حسین دیوسالار در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا ضمن اشاره به قدمت روابط بیش از ۱۳۰۰ ساله دو کشور ایران و ژاپن گفت: سال گذشته دو کشور، نودمین سالگرد آغاز روابط رسمی خود را مبتنی بر این روابط تاریخی جشن گرفتند و رایزنی فرهنگی هم به این مناسبت برنامه‌های مختلف و متنوعی را اجرا کرد و به عنوان نمونه طراحی و خلق تابلوی نفیس درخت دوستی از استاد رضا بدرالسماء به سفارش رایزنی فرهنگی انجام شد که در سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران پس از ۱۹ سال به ژاپن توسط دکتر روحانی و دیگر مقامات عالی دو کشور در جلسه مشترک امضا شد.
وی درباره علاقهمندی دو کشور به توسعه ارتباطات فرهنگی افزود: تلاش ایران‌شناسان، اسلام‌شناسان و اساتید زبان و ادبیات فارسی ژاپنی همچنین اساتید ژاپن‌شناس ایرانی، نقش ارزنده ای در توسعه شناخت بیشتر دو ملت از یکدیگر داشته و آثار گرانقدر و ثمره مهمی در این خصوص به یادگار مانده است. این روند همچنان ادامه دارد و همه این ها علاقه مندی دو طرف به شناخت بیشتر و در نهایت نزدیکی دو ملت را داشته است. رایزنی فرهنگی نیز اهتمام فراوانی در حمایت از این فعالیت ها به کار گرفته که نمونه آن را می توان در حمایت از چاپ ترجمه الهی‌نامه عطار توسط پروفسور و ایران شناس ژاپنی خانم دکتر ساساکی به زبان ژاپنی از سوی رایزنی فرهنگی با کمک انتشارات هیبونشا و توزیع در شبکه فروش کتاب این کشور دانست.
نقش دیپلماسی فرهنگی در توسعه روابط
رایزن فرهنگی ایران در ژاپن در خصوص نقش دیپلماسی فرهنگی در توسعه روابط هم تصریح کرد: بی‌تردید روابط فرهنگی زمینه‌ساز توسعه روابط کشورها با یکدیگر در دیگر عرصه‌ها اعم از سیاسی و اقتصادی است. کشورهایی که در این زمینه توانستند شناخت بهتر و عمیق‌تری را از طریق ارتباطات فرهنگی ایجاد کنند، روابط ماندگارتر و مستمرتری را تجربه کرده‌اند. چنانچه شاهد هستیم فرهنگ، هنر، رسانه تسهیل کننده و ثبات‌بخش حوزه‌های متنوع ارتباطی هستند و بسیاری کشورهای به‌ویژه توسعه یافته و از جمله ژاپن، ابتدا فرهنگ، هنر، رسانه، فیلم، موسیقی را به عنوان محورهای زیرساختی پیش گام کرده و پس از آن در بخش‌های دیگر به توسعه تعاملات می پردازند.
بی‌تردید دیپلماسی فرهنگی زمینه‌ساز توسعه و عاملی برای ثبات و ماندگاری روابط در همه زمینه‌ها و میان کشورهاست و شاهدیم دو کشور ایران و ژاپن نیز همواره و در طول بیش از ۱۳۰۰ سال این روابط فرهنگی و تاریخی را تجربه و دنبال کرده و می کنند.
وی در پاسخ به سئوالی در خصوص فعالیت های فرهنگی ایران در ژاپن گفت: در این زمینه مسئولان و دست اندرکاران قبل، اقدامات ارزشمندی را به یادگار گذاردند. تلاش کردیم زمینه های لازم را برای ایجاد شناخت بیشتر دو ملت بزرگ ایران و ژاپن فراهم کنیم و فعالیت های متنوعی اعم از چاپ نشریات تخصصی همچون نشریه ایران به زبان ژاپنی، کتب مختلف به این زبان در حوزه اسلام و ایران، چاپ کتاب ۴۷۰۰ مایل، هنر پل ارتباط ایران و ژاپن به دو زبان فارسی و ژاپنی، ترجمه و چاپ کتاب الهی‌نامه عطار انجام شده و در حال ارائه است.
برگزاری هفته‌های موسیقی و فیلم ایران در ژاپن
وی افزود: حمایت و همکاری با ایران‌شناسان و اسلام‌شناسان ژاپنی در حوزه‌های مطالعاتی و تحقیقاتی، توسعه روابط فرهنگی با موسسات و مجموعه های مختلف فرهنگی، شرکت در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مختلف هنری در ژاپن، برپایی نمایشگاه‌های مختلف و مستقل هنری و صنایع دستی، برگزاری دو دوره هفته موسیقی ایرانی با حضور هنرمندان ایرانی، برپایی دوره‌های آموزشی، تولید محتوای مناسب و ارائه به زبان ژاپنی در حوزه گردشگری و ایران‌گردی، برگزاری سمینارهای متعدد تخصصی همچون گفت‌وگوی دینی اسلام و شینتو، همایش بین المللی مانگای اسلامی، معرفی سبک زندگی و غذای ایرانی، معرفی ظرفیت ها و توانمندی های متنوع کشورمان در حوزه های مختلف از دیگر اقدامات انجام‌شده است.
وی یکی از مهمترین اقدامات فرهنگی را با توجه به شناخت و علاقه به سینمای ایران و کارگردانان ایرانی همچون کیارستمی، ترجمه و زیرنویس فیلم های ایرانی به زبان ژاپنی توسط رایزنی فرهنگی اعلام کرد و گفت: در دو سال گذشته و با توجه به خلایی که در این زمینه احساس می شد، توسعه این فعالیت در دستور کار قرار گرفت و تاکنون ۱۰ فیلم ایرانی به زبان ژاپنی ترجمه و زیرنویس شده است.
دیوسالار گفت: این ۱۰ فیلم علاوه بر این که در برنامه های رایزنی فرهنگی سفارت ایران در ژاپن استفاده می‌شود، طرف های ژاپنی نیز از آنها استفاده می‌کنند و در اختیار آنان قرار گرفته و تاکنون نیز دو هفته فیلم در ژاپن با همکاری اداره کل همکاری های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار و از ۲۰ مرداد سومین هفته فیلم ایران با مجموعه‌های زیرنویس شده متعلق به رایزنی فرهنگی با رعایت دستورالعمل های بهداشتی برپا خواهد شد و این روند ادامه خواهد داشت.
دیوسالار با ذکر نام ۱۰ فیلم ترجمه شده از سوی رایزنی فرهنگی شامل بادیگارد، خیلی دور خیلی نزدیک، ویلایی ها، آذر، مادری، طعم شیرین خیال، حوض نقاشی، رخ دیوانه، شام آخر و ۱۸ درصد، اضافه کرد: البته یکی دو فیلم از این مجموعه ها توسط برخی موسسات ژاپنی نیز ترجمه شده که به دلیل موضوعات مرتبط با مالکیت معنوی امکان بهره برداری از آنان به‌آسانی وجود نداشت و این فیلم ها مستقل از سوی نمایندگی ترجمه و زیرنویس شده و در اختیار بخش های مختلف قرار دارد. ضمن آن که با توجه به نزدیکی ایام چهلمین سالگرد دفاع مقدس نیز دو فیلم ویلایی ها و ۱۸ درصد نیز ترجمه و زیرنویس شد که در کنار چند کلیپ و نماهنگ ترجمه شده ژاپنی استفاده می‌شود. نکته مهم این که رایزنی این ظرفیت را در اختیار بسیاری از موسسات قرار داده ضمن آن که این فیلم ها می توانند مجموعه ارزشمندی برای تقویت آموزش زبان فارسی برای فارسی آموزان ژاپنی نیز باشند.
رایزن فرهنگی ایران در ژاپن با اشاره به شیوع کرونا افزود: در این دوره و با توجه به این‌که شرایط اضطراری در این کشور مانند بسیاری نقاط دیگر دنیا اعلام شده، امکان برپایی تجمعات به صورت قبل فراهم نبود کما این که در حال حاضر این امکان به صورت گسترده فراهم نیست و با توجه به ظرفیت ارزشمند در اختیار در فضای مجازی باید گفت نه تنها فعالیت های فرهنگی با چالش جدی مواجه نشد که به مراتب توسعه بیشتری یافت و نمونه های آن را می توان در برگزاری چند نشست و وبینار تخصصی در فضای مجازی، آموزش زبان فارسی در همین مدت ملاحظه کرد. در حال حاضر در این فضا به صورت مستمر در حال بهره برداری و استفاده است و بهره‌مندی از این امکان نیز ادامه خواهد داشت.
ایرانیان و دانشجویان مقیم ژاپن؛ نمایندگان فرهنگی
با شیوع کرونا از یک سو و تحریم های ظالمانه علیه ایران، اولین فیلم مستند با عنوان پیام همدلی ملت ژاپن به مردم ایران با حضور ۲۵ شخصیت ایران‌شناس، پزشک و فارسی‌آموزان ژاپنی به زبان فارسی و در مقابل نیز پاسخ پیام همدلی ایرانی ها به ملت ژاپن با حضور ۳۰ نفر از دانشجویان زبان ژاپنی و چند تن از پرستاران ایرانی به زبان ژاپنی از سوی رایزنی فرهنگی تهیه و منتشر شد که در دوره کرونا اثر ماندگاری برای ایجاد همدلی و همراهی بیشتر دو ملت است. در کنار آن نیز نماهنگ ها و مطالب دیگری در خصوص ایثارگری های مدافعان سلامت در ایران تهیه و معرفی شد.
وی موضوع ایرانیان و دانشجویان مقیم را در توسعه دیپلماسی فرهنگی در کشورها و از جمله ژاپن بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: ایرانیان و دانشجویان به عنوان نمایندگان فرهنگی کشورمان نقش ویژه ای در ماندگاری و توسعه تعاملات فرهنگی و به طور خاص ایجاد شناخت از ایران داشته و دارند و خوشبختانه تعداد زیادی دانشجویان و ایرانانی مقیم ژاپن در این زمینه نیز اقدامات خوبی در سال های متمادی انجام داده اند، رایزنی فرهنگی نیز تلاش کرده در قالب برنامه های مناسبتی ملی و مذهبی چون شبی با ایرانیان و یلدا، جشنواره های موسیقی، جشن نوروزی، حمایت از فعالیت های علمی و فرهنگی، پشتیبانی محتوایی از فعالیت ها، رفع برخی ضرورت ها و نیازمندی ها به صورت حضوری یا مجازی، همراهی ها و خدمات لازم را ارائه کند.
رایزن فرهنگی ایران در ژاپن گفت: برخی چهره های شاخص و بزرگ ژاپن شناس ایرانی همچون دکتر هاشم رجب‌زاده و دکتر محمد نقی‌زاده که مدال امپراطور ژاپن را در اختیار دارند، دکتر سرکار آرانی و دیگران توانستند در ایجاد درک و شناخت بهتر دو ملت جدی نقش آفرینی کنند.
دیوسالار همچنین برخی برنامه های پیش رو را برشمرد و گفت: با عنایت به سفر شینزو آبه نخست وزیر ژاپن به تهران پس از ۴۱ سال و ملاقات با مقام معظم رهبری، مجموعه نماهنگ‌های کوتاهی با موضوعاتی مانند کتاب، محیط زیست، زنان، علم و غیره با زیرنویس ژاپنی از بیانات رهبر معظم انقلاب آماده و ارائه خواهد شد.
وی افزود: سومین هفته فیلم ایران در ژاپن از سوی رایزنی فرهنگی سفارت ایران در ژاپن و با همکاری شهرداری میناتوی توکیو، یونی فیلم ژاپن، فدراسیون تولیدکنندگان سینمای ژاپن، اداره کل همکاری های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و بنیاد فارابی از روز دوشنبه هفته آینده (۲۰ مرداد) با ۷ فیلم سینمایی با زیرنویس ژاپنی و صدای اصلی شامل ویلایی ها، مادری، آذر، مستند دفاع مقدس با نام ۱۸ درصد، طعم شیرین خیال، حوض نقاشی و خیلی دور خیلی نزدیک بر اساس در شهر توکیو برگزار می شود.
دیوسالار گفت: ضمن آن که چهارمین شماره نشریه تخصصی ایران ویژه معرفی موسیقی ایرانی با استفاده از فناوری کیوآر/ QR کد به زبان ژاپنی در حال آماده سازی است که در واقع با ارائه یک نسخه نشریه به مخاطب ژاپنی، می تواند صدها ساعت موسیقی ایرانی را در فضای اینترنت از طریق کد ایجاد شده دریافت نماید
وی در ادامه با اشاره به برخی از خصوصیات فرهنگی مردم ایران و ژاپن افزود: توجه به سنت ها، علاقه مندی و حفظ هویت خانواده، جایگاه ویژه بزرگترها، احترام به درگذشتگان، علاقه های ویژه فرهنگی و هنری و ... از جمله خصوصیاتی است که ملت ایران و ژاپن به آنان توجه دارند و علاقه مندی به فرهنگ یکدیگر می تواند نشئت گرفته از این اشتراکات نیز باشد.
دیوسالار تصریح کرد: روابط فرهنگی دو کشور ایران و ژاپن صمیمانه، دوستانه و با علاقه مندی بوده است و امیدواریم با شناخت بیشتر و تلاش ها و گام های مضاعف، شاهد توسعه این تعاملات ارزشمند فرهنگی بیش از پیش باشیم.