محمد جهانگیری روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا درباره فعالیت برخی اپلیکیشن های اینترنتی مانند اسنپ در حوزه ویزیت مجازی گفت: هیچکدام از این اپلیکیشن ها مورد تایید سازمان نظام پزشکی نیستند و مجوزی ندارند و به مردم هشدار می دهیم هیچ کدام از این اپلیکیشن ها در حوزه خدمات پزشکی به خصوص خدمات آزمایشگاهی نتوانسته اند تاکنون استانداردهای لازم را کسب کنند. هیچکدام واجد شرایط و مجوز نیستند و تاکنون به هیچ سامانه ای برای خدمات پزشکی و آزمایشگاهی از راه دور مجوز داده نشده است.
وی ادامه داد: نگرانی جدی اکنون ارائه برخی خدمات آزمایشگاهی به خصوص در مورد تشخیص کروناست که در برخی اپلیکیشن های اینترنتی ارائه می شود و تخلفات زیادی در آنها دیده شده است. وزارت بهداشت هم اعلام کرده که غیر مجاز هستند و با آنها برخورد شده است.
جهانگیری افزود: سامانه ها و اپلیکیش های آنلاین متعددی مراحل تایید و کسب استانداردهای لازم را طی می کنند، پنج اپلیکشین در مرحله آزمایش و تست هستند و چون فعالیت این سامانه ها با سلامت مردم سر و کار دارند، حساسیت زیادی در مورد صلاحیت این سامانه ها وجود دارد، چند روز پیش گزارشی داشتیم که در یکی از همین سامانه های تایید نشده یک نفر غیر پزشک به عنوان پزشک فعالیت می کرد و بعد از بررسی معلوم شد اصلا پزشک نبوده و در یک مورد دیگر نیز یک نفر به نام یک پزشک فعالیت می کرد در حالی که آن پزشک چند سال پیش فوت کرده بود.
معاون سازمان نظام پزشکی گفت: هر سامانه ای که بخواهد در حوزه پزشکی از راه دور فعالیت کند باید از طرف مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت مجوز بگیرد و هر پزشکی هم که بخواهد از این طریق طبابت کند باید حتما از سازمان نظام پزشکی مجوز بگیرد و سازمان نظام پزشکی نیز قرار است به صورت مداوم بر کار این سامانه ها و پزشکان نظارت کند، بیمه ها نیز در این مورد نظارت مداوم و بر خط خواهد داشت. تعرفه های خدمات اصلی پزشکی از راه دور در دبیرخانه شورای عالی بیمه مشخص شده و بقیه خدمات نیز به مرور تعرفه گذاری می شوند.
وی افزود: اقدمات زیادی برای توسعه خدمات پزشکی از راه دور در حال انجام است. در این مسیر حتی مطب دیجیتال هم پیش بینی شده اما هنوز در هیچ جای کشور مجوز مطب دیجیتال یا اپلیکیشن پزشکی از دور مجوز نگرفته اند. البته بر اساس فراخوانی که داده شد، ۱۸ اپلیکیشن خود را معرفی و ثبت نام کردند که با معرفی وزارت بهداشت چهار اپلیکیشن توانستند فقط برای نسخه الکترونیک تایید شوند، دو سامانه هم برای نسخه الکترونیک در دانشگاههای علوم پزشکی و بخش دولتی مجوز گرفتند و هنوز برای خدمات مشاوره پزشکی هیچ اپلیکیشن ارتباطی مجوز نگرفته است.
۶۰ هزار پزشک امضای الکترونیک گرفتند
معاون سازمان نظام پزشکی ادامه داد: ۶۰ هزار پزشک امضای الکترونیک گرفته اند و می توانند از طریق سامانه های اینترنتی به مردم خدمات درمانی و مشاوره ارائه کنند و این تعداد تا چند ماه آینده بسیار بیشتر می شود و به نقطه بهتری می رسدزیرا به سرعت مجوزهای امضای الکترونیک پزشکان در حال صادر شدن است و هر پزشکی که درخواست کند در کمتر از یک هفته می تواند این مجوز را دریافت کند.
وی گفت: تعرفه خدمات پزشکی از راه دور و بر بستر فضای مجازی مشخص است زیرا در کتاب ارزشهای نسبی خدمات سلامت کدهایی برای این خدمات تعریف شده است و بر اساس این کدها پزشکان می توانند در فضای مجازی کار کنند و تعرفه بگیرند، در واقع خدمات پزشکی از راه دور تعرفه گذاری شده است و قابل نظارت است. در مورد خدمات مشاوره پزشکی تلفنی نیز تعرفه ها به مخابرات اعلام شده است.
۳ هزار پزشک مجوز طبابت تلفنی گرفتند
معاون سازمان نظام پزشکی ادامه داد: مثلا تعرفه هر دقیقه خدمت یک پزشک متخصص به صورت تلفنی ۲۵۰۰ تومان است و ۱۰ دقیقه مشاوره تلفنی پزشک متخصص ۲۵ هزار تومان می شود که رقمی نیست و البته بخشی از این مبلغ به مخابرات تعلق می گیرد، تعرفه بقیه گروهها مثل پزشکان عمومی و فوق تخصص هم تعیین و به مخابرات اعلام شده و از ویزیت حضوری ارزانتر است.
جهانگیری افزود: قبلا خدمات ویزیت تلفنی پزشکان بدون مجوز سازمان نظام پزشکی انجام می شد اما با جلساتی که با شرکت مخابرات داشتیم، قرار شد این کار با مجوز سازمان نظام پزشکی انجام شود. تعرفه های نیز مشخص شده و هم از نظر قیمت و هم اینکه چه کسانی اجازه ارائه این خدمات را دارند، ساماندهی شده و پزشکانی که به انجام خدمات تلفنی تمایل دارند با مراجعه به سازمان نظام پزشکی مجوز می گیرند و با ارائه این مجوز به مخابرات می توانند این خدمات را ارائه کنند و تاکنون بیش از سه هزار پزشک اعم از عمومی، متخصص و فوق تخصص مجوز مشاوره تلفنی دریافت کرده اند.
وی درباره میزان پیشرفت خدمات پزشکی از راه دور و برنامه های این حوزه افزود: با توجه به اینکه با شیوع اپیدمی کرونا در کشور مواجه هستیم، خدمات پزشکی را می توان به دو دسته تقسیم کرد، خدمات مرتبط با درمان کووید۱۹ و سایر خدمات پزشکی. در مورد خدمات مربوط به درمان کووید۱۹ حدود ۸۵ درصد موارد درمان این بیماری به صورت سرپایی انجام می شود و حدود ۱۵ درصد درمان این بیماران به صورت بستری در بیمارستان انجام می شود.
خطر کرونا در ویزیت حضوری
وی گفت: در مورد درمان بیماران کرونا و کووید۱۹ نظر سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت این است که بیشتر بر خدمات پیشگیری متمرکز باشیم، مراکز ۱۶ ساعته بهداشت و مطب ها محل های مراجعه اول افراد مشکوک به کووید۱۹ است. این محل ها بالقوه و بالفعل آلوده به ویروس کرونا هستند بنابراین باید تا جای ممکن از حضور فیزیکی، معطل شدن و ازدحام جمعیت در این مراکز پیشگیری کنیم و از حضور افرادی که لزومی به مراجعه حضوری ندارند پیشگیری کنیم.
معاون نظارت و برنامه ریزی سازمان نظام پزشکی افزود: رسیدن به این هدف بر بستر خدمات از راه دور با استفاده از خدمات آی تی و خدمات الکترونیکی از جمله نوبت دهی الکترونیک، مشاوره الکترونیک و خدمات پزشکی و پیگیری از راه دور امکانپذیر است، ایجاد مراکز تماس تلفنی یا اینترنتی و ویزیت از راه دور در این مسیر در حال پیگیری است.
وی گفت: یک نوع از این خدمات، پزشکی و ویزیت و مشاوره تلفنی است، دوم خدمات مکتوب بر بستر اپلیکیشن های ارتباطی اینترنتی به صورت پیامکی یا چت است و سوم خدماتی است که بر بستر اینترنت با ارتباط تصویری قابل ارائه است. همه این موارد در کارگروه های مشترک بین وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی در حال بررسی است و بر مبنای دو نوع ارتباط یکی ارتباط بیمار و پزشک و دوم پزشک با پزشک دنبال می شود.
وی ادامه داد: برای توسعه خدمات پزشکی یکسری الزامات وجود دارد، اول اینکه باید محرمانگی اطلاعات پزشکی افراد حفظ شود.نباید عکس، آزمایش و مسائل مرتبط با بیماری افراد در فضای مجازی پخش شود و محرمانگی این اسناد باید حتما به صورت جدی حفظ شود، دوم اطمینان از احراز هویت پزشکی است که آن طرف خط قرار است خدمات پزشکی ارائه دهد، نکند یک فرد جعلی و غیر پزشک آن طرف خط باشد بنابراین اپلیکیشن ها و مسیرهای ارتباط مجازی و افراد ارائه کننده این خدمات باید از طرف ارگانهای مسئول تایید شده باشند.
معاون سازمان نظام پزشکی گفت: برخی خدمات پزشکی نیز هستند که حتما باید حضوری انجام شوند. ارائه این خدمات به صورت مجازی و از راه دور ممکن نیست. گاهی تشخیص یک بیماری نیازمند معاینه حضوری است اما پیگیری های بعدی و تمدید نسخه و داروهای بیمار یا تغییر نوع یا دوز دارو از راه دور امکانپذیر است باید همه این موارد در دستورالعمل های پزشکی از راه دور مشخص شده باشد.
جهانگیری افزود: بخشی از خدمات پزشکی از راه دور گرفتن مشاوره از پزشک متخصص توسط یک پزشک در یک منطقه محروم است به عنوان مثال در سیل لرستان این خدمات به برخی بیماران ارائه می شد و مثلا یک پزشک عمومی طی ارتباط تلفنی با یک چشم پزشک در تهران خدمات تخصصی به سیل زدگان ارائه می کرد اما این خدمات نیازمند وجود دستگاههای تخصصی و ابزارهایی در محل حضور بیمار است.
تقسیم کار برای توسعه تله مدیسین
وی گفت: با توجه به این الزامات برنامه ریزی ها برای توسعه خدمات پزشکی از راه دور در حال انجام است، برای این کار بر اساس قانون برنامه توسعه ششم و قانون بودجه ۹۹، توسعه خدمات پزشکی از راه دور به دبیرخانه شورای عالی بیمه و مرکز فناوری اطلاعات وزارت بهداشت سپرده شده و کارگروهی سپرده شده که سازمان نظام پزشکی هم عضو آن است و برای هر یک از اعضای این کارگروه وظایفی تفویض شده است.
معاون سازمان نظام پزشکی افزود: وظیفه سازمان نظام پزشکی برای توسعه خدمات پزشکی از دور احراز هویت پزشکان و کسانی است که می توانند بر بستری های مختلف از جمله تلفن و اینترنت خدمات پزشکی از راه دور ارائه کنند، یعنی هر کسی بخواهد در این سیستم طبابت کند باید مجوز سازمان نظام پزشکی و شماره نظام پزشکی داشته باشد، در واقع سازمان نظام پزشکی تایید هویت و صلاحیت ارائه دهندگان خدمات پزشکی از دور را باید تایید کند.
وی ادامه داد: صدور پروانه طبابت پزشکان اکنون به صورت آنلاین انجام می شود، همچنین موضوع امضای الکترونیک و نسخه الکترونیک پزشکان هم در این مسیر با همکاری وزارت بهداشت انجام شده است و با استفاده از این بانک های اطلاعاتی می توانیم برای ایجاد هر سامانه خدمات پزشکی از راه دور چه به صورت تلفنی و چه اینترنتی نظارت داشته باشیم و هویت و صلاحیت خدمات دهندگان آن را مشخص کنیم.