ایران و چین در تلاشند تا در توافقی بلندمدت و در شرایطی که هر دو طرف تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند و چین همزمان در منازعه سخت تجاری با آمریکا دست و پنجه نرم می‌کند، افق‌های تازه‌ای از همکاری‌های دوجانبه را گشوده و بالطبع در قالب طرح «یک کمربند-یک جاده» آثار و پیامدهای راهبردی را عینیت ببخشند.
آغاز چنین همکاری‌هایی نشان می دهد که ایران توانسته به جایگاهی در نظام بین الملل برسد که بتواند با یکی از قدرت های اقتصادی جهان سند بلندمدت همکاری امضا کند.
ایران همچنان در حال مذاکره در مورد این توافقنامه با عنوان «مشارکت جامع راهبردی چین و ایران» است و توافق اولیه را «نقشه راه شفاف و راهنمای اصولی برای روابط برد-برد بین دو کشور» توصیف کرده است.
این توافقنامه که دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی است، در صورت اجرایی شدن، می تواند تأثیرات عمیقی بر مناسبات دوجانبه، منطقه ای و بین المللی داشته باشد. گسترش روابط ایران و چین نیز از این قاعده مستثنی نیست و در هر صورت، پیامدهای استراتژیک به دنبال خواهد داشت.
** مذاکرات تهران- پکن برای همکاری بلندمدت
در این ارتباط تارنمای «نیوز ۲۴» فرانسه با اشاره به توافق مزبور نوشت: چین و ایران با وجود فشار حداکثری ترامپ، بر سر توافقی بزرگ مذاکره می‌کنند.
به نوشته نیویورک تایمز، بر خلاف بیشتر کشورها، چین که در مقاومت در برابر تحریم‌های آمریکایی بسیار قدرتمند است، این توان را دارد که آمریکا را به چالش بکشد. همان‌گونه که در منازعه تجاری با واشنگتن به چالش کشیده بود.
نیوز ۲۴ می‌نویسد: چین با به بن بست کشاندن تلاش‌های دولت ترامپ به منظور گسترش تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران که اواخر سال میلادی جاری منقضی خواهد شد، نقشی اساسی در شورای امنیت سازمان ملل متحد دارد؛ اگرچه سفیر چین در سازمان ملل تلاش‌های آمریکا در استفاده از شرایط توافق هسته‌ای برای بازگشت ممنوعیت تسلیحاتی علیه ایران را رد کرد.
روزنامه واشنگتن پست نیز روز سه‌شنبه یکم مرداد جاری در مقاله‌ای با اشاره به سند جامع همکاری های ایران و چین، نوشت: ایران و چین اهداف بلندمدت خودشان را از این مشارکت دوجانبه و طولانی مدت دنبال می کنند. تهران، تحریم‌های آمریکا را پس می زند و پکن تبدیل به یک قدرت نوظهور می شود که سودای آن دارد تا قدرت نفوذ جهانی آمریکا را به چالش بکشاند.
این روزنامه آمریکایی، ایالات متحده را بازنده همکاری های ایران و چین دانست و تصریح کرد: چین با آرمان پس زدن قدرت نفوذ جهانی آمریکا و با رویای ایستادن بر جایگاه رهبری جهان، یک بستر جدید برای تحقق آرمان هایش پیدا کرده است: جمهوری اسلامی ایران.
واشنگتن پست همچنین نوشت: رویکرد دولت ترامپ در ماه‌های اخیر، تقابل با چین بوده و حاضر نیست به همکاری با این کشور منطبق با توافق تجاری فراگیر و همه جانبه ادامه بدهد. دولت ترامپ در زمان حاضر سخت درگیر بحران های بهداشتی و اقتصادی بوده و این مشکلات، او را نسبتاً ضعیف کرده و ارزیابی رهبری چین این است که اکنون بهترین زمان برای تفوق بر آمریکاست.
توافق دو کشور ایران و چین برای امضای پیش‌نویس سند همکاری‌های بیست و پنج ساله به سال ۹۴ و مذاکرات بهمن آن سال «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین در سفر به تهران و دیدار و گفت وگو با مقامات ایران برمی‌گردد.
همان‌گونه که «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه گفته، در آن زمان دو کشور در این ارتباط تصمیم گرفتند و این تصمیم اعلام علنی نیز شد؛ رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان می‌گوید: نخستین تصمیم ما این بود که روابط همکاری راهبردی ایران و چین را به روابط مشارکت جامع راهبردی ارتقا دهیم که سومین مرحله مشارکت راهبردی چینی‌هاست.
ظریف می‌گوید: بسیار به توافق نزدیک هستیم و به چینی‌ها گفتیم آمادگی داریم درباره سندی که بر اساس سند ما به ما دادند مذاکره و نهایی کنیم؛ احساس ما این است که بعد از چند ماه می‌شود این سند را نهایی کرد و به امضا رساند و بعد از آن حسب اینکه مواردی داشته باشد که نیاز به تصویب مجلس یا تصویب جهت‌های دیگر داشته باشد اقدام قانونی لازم در آن زمینه صورت خواهد گرفت و حتماً هم اطلاع رسانی به افکار عمومی کاملاً شفاف صورت می‌گیرد.
** سفر ظریف به عراق
در دیپلماسی فعال و پویای تهران، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه یکشنبه گذشته به عراق رفت تا در تداوم همکاری‌های دوجانبه تهران- بغداد، در ارتباط با دیپلماسی غرب آسیا باب تازه تری از همکاری‌ها را بگشاید؛ این سفر با هدف توسعه و تعمیق مناسبات دو کشور به ویژه در حوزه‌های اقتصادی و آماده‌سازی مقدمات نخستین سفر خارجی «مصطفی الکاظمی» به تهران صورت گرفته بود.
تحلیلگران، این سفر را که چهارمین سفر رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به عراق بود، پیش زمینه‌ای برای آماده سازی مقدمات سفر نخست وزیر این کشور به تهران ارزیابی کردند.
ظریف در سفر به عراق با مقام‌های ارشد عراقی همچون رئیس جمهوری و نخست وزیر در کنار چهره‌های سیاسی برجسته این کشور دیدارهای زیادی داشت که نشان می‌دهد مهمترین هدف این سفر، تحکیم روابط دوجانبه و نمایش پویایی دستگاه دیپلماسی با تمرکز بر همسایگان نزدیک در چارچوب تحکیم همکاری و امنیت منطقه‌ای بود.
در دیدار وزیر امور خارجه کشورمان با مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق، توسعه روابط دوجانبه و پیگیری توافقات سفر «حسن روحانی» به عراق در اسفند ۱۳۹۷ مورد بحث قرار گرفت. ظریف در دیدار با «برهم صالح» رئیس جمهوری کشور همسایه نیز راه‌های تعمیق روابط و مسائل منطقه و جهان را مورد بررسی قرار داد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در سفر به بغداد با «هادی العامری» رئیس گروه الفتح، بزرگترین فراکسیون در پارلمان عراق و «سید عمار حکیم» رهبر جریان حکمت ملی عراق نیز دیدار کرد و عمده مباحث مطرح شده در این دیدارها حول محور توسعه مناسبات دوکشور، ثبات و امنیت در عراق و نگاه مثبت به رویکرد دولت الکاظمی در ارتقای روابط با همسایگان بود. موضوعات مورد بحث در دیدار ظریف با «محمد الحلبوسی» رییس پارلمان عراق نیز تحولات منطقه و جهان در کنار توسعه مناسبات دوطرف در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، انرژی و فرهنگی و بحث حضور نیروهای خارجی در آن کشور بود.
ظریف، علاوه بر این با «فائق الزیدان» رئیس شورای عالی قضایی عراق گفت وگو کرد و سفر آینده نخست وزیر آن کشور به تهران را بهترین فرصت برای توسعه روابط دو کشور دانست. البته وزیر امور خارجه کشورمان پس از بغداد به اربیل مرکز اقلیم کردستان عراق رفت و با «نیچیروان بارزانی» رئیس اقلیم دیدار داشت که مهمترین محور آن، توسعه روابط اقتصادی بود.
به طور قطع، هماهنگی مقدمات سفر نخست وزیر عراق به تهران، یکی از محورهای مهم در سفر ظریف به بغداد بود. همان‌گونه که در عمده دیدارهای وزیر امور خارجه کشورمان با مقام‌های سیاسی و غیرسیاسی مطرح شد، تحکیم روابط تهران- بغداد به ویژه در حوزه مناسبات اقتصادی مورد توجه خاص قرار داشت.
** سفر نخست وزیر عراق به تهران در پی سفر ظریف
یک روز پس از سفر ظریف به عراق، نخست وزیر آن کشور راهی تهران شد تا در این رویداد، مقامات بلندپایه دو کشور با یکدیگر دیدار و گفت وگو کنند. بر اساس گزارش های منتشره، قرار بود نخست وزیر عراق در یک سفر دوره‌ای به منطقه، ابتدا به عربستان سفر کند اما سفر این مقام عراقی به ریاض به دلیل اعلام عربستان مبنی بر کسالت پادشاه سعودی به تعویق افتاد. در واقع نخست وزیر این کشور نخستین سفر خارجی خود را به جای ریاض، به تهران انجام داد.
در سفر دو روزه نخست وزیر عراق به تهران که نخستین سفر خارجی او پس از ۷۰ روز از تصدی پست نخست وزیری به شمار می رود، «مصطفی الکاظمی» با رهبر معظم انقلاب دیدار کرد؛ این دیدار به طور ویژه مورد توجه رسانه‌های عراقی قرار گرفت.
دیدار نخست وزیر عراق با رهبر معظم انقلاب از این حیث حائز اهمیت است که این دیدار، نخستین دیدار رسمی معظم‌له در شرایط خاص رعایت پروتکل های بهداشتی به دلیل شیوع کرونا در کشور بود که صورت گرفت و سفر الکاظمی به تهران نیز نخستین سفر رسمی او به عنوان نخست‌وزیر عراق به یک کشور خارجی بود.
در این دیدار، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه ایران هیچگاه بنای دخالت در امور عراق را نداشته و نخواهد داشت، گفتند: ایران، خواهان عراقِ عزتمند، مستقل و با حفظ تمامیت ارضی و وحدت و انسجام داخلی است. ایران قطعاً با هر آنچه موجب تضعیف دولت عراق شود، مخالف است.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: البته دیدگاه آمریکایی‌ها درباره‌ی عراق، درست در نقطه‌ی مقابل ماست؛ زیرا آمریکا به معنای واقعی کلمه، دشمن است و موافق عراق مستقل، قوی و دارای حکومتی با رأی اکثریت نیست.
ایشان تأکید کردند: برای آمریکایی‌ها اینکه چه فردی نخست وزیر عراق باشد مهم نیست؛ آنها به‌دنبال حکومتی همچون حکومت «پل برمر» حاکم آمریکایی عراق در اوایل سقوط صدام هستند.
مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق نیز، دیدار با رهبر انقلاب اسلامی را سعادتی بزرگ دانست و با قدردانی از مواضع و حمایتهای ایران در مقاطع مختلف بویژه در دوران جنگ با داعش و تکفیری‌ها، گفت: مردم عراق هیچگاه حمایتهای ایران را فراموش نخواهند کرد و واقعیت این است که خون عراقی‌ها و ایرانی‌ها در جنگ با تکفیری‌ها در هم آمیخته است.
وی تأکید کرد: روابط ایران و عراق، یک رابطه‌ی عمیق و طولانی تاریخی و فرهنگی و مذهبی با پشتوانه‌ی عشق و ارادت به اهل‌بیت علیهم‌السلام است.
الکاظمی در صدر هیأتی بلندپایه متشکل از شخصیت‌های سیاسی و اقتصادی در روز ۳۱ تیرماه به تهران آمد و علاوه بر رهبر معظم انقلاب، با رئیس جمهوری، رئیس مجلس شورای اسلامی و دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان دیدار و در عین حال در نشست مذاکرات مشترک هیأت های عالیرتبه ایران و عراق با حضور معاون اول رئیس جمهوری ایران شرکت کرد.
این سفرها، رویدادهای مهمی در تقویت و توسعه همکاری‌های دو جانبه میان ایران و عراق بود. سفرها و دیدارهای فشرده مقامات ایران و عراق به پایتخت‌های یکدیگر علاوه بر تأکید دوباره بر حسن همجواری تاریخی دو همسایه، می تواند ظرفیت‌های دو کشور را در توسعه و پیشرفت دو کشور احیا کرده و نقش مؤثری در ثبات و امنیت منطقه داشته باشد.
«موسی علیزاده طباطبایی» کاردار سفارت جمهوری اسلامی ایران با بیان این که حرکت قطار مناسبات رو به رشد دو کشور توقف‌ناپذیر است، گفت: روابط دو کشور وارد مرحله راهبردی شده و در مسیر صحیح و مستحکم قرار گرفته، به نحوی که قطار این مناسبات کند نخواهد شد.
«علی ربیعی» در نشست خبری با اصحاب رسانه گفت: پیام سفر نخست‌وزیر عراق به ایران، برای دو ملت تحکیم و گسترش روابط اقتصادی و پیام بین‌المللی این سفر هم صلح و ثبات در منطقه و برنامه‌هایی که به پیوستن کشورهای بیشتر به مساله همکاری ها برای صلح و ثبات در منطقه کمک می‌کند، است.
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رییس جمهوری ایران در نشست خبری مشترک با نخست وزیر عراق، از اراده دو دولت ایران و عراق برای ارتقای روابط تجاری دو کشور به ۲۰ میلیارد دلار خبر داد و گفت: دو کشور مصمم هستند همه مفاد توافقات دو طرف در اسفند ماه ۹۷ را اجرایی کنند.
شرایط بهداشتی منطقه و تامین اقلام بهداشتی و دارویی عراق، ارتقا و گسترش روابط تجاری بین دو کشور، همکاری‌های امنیتی، مسائل منطقه، ثبات منطقه و نقشی که عراق می‌تواند در منطقه به عنوان یک کشور قدرتمند عربی ایفا کند به عنوان موضوع‌های گفت و گوی رئیس جمهوری کشورمان با نخست وززیر عراق بود.
رییس جمهوری اسلامی ایران همچنین در دیدار با الکاظمی حفظ تمامیت ارضی و امنیت عراق به عنوان همسایه‌ای مهم و استراتژیک برای ایران را حائز اهمیت فراوان توصیف و تصریح کرد: نیروهای خارجی قادر به ایجاد هیچ خدشه و خللی در مناسبات برادرانه دو همسایه دیرین نخواهند بود.
نخست وزیر عراق هم گفت: باید از طریق همکاری و کارکردن با کشورهای مختلف منطقه، راهکار فراگیری برای پایان دادن به مشکلات و چالش‌های منطقه پیدا کنیم.
یکی از مهمترین جنبه های سفر نخست وزیر عراق به تهران، مسائل اقتصادی بود.
گرچه از اقتصاد عراق به عنوان اقتصاد بیمار یاد می شود اما این کشور در عین حال، یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است و برای همین، چشم قدرت های جهان به این کشور باز شده و سال هاست به سبب این ثروت های طبیعی، از دخالت قدرت های رنج می برد.
عراق در سال های اخیر یکی از شرکای بزرگ اقتصادی و تجاری ایران بوده اما این امر به دلیل ضعف اقتصادی عراق به صورت یک طرفه بوده و دولت الکاظمی می کوشد این قاعده را به معادله ای دو طرفه تبدیل کند.
خودکفایی عراق در تولید برخی کالاها و محصولات و امکان تولید پاره ای کالاها در این کشور، فضا را برای این همکاری دو سویه اقتصادی و تجاری با ایران فراهم کرده است.
به سرانجام رساندن پروژه های بزرگی مانند اتصال ریلی یا شبکه برق و اجرای کردن سازوکار مالی فرصت های مهمی است که می تواند جهشی در مناسبات اقتصادی دو کشور ایجاد کرده و بازارهای آسیای میانه و جنوب شرق آسیا را به روی عراق بگشاید.
به دنبال سفر وزیر امور خارجه ایران به عراق و متقابلاً سفر نخست وزیر عراق به تهران، «قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق روز پنجشنبه در توئیتی اعلام کرد؛ بزودی اتصال ریلی بین ایران و عراق از مسیر شلمچه برقرار خواهد شد.
دریابان «علی شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز با مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق دیدار و پیرامون آخرین تحولات سیاسی و امنیتی منطقه به ویژه روند مبارزه با تروریسم و جریانهای حامی آن و پرونده های امنیتی مشترک گفت وگو کرد.
در این دیدار دریابان شمخانی با تبیین اقدامات خباثت آمیز، تروریستی و ناامن ساز آمریکا، تشریک مساعی کشورهای منطقه برای خروج هرچه سریع‌تر آمریکای شرور را ضرورتی اجتناب ناپذیر برای تقویت صلح و ثبات در منطقه دانست.
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در دیدار مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق، روابط ایران و عراق را به پشتوانه اشتراکات فراوان تاریخی، مذهبی، فرهنگی و عادات و سنن به معنی واقعی کلمه برادرانه خواندند و تأکید کردند: آنچه در روابط دو جانبه برای جمهوری اسلامی ایران بسیار حائز اهمیت است منافع، مصالح، امنیت، عزت، اقتدار منطقه‌ای و بهبود شرایط در عراق است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه ایران هیچگاه بنای دخالت در امور عراق را نداشته و نخواهد داشت، گفتند: ایران، خواهان عراقِ عزتمند، مستقل و با حفظ تمامیت ارضی و وحدت و انسجام داخلی است.
همچنین «اسحاق جهانگیری» معاون اول رییس‌جمهوری در مذاکرات مشترک هیات های عالیرتبه ایران و عراق به هدف‌گذاری دو کشور برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری به میزان ۲۰ میلیارد دلار در سال اشاره کرد و گفت: برای تحقق این هدف‌گذاری، آمادگی تنظیم سند جامع همکاری اقتصادی و تجاری دو کشور در کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و عراق وجود دارد.
** نهایی شدن دو قرارداد همکاری با وزارت برق عراق
«رضا اردکانیان» وزیر نیرو گفت که امضای دو قرارداد همکاری با وزارت برق عراق در زمینه بهسازی و توسعه صنعت برق این کشور نهایی شد.
سفر دو روزه «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق به تهران که نخستین سفر خارجی او پس از ۷۰ روز از تصدی پست نخست وزیری به شمار می رود، در داخل این کشور بازتاب رسانه های گسترده ای داشت.
چهار روزنامه پرشمارگان عراق شامل «الصباح»، «الزمان»، «الصباح الجدید» و «المدی» تیترهای نخست خود را به این سفر اختصاص داده و در صفحه های داخلی، صفحه کاملی را به بیانات حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری، حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری ایران اسلامی و الکاظمی در تهران اختصاص دادند.
رسانه‌های عربی نیز از سه زاویه به سفر «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق به ایران نگاه کردند. بسیاری از رسانه‌ها این سفر را ترسیم‌گر مسیر جدیدی در روابط تهران– بغداد خواندند. برخی دیگر نیز نقش عراق در حل تنش‌های منطقه به ویژه جنگ یمن را یادآور شدند و گروهی دیگر نیز تلاش کردند عراق را ادامه روابط با ایران دلسرد کنند.
در همین ارتباط، رادیو بین‌المللی فرانسه با اشاره به سفر الکاظمی به تهران و دیدارهای او با مقام‌های ایران می‌نویسد: ایران و عراق، در مقایسه با دیگر همسایگان خود، بیشترین تبادلات اقتصادی را دارند. عراق یکی از مهمترین بازارهای کالاهای غیرنفتی ایرانی است.
این رسانه فرانسوی با اشاره به دیدار نخست وزیر عراق با رئیس مجلس شورای اسلامی ایران تأکید کرد: ما باید به مسائل خصوصی و عدم دخالت در امور داخلی دو کشور و حمایت از یکدیگر احترام بگذاریم. او گفت: ایران همسایه مهمی برای عراق است و عراق اجازه نمی‌دهد که سرزمینش بستر تهدید امنیتی ملت ایران باشد.
** الکاظمی در تهران؛ ظریف در مسکو؛ تمدید توافق ایران و روسیه در دستور کار
در حالی که رایزنی‌های ایران و عراق، دو کشور همسایه غرب آسیایی در تهران پیگیری می‌شد؛ در شمال اورآسیا، وزیر خارجه ایران در چارچوب همکاری‌های تهران- مسکو به رایزنی‌های خود با مقامات ارشد این کشور تداوم می‌بخشید.
وزیر امورخارجه ایران روز سه‌شنبه در سفری یک‌روزه و با برنامه های کاری فشره وارد مسکو شد و در دیدار با «سرگئی لاوروف» همتای روسی اش و همچنین مکالمه تلفنی با «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری این کشور در ارتباط با مسائل دوجانبه، مسائل بین المللی و منطقه ای مانند افغانستان، سوریه، یمن و برجام و ویروس همه‌گیر کرونا بحث و تبادل نظر کردند.
ظریف در بدو ورود به مسکو گفت: تمدید توافق بیست‌ساله میان ایران و روسیه در دستور کار دستگاه دیپلماسی ایران قرار دارد؛ توافق جامع همکاری بیست‌ساله ایران و روسیه در مارس سال آینده به اتمام می‌رسد.
تحلیلگران مسائل بین المللی روابط دو کشور ایران و روسیه را راهبردی می دانند و بر همین اساس معتقدند با توجه به سرعت فرایندهای منطقه ای و بین المللی گفت وگو های مستمر میان ایران و روسیه هر روز بیشتر می شود. دو کشور روابط حسنه و بسیار گسترده ای دارند؛ به طوری که وزیر امور خارجه روسیه در سفر ظریف به این کشور گفت که روابط ایران و روسیه به صورت تصاعدی در حال رشد است.
لاوروف تأکید کرد؛ ضرورت و اهمیت حضور ظریف به اندازه ای است که با وجود شیوع گسترده کرونا در یک ماه دو بار به مسکو سفر کرده است تا در باره مسائل و امور مهم دیپلماتیک دو کشور بحث و تبادل نظر شود.
رایزنی های تهران به طور همزمان با عراق و روسیه از یک سو و گفت وگوها پیرامون طرح جامع همکاری‌های بیست و پنج ساله با چین همزمان با فشارهای فزاینده آمریکا علیه تهران، نه تنها نشانگر پویایی دیپلماسی در باب مسائل منطقه‌ای و فراتر از آن و مذاکرات در خصوص برجام با شریک روسی این توافق بین‌المللی است، بلکه نشانه ناکارآمدی سیاست های فشار واشنگتن علیه تهران و سایر کشورهاست.
رادیو بین‌المللی فرانسه در گزارشی با اشاره به سفر ظریف به روسیه و دیدار او با همتای روس‌اش نوشت: «سرگئی لاوروف» وزیر امورخارجه روسیه ابراز امیدواری کرد که هنوز بخت حفظ توافق اتمی جمهوری اسلامی ایران با قدرت‌های جهانی وجود دارد. او در نشست خبری مشترک با محمدجواد ظریف گفت: در هر حال، ما همچون دوستان ایرانی خود تمام تلاش خود را برای آن حفظ برجام به کار خواهیم بست.
در این ارتباط، تارنمای رسمی سازمان رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه (TRT) نیز به نقل از سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نوشت: اقدامات برای تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران هیچ مبنای قانونی، سیاسی و اخلاقی ندارد.
او همچنین گفت: مسکو در قبال موضوع تمدید تحریم‌های علیه ایران موضع روشنی دارد. مخالف این گونه اقدامات هستیم و از نظر ما هیچ دلیلی وجود ندارد که این اقدامات بهره‌ور باشد.
لاوروف در عین حال خاطرنشان کرد تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران موقت بوده و در اکتبر امسال منقضی خواهد شد.
خبرگزاری اسپوتنیک روسیه نیز پس از سفر ظریف به مسکو، نوشت: آخرین دیدار وزیر امور خارجه ایران از روسیه اواسط ژوئن بوده و او رکورد دیدار با مقامات وزارت خارجه روسیه را شکسته است.
«کاظم جلالی» سفیر ایران در مسکو، در آستانه سفر ظریف به روسیه در مصاحبه‌ای با روزنامه کومرسانت روسیه پیشنهاد کرده بود؛ ایران، روسیه و چین با هدف مقابله با تحریم‌های آمریکا «باشگاه کشورهای تحت تحریم» را تشکیل دهند.
رسانه آلمانی دویچه وله نیز در گزارشی نوشت: یکی از مواردی که بین وزرای خارجه ایران و روسیه موضوع مذاکره بوده، لغو تحریم تسلیحاتی ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل بوده است. مقامات ایرانی گفته‌اند که با لغو این تحریم‌ها، تمایل دارند از روسیه و چین تسلیحات خریداری کنند.
** موافقت با عضویت ایران در شانگهای
یکی از موارد موفق گفت وگوی وزرای خارجه ایران و مسکو، بحث بر سر عضویت ایران در شانگهای و موافقت روسیه با این عضویت بوده است. رسانه‌های روسیه از قول لاوروف نوشتند که روسیه موافق حضور ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای است.
ایران در سال ۲۰۰۸ درخواست عضویت دائم در سازمان شانگهای را به صورت رسمی ارائه کرد اما در مدت ۱۲ سال گذشته این امر محقق نشده و ایران در نشست‌های سالانه این سازمان تا به حال فقط به عنوان ناظر شرکت کرده است.
در حالی که تنها چهار ماه دیگر به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی مانده و ترامپ همچنان برای پیشبرد اهداف مغرضانه خود علیه ایران تلاش می‌کند، دیپلماسی پویا و هماهنگ ایران نشان داد که نه تنها مسائل سیاست خارجی کشورمان در ارتباط با کشورهای منطقه و جهان راکد باقی نمانده، بلکه تهران همچنان بر سر منافع خود و کشورهای همسایه دست از تلاش بر نخواهد داشت.