدافی را در این کشور دنبال می‌کند، بنابراین در دام این نوع تفکرات نخواهند افتاد.
زنگنه، رسیدن به یک موقعیت باثبات و ارتقای امنیت را خواست عراقی‌ها عنوان کرد و گفت: آنچه که عراق امروز به دنبال آن است، رسیدن به موقعیت باثبات و با امنیت بالاست، تا بتواند زمینه رشد و توسعه را فراهم کند؛ بنابراین با این تفکر، عراق می‌تواند به عنوان پل ارتباطی سازنده بین کشورهای منطقه عمل کند و نه اینکه صرفا پیام رسان بین کشورها باشد.
وی تصریح کرد: وقتی عراق به این مرحله از ثبات و امنیت و آمادگی برای رشد و توسعه رسید، خود به خود کشورهای دیگر را در همین جهت کمک خواهد کرد که آنها هم همین تفکر و جهت گیری را داشته باشند.
نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی با بیان اینکه عراق می‌تواند از توان ایران در رسیدن به ثبات و امنیت استفاده کند، گفت: عراق از توان عربستان هم می‌تواند در مسائل توسعه‌ای یا سرمایه‌گزاری استفاده کند اما اگر بخواهد وارد رقابت با عربستان شود، انرژی آن تلف و گرفتار خواهد شد.
زنگنه تصریح کرد: دیدگاه ایران این است که عراق کشوری آزاد و مستقل است و می‌تواند منافع خودش را تشخیص داده و با همه کشورها رابطه داشته باشد اما این دیدگاه در میان مقامات عربستانی وجود ندارد و به همین دلیل اصلا زمینه چنین تحرکی نمی‌بینم.
وی، دنباله‌روی محض ریاض از واشنگتن در همه مسائل سیاسی و اقتصادی را یادآور شد و گفت: عربستان حتی با افزایش تولید نفت به عراق، ایران و خودش ضربه زد که این موضوع به کاهش قیمت نفت و درآمد همه کشورهای نفتی منجر شد و این سیاست، سیاستی نیست که عراق را خوشحال کند.
همکاری مشترک منطقه‌ای در زمینه کرونا، تروریسم و نفت
این کارشناس مسائل غرب آسیا از کشورهای منطقه خواست تا درباره چالش‌های مشترک منطقه گفت‌وگو و همکاری کنند و افزود: کنترل کرونا با همکاری و همبستگی مشترک کشورهای منطقه، همکاری در تنظیم بازار نفت و حمایت از حقوق همه تولیدکنندگان نفت بدون رقابت منفی و مخرب و همکاری در جهت برقراری امنیت و مبارزه با تروریسم فرامرزی و فرامنطقه ای می‌تواند فصل جدیدی از تعامل بین کشورهای منطقه را رقم بزند.
زنگنه تصریح کرد: مسائل فوق، عمده چالش‌هایی هستند که کشورهای منطقه اعم از ایران و عربستان باید به فکر حل و مقابله با آنها باشند و اگر چنین کنند خودبه‌خود روابط بین تهران و ریاض جای خودش را پیدا خواهد کرد و اختلافات کم خواهد شد.
تحول در روابط دوجانبه موضوع اصلی سفر الکاظمی بود
وی درباره این موضوع که چرا بحث میانجیگری عراق بین ایران و عربستان این روزها مطرح می‌شود، نیز گفت: برخی از تحلیلگران و مشاوران با طرح این مبحث فکر می‌کنند شان عراق ارتقا پیدا می‌کند و بالاتر می‌رود در حالی که مسائل اساسی‌تری وجود دارد که عراق و ایران با هم‌افزایی و همفکری به فکر حل آنها هستند.
این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: اینکه انعکاس اختلاف دیدگاه بین ایران و عربستان چگونه در عراق منعکس می‌شود می‌تواند در مذاکرات دوجانبه عراقی‌ها با ایران و با عربستان بررسی شود و راه‌حل‌هایی برای آن در نظر گرفته شود.
زنگنه به میانجیگری برخی کشورهای منطقه بین تهران و ریاض در گذشته اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه کشورهای بزرگ دیگری برای میانجیگری بین ایران و عربستان تلاش کردند و موفقیتی کسب نکردند، وارد کردن عراق به بحث میانجیگری و بعد نتیجه نگرفتن از آن، عملا روحیه عراقی‌ها را تضعیف می‌کند.
وی گفت: بحث‌ها درباره میانجیگری عراق بین ایران و عربستان را باید کنار گذاشت و با یک تفکر علمی، منطقی و واقع‌بینانه مسائل منطقه و دوجانبه را بررسی کرد و به این موضوع باید توجه کرد که تحول در روابط دوجانبه مبنای سفر الکاظمی به ایران بود و بحث‌های منطقه‌ای گرچه ممکن است در دیدارها مطرح شده باشند اما مذاکرات دوجانبه موضوع اصلی این سفر بودند.