نخستین نماز جمعه کشور بعد از انقلاب در پنجم مرداد ۱۳۵۸ شمسی مصادف با نخستین جمعه ماه مبارک رمضان ۱۳۹۹ قمری با شرکت میلیونی مردم روزه دار به امامت مرحوم آیت الله طالقانی در تهران برگزار شد و تا قبل از شیوع کرونا این آیین عبادی و سیاسی به صورت مستمر در اقصی نقاط کشور با حضور اقشار مختلف مردم ادامه داشت.
در نیمه نخست پارسال بطور میانگین هر هفته ۱۱۲ هزار و ۳۰۳ نفر در نمازهای جمعه استان شرکت می‌کردند که ۵۳ درصد نمازگزاران مرد و بقیه زن بودند.
در پی شیوع بیماری کووید ۱۹ برگزاری نماز جمعه از نهم اسفند پارسال در پایگاه‌های خراسان رضوی به طور موقت تعطیل شد و در هیچ یک از ۵۳ پایگاه این استان اقامه نشد. اما از ۱۷ اردیبهشت ماه امسال با بهبود وضعیت مقابله با کرونا و اعلام شهرهای سفید از این نظر به تدریج برگزاری نماز جمعه در شهرهای استان از سرگرفته شد.
با توجه به حضور اقشار مختلف مردم در نمازهای جمعه، تریبون این آیین سیاسی مذهبی محل مناسبی برای انعکاس خواسته‌های مردم از مسوولان و انتظارات مسوولان از مردم و همچنین تقویت وحدت در جامعه است.
نماز جمعه محلی برای بیان مطالبات مردم
امام جمعه نیشابور در این زمینه گفت: نماز جمعه منشاء وحیانی دارد و یکی از معجزات انقلاب اسلامی می‌باشد که منشاء خیر و برکت فراوان برای دنیا و آخرت مومنان است.
حجت الاسلام سید قاسم یعقوبی با بیان اینکه نماز جمعه علاوه بر عبادت، دعوت به وحدت است افزود: در هر هفته بطور میانگین هشت هزار تا ۱۰ هزار نفر از مردم نیشابور در این اجتماع مردمی شرکت می‌کنند لذا محلی مناسب برای طرح مطالبات مردم از دولت و بالعکس است.
وی با اشاره به فعالیتهای اجتماعی که در سایه نماز جمعه در این شهر انجام شده ادامه داد: موسسه خیریه الزهرا (س) که زیرمجموعه ستاد نماز جمعه نیشابور است طی ۲۰ سال دستکم ۴۰۰ واحد مسکونی برای مستمندان ساخته و در اختیار آنها قرار داده است و تهیه جهیزیه، بسته های کمک معیشتی بخصوص در دوره شیوع کرونا از دیگر اقدامات اجتماعی در سایه نماز جمعه این شهرستان است.
امام جمعه نیشابور گفت: هنگام برگزاری نماز جمعه ۱۰ میز خدمت در حاشیه نماز مستقر می‌شود که خدمات مشاوره در مسائل حقوقی، تحصیلی، بهداشت و درمان، مامایی، مذهبی و ازدواج به نمازگزاران ارائه می‌شود. هر هفته نیز تعدادی از مسوولان برای پاسخگویی به مسائل مردم و مشکلات آنها در این میزهای خدمت شرکت می‌کنند.
وی افزود: نماز جمعه امامت محور و مردم پایه است و بر محوریت امام و توجه اصلی به مردم و حضور در صحنه‌ها، آگاهی بخشی و وحدت مردم تاکید دارد تا جامعه از آفات و تهدیدهایی که دشمنان ایجاد می‌کنند در امان بماند.
حجت الاسلام یعقوبی ادامه داد: نماز جمعه دومین همایش امت اسلام بعد از حج است و تنها یک رویداد صرف مذهبی نیست و با اینکه امسال بخاطر کرونا برگزاری این آیین عبادی و سیاسی با مشکل روبرو شد اما ستاد نماز جمعه و تشکیلات آن تعطیل نیست و کارها و وظایف دیگری را که بر عهده دارد پیگیری نموده و انجام می‌دهد.
نماز جمعه یک نهاد رحمانی است
امام جمعه سبزوار هم گفت: یکی از تکالیف بزرگ و مورد اتفاق همه مسلمانان در هر هفته شرکت در نماز جمعه است که با شرایط خاصی برگزار می‌شود و آن قدر مهم است که سوره‌ای به نام جمعه در کتاب الهی قرآن آمده است که در آن مردم به سوی نماز جمعه به عنوان ذکر الله دعوت شده‌اند.
حجت الاسلام غلامرضا مقیسه افزود: در روایات و کلمات معصومین(ع) نیز توجه ویژه‌ای به نماز جمعه شده و از آن به عنوان حج فقرا و مساکین یاد شده است. از طرفی آثار و برکات نماز جمعه در طول انقلاب از جمله آگاه کردن و بصیرت افزایی و خنثی کردن توطئه‌های دشمنان بر کسی پوشیده نیست.
وی ادامه داد: امام جمعه موفق ابتدا باید دارای پایگاه علمی مقبول در نزد خبرگان حوزه و همچنین از نظر اخلاقی دارای پایگاه اخلاقی قوی باشد، به مبانی دینی و انقلابی توجه داشته و نسبت به انقلاب شناخت داشته باشد و از آن دفاع و با انحرافات مبارزه کند و با مردم به خصوص قشر آسیب پذیر مانوس باشد.
امام جمعه سبزوار با بیان اینکه کار امام جمعه منحصر به جمعه و نماز جمعه نیست گفت: امام جمعه در طول هفته باید به فکر رفع مشکلات دینی و دنیایی مردم باشد خود را در خدمت مردم ببیند. ارتقای برنامه‌های فرهنگی و مذهبی از طریق مساجد، حسینیه‌ها، مجالس و محافل مذهبی و مراکز آموزشی و ادارات باید سرلوحه برنامه‌های امام جمعه باشد.
وی با تاکید بر حضور جوانان در عرصه‌های مختلف بخصوص نماز جمعه افزود: در طرح سفیران مدارس از هر مدرسه نماینده‌ای در ستاد نماز جمعه سبزوار حضور دارد و میدان دادن به جوانان در اجرای برنامه‌های نماز جمعه و معرفی و تشویق جوانان برتر از جهت‌های مختلف مورد توجه قرار دارد.
حجت الاسلام مقیسه در خصوص قعالیت‌های اجتماعی ستاد نماز جمعه در سبزوار ادامه داد: با برخی وکلای انقلابی صحبت شده است که هر هفته برای افرادی که مشکلات قضایی دارند و نمی‌توانند وکیل بگیرند در حاشیه نماز جمعه مشاوره بدهند و علاوه بر آن پس از شیوع کرونا به خصوص در محلات حاشیه شهر کمک‌های بسیار انجام شده و در حوادث غیر مترقبه و طبیعی هم ستادهای نماز جمعه با کمک مردم در همکاری و کمک رسانی پیشگام بوده‌اند.
وی گفت: رهبر معظم انقلاب در بیانات اخیر خود نماز جمعه را یک نهاد رحمانی توصیف کردند به این معنا که دایره خدمات ستاد نماز جمعه باید همه اقشار را فرا بگیرد و یک امام جمعه در یک شهر باید از جایگاه پدری نگاه کند هم صدای رسای مردم باشد و هم از نگاه حکومتی به مردم نگاه کند. امام جمعه باید یک چتر فراگیر رحمانی داشته باشد.
نماز جمعه دمیدن روح حماسه و شور در کالبد جامعه است
امام جمعه تربت‌جام نیز گفت: حضرت امام علی (ع) در اهمیت نماز جمعه فرمودند حضور در سه میدان بر مسلمانان واجب است که یکی از این میدان‌ها حضور هفته‌ای یکبار در نماز جمعه است.
حجت‌الاسلام حسین معتمدی فر با بیان اینکه نماز جمعه محل به منصه ظهور رساندن حمایت مردم از نظام و حاکم اسلامی است افزود: ضرورت بصیرت افزایی و بینش دینی و سیاسی مردم جایگاه نماز جمعه را رفیع‌تر کرده است و جامعه اسلامی پیام‌های مهم خود را از جایگاه نماز جمعه به گوش دنیا می‌رساند.
وی ادامه داد: امام جمعه باید فقیه، عالم و خطیب باشد تا بتواند اشارات رهبری را با قدرت رمزگشایی کند و نسبت به مبانی دینی، در اعتقادات، اخلاق و احکام، فقیه و عالم به زمان باشد و مسائل روز را بشناسد.
امام جمعه تربت‌جام گفت: امام جمعه باید زبان گویای مردم و مدافع انقلاب باشد. همچنین باید غیر قابل نفوذ باشد و هیچ کس و هیچ مقامی نتواند در او نفوذ کند.
وی افزود: برای جذب جوانان به پایگاه‌های نماز جمعه باید نیازهای آنان را بشناسیم، جوان مشتاق دیده و شنیده شدن است، به دنبال مسوولیت، محبوبیت و مقبولیت است لذا نماز جمعه باید جوانان را به افراد نقش آفرین تبدیل کند که سپردن مسوولیت به جوانان در این زمینه بسیار تاثیرگذار است.
حجت‌الاسلام معتمدی فر ادامه داد: نماز جمعه باید محل بیان مشکلات و نواقص و همچنین دیدن زحمات مسوولان باشد. مردم باید احساس کنند که مشکلات آنها در نماز جمعه مطرح می‌شود نماز جمعه شیر اطمینان کارخانه انقلاب و آژیر خطری است که نسبت به عملکرد اشتباه مسوولان هشدار می‌دهد. نماز جمعه محلی برای حمایت از جریان‌های انقلابی و مدیریت جهادی و هیاتی است.
وی با بیان اینکه نماز جمعه دمیدن روح حماسه و شور در کالبد جامعه است گفت: در دوران دفاع مقدس نیز نماز جمعه میدان جوش و خروش مردم برای اعزام به جبهه بود و هرجا نظام اسلامی به حضور مردم احتیاج داشت نقش اصلی را پایگاه‌های نماز جمعه ایفا کردند.
امام جمعه تربت‌جام افزود: دفاتر امامان جمعه مورد وثوق و اطمینان کامل مردم هستند و امام جمعه نمی‌تواند نسبت به مسائل اجتماعی بی‌تفاوت باشد که در این راستا ایجاد کانون فرهنگی جوانان مصلی و استفاده از اساتید مجرب برای کمک به دانش‌آموزان در ایام شیوع کرونا از جمله اقداماتی است که در کنار کمک به نیازمندان و تهیه بسته‌های کمک معیشتی برای آنان توسط ستاد نماز جمعه در این شهرستان انجام شده است.