به گزارش پایگاه اینترنتی ساینس الرت (Science Alert)، اکنون مشخص است که بسیاری از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ علایم عصبی مختلفی نشان می دهند که از دست دادن حس بویایی تا روان آشفتگی و افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی متفاوت است.
از سوی دیگر کووید-۱۹ عواقب ماندگاری نیز بر مغز دارد که از جمله آنها می توان به التهاب مغز و نخاع / سندرم «خستگی مزمن» و سندرم «گیلین-باره» (اختلال نادری که به سیستم ایمنی یا اعصاب بدن حمله می کند) اشاره کرد.
این اثرات ممکن است در اثر عفونت ویروسی مستقیم بافت مغز ایجاد شود. اما شواهد در حال افزایش نشان می دهد، اقدامات غیرمستقیم دیگری که از طریق عفونت ویروسی سلولهای اپیتلیال و سیستم قلبی عروقی یا از طریق سیستم ایمنی بدن و التهاب ایجاد می شود به بروز تغییرات عصبی پایداری پس از کووید-۱۹ کمک می کند.
اکنون یک متخصص علوم اعصاب و متخصص در نحوه شکل گیری خاطرات، نقش سلول های ایمنی در مغز و چگونگی بروز اختلال در حفظ حافظه پس از بیماری و فعال شدن سیستم ایمنی این سوال را مطرح می کند که آیا در آینده موج نقص حافظه، کاهش شناختی و زوال عقل مرتبط با کووید-۱۹ وجود خواهد داشت؟
چگونه التهاب تاثیر طولانی مدتی بر حافظه دارد؟
اگر فعال شدن سلول های عصبی ایمنی به مدت زمان بیماری محدود باشد، پس التهاب چگونه می تواند باعث نقص حافظه طولانی مدت شود یا خطر افت شناختی را افزایش دهد؟
مغز و سیستم ایمنی بدن هر دو به طور خاص به گونه ای تکامل یافته اند که در نتیجه تجربه تغییر کنند تا خطر را خنثی کرده و نجات جان فرد را به حداکثر برسانند. در مغز، تغییرات در اتصالات بین نورون ها به انسان اجازه می دهد تا حافظه ها را ذخیره کرده و به سرعت رفتار را تغییر دهد تا از تهدید فرار کرده و به دنبال غذا یا فرصت های اجتماعی باشد.
سیستم ایمنی بدن برای تنظیم دقیق واکنش التهابی و تولید آنتی بادی در برابر عوامل بیماری زایی که قبلا با آن روبرو شده، تکامل یافته است. با این وجود، تغییرات طولانی مدت در مغز پس از بیماری نیز با افزایش خطر ابتلا به کاهش شناختی مرتبط با سن و بیماری آلزایمر ارتباط نزدیکی دارد. اقدامات مخرب سلول های عصبی ایمنی و سیگنالینگ التهابی می توانند حافظه را به طور دائم مختل کنند.
این موضوع می تواند از طریق آسیب دائمی در اتصالات عصبی یا خود نورون ها و همچنین از طریق تغییرات ظریف تر در عملکرد نورون ها ایجاد شود. ارتباط بالقوه میان کووید-۱۹ و اثرات پایدار آن بر حافظه بر اساس مشاهداتی است که از سایر بیماری ها به دست آمده است. به عنوان مثال، بسیاری از بیمارانی که از حمله قلبی بهبود می یابند یا جراحی بای پس می شوند، افت های شناختی بادوامی را نشان می دهند که در دوران پیری بیشتر می شود.
یکی دیگر از بیماری های مهم که با عوارض شناختی مشابه مرتبط است، «سپسیس» - نوعی التهاب که سراسر بدن را فرا می گیرد- است. در الگوهای حیوانی این بیماری ها، پزشکان اختلالاتی را در حافظه و تغییراتی را در عملکرد عصبی و ایمنی مشاهده می کنند که هفته ها و ماه ها پس از بیماری ادامه دارد. حتی التهاب خفیف، از جمله استرس مزمن، اکنون به عنوان عوامل خطرزا برای ابتلا به زوال عقل و کاهش شناختی در دوران پیری شناخته شده اند.
این پزشک متخصص می گوید که در آزمایشگاه خود، وی و همکارانش مشاهده کردند که حتی بدون عفونت باکتریایی یا ویروسی، تحریک سیگنالینگ التهابی در یک دوره کوتاه مدت منجر به تغییرات طولانی مدتی در عملکرد عصبی در نواحی مغزی مرتبط به حافظه و اختلالات حافظه می شود.
آیا کووید-۱۹ خطر کاهش شناختی را افزایش می دهد؟
سال ها طول می کشد تا متوجه شویم که آیا عفونت کووید-۱۹ باعث افزایش خطر کاهش شناختی یا بیماری آلزایمر می شود. اما با پیشگیری و درمان کووید-۱۹، این خطر را می توان کاهش داد.
پیشگیری و درمان هر دو بر کاهش شدت و مدت زمان بیماری و التهاب متکی هستند. به طرز جالب توجه، تحقیقات بسیار جدید نشان می دهد که واکسن های متداول از جمله واکسن های آنفولانزا و ذات الریه می توانند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهند.
علاوه بر این، چند درمان در حال ظهور برای کووید-۱۹، داروهایی که فعالیت ایمنی بیش از حد و حالت التهابی را سرکوب می کنند نیز وجود دارد. این درمان ها بطور بالقوه باعث کاهش تأثیر التهاب بر مغز و کاهش تأثیر آن بر سلامت طولانی مدت مغز می شوند.
کووید-۱۹ مدت ها پس از اتمام همه گیری بیماری، همچنان سلامت و رفاه افراد را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بنابراین، ادامه بررسی اثرات بیماری کووید-۱۹ در زمینه ابتلا به کاهش شناختی و زوال عقلی که افراد بعدا به آن مبتلا خواهند شد بسیار مهم خواهد بود.
محققان با انجام چنین کاری به احتمال زیاد بینش مهمی در مورد نقش التهاب در طول عمر انسان در زمینه کاهش شناختی مرتبط با سن کسب می کنند. این کار به ایجاد راهکارهای مؤثرتر برای پیشگیری و درمان این بیماری های ناتوان کننده کمک می کند.