این ویروس ناخوانده تا زمان نامعلوم در محیط زندگی و کار ما جولان خواهد داد و بر همین اساس عادی‌سازی تدریجی بر اساس پروتکل‌های بهداشتی نسخه بسیاری از کشورها برای دوران شیوع کرونا به شمار می‌رود که از مصداق‌های آن می‌توان به فعالیت مشاغل کم‌ریسک، تداوم امر آموزش، فعالیت واحدهای تولیدی، فعالیت حمل‌ونقل عمومی و موارد مشابه اشاره کرد.
اما در مقابل، عادی‌پنداری به معنی بی‌توجهی محض به وجود این ویروس است که به گفته کارشناسان موجب شیوع گسترده آن می‌شود؛ امروزه نمونه بارز عادی‌پنداری برخی از افراد جامعه را می‌توان در سفرهای برون‌شهری، استفاده نکردن از ماسک و برپایی میهمانی‌ها و مجالس عروسی و ترحیم، بدون توجه به فاصله‌گذاری اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی مشاهده کرد.
اگرچه به ظاهر تعداد این افراد که در مرحله عادی‌پنداری قرار دارند، زیاد نیستند اما به عقیده بسیاری از کاشناسان وجود همین تعداد هم برای به گردش در آمدن ویروس کرونا در سطح جامعه کفایت می‌کند.
عادی‌سازی همراه با بیان خطرها
یک روانشناس معتقد است که ایجاد حس مسئولیت نسبت به فرآیندهای اجتماعی از قبیل بیماری و مشکلات مشابه آن می‌تواند امکانات فکری و فرهنگی را برای جامعه فراهم‌تر کند اما همزمان با عادی‌سازی باید خطرها هم بیان شود.
به گفته دکتر «مجید ابهری»، عادی‌پنداری شاید به ظاهر موجب کاهش وحشت مردم در خصوص این بیماری شود اما کاهش وحشت در مورد این ویروس نباید به این مفهوم باشد که این آفت کشنده جامعه از بین رفته یا از خطر آن کاسته شده است بلکه ایجاد آرامش و امنیت روان برای مردم در جامعه برای بهتر فکر کردن، آسوده مبارزه کردن و آرامش در پیشگیری و درمان است.
وی اضافه کرد: متاسفانه عادی‌پنداری نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورها موجب بالا رفتن میزان مرگ‌ومیر و خطرهای ناشی از این بیماری شده است.
وی ادامه داد: باید ضمن بیان خطرهای واقعی و مشکلات موجود در راه این بیماری همه‌گیر، افراد را به آرامش و امنیت روان دعوت کرد و به آحاد جامعه اطمینان داد که در صورت مراقبت و پیشگیری در سلامت به سر خواهند برند اما اگر به طور کلی بخواهیم خطر را به صفر برسانیم و ترس در مورد آن را نادیده بگیریم، آمار کشته‌ها افزایش می‌یابد و علاوه بر گسترش دامنه خطر، هر روز با مشکلات جدیدی مواجه می‌شویم.
وی با بیان اینکه اکنون بیش از ۶۵ تا ۷۰ درصد از مردم از ماسک استفاده می‌کنند، تاکید کرد: مسئولان باید برای استفاده از ماسک، شیوه‌های تشویقی و تنبیهی در نظر بگیرند؛ بعد خواهیم دید که میزان موفقیت در زمینه مقابله و پیشگیری با ویروس کرونا افزایش می‌یابد و در این زمینه می‌توان تجربه استفاده از کمربند ایمنی در خودروها را مثال زد.
دکتر ابهری، روانشناس: برای افرادی که با وجود برخورداری از آموزش‌های عمومی، برعکس جامعه حرکت می‌کنند باید مجازات‌هایی در نظر گرفته شود
به گفته وی فقط با تشویق و آموزش‌های پیشگیری نمی‌توان با ویروس کرونا مقابله کرد بلکه برای افرادی که با وجود آموزش‌ها، برعکس جامعه حرکت می‌کنند باید مجازات‌هایی در نظر گرفته شده و برای سلامت افراد قدم‌های موثرتری برداشته شود.
ارایه آمارها، راهکار مقابله با عادی‌پنداری نیست
افسر ایمنی بیمارستان نیکان غرب تهران می‌گوید: ارائه اطلاعات و آمار نظیر آماری که این روزها از سوی رسانه‌های جمعی اعلام می‌شود، باعث برانگیخته شدن ترس مردم می‌شود و آنان فقط به خاطر ترس و جلوگیری از استرس خود برای تست کرونا به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه می‌کنند.
دکتر «شهاب عبدالهی‌فرد» با بیان اینکه تبلیغات یک تیغ دولبه است و افزایش آن باعث ایجاد ترس و التهاب در بین افراد جامعه می‌شود، افزود: آموزش چند مرحله دارد و تنها آگاه‌سازی با استفاده از ارائه آمارها در خصوص تعداد افراد مبتلا، بستری شده و میزان مرگ‌ومیرها، تاثیری در رفتار مردم نمی‌گذارد.
دکتر «عبدالهی‌فرد»، افسر ایمنی بیمارستان نیکان غرب تهران: بیشترین مشکل ما ایجاد تغییر در رفتار بزرگسالان است
وی تصریح کرد: بیشترین مشکل ما ایجاد تغییر در رفتار بزرگسالان است و آموزش به بزرگسالان با آموزش به کودکان تفاوت دارد؛ برای آموزش به افراد بزرگسال باید از تکنیک‌هایی استفاده شود که آموزش‌ها در حد آگاه‌سازی باقی نماند و در افراد تغییر رفتار و نگرش ایجاد شود.
دکتر عبدالهی‌فرد با بیان اینکه آموزش‌های عمومی که از شبکه‌های صداوسیما ارائه می‌شود، جز ترساندن مردم تاثیر زیادی نداشته و فقط اضطراب مردم را افزایش داده است، اضافه کرد: باید آموزش به مرحله‌ای برسد که از دانستن به مرحله تغییر رفتار برسد و این تکنیک باید توسط افراد تحصیل کرده به صورت علمی به مردم آموزش داده شود.
نقش آموزش در عادی‌سازی
افراد اگر با وجود رعایت توصیه‌های بهداشتی دچار بیماری کووید ۱۹ شوند، ناخواسته مرز بین عادی‌سازی و عادی‌پنداری را گم خواهند کرد و شاید پس از بهبودی به سمت عادی‌پنداری حرکت کنند؛ بر همین اساس نقش آموزش در عادی‌سازی بسیار حائز اهمیت است.
افسر ایمنی بیمارستان نیکان غرب نیز با اشاره به نقش آموزش در عادی‌سازی می‌گوید: ماسک و مواد ضدعفونی کننده باید با قیمت مناسب و اندازه کافی در دسترس مردم قرار گیرد و مردم نیز باید دلیل و نحوه استفاده آن را بدانند.
دکتر عبدالهی‌فرد بیان کرد: بیشتر مردم نحوه درست استفاده از ماسک را نمی‌دانند و بعد از مدتی استفاده از آن ماسک را در زیر چانه یا کنار گوش خود قرار می‌دهند و بعد دوباره با دست خود به جلوی ماسک که آلوده‌ترین قسمت ماسک است، دست می‌زنند و سپس بینی و چشم خود را می خارانند؛ به این ترتیب ویروسی از طریق مجاری تنفسی وارد بدن افراد می‌شود.
وی با بیان اینکه مدت ماندگاری ماسک «ان ۹۵» حدود هشت ساعت است، تاکید کرد: عمر مفید ماسک جراحی سه لایه حدود ۲ تا سه ساعت است و پس از تنفس و خیس شدن لایه میانی ماسک، ویروس کرونای جذب در ماسک به بدن منتقل می‌شود.
افسر ایمنی بیمارستان نیکان غرب گفت: افراد بعد از شستن دست‌های خود با آب و صابون باید اجازه دهند خیسی دست‌ها خود به خود خشک شود؛ بعد از آغشته کردن دست‌ها به محلول‌های ضدعفونی نظیر الکل با غلظت مناسب هم باید تا پنج دقیقه دست‌ها جایی زده نشود تا الکل خشک و ویروس کشته شود در غیر این صورت ویروس زنده باقی می‌ماند و باعث ابتلا افراد به کرونا می‌شود.
دکتر عبدالهی‌فرد با بیان اینکه بیماری کووید۱۹ درمان ندارد و زنجیره انتقال آن از فرد به فرد است و از حیوان به انسان منتقل نمی‌شود، افزود: براساس میزان بیماری‌زایی ویروس، گاهی از یک تا سه نفر یا حتی به افراد بیشتر منتقل می‌شود و اگر میزان انتقال ویروس از فرد مبتلا به یک نفر برسد، زنجیره انتقال بیماری قطع می‌شود.
وی تصریح کرد: تصور غلطی به وجود آمده و برخی افراد با یک عطسه یا سرفه تصور می‌کنند به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شده‌اند و برای تست کرونا به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه می‌کنند.
وی ادامه داد: اگر فردی احتمال می‌دهد که به بیماری کووید۱۹ مبتلا شده باید به مراکز ۱۶ساعته وزارت بهداشت مراجعه کند تا با توجه به مراحل بالینی و تشخیص پزشکان و کادر درمان از وی آزمایش مورد نظر گرفته شود.
به گزارش ایرنا «ایرج حریرچی»، معاون وزیر بهداشت نیز چندی پیش گفته بود که «هرگونه عادی‌پنداری احتمال انتقال کرونا را بالا می‌برد و به این دلیل توصیه می‌کنیم خانواده‌ها سفرهای غیرضروری را به تعویق بیاندازند».
بنابراین مردم نباید عادی‌سازی برخی از شرایط از سوی ستاد ملی کرونا که با هدف تسهیل زندگی و تامین معیشت مردم در دستور کار قرار می‌گیرد را با عادی‌پنداری یکی بگیرند.
به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا روز سه شنبه ۳۷۶ هزار و ۸۹۴ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۱۰۱ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جانباختگان این بیماری به ۲۱ هزار و ۶۷۲ نفر رسید.