«برایان هوک» عصر چهارشنبه در کنفرانس ویدیویی با خبرنگاران در لندن، تلاش کرد با استناد به اینکه تاکنون کسی با تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران مخالفت نکرده، طرح پیشنهادی واشنگتن در این زمینه را حائز اهمیت نشان دهد.
وی، لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران بر اساس برجام را اشتباه بزرگی نامید و مدعی شد: «این مسأله، یکی از دلایلی است که ما برجام را ترک کردیم.»
این سیاستمدار امریکایی به جزئیات دیدارش با مقامهای دولت لندن اشاره نکرد اما مدعی شد که لندن و واشنگتن به یک اندازه نسبت به تهدید ایران نگرانند و دو کشور «هرگز اجازه دسترسی ایران به سلاح هستهای را نخواهند داد».
سفر هوک به لندن پس از دیدار وی با مقامات تونس، کویت، قطر و استونی، در خصوص تحریمهای تسلیحاتی ایران صورت میگیرد که موعد آن در ماه اکتبر(مهر) به پایان خواهد رسید.
هوک در تونس مدعی شد که اگر تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران تمدید نشود درگیریها در سوریه و نقاط دیگر تشدید خواهد شد. نماینده آمریکا ضمن متهم کردن تهران به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ ادعا کرد؛ ما به منظور حفاظت از صلح در منطقه برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران تلاش میکنیم.
موعد تحریم تسلیحاتی ایران براساس برجام اکتبر سال جاری (۲۰۲۰) خاتمه مییابد و این یکی از موارد مخالفت شدید دولت آمریکا با توافق هستهای است که سال ۲۰۱۵ میان ایران گروه ۱+۵ به دست آمد.
دولتهای فرانسه، انگلیس و آلمان در رابطه با ادامه تحریم تسلیحاتی ایران باب مذاکره با آمریکا را بازگذاشته اما چین و روسیه با این طرح مخالف هستند.
ایالات متحده پیشنویس این طرح را میان شماری از اعضای شورای امنیت توزیع کرده اما تحلیلگران بر این باورند که دولت آمریکا تنها میتواند امیدوار به جلب حمایت تروئیکای اروپایی برجام باشد.
هوک امروز به خبرنگاران گفت که اگر چین از ایران در شورای امنیت جانبداری کند، با تحریمهای بیشتری از سوی ایالات متحده روبرو خواهد شد.
واشنگتن همچنین تهدید کرده از حق خود به عنوان یکی از امضا کنندگان قطعنامه ۲۲۳۱ استفاده میکند و مکانیسم ماشه را که ضامن بازگشت همه تحریمهای بینالمللی علیه ایران است، فعال خواهد کرد.
با این حال اعضای باقیمانده در برجام تاکید دارند که آمریکا با خروج از این توافق هیچ حقی در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل ندارد. به گفته جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، آمریکا حق دارد به عنوان یک عضو مستقل سازمان ملل خواستار تحریم تسلیحاتی ایران شود.
کشورهای اروپایی عضو برجام ماه گذشته با صدور بیانیهای تصریح کردند که به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ پایبند هستند. هرچند آنها باب اشتراک نظر با آمریکا درباره تحریمهای تسلیحاتی ایران را بازگذاشته اما بر لزوم حفظ برجام و پرهیز از اقدامی که این توافق را به مخاطره بیندازد تاکید کردند.
در این بیانیه که متعاقب دیدار وزرای خارجه سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان در برلین منتشر شد، آمده است: ما نسبت به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ که در سال ۲۰۱۵ از برجام پشتیبانی کرد متعهد می مانیم. اما بر این باور نیز هستیم که لغو برنامه ریزی شده تحریم سازمان ملل در خصوص تسلیحات متعارف در اکتبر آینده بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ می تواند پیامدهای قابل توجهی برای امنیت و ثبات منطقه ای داشته باشد.
در این بیانیه تصریح شده؛ ما عمیقاً بر این باوریم که هر تلاش یکجانبه برای توسل به ساز و کار بازگشت خودکار تحریم ها می تواند پیامدهای وخیمی در شورای امنیت سازمان ملل متحد داشته باشد. بنابراین از هر تصمیمی که می تواند با تلاش های کنونی ما برای حفظ برجام ناسازگار باشد، حمایت نخواهیم کرد.
به نظر میرسد برای «برایان هوک» و اربابش «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا که هفته پیش برای پیشبرد اهداف ضد چینی و ضد ایرانی کاخ سفید به لندن سفر کرده بود، همین سطح از حمایت بسنده میکند.
پمپئو سه شنبه گذشته در نشست خبری مشترک با همتای انگلیسیاش، در یک جمله اشاره کرد که با نخست وزیر انگلیس درباره تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران تبادل نظر کرده و از بیانیه تروئیکای اروپایی در این باره حمایت میکند.
امریکا با توجه به خروج از برجام بشدت در موضع ضعف برای لغو تحریم های تسلیحاتی ایران قرار گرفته و بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که با توجه به خروج امریکا از برنامه جامع اقدام مشترک واشنگتن نمی تواند در امور بعدی مربوط به برجام دخالت کند.
ازسویی بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله انگلیس که اصلیترین متحد سنتی آمریکا در اروپا بهشمار میروند چشم به پیروزی «جو بایدن» رقیب دموکرات دونالد ترامپ دوخته و پشت پرده از دولت کنونی فاصله میگیرند.
یک عضو ارشد دولت بوریس جانسون به ساندیتایمز گفته است که اگر ترامپ انتخاب نشود، اوضاع بهتر خواهد شد. به گفته وی پیروزی بایدن به «عصر فاسد» ترامپ پایان داده و بسیاری از امور اصلاح خواهد شد.
به این ترتیب میتوان نتیجه گرفت که سفر هوک و پمپئو به لندن برای جلب حمایت متحد سنتی واشنگتن در پیشبرد سیاست فشار حداکثری علیه ایران با اقبال چندانی مواجه نشده و تیرشان به سنگ خورده است.