تهران-ایرنا- روابط آمریکا- اروپا در حالی در دوران دونالد ترامپ دستخوش تغییراتی شده که روند موجود نشان می دهد فضای مناسبات دوسوی آتلانتیک با وجود فاصله گیری ترامپ از اروپا، تلاش اروپا برای استقلال بیشتر، تردیدها در مورد شراکت امنیتی دو طرف و اختلافات در حوزه‌های تجاری و اقتصادی به افزایش فاصله میان دو شریک سنتی انجامیده است.

به گزارش ایرنا، از زمان حضور دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در قدرت و تاکید وی بر اولویت منافع آمریکا، روابط واشنگتن با شرکایش از جمله اروپا با شک و تردیدهایی مواجه شده است. اختلافات طرفین در این دوره بیشتر از گذشته برجسته شده و شرایط به گونه ای پیش رفته که به نظر می رسد اروپا به دنبال قطع وابستگی‌اش به آمریکا در حوزه‌های مختلف از جمله بخش امنیتی بوده است.

در این میان برخی مقامات غربی نیز به افزایش فاصله اروپا با آمریکا در این دوران اشاره کرده‌اند که منجر به افول غرب شده است. نیکلا سارکوزی رئیس‌جمهوری سابق فرانسه اخیرا در اظهاراتی عنوان کرد که غرب قدرت خود را در صحنه جهانی از دست داده است. سارکوزی اعلام کرده که آمریکا از جنگ جهانی دوم به این سمت، نخستین بار است که ادعا می‌کند دیگر مسوولیت نظم جهانی را  نمی پذیرد و روی منافع خودش متمرکز می‌شود. سارکوزی تصریح کرد: این عدم تعهد، که نه با ترامپ بلکه با سلف او، باراک اوباما آغاز شد، در بین متحدان آمریکا که همواره قابلیت اتکا به آمریکا را زیر سوال می‌ برند ایجاد شک و تردید می‌کند.

«هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان نیز اخیرا با بیان اینکه "سیاست خارجی و امنیتی آمریکا تغییر کرده و این از زمان ریاست جمهوری ترامپ رخ نداده است" اظهار داشت: در صورت شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، سیاست خارجی ایالات متحده تغییری نخواهد کرد. ماس با بیان این که ایالات متحده آمریکا دیگر نمی خواهد نقش پلیس جهانی را که زمانی برای خود قائل بود در مقیاس گذشته ایفا کند، یادآور شد اروپا باید در آینده با قدرت بیشتری در فکر چگونگی تأمین امنیت خود باشد. وزیر خارجه آلمان پیش تر نیز گفته بود تنش های فعلی بین آلمان و ایالات متحده با رفتن دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده از کاخ سفید حل نمی شود.

ترامپ از زمان روی کار آمدن در کاخ سفید از اروپا خواسته بود تا سهم بیشتری در بخش امنیتی از جمله هزینه های ناتو برعهده بگیرد که این مسئله موجب اختلافات میان واشنگتن با شرکایش اروپایی‌اش شد. رئیس‌جمهوری آمریکا ضمن انتقاد از آلمان، از این کشور خواسته سهمش از بودجه دفاعی ناتو را به ۲درصد تولید ناخالص داخلی خود افزایش دهد و برلین را به دلیل عدم انجام این کار 'بزهکار' خوانده است.

وی همچنین آلمان را به خاطر مشارکت در اجرای طرح خط لوله انتقال گاز موسوم به «نورد استریم ۲» به اسیری در دستان روسیه تشبیه و به رفتار بسیار بد با ایالات متحده در امور تجاری متهم کرده است. ترامپ پیشتر نیز فلسفه وجودی ناتو را زیر سوال برده و شکایت کرده بود که آمریکا سهمی ناعادلانه در تامین هزینه های ناتو دارد و کشورهای اروپایی عضو ناتو باید سهم بیشتری از هزینه‌های تامین امنیت در اروپا را پرداخته و بودجه دفاعی خود را افزایش دهند.

برخی کارشناسان بر این باورند که ائتلاف سنتی چنددهه‌ای آمریکا- اروپا شکننده شده است و  این مراودات دوجانبه در استانه تحولات جدید خواهد بود. از جمله نشانه‌های افزایش فاصله میان دو طرف، اقدام اخیر اتحادیه اروپا در عدم گنجاندن نام آمریکا در فهرست «کشورهای امن» به دنبال شیوع کرونا بوده است. اروپایی ها در این مقطع زمانی به شدت تلاش دارند استقلال دیپلماتیک از آمریکا بدست بیاورند و دیگر تحت فرمان واشنگتن در امور بین الملل نباشند. بسیاری معتقدند در صورت تداوم حضور ترامپ در کاخ سفید، اختلافات میان آمریکا و اروپا افزایش خواهد یافت به همین دلیل شماری از مقامات اروپایی تمایل به پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا دارند.

تشدید مناقشه تجاری

فیل هوگان کمیسیونر امور تجارت اتحادیه اروپا در حالی اخیرا آمریکا را به استفاده اروپا از حق تحریمی خود در قبال محصولات آمریکایی تهدید کرد که به نظر می رسد مناقشه تجاری آمریکا و اروپا همچنان ادامه دارد.

این مقام اتحادیه اروپا هشدار داده این اتحادیه درصورت بی‌میلی آمریکا به حل و فصل مناقشه تجاری با بروکسل، نسبت به واشنگتن اقدام قاطعانه‌ای اتخاذ می‌کند.

پیش از این گزارش شده بود که که مناقشه تجاری درمورد یارانه های دو شرکت هواپیمایی ایرباس اروپا و بوئینگ آمریکا در حال نتیجه گیری در سازمان تجارت جهانی است  اما به نظر می رسد که مقامات اروپایی نسبت به عزم واشنگتن برای حل و فصل این مناقشه امیدی ندارند.

این مناقشه در سال ۲۰۰۴میلادی آغاز شد؛ زمانی که آمریکا، چهار کشور انگلیس، فرانسه، آلمان و اسپانیا را به ارائه یارانه های غیرقانونی برای حمایت از تولید طیفی از محصولات ایرباس متهم کرد.

در پرونده جداگانه ای که در سال ۲۰۰۵ به جریان افتاد، اتحادیه اروپا، شرکت بوئینگ را متهم کرد که  ۱۹ میلیارد و یکصد میلیون دلار یارانه از بخش های مختلف دولت آمریکا دریافت کرده است.  

این مناقشه پیش تر حق وضع تعرفه ها بر ۷.۵ میلیارد دلار کالاهای اروپایی از سوی آمریکا را به خاطر اعطای یارانه اتحادیه اروپا به شرکت ایرباس اعطا کرده، اما اینکه اروپا چه اقدام تلافی جویانه ای می تواند به ازای حمایت واشنگتن از بوئینگ در پیش گیرد، در ماه سپتامبر (شهریور) مشخص می شود.

هوگان اعلام کرده این تعرفه‌ها علیه محصولات اروپای قابل قبول نیست و باید آمریکا آنها را لغو کند. پیش از این شرکت ایرباس اعلام کرده از احکام سازمان تجارت جهانی به دنبال تتش در روابط با شرکت بوئینگ تبعیت می کند.

آمریکا و اتحادیه اروپا طی دو سال گذشته در مورد موضوعات دیگر تجاری و تعرفه‌ای هم علیه یکدیگر اقدام کرده‌اند. پیش از وضع تعرفه‌های سال گذشته آمریکا علیه ایرباس، دولت دونالد ترامپ با وضع تعرفه علیه واردات فولاد از اتحادیه اروپا، بروکسل را با مشکلاتی روبرو کرده بود.

رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین پیشتر تهدید کرده بود که صنعت خودروسازی اروپا را مجازات تعرفه‌ای کند. این تهدید آلمان را بیشتر نگران کرده است.

مناقشه ایرباس – بوئینگ، یکی از چند موضوع مورد مناقشه آمریکا و اتحادیه اروپاست که از زمان روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۷ شدت گرفته است.

ترامپ، تعرفه هایی بر آلومینیوم و فولاد وارداتی از اتحادیه اروپا و متحدان دیگر اعمال کرده است. رئیس جمهوری آمریکا همچنین تهدید کرده است که اگر اتحادیه اروپا تعرفه واردات شاه میگوهای آمریکایی را کاهش ندهد این اقدام را با تعرفه واردات خودرو از بروکسل تلافی خواهد کرد.

واشنگتن و بروکسل تلاش می کنند به یک توافق تجاری «کوچک» و محدود دست یابند و نماینده تجاری اتحادیه اروپا امسال و تا قبل از شیوع ویروس کرونا، برای بررسی این موضوع دیدارهایی را در پایتخت آمریکا انجام داد.

در این راستا نشریه فارن پالسی نیز در گزارشی عنوان کرد: ترامپ در حال تشدید جنگ جنک تجاری با اروپا است و به نظر می رسد راه آسانی پیش روی حل این اختلافات وجود ندارد.

این نشریه بر این باور است که حتی به نظر می رسد در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، مناقشه تجاری واشنگتن با اروپا همچنان تداوم داشته باشد اما به شدت دوران ترامپ نباشد. در ادامه این گزارش فارن پالیسی آمده است: شاید مناقشه تجاری آمریکا- اروپا به شدت جنگ تجاری آمریکا- چین نباشد اما این مناقشه روز به روز اختلافات آمریکا و اتحادیه اروپا را گسترش می دهد که در روابط دوجانبه تاثیر منفی خواهد گذاشت.