این روزها به هر نقطه از شهرهمدان که بروید بازار فروش ماسک های رنگارنگ داغ داغ است حالا دیگر در بقالی ها، ابزارفروشی ها و حتی بساط دستفروشان کنار پیاده روها هم ماسک موجود است.
داروخانه‌ها هم کاغذهای «ماسک و ژل نداریم!» را از پشت شیشه‌ها برداشته و از وجود این اقلام به مردم خبر می‌دهند.
قفسه‌های سوپرمارکتها و فروشگاه‌ها نیز مدام از برندهای مختلف مواد شوینده پر و خالی می شود و این حکایت از وفور کالاهای بهداشتی دارد.
کالاهایی که در هنگام مرزگشایی کرونا نه تنها در استان همدان بلکه در همه شهرهای کشور نایاب شد و بازار را از هجوم تقاضاهای بی پاسخ شوکه کرد تا جایی که علاوه بر واحدهای تولیدکننده صنعتی گروه‌های جهادی هم دست به کار شده و بساط دوخت و دوز ماسک را در مساجد و کارگاه‌های خانگی به پا کردند تا آرامشی بر این التهاب باشند.
تولید ماسک در جای جای استان اوج گرفت و همدان را به خودکفایی رساند به طوری که علاوه بر تامین نیاز روزانه خانواده ها، کارگران کارخانه ها و کارکنان مراکز خدماتی پرتردد، در حدود یک میلیون عدد هم در انبارها برای روز مبادا ذخیره شد.
این دپوی محصول حتی بیم نبود مشتری را بر دل تولیدکننده‌ها انداخته بود که اگر کرونا فروکش کند و خریداری برای ماسکها پیدا نشود آنها متحمل چه ضرر و زیان سنگینی می‌شوند؛ رسانه ها نیز چند روزی این موضوع را سوژه خبرهایشان کردند تا مسوولان برای صادر کردن این تولیدات راه و چاره ای بیندیشند.
از سوی دیگر کمیاب شدن بعضی از مواد شوینده و ضدعفونی در همان روزها ترس کمبود را به جان شهروندان انداخته و از هر محصولی چند عدد می خریدند.
هرچند متولیان چندبرابر شدن میزان تقاضا را دلیل کمبود کالا در بازار عنوان می کردند و تامین مواد اولیه وارداتی و زمان‌بر بودن فرآیند تولید را هم به نوبه خود در شرایط بازار آن روزها و کم و کاستی هایش دخیل می دانستند.
اما غیرتمندی صاحبان صنایع و مدیران اجرایی همدان نگذاشت درد کرونا بیش از این مردم را برنجاند و با تغییر خط تولید محصولاتی همچون وایتکس و دستکش ساخته و روانه بازار کردند بلکه تب خرید را سرد کنند.
بازار گرم بهداشت
اگر شما هم مثل من سری به یکی از شعب فروشگاه های این شهر بزنید متوجه فراوانی تولیدات بهداشتی و رونق خرید آنها می شوید.
«ما ایرانی ها همیشه نگران فردایی هستیم که نیامده» سارا ۱۰ سال است که در این فروشگاه زنجیره‌ای کار می‌کند و با این حجم از خرید مردم بیگانه نیست.
« اردیبهشت ماه شایعه شد محصولات بهداشتی کمیاب می شود سبد خرید مشتری‌ها پر بود از این محصولات و دستمال کاغذی. همیشه گوش به زنگ شایعه‌ایم تا بازار یک محصول را گرم کنیم چه دستمال کاغذی باشد، چه ماشین و چه طلا و سکه همیشه آماده خریدیم»
سارا بازار خرید مواد شوینده را همیشه گرم می‌داند، هرچند کرونا باعث شده همکارانش در بخش موادشوینده بیشتر از قبل کار کنند.
«باورکردنی نبود در چشم بر هم زدنی قفسه‌ها خالی می‌شد و بچه‌ها باید از انبار جنس می‌آوردند با وجود اینکه به مرور مواد ضدعفونی‌کننده و ژل‌های دست به قفسه مواد شوینده اضافه شد، اما همچنان صابون مایع، وایتکس و مایع ظرفشویی بیشتر فروش می‌رود.»
«کرونا آمده، شوخی نیست. باید همه‌چیز را خوب بشوییم تا درامان بمانیم «حسین» یک سوم حقوق تیرماه را صرف خرید مواد شوینده کرده «وایتکس، مایع ظرفشویی، صابون مایع، دستکش و ماسکـ»
احتمال بالا رفتن قیمت‌ها و کمیاب شدن محصولات بهداشتی انگیزه او برای خرج این حجم از شوینده هاست «کارمند جماعت حواسش باید به این چیزها باشد»
کرونا هزینه اضافی
«محمود» اما پول خرید کلی ندارد و بالارفتن مصرف اقلام بهداشتی در خانه حساب و کتابش را بهم ریخته است:«من کارگر روزمزدم پول ندارم یک‌جا خرید کنم، اما مصرف‌مان بالا رفته همسرم همه‌چیز را می‌شوید قبلا یک مایع ظرفشویی را یک‌ماه استفاده می‌کردیم، اما حالا به یک هفته نرسیده تمام می شود»
حالا که کرونا که همه‌گیر شده به اجبار مادر بچه‌ها آمدیم فروشگاه و برای خرید چند قلم جنس ۳۰۰ هزار تومان پول بی‌زبان را پای صندوق دادم. بدتر از آن چشم‌های شگفت زده صاحب خانه است که کرایه اش چند روزی عقب افتاده و بی تردید موقع برگشتن به خانه خریدهایمان را می بیند و این واقعیتی است که از کرونا بیشتر حساب می بریم تا صاحب خانه!
کرونا برای محمود و امثال او یک معنی دارد؛ هزینه اضافی.
«حالا که کرونا که همه‌گیر شده به اجبار مادر بچه‌ها آمدیم فروشگاه و برای خرید چند قلم جنس ۳۰۰ هزار تومان پول بی‌زبان را پای صندوق دادم. بدتر از آن چشم‌های شگفت زده صاحب خانه است که کرایه اش چند روزی عقب افتاده و بی تردید موقع برگشتن به خانه خریدهایمان را می بیند.»
و این واقعیتی است که از کرونا بیشتر حساب می بریم تا صاحب خانه!
اما پشت این رونق فروش و قفسه های پر از اجناس جور واجور بی گمان جهشی در تولید صورت گرفته که رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان بیشتر از دیگران مطلع است.
خودکفایی ماسک، وابستگی الکل
حمیدرضا متین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با یک حساب سرانگشتی اوضاع تولید و عرضه محصولات بهداشتی را باب میل مشتری و فروشنده می داند زیرا هم انواع کالاهای بهداشتی در بازار وجود دارد و هم استقبال مردم برای خرید بیشتر شده است.
« پنج ماه از ورود بیماری کرونا می گذرد و به دنبال آن شاهد افزایش قابل توجه تقاضا برای مواد و محصولات شوینده و ضدعفونی کننده بودیم ، حالا نه تنها آرامشی نسبی در این بازار حاکم شده، که بخشی نیاز استان های همجوار را هم تامین می کنیم.»
به گفته او انواع ماسک در بازار به وفور یافت می شود و ۹ مرکز فروش سیار در مناطق مختلف شهر همدان دایر شده تا ماسک را به قیمت ارزان به دست مصرف کننده برسانند.
« در این چادرها ماسک را با قیمت هزار تا هزار و ۲۰۰ تومان عرضه می کنیم و انواع دیگری از ماسک که قیمت بالاتری دارد محصول سایر استانهاست تا مردم بسته به سلیقه و توان مالی خرید کنند.»
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان به افزایش مصرف ماسک اشاره می کند که با وجود فعالیت ۳۰ واحد تولیدی در استان و تولید روزانه ۲۰۰ هزار عدد ماسک، ذخیره این محصول هم به فروش رفته و بیشتر از ۳۰۰ هزار عدد ماسک در انبارها باقی نمانده است.
همدان غرق در کف شوینده‌ها
به گواه آمارهایی که از دخل و درآمد فروشگاه ها و واحدهای تولیدی به دست او می رسد مصرف مواد ضدعفونی و شوینده مثل وایتکس، مایع ظرفشویی، شامپو و صابون مایع همچنان در صدر جدول فروش نشسته و واحدهای صنعتی علاوه بر تامین نیاز مصرف کنندگان داخلی مازاد تولیدشان را به استانهایی مانند ایلام، کردستان، لرستان، شیراز و کرمانشاه نیز ارسال می کنند که سندی بر کیفیت تولیدات همدان محسوب می شود.
«پیش از آمدن کرونا هشت واحد تولیدکننده مواد شوینده داشتیم که با شیوع این بیماری ظرفیت تولیدشان را به سه برابر افزایش دادیم و به زودی ۲ واحد دیگر به این جمع اضافه می‌کنیم تا با راه اندازی آنها به کشش بازار پاسخ بدهیم.»
اما همدان هر چقدر در تولید ماسک و شوینده ها خودکفا شده به همان میزان در تولید مواد ضدعفونی بر پایه الکل ضعیف یا بهتر بگوییم ناتوان بوده به طوری که تاکنون این محصولات را از جاهای دیگر کشور تامین کرده تا مردم دست خالی از خرید این محصول برنگردند اگر چه مجوز ۲ واحد تولید الکل صادر شده اما هنوز معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان مهر تاییدش را بر این محصولات نزده تا وارد مرحله تولید انبوه شود.
در سبد پیشگیری بهداشتی علاوه بر شوینده ها و ماسک، دستکش یکبار مصرف هم خریداران بسیاری دارد تا جایی که تنها واحد تولیدکننده این محصول را اکنون به ۶ واحد رسانده و فراوانی تولید این کالا موجب شد تا دستکش یکبار مصرف نایلونی با قیمت چهار هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار تومان به دست مصرف کننده برسد.
اما همدان هر چقدر در تولید ماسک و شوینده ها خودکفا شده به همان میزان در تولید مواد ضدعفونی بر پایه الکل ضعیف یا بهتر بگوییم ناتوان بوده به طوری که تاکنون این محصولات را از جاهای دیگر کشور تامین کرده تا مردم دست خالی از خرید این محصول برنگردند.
متین از صدور مجوز برای ۲ واحد تولید الکل خبر می دهد که محصولشان برای تایید به معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان ارسال شده اما هنوز پاسخی دریافت نشده است که بی تردید با ورود این واحدها به چرخه تولید، سبد اقلام بهداشتی ضدکرونا در همدان تکمیل شده و کاستی های موجود جبران می شود.
مخلص کلام اینکه کرونای اشغالگر اگر چه مدارس را تعطیل کرد و کرکره مغازه را پایین کشید و برخی از کارخانه ها را تا لبه ورشکستی هم برد اما اهمیت به بهداشت فردی و اجتماعی را نهادینه کرد تا آنجا که نظافت و شست و شو در بین خانواده ها پررنگتر شد و امروز که کمتر کسی بدون ماسک در اماکن عمومی ظاهر می‌شود و همین فرهنگ پاکیزگی است که حرکت چرخ های تولید را پرشتاب کرده، گویا کرونا آمده تا جهشی در صنعت مواد بهداشتی و شوینده همدان ایجاد کند که بی سابقه است.