منابع خبری پاکستان امروز (پنجشنبه) به نقل از گزارش اخیر بانک توسعه آسیا با عنوان ارزیابی عملکرد سالانه کشورهای پیرامون برنامه همکاری اقتصادی منطقه آسیای مرکزی (CAREC) نوشتند: پاکستان به عنوان همسایه شرقی افغانستان و دارای چند گذرگاه مرزی فعال جهت تجارت دوجانبه و تسهیل ترانزیت برای کامیون‌های افغان، همچنان با موانع ساختاری در حوزه حمل و نقل جاده‌ای و هزینه‌های بالای آن برای بازرگانان افغانستان روبرو است.
بانک توسعه آسیا در این گزارش، برقراری موانع در مسیر تجارت ترانزیت افغانستان را چالش جدی برای پاکستان توصیف کرد و گفت: اما مسیر آسان، به صرفه، امن و جذابیت حمل و نقل جاده‌ای ایران باعث شده تا ۷۰ درصد تجارت ترانزیت افغانستان از مسیر این کشور همسایه انجام شود.
در این گزارش آمده است: به رغم اقدامات محکم پاکستان در جهت بهبود فضای تجارت ترانزیت، کاهش موانع ساختاری برای حمل و نقل جاده‌ای که هزینه تجارت را افزایش داده است، همچنان برای این کشور یک چالش جدی است.
گزاش بانک توسعه آسیا حاکی از روند آهسته و انتظار طولانی در کنترل گمرک پاکستان و وقت گیر بودن دو گذرگاه اصلی مرزی «تورخم» و «چمن» است. اما در مقابل مسیر ایران برای تجار افغان بسیار به صرفه همراه با جذابیت بیشتر تعرفه‌های امنیتی و تسهیلات حمل و نقل در بنادر این کشور می‌باشد.
علاوه بر تعداد اندک شرکت‌های حمل و نقل در پاکستان برای همکاری با کامیون‌های افغان، افزایش هزینه حمل و نقل جاده‌ای و پرداخت بیش از ۳۰ هزار دلار به سازمان درآمدهای ملی پاکستان (FBR) جهت دریافت مجوز عملیاتی از دیگر چالش‌هایی است که جذابیت مسیر ترانزیت را برای طرف افغانستانی کاهش می‌دهد.
بانک توسعه آسیا کاهش هزینه‌های سوخت در ایران از جمله گازوئیل و گرانی آن در پاکستان را نیز یکی از عوامل کاهش تجارت ترانزیت افغانستان از مسیر پاکستان و افزایش آن در ایران معرفی کرد.
دولت پاکستان که طی ماه‌های اخیر با هدف بهبود روابط با افغانستان اقدام به بازگشایی تمام گذرگاه‌های مشترک مرزی میان دو کشور مطابق پروتکل‌های بهداشتی کرده است، بیست و سوم تیرماه امسال از موافقت با درخواست کابل برای ازسرگیری تجارت ترانزیت و صادرات افغانستان به هند از طریق مسیر زمینی پاکستان خبر داد.
تنش‌های سیاسی، دیپلماتیک، مرزی و درگیری‌های نظامی میان پاکستان و هند همواره تجارت ترانزیت افغانستان از طریق مسیرهای زمینی پاکستان را تحت الشعاع قرار داده است. سال گذشته نیز پس از نبردهوایی میان دو رقیب هسته‌ای جنوب آسیا، تجارت افغانستان با هند متوقف شد اما پس از چندماه دولت اسلام آباد اجازه ازسرگیری تجارت افغانستان و هند از طریق مسیر پاکستان را صادر کرد.