البرز شاهراه ترانزیتی یا به عبارتی پل ارتباطی بین شرق - غرب و شمال - جنوب ایران بوده که ۱۸ درصد ترافیک جاده ای کشور را به خود اختصاص داده است.
با اینکه بخشی از آزاد راه ها و بزرگراه های کشور در البرز قرار دارد اما بیشتر مواقع این جاده های عریض درترددمیلیونی خودروها کم آورده و بسیاری برای فرار از این وضعیت در کناره جاده ها گرفتار می شدند.
طلوع صبحدم البرز با ترافیک سنگین در ورودی و خروجی غربی و شرقی همراه می شد و عصرها هم ورودی های کلانشهر کرج در میان دود ناشی از صف های چندلایه ترافیکی ناپیدا بود که البته هنوز هم بخشی از این مشکل به قوت خود باقی است.
گذراتوبان ۵۲ ساله تهران – کرج – قزوین از دل کلانشهر کرج سال های متمادی است که با مزاحمت های ترافیکی خاص خود همراه بوده به ویژه آنکه تلاقی جاده مخصوص کرج – تهران و اتوبان تهران - کرج در محدوده پل کلاک واقع در شرق کرج ،همواره گره های ترافیکی به شمار رفته است.
با این حال اگرچه در دولت های قبل طرح های راه سازی به موازات هم در استان های تهران و البرز کلید خورد و تصور می رفت بخشی از فشار ترافیکی البرز کاسته شود اما کار سخت و دشوار به دولت تدبیر و امید رسید، دولتی که با وجود تلاش های وافر دیپلماسی با تحریم های شکننده همزاد شد.
در این میان با وجود مشکلات حاد اقتصادی کشور البرزی ها برای گشودن گلوگاه ها چندان امیدی نداشتند و تصور نمی رفت که در میان اوج مشکلات اقتصادی حتی یک معبر در این استان گشوده شود.
وضعیت راه های البرز تا قبل از دولت یازدهم
استان البرز تا قبل از دولت تدبیر و امید دارای۶۷ کیلومتر آزاد راه ، ۹۳ کیلیومتر بزرگراه ، ۱۴۶ کیلومتر راه اصلی ، ۹۵ کیلومتر راه فرعی و ۹۲۸ کیلومتر راه روستایی بود که در مجموع طول راه های استان به عدد یک هزارو ۳۲۹ کیلومتر رسید.
در این میان وجود چندین پروژه نیمه تمام آزاد راهی ، بزرگراهی و اصلی و فرعی در استان البرز از مواردی به شمار می رفت که حل معمای این پروژه های عظیم به دولت یازدهم و دوازدهم رسید.
پروژه های نیمه تمام راه سازی تا قبل از سال ۹۲
آزاد راه تهران- شمال که بخشی از آن در استان البرز واقع شده ، پروژه ای که بیش از ۲۴ سال از شروع عملیات اجرایی آن می گذرد و حتی برای ساخت آن از سرمایه گذاران خارجی کمک گرفته شده بودبه عنوان یک پروژه موروثی پرونده آن در دولت یازدهم با رویکرد دیگری مورد توجه قرار گرفت.
اجرای این پروژه از سال ۱۳۷۵ به شرکت پیمانکاری از کشور چین واگذار شد که تا سال ۱۳۹۴ در اختیار این شرکت بود، دراین مدت (۱۷ سال ) پیشرفت فیزیکی پروژه کمتر از ۲۵ درصد اعلام شد.
در مجموع آزاد راه تهران – شمال با ۱۲۱ کیلومتر دارای ۱۸۰ دستگاه تونل در باند رفت و برگشت است که در چهار قطعه طراحی و اجرایی شده است.
قطعه یک آزادراه تهران - شمال به طول ۳۲ کیلومتر از تقاطع بزرگراه آزادگان و شهید همت آغاز می شود و با عبور از مناطق کن، سولقان و امامزاده عقیل و تونل تالون و دره لانیز به سه راهی شهرستانک استان البرز می رسد.
این قطعه ۳۲ کیلومتری دارای ۳۹ تونل رفت و برگشت به طول ۳۱ کیلومتر و ۵۰۰ متر است و ۲۵ پل به طول سه کیلومتر و ۱۰۰ متر در این قطعه ساخته شده است.
طراحی و معماری آزادراه تهران - شمال به گونه ای انجام شده که هموطنان هنگام رانندگی در تمام مسیر آن از زیبایی های این آزادراه استفاده کنند و برای نخستین بار در کشور منظر و معماری راه در این آزادراه مورد توجه قرار گرفته است.
قطعه دوم آزادراه تهران - شمال به طول ۲۲ کیلومتر حدفاصل دو آب شهرستانک - پل زنگوله دارای ۴۵ تونل به طول ۳۳ کیلومتر و ۹۰۰ متر است و برای آماده سازی این قطعه باید ۲۸ پل بزرگ در این مسیر احداث شود و طول پل های این قطعه ۲ کیلومتر و ۹۰۰ متر خواهد بود.
پیشرفت فیزیکی این قطعه تاکنون ۳۲ درصد اعلام شده است .
برای ساخت این آزادراه به خصوص در قطعه یک آن مشکلات زیادی در خصوص زمین های معارض وجود داشت که خوشبختانه با همکاری تمام دستگاه های اجرایی، وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مستضعفان مشکلات مربوط به زمین های معارض این منطقه حل شد.
قطعه سوم آزادراه تهران - شمال حد فاصل پل زنگوله - سه راهی دشت نظیر، به طول تقریبی ۴۷ کیلومتر است، این مسیر دارای ۲ خط رفت و ۲ خط برگشت بوده و دارای ۹۲ تونل رفت و برگشت به طول ۳۳ کیلومتر و ۵۰۰ متر و ۳۸ پل خواهد بود.
قطعه چهارم این آزادراه حدفاصل سه راهی دشت نظیر - چالوس به طول حدود ۲۰ کیلومتر است به صورت ۲ خط رفت و ۲ خط برگشت بوده و در قسمت های بلند آن یک خط کندرو نیز وجود دارد که با همت دست اندرکاران به خصوص شرکت آزادراه تهران - شمال تابستان ۹۴ زیر بار ترافیک رفته است.
ادامه آزاد راه شهید همت
طرح اتصال آزاد راه شهید همت از دهه ۸۰ در دستور کار قرار گرفت و حدود ۱۴ کیلومتر آن بین تهران - کرج دراویل دهه ۹۰ زیر بار ترافیک رفت.
اتصال این پروژه به کرج با مشکلات عدیده ای مانند وجود معارضان زیاد و کمبود اعتبار همراه شد، موضوعی که ساخت پنج کیلومتر باقیمانده این آزاد راه را با چالش اصلی مواجه کرد.
این آزاد راه درورودی کرج به ۲ شاخه اصلی تبدیل می شود ، یک شاخه اتصال به جاده کرج – چالوس و بزرگراه شمالی کرج و شاخه دیگر اتصال به بزرگراه جنوبی استان البرز است.
آزادراه آبیک – چرمشهر
این آزادراه به طول ۱۵۸ کیلومتر از شهر آبیک در استان قزوین شروع و در استان تهران به پایان می‌رسد، آزادراه آبیک - چرمشهر در مسیر خود به آزادراه‌های کرج-قزوین، تهران-ساوه، تهران-قم و قم-گرمسار متصل می شود.
آزادراه آبیک- چرمشهر در تاریخ یکم تیرماه ۱۳۹۴ با مشارکت ۳۰ درصدی دولت و ۷۰ درصدی بخش خصوصی شروع به ساخت شده و از استان‌های قزوین، البرز، مرکزی و تهران عبور می‌کند. هزینه ساخت این پروژه ۲۴ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی شده و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) در این پروژه ضمن سرمایه‌گذاری ۷۰ درصدی، طراحی، ساخت و بهره‌برداری از پروژه را بر عهده دارد .
آزاد راه شهید سردار حاج قاسم سلیمانی
عملیات ساخت این آزاد راه در امتداد آزاد راه شهید همت از تیرماه سال ۹۵ توسط مدیریت شهری کرج به طول حدود ۱۸ کیلومتر آغاز شد، این پروژه در واقع آزاد راه شهید همت در شرق کرج را به آزاد راه کرج – قزوین در غرب کلانشهر کرج و درمحدوده کمالشهر به هم متصل می کند، این پروژه نقش موثری در کاهش بار ترافیکی آزاد راه تهران – کرج – قزوین در محدوده شهر کرج دارد.
راه اصلی هشتگرد – طالقان
این مسیر که عملیات ساخت آن از حدود ۲۲ سال پیش آغاز شد و قرار بود سال ۹۸ بهره برداری شود بنا به عللی یعنی عدم تامین ایمنی تردد به دستور محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی به تاخیر افتاد.
جاده هشتگرد- طالقان به طول ۳۲ کیلومتر از ۲ قطعه و یک دستگاه تونل تشکیل شده که قطعه نخست به طول ۱۶ کیلومتر با پیشرفت فیزیکی ۷۸ درصد و قطعه دوم با ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی در حال انجام است.
آنچه در بالا اشاره شده اهم پروژه های بزرگی است که پرونده اجرایی آنها روی میز دولت تدبیر و امید و وزارت راه و شهرسازی و سایر ارگان ها قرار گرفت.
شگفتی های راه سازی البرز در دولت تدبیر وامید
دولت تدبیر وامید دراین سال ها به موازات اجرای صدها پروژه بزرگ ، متوسط و کوچک در کشور از موضوع ترافیک سنگین و آزاردهنده استان البرز غفلت نکرد، موضوعی که با کارهای بزرگ و شگفتی ساز همراه شد.
نخستین گام دولت تدبیر و امید با تعریض یا ۶ باندی شدن آزادراه قدیمی تهران – کرج برداشته شد، طرحی که طی سال های ۹۵ تا ۹۸ به سرانجام رسید و حدود ۱۴ کیلومتر در ۲ باند شمالی و جنوبی این آزاد راه تعریض شد که تاحدودی به روان سازی ترافیک در بخشی از آزاد راه انجامید.
در این میان گام مهم دولت با تکمیل قطعه نخست آزادراه تهران - شمال به طول ۳۲ کیلومتر برداشته شد، پروژه ای که با گشایش آن در پایان سال ۹۸ توسط رییس جمهوری به سال ها انتظار پایتخت نشینان ، البرزی ها و گردشگران کشور تاحدود زیادی پایان داد و بخش عمده ترافیک تهران – شمال به این مسیر منتقل شد ، کلانشهر کرج نیز از ترافیک سنگین روزهای پایانی هفته تاحدودی خلاصی یافت.
این پروژه همانطور که در بالا به آن اشاره شد از آزاد راه شهید همت آغاز و تا منطقه شهرستانک استان البرز ادامه دارد.
تکمیل این پروژه بین سال های ۹۴ تا ۹۸ توسط مهندسان ایرانی رکورد تازه ای در راه سازی بود چرا که این پروژه ۱۷ سال در اختیار شرکت خارجی بود و کمتر از ۲۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشت.
همچنین به موازات گشایش این قطعه، عملیات تکمیل قطعات ۲ و سه آزاد راه تهران _ شمال به صورت جدی در دست اقدام قرار گرفت .
بلندترین تونل ایران به طول بیش از ۶ کیلومتر در قطعه سه آزاد راه تهران – شمال از مرحله حفاری گذر کرده و در حال ایمن سازی است.
پیش بینی می شود این ۲ قطعه تا سال آینده بهره برداری شود.
پروژه دیگر گشایشی، آزاد راه شهید همت بود که با همت تلاش دولت و وزارت راه وشهرسازی در آخرین روزهای سال ۹۸ بهره برداری شد، پروژه ای که در اوج کرونا و روزهای سخت کاری به سرانجام رسید.
این پروژه در مجموع به طول حدود ۲۰ کیلومتر به جاده کرج – چالوس و آزاد راه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در شمال کرج متصل شده است.
گشایش این پروژه موجب شد تا بخش زیادی از ترافیک آزاد راه تهران – کرج به آزاد راه شهید همت منتقل شود.
گشایش ۳۷ کیلومتر آزاد راه بین تهران و البرز
مدیرکل راه و شهرسازی استان البرز اعلام کرد که با گشایش قطعه نخست آزاد راه تهران – شمال و آزاد راه شهید همت در مجموع ۳۷ کیلومتر به طول آزاد راه های بین تهران و البرز افزوده شده است.
تقی رضایی افزود: اکنون طول آزاد راه های حوزه استحفاظی استان البرز به مرز ۹۰ کیلومتر رسیده است ضمن آنکه با گشایش این پروژه ها بیش از ۳۰ درصد از بار ترافیکی استان البرز کاسته شده است.
مدیر کل راه وشهرسازی استان البرز به آخرین وضعیت آزاد راه آبیک – چرمشهر اشاره کرد و گفت: این پروژه عظیم که با همراهی قرارگاه خاتم الانبیاء(ص ) در دست ساخت قرار گرفته با حدود ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی مراحل تکمیلی خود را می گذارند که اوایل سال آینده گشایش می یابد.
وی بیان داشت: با بهره برداری از این آزاد راه بخش مهمی از ترافیک آزاد راه تهران - کرج - قزوین به آزاد راه آبیک - چرمشهر انتقال می یابد و موجب روان سازی ترافیک در البرز می شود.
همچنین آزاد راه شهید سردار حاج قاسم سلیمانی به طول حدود ۱۸ کیلومتر امسال با اختصاص اعتبار ۴۰۰ میلیارد تومانی از سوی سازمان برنامه و بودجه مورد حمایت دولت قرار گرفت و قرار است تا پایان سال جاری زیر بار ترافیک برود.
این پروژه پل ارتباطی بین آزاد راه شهید همت در شرق کرج و آزاد راه کرج – قزوین در غرب کرج خواهد بود.
مدیرکل راه شهرسازی البرز در خصوص تکمیل راه اصلی هشتگرد - طالقان به طول حدود ۴۰ کیلومتر گفت : این پروژه با اهتمام دولت تا پایان امسال بهره برداری می شود.
رضایی به فعالیت دولت یازدهم و دوازدهم در بخش توسعه راه های روستایی اشاره کرد و گفت : طی هفت سال گذشته تاکنون احداث، بهسازی و آسفالت ۱۸ پروژه راه روستایی در مجموع به طول ۷۶ کیلومتر در البرز انجام شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی البرز بیان داشت: در کنار اجرای پروژه های بزرگ راه سازی و توسعه راه های روستایی، طرح های دیگری شامل احداث تقاطع غیر همسطح اشتهارد- نظرآباد، روکش آسفالت جاده کرج – چالوس به طول ۷۲ کیلومتر، اصلاح و رفع نقاط حادثه خیز جاده کرج- چالوس ، اتصال آزاد راه کرج - قزوین به جاده نظرآباد - اشتهارد را به سرانجام رسانده ایم .
وی ادامه داد: همچنین روکش آسفالت جاده قدیم کرج - قزوین ، اشتهارد - نظرآباد و خط شمالی بزرگراه ماهدشت - اشتهارد انجام شده است.
مدیر کل راه و شهرسازی استان البرز بیان داشت: تا سال آینده شاهد تحولی شگرف درتوسعه راه های استان البرز خواهیم بود و این اقدامات با همت دولت تدبیر و امید محقق خواهد شد.
بنا بر دستور رییس جمهوری و اعلام محمد اسلامی وزیر راه وشهرسازی،پایان دولت دوازدهم به‌عنوان زمان افتتاح قطعات ۲ و ۳ آزادراه تهران _ شمال به منظور بهره‌برداری و تکمیل کل آزادراه تهران - شمال اعلام شده است . اکنون ۲ قطعه از چهار قطعه آزادراه تهران-شمال در مراحل تکمیلی هستند.
نکته پایانی
همانطور که اعلام شد استان البرز تا قبل از دولت تدبیر و امید با ترافیک سنگین و نفس گیر مواجه بود، طبق آمار شمار ترددهای سالانه در این استان بیش از ۳۰۰ میلیون تردد ثبت شده است.
با این اوصاف روزهای تعطیل سال ، البرز با حجم سنگینی از ترددهای خودرویی و ترافیک مواجه بوده که تکمیل طرح های راه سازی به ویژه در۲ سال اخیر به کمک این استان آمد و پیشبر جهادگرانه طرح های راه سازی نویدبخش گشودن گره های کور ترافیکی این استان یکی پس از دیگر بوده است .
بنا به گفته عزیزاله شهبازی استاندار البرز، این استان در ۲ سال اخیر تاکنون وارد بهار راه سازی شده و تا سال ۱۴۰۰ با گشایش آزاد راه آبیک - چرمشهر، تکمیل آزاد قطعات آزاد راه تهران - شمال ، آزاد راه شمالی کرج و پروژه های دیگر شاهد روان شدن ترافیک این استان پرجمعیت خواهیم بود.
خدمات کم سابقه دولت تدبیر و امید در بخش راه سازی استان البرز کارنامه درخشانی از خدمت بی منت به مردم است و گشودن راه های البرز افزون برساکنان این استان ، موجب آسانی تردد میلیون ها هموطن گردشگر در این استان شده است.
طبق گزارش راهداری البرز طی چهار ماه گذشته بیش از ۱۲۳ میلیون تردد خودرویی در جاده های البرز ثبت شده که بیانگر تردد پرشمار جاده ای در این استان است.
تکمیل قطعه یک آزاد راه تهران - شمال ، آزاد راه شهید همت و گشودن گره های کور ترافیکی ورودی ها و خروجی های کرج و استان البرز از آرزوها و مطالبات دیرینه مردم البرز و سایر هموطنان بوده است و اینک مردم با بهره مندی از مزیت های راه سازی به خدمات دولتمردان خود در اوج تحریم و کرونا می بالند.
اینک استان البرز با حدود یک هزارو۴۰۰ کیلومتر آزاد راه، بزرگراه، راه اصلی و فرعی بهتر از گذشته برای حمل و نقل بار ترانزیتی، مسافر و گردشگر آماده شده ضمن آنکه خدمات دولت در بخش حمل نقل استان تنها به توسعه راه ها منتهی نشده بلکه چهار خطه شدن راه آهن کرج - قزوین به همراه راه اندازی بخش مسافری فرودگاه پیام از افتخارات این دولت در خدمت به مردم است.
خدمات باری و مسافری فرودگاه بین المللی پیام نیز مکمل پروژه های حمل و نقل استان و کشور بوده که اکنون مردم البرز و ایرانیان از مزیت های آن بهره مند هستند.
این فرودگاه از سال گذشته با توسعه زیر ساخت ها در بخش مسافری وارد میدان کار و فعالیت شده و پشتوانه مهمی برای صنعت هوانوردی و خدمات عمومی در کشور است که با اهتمام دولت تدبیر و امید و در اوج تحریم به سرانجام رسید.
همچنین چهار خطه شدن خط ریلی کرج - قزوین تکمیل کننده پازل حمل و نقل عمومی در استان البرز بوده که در ماه های اخیر با همت وزارت و شهرسازی مورد بهره برداری قرار گرفت.
البرز با داشتن سه هزار و ۵۰۰ کارخانه بزرگ، متوسط و کوچک و حدود ۷۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی دارای مزیت های تولیدی و اقتصادی فراوانی بوده که بخش زیادی از محصولات صنعتی و کشاورزی استان صادراتی است .
اکنون با تکمیل طرح های حمل و نقل زمینی ، هوایی و ریلی این استان برای جهش تولیدی و اقتصادی آماده شده است.
روی دیگر سکه آنکه وجود ۵۴ مرکز دانشگاهی و تحقیقاتی در استان البرز این بستر را فراهم آورده تا این استان با تولید محصولات دانش بنیان در بخش کشاورزی، باغی و صنعتی، فرآورده های خود را با ارزش افزوده از طریق ناوگان هوایی، ریلی و زمینی روانه بازارهای داخلی و خارجی کند.
تنیده شدن خدمات سه بخش حمل و نقل زمینی، ریلی و هوایی در استان البرز با تکمیل پروژه های نیمه تمام راه سازی مانند آزاد راه آبیک - چرمشهر و آزاد راه تهران - شمال بستر را برای خدمات بیشتر ترانزیت بین المللی در این استان و کشور فراهم خواهد کرد.
ذکر این نکته ضروری است که تا قبل از گشایش قطعه یک آزاد راه تهران - شمال، یک طرفه شدن جاده کرج - چالوس در محدوده کلانشهرکرج تا شهرستانک استان البرز سبب گرفتاری ساکنان ۵۰ روستای بخش آسارا می شد که اکنون با بهره برداری از آزاد راه تهران - شمال ساکنان این منطقه از دست ترافیک، انسداد جاده و مشکلات دیگر تا حدود زیادی خلاصی یافته اند.
همچنین تا پیش از گشایش این قطعه، وقوع حوادث جاده ایو یک طرفه شدن مسیر کرج - چالوس خدمات رسانی به آسیب دیدگان سوانح رانندگی را با مشکل مواجه می کرد که اکنون به حداقل رسیده است.
با بهره برداری از ۳۷ کیلومتر آزادراه در بین استان های تهران و البرز تا کنون بیش از ۳۰ درصد بار ترافیکی البرز کاهش یافته که تکمیل آزاد راه تهران - شمال، آزاد راه آبیک - چرم شهر و سایر پروژه ها میزان بار ترافیکی استان البرز را به بیش از ۷۰ درصد کاهش خواهد داد.