«مصطفی الکاظمی» روز سه شنبه ۳۱ تیرماه در نخسین سفر خارجی خود در جایگاه نخست وزیر عراق به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های عالی‌رتبه ایران در راس یک هیات بلند پایه سیاسی و اقتصادی وارد تهران شد و با رهبر انقلاب، رئیس‌جمهوری و دیگر مسئولان جمهوری اسلامی دیدار کرد. وی روز چهارشنبه به سفر خود پایان داد. این سفر باعث شد تا روابط دو کشور و ابعاد مختلف آن موضوع تحلیل و بررسی رسانه‌های عربی قرار گیرد.
سفر الکاظمی؛ ترسیم مسیر جدید در روابط ایران و عراق
شبکه «المیادین» لبنان با اشاره به سفر الکاظمی به ایران نوشت نقشه راه سیاسی و اقتصادی جدیدی برای مقابله با یکه‌تازی‌های آمریکا در حال شکل‌گیری است. در شرایطی که روابط آمریکا با نزدیک‌ترین همپیمانانش رو به سردی گراییده است الکاظمی در ایران علاقه‌مندی عراق به تقویت روابط با ایران را اعلام و به نقش ایران در کمک به عراق در مبارزه با داعش اشاره کرده است.
فراتر از آن، روحانی و الکاظمی تمایل خود برای افزایش حجم تجارت تا ۲۰ میلیارد دلار و تقویت سطح روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور را اعلام کرده‌اند. این در واقع عکس‌العملی در برابر تلاش‌های آشکار عربستان و امریکا برای سنگ‌اندازی در مسیر روابط تهران و بغداد است. دیدار الکاظمی با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هم اهمیت این سفر را دوچندان کرده است.
به نوشته شبکه المیادین، «انیس النقاس» هماهنگ کننده مرکز پژوهش‌ها و مطالعات راهبردی «اَمان» لبنان گفته نخست وزیر عراق به اخراج نیروهای آمریکایی از عراق اهمیت بسیای می‌دهد و کسی که خیال می‌کند محور مقاومت در عراق پس از ترور سردار «سلیمانی» ضعیف شده است در اشتباه به سر می‌برد و کسی هم بر روی نقش آمریکا در منطقه حساب باز کند ناامیدخواهد شد و در تحلیل تحولات جاری آمریکا دچار اشتباه شده است.
روزنامه فرامنطقه‌ای «الزمان» با انتشار خبر دیدار الکاظمی با مقام معظم رهبری در تیتر خود آوردآیت الله خامنه‌ای خطاب به الکاظمی گفت که ایران هرگز قضیه شهادت سپهبد شهید سلیمانی را فراموش نمی‌کند و ضربه متقابل را به آمریکا وارد خواهد کرد.
به نوشته تارنمای «البوابه» مصر، «رائد العزاوی» تحلیلگر مسائل سیاسی عراق گفت سفر الکاظمی به ایران مسیر جدیدی را در روابط بین دو کشور ترسیم کرده است که دارای مولفه های گوناگونی درباره نوع روابط با ایران است.
روزنامه «الصباح» عراق هم آورد: نخستین سفر خارجی نخست وزیر عراق به ایران با امضای توافقنامه‌های راهبردی و قراردادهای دوجانبه همرا بوده است.
روزنامه «العرب» چاپ لندن نوشت ناظران مسائل سیاسی معتقدند که دولت عراق اوضاع منطقه‌ای و بین‌المللی را با واقعیت نیاز عراق به روابط با ثبات تحلیل می‌کند و منافع دو کشور را در نظر دارد. او با همه همپیمانان خارجی با این رویکرد برخورد می‌کند و قصد ندارد به هیچ یک از طرف‌ها تعهد دهد که در مرحله آینده روابط خصمانه‌ای با تهران در پیش خواهد گرفت.
به نوشته روزنامه العرب، «فاروق یوسف» تحلیلگر مسائل سیاسی عراق می‌گوید دولت عراق اگر می‌خواهد امور را اداره کند باید امتیازهایی را به جریان‌های سیاسی هوادار ایران بدهد. زیرا این جریان‌ها برخی از پرنده‌های مهم عراق را در اختیار دارند و پیشبرد امور تنها با همکاری روسای این جریان‌ها امکان پذیر است. همکاری در حد درک نیاز این جریان‌ها سبب می‌شود تا الکاظمی بتواند در مسیر اعتماد سازی با دیگر کشورها گام بردارد.
پایان جنگ یمن گشایشگر روابط ایران و عربستان
روزنامه الکترونیکی «رای الیوم» در گزارشی به قلم «صالح القزوینی» با اشاره به سفر الکاظمی به ایران و گمانه‌زنی‌ها درباره وساطت وی بین ایران و عربستان آورد: تهران معتقد است در صورتی که عربستان به جنگ در یمن پایان دهد امکان حل دیگر مسائل و اختلاف‌ها با این کشور وجود دارد. از این رو، اگر الکاظمی به دنبال وساطت میان تهران و ریاض است باید سعودی‌ها را خرسند سازد به جنگ یمن پایان دهند.
در این صورت شانس وی برای وساطت میان این دو کشور بالا خواهد بود و تهران با شرایط وی موافقت خواهد کرد. در این غیر این صورت نباید در این زمینه امیدوار بود. عربستان برقراری روابط با عراق را به قطع روابط بغداد با تهران مشروط می‌کند. ریاض خواهان تقویت روابط با بغداد است و در این زمینه بغداد را زیر فشار قرار می‌دهد و خواهان ضربه زدن به هواداران ایران در عراق است و به جنگ در یمن ادامه می‌دهد.
این جنگ بر روی روابط عراق و عربستان تاثیر خواهد داشت. زیرا برخی از گروه‌های سیاسی، فکری و عقیدتی مخالف ادامه جنگ یمن هستند. این گروه‌ها از نفوذ گسترده‌ای در عراق برخوردارند و در شرایطی که این جریان‌ها مخالف ادامه جنگ یمن هستند ماموریت الکاظمی برای تقویت روابط با عربستان دشوار خواهد بود.
ادعای رسانه‌های سعودی - اماراتی مبنی بر دخالت ایران در عراق
روزنامه «العین» امارات هر گونه گشایش روابط عراق با کشورهای عربی را با اهمیت به شمار آورد و ادعا کرد روابط عراق با عربستان بر خلاف اراده ایران است و اگر دولت عراق در این زمینه گام بردارد نشان داده است که می‌خواهد از ایران فاصله بگیرد.
شبکه «العربیه» عربستان هم در گزارشی ضمن ادعای دخالت ایران در امور داخلی عراق و معرفی ایران به عنوان عامل مشکلات عراق ادعا کرد: تقویت روابط عراق و عربستان فرصتی برای دو کشور برای رسیدن به تفاهم‌های مبتنی احترام است. عراق نیاز به حمایت اقتصادی و سیاسی عربستان دارد تا نیروی برق خود را تامین و شهرهای ویران شده به توسط داعش را آباد سازد. حمایت از مرزهای عربستان هم مهم است و بدون همکاری با عراق گروه‌های مسلح تهدیدی برای عربستان قلمداد خواهند شد. برای اینکه عراق به کشور مستقل در تصمیم‌گیری‌ها تبدیل شود نیاز به سرمایه‌گذاری‌های عربستان در این کشور دارد. این سرمایه‌گذاری‌ها نیاز به محیط امنی دارد که با استقبال سرمایه‌گذاران روبرو شود. اگر الکاظمی به سوی کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) برگردد فرصت خوبی را برای مردم عراق فراهم کرده است. این بازگشت نیاز به شبکه امنی دارد که ستون آن عربستان است. حمایت کشورهای عربی از عراق سبب می‌شود دولت این کشور بتواند برگ‌های خود را سامان بخشد و به حمایت های اقتصادی و امنیتی از مردم عراق بپردازد.
روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان در گزارشی با عنوان «تمرکز عراق بر روی روابط متوازن و تمرکز ایران بر روی افزایش مبادلات تجاری» مدعی شد: اظهارات مقام های ایران در دیدار با الکاظمی بیانگر دخالت ایران در امور عراق است. با توجه به اینکه ارزش پول ایران بسیار پایین آمده است این کشور در سفر الکاظمی به تهران برنامه متفاوتی با برنامه سیاسی نخست وزیر عراق که به دنبال برقراری روابط متوازن در منطقه و دور کردن عراق از تنش‌های ایران و آمریکا است در پیش گرفت.