بیماری کرونا برخلاف بسیاری دیگر از بیماری ها تنها یک فرد یا خانواده را درگیر خود نمی کند بلکه این ویروس منحوس از یک شهر در چین آغاز شد و امروز همه جهان را درگیر خود کرده است بنابراین از آنجایی که قدرت انتشار این ویروس بسیار بالا است، همه آحاد جامعه در برابر این ویروس مسؤول هستند و باید تمام پروتکل های بهداشتی رعایت شود. مینو محرز عضو کمیته کشوری مبارزه با کرونا با اشاره به اینکه ویروس کرونا ۱۰ برابر قوی‌تر شده است، یادآور شده که «در واقع ما در مقابله با اپیدمی کرونا شل گرفته‌ایم و در عوض ویروس قوی‌تر و واگیرتر شده است، بنابراین با این شرایط پاییز بسیار بدی در پیش خواهیم داشت.» بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی سیر صعودی کرونا و راه های مقابله با آن پرداخته‌اند.
رسانه‌های اصلاح‌طلب
سیاست‌پژوهی در مدیریت کرونا
روزنامه شرق در یادداشتی به قلم حمید بهلولی نوشت: روزنامه شرق:سیاست‌گذاری مدرن معتقد است که تغییر و توسعه هرگونه سیاستی در ابتدا نیازمند توضیح و تفسیر دقیق شرایط و زمینه و برون‌دادهای سیاستی قبلی است که قرار است تغییر کند و توجه به شواهد واقعی موجود و البته تبیین ارتباطات شواهد با خلاقیت‌های شهودی که از آن با عنوان حکمت یاد می‌کنیم، نیازهای یک تغییر سیاستی اثربخش است. تحلیل سیاست‌های مواجهه و کنترل پاندمی کرونا در کشور از این قاعده جدا نیست و طبیعی است که قبل از هرگونه تجویز سیاستی باید به توصیف و تحلیل ماقبل تجویز پرداخت، در غیر این صورت به جهل سیاستی دچار می‌شویم. شدت حمله موج اول ویروس کرونا در ایران آن‌قدر وخیم و فاجعه‌بار بود که امکان هرگونه مقابله مؤثر و کنترل‌کننده را در هفته‌های اول از نظام سلامت کشور گرفت. یکی از دلایل این غافلگیری به جز آنکه به خصلت ژنتیکی و رفتاری ویروس جدید برمی‌گشت، ناشی از یک مغالطه سیستمیک بود که در ۲۰ ساله گذشته نظام سلامت را محدود به خدمات سلامتی فرض کرده بود و اولویت خدمت سلامتی را نیز در درمان تخصصی بیماری‌ها اولویت‌بندی کرده بود و با همین اولویت نیز تخصیص منابع و امور به‌خدمت‌گیری منابع انسانی و تجهیزاتی را انجام داده بود.
پاییز سختی در پیش است
روزنامه همدلی در گزارشی نوشت:با وجود اینکه در روزهای میانی خردادماه تعداد مرگ ناشی از کرونا دو رقمی بود، اما بعد از خرداد این موارد در حالی افزایش پیدا کرد که بسیاری از کارشناس‌ها جدی نگرفتن پروتکل‌های بهداشتی را دلیل اصلی آن عنوان کردند. حریرچی در همین رابطه عنوان کرده که «در فروردین و اردیبهشت بیماری با روند کاهش روبه‌رو بود، ولی با اتفاقاتی نظیر مسافرت‌ها، عروسی‌ها، مراسم عید فطر در برخی مناطق کشور و... که در خرداد و اوایل تیر ماه افتاد، موارد ابتلا، بستری و مرگ را افزایش داد.» مواردی که حریرچی به آنها اشاره می‌کند همان مواردی هستند که در روزهای گذشته هم شاهد آن بوده‌ایم، تعطیلات روزهای گذشته به مناسبت عید غدیر سبب شد جاده‌ها پر از مسافر شود و باری دیگر زمینه برای شیوع کرونا آماده شود. به تعبیر معاون وزارت بهداشت هر موقعی که دستورالعمل‌ها به خوبی رعایت نشود حدود دو تا سه هفته طول می‌کشد که موارد بستری افزایش پیدا کند و همچنین حدود ۴ الی ۶هفته طول می‌کشد که شاهد افزایش موارد فوتی باشیم. بنابراین نوع برخوردها با کرونا و مطالعه بر روی سابقه این ویروس نشان می‌دهد که احتمالا در روزهای آینده امکان اوج‌گیری مجدد کرونا وجود دارد. در خصوص استفاده کردن از ماسک در برگزاری مراسم عزاداری دکتر حسین کرمانپور، رئیس بخش اورژانس بیمارستان سینا به پایگاه خبری رکنا توضیح داده که «ماسک کمک کننده است اما نمی‌شود به خیال استفاده از ماسک دسته عزاداری راه انداخت. ماسک نمی‌تواند کاملا مانع ورود ویروس شود. شک نکنید که در ایام محرم افزایش موارد ابتلا را خواهیم داشت. هیچ ماسکی نمی‌تواند جلوی عبور ویروس را برای عدم ابتلای مطمئن بگیرد.»
آلودگی بیماران فعلی کرونا به ویروس جهش یافته
خبرگزاری برنا در گزارشی آورد:محققان مؤسسه ملی بیماری‌های عفونی ژاپن، نمونه‌هایی از بیماران مبتلا به کرونا را برای مطالعه توالی ژنوم جمع آوری کردند و درنهایت دریافتند، مبتلایان فعلی به ویروس جهش یافته آلوده شده اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد بیماران فعلی کووید ۱۹ در ژاپن عمدتا به کروناویروس جهش یافته آلوده شده‌اند؛ علاوه براین، شیوع ویروس کرونا با توالی ژنتیکی جدید در مرکز توکیو ظاهر شد و در سراسر کشور گسترش یافت. این تحقیقات همچنین حاکی از آن است که ویروس در ماه ژوئن مجدداً مورد بررسی قرار گرفته و درنهایت مشخص شده جوانان بسیاری را مبتلا کرده که اکثرا بدون علائم بوده‌اند یا به شکل خفیف به آن مبتلا شده‌اند. براساس داده‌هایی که امروز توسط «NHK News» منتشر شده، ژاپن اکنون بیش از ۴۸ هزار مبتلا به ویروس کرونا دارد؛ همچنین ۱۵۰۰ نفر در اثر ابتلا به کووید ۱۹ در این کشور جان باخته‌اند.
زندگی کرونایی برای جلوگیری از مرگ کرونایی
سایت خبری عصر ایران در گزارشی آورد:وقتی هوا سرد می‌شود، لباس‌های زمستانی‌مان را در می‌آوریم. کاپشن می‌پوشیم، شال می‌اندازیم و ُپلیور به تن می‌کنیم. وقتی تابستان می‌آید به خاطر گرمی هوا به سراغ لباس‌های خنک‌مان می‌رویم تا توان تحمل گرمانی تابستان را داشته باشیم. کرونا هم همین است باید زیست کرونایی را یاد بگیریم. همه ما می‌دانیم وقتی برف می‌آید باید لباس گرم بپوشیم دیگر کسی به ما تذکر نمی‌دهد که فلانی داره برف میاد یادت نره کاپشن بپوشی! واقعا دیگر در عصر کرونا کسی نباید به ما تذکر بدهد که وقتی بیرون می‌رویم حتما ماسک بزنیم. دیگر مثل روز روشن است که کرونا بغل گوش ماست و اگر کمی سهل‌انگاری کنیم به راحتی دچارش می‌شویم و شاید این ویروس کوچک اما همه‌گیر ما را به کام مرگ بکشد. این روزها کمتر خانواده‌ای پیدا می‌شود که یکی از اعضای آن درگیر کرونا نبوده باشد. برخی که عزیزان‌شان را از دست داده‌اند و کرونا آنها را داغ‌دار کرده است. باید به کرونا زندگی کنیم. زندگی کرونایی یعنی ماسک زدن، یعنی کمتر رفت و آمد داشتن، یعنی مسافرت نرفتن، یعنی تدفین بدون ختم، عروسی کردن بدون جشن، عزاداری گرفتن بدون تجمع کردن و...کرونا روزی به پایان خواهد رسید، دیر یا زود ولی تا آن روز باید یادبگیریم چگونه با آن زندگی کنیم. او با ما شوخی ندارد و اگر جدی‌اش نگیریم، زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. اگر مسافرت نرویم، اگر عروسی نگیریم، اگر ختم برگزار نکنیم و هزار اگر دیگر ما را نمی‌کشد. چندی ناراحت می‌شویم اما زندگی‌مان در جریان است اما اگر کرونا بگیریم شاید بمیریم. حداقل به خاطر خودمان و خانواده‌مان زیست کرونایی را رعایت کنیم. به قول این ضرب‌المثل قدیمی ایرانی که «یک سال بخور نون و تره، صدسال بخور نون و کره». باید برای رسیدن به زندگی قبل از کرونا، صبر کنیم. زندگی سابق‌مان به این زودی‌ها به سراغ‌مان نمی‌آید.
جزئیاتی جدید و عجیب در مورد کرونا
خبرگزاری برنا در گزارشی آورد: تحقیقات در پناهگاه بی خانمان‌ها در شهر بوستون نشان می‌دهد ۱۴۷ نفر به کووید ۱۹ مبتلا شده اند. از این میان، ۸۸ درصد آنها با آنکه کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، هیچ علامتی از خود نشان نداده‌اند. همچنین در مزرعه کشت و صنعت تاسون فود در ایالت آرکانزاس ۴۸۱ نفر به ویروس کرونا آلوده شده اند، ولی ۹۵ درصد آنها هیچ علائمی نداشتند. آمارها در میان زندانیان نیز نشان دهنده نبود علائم کرونا در میان مبتلایان بوده است. بیش از ۳ هزار زندانی در ایالت‌های کارولینای شمالی، اوهایو، ویرجینیا و آرکانزاس به کووید ۱۹ مبتلا شده اند، اما ۹۶ درصد آنها هیچ علائمی از خود نشان نداده اند. با این حال محققان آمریکایی براساس برآوردهای خود می‌گویند احتمالا بیش از ۴۰ درصد تمامی مبتلایان به کووید ۱۹ هیچ کدام از علائم این بیماری را از خود نشان نمی‌دهند. از همین رو، تمامی مردم باید بهداشت عمومی برای کنترل شیوع ویروس کرونا در جامعه را رعایت کنند. استفاده از ماسک، حفظ فاصله گذاری اجتماعی و نیز شستن مداوم دست‌ها از مواردی است که تمامی مردم باید به آن توجه کنند.
اصل «شفا» علیه کرونا
روزنامه ابتکار در گزارشی به بازتاب سخنان حسن روحانی رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد ملی مدیریت کرونا پرداخته و آورد:ما نه می‌توانیم فعالیت‌های اقتصادی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی را به طور کامل تعطیل کنیم و نه می‌توانیم مانند گذشته این فعالیت‌ها را برگزار کنیم؛ باید حد وسطی را انتخاب کنیم و آن مسیر را طی کنیم. وی با اشاره به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی، اظهار کرد: زمانی مراعات مردم ۷۷ درصد بود و در سایه آن شاهد کاهش فوتی‌ها به تعداد ۲ رقمی بودیم، اما این مراعات به ۱۷ درصد رسید و مردم فکر کردند دوران بیماری پایان یافته و دو مرتبه دچار یک موج شدیم. رئیس‌جمهوری با بیان اینکه در کشورهای دیگر موج دوم کاملا مشاهده می‌شود و ممکن است در آنجا هم پس از مدتی دستورات بهداشتی کمتر رعایت شده باشد، اظهار کرد: ما هم با موج دوم مواجه شده‌ایم. شاید این بالا و پایین رفتن مربوط به اعمال مسئولان و مردم می‌شود؛ جایی که مراعات می‌کنیم در شرایط ثبات هستیم و تا زمانی که که مراعات‌ها عادی می‌شود یک مرتبه آمار افزایش می‌یابد. روحانی ادامه داد: در مجموع در هفته‌های اخیر در ایران و دنیا شاهد افت و خیزهایی بوده‌ایم؛ واقعیت این است که ۶ ماه است با این ویروس مواجهیم و شاید روزهای اول به مردم می‌گفتیم ماه و سال معیار است و نه روز و هفته، اما برخی می‌گفتند ما در چند هفته این ویروس را از پا درمی‌آوردیم، اما امروز ۶ ماه از آغاز شیوع کرونا گذشته است و بخش‌های درمانی، صنعتی و علمی عملکرد خوبی داشتند و مردم نیز در جاهایی که نیاز بوده همراهی کردند. با این وجود باید بدانیم حداقل تا ۶ ماه دیگر با این شرایط مواجهیم و باید خود را آماده کنیم تا روزی که یک واکسنی به دست ما برسد و به اندازه کافی در اختیار ما قرار بگیرد و ما بتوانیم آن را تولید کنیم؛ تا آن زمان که خیلی روشن نیست همه باید مراعات کنیم.
رسانه‌های اصولگرا
آمار تعجب‌آور از بیماران کرونایی که علائمی ندارند
خبرگزاری مشرق در گزارشی آورد:خبرگزاری مشرق:تحقیقات جدید نشان می‌دهد درصد قابل توجهی از مبتلایان به ویروس کرونا هیچ علامتی از خود نشان نمی‌دهند. همین امر نگرانی‌ها درباره گسترش ویروس کرونا در جهان را افزایش داده است. تحقیقات در پناهگاه بی خانمان‌ها در شهر بوستون نشان می‌دهد ۱۴۷ نفر به کووید ۱۹ مبتلا شده اند. از این میان، ۸۸ درصد آنها با آنکه کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، هیچ علامتی از خود نشان نداده‌اند. همچنین در مزرعه کشت و صنعت تاسون فود در ایالت آرکانزاس ۴۸۱ نفر به ویروس کرونا آلوده شده اند، ولی ۹۵ درصد آنها هیچ علائمی نداشتند. آمارها در میان زندانیان نیز نشان دهنده نبود علائم کرونا در میان مبتلایان بوده است. بیش از ۳ هزار زندانی در ایالت‌های کارولینای شمالی، اوهایو، ویرجینیا و آرکانزاس به کووید ۱۹ مبتلا شده اند، اما ۹۶ درصد آنها هیچ علائمی از خود نشان نداده اند. با این حال محققان آمریکایی براساس برآوردهای خود می‌گویند احتمالا بیش از ۴۰ درصد تمامی مبتلایان به کووید ۱۹ هیچ کدام از علائم این بیماری را از خود نشان نمی‌دهند. از همین رو، تمامی مردم باید بهداشت عمومی برای کنترل شیوع ویروس کرونا در جامعه را رعایت کنند. استفاده از ماسک، حفظ فاصله گذاری اجتماعی و نیز شستن مداوم دست‌ها از مواردی است که تمامی مردم باید به آن توجه کنند. تاکنون بیش از ۵ میلیون نفر در آمریکا به ویروس کرونا مبتلا شده اند. از این میان، بیش از ۱۶۱ هزار نفر جان خود را از دست داده اند. دولت آمریکا سرمایه گذاری سنگینی بر روی کشف واکسن کرونا انجام داده است. با این حال، برآوردهای اولیه حاکی از آن است که احتمالا واکسن موثر برای کووید ۱۹ تا اوایل سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه نخواهد شد.
ویروس کرونا اکثر مواقع در کودکان خفیف است
خبرگزاری مشرق در گزارشی دیگر آورد:از ابتدای شیوع بیماری کرونا نظرات زیادی راجع به این که چه کسانی به این ویروس مبتلا می‌شوند و چه کسانی مبتلا نمی‌شوند، به گوش می‌رسید و یکی از نظرات این بود که کووید ۱۹ در بین افراد و گروه‌های سنی متفاوت کودکان را درگیر نمی‌کند. با گذشت زمان و شیوع هر چه بیشتر بیماری کرونا این نکته بیان شد که کودکان تنها می‌توانند انتقال دهنده ویروس به دیگران باشند و خود درگیر نمی‌شوند. اما در نهایت و براساس شواهد و مراجعه کودکان مبتلا به کرونا هرچند به صورت خفیف‌تر نسبت به بزرگسالان به مراکز درمانی این فرض که کودکان به کووید ۱۹ مبتلا نمی‌شوند کاملا رد شد. علائم ابتلای کودکان به کووید ۱۹ با بزرگسالان تا حدودی متفاوت است و صرفا با داشتن مشکلات تنفسی و گوارشی خود را نشان نمی‌دهد، بلکه علائم دیگری دارد. کرونا در کودکان معمولا بدون علامت بوده است و به همین خاطر در ابتدای شیوع این ویروس برخی بر این باور بودند که کودکان به بیماری کووید ۱۹ مبتلا نمی‌شوند. اما به مرور بروز این بیماری در کودکان به علائمی همراه شد. در اکثر مواقع بیماری کرونا در کودکان خفیف است و به همین دلیل کودکان مبتلا به کووید ۱۹ اغلب دچار بی حالی، آبریزش بینی و تب خفیف هستند. همچنین باید توجه داشت که هرچه شدت بیماری کرونا در بدن کودک بیشتر شود علائم بیشتر و شدید تری خواهد داشت و ممکن است که کودک علائمی مثل دل درد، بدن درد و اسهال داشته باشد. اما در شرایط خیلی شدید، کودک دچار تب بالا و سرفه‌های خشکی می‌شود که در نهایت کاهش سطح هوشیاری را در کودکان خواهیم داشت. در چنین شرایطی کودک باید تحت مراقبت‌های ویژه باشد.
معتادان هم کرونا می‌گیرند!
سایت خبری باشگاه خبرنگاران جوان به بازتاب سخنان اسکندر مومنی دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر پرداخته و آورد: با شیوع کرونا یکی از تصمیمات اتخاذ شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا، لغو طرح جمع آوری معتادان متجاهر بود. وقتی طرح جمع آوری معتادان از سطح شهر لغو شد، شایعاتی مبنی بر اینکه معتادان کرونا نمی‌گیرند در فضای مجازی منتشر شد. همین مسأله باعث شد افرادی سودجو برای منفعت خود به شایعات دامن بزنند و برای فروش موادمخدر خود از این راه وارد شوند. روزهای اولی که کرونا شیوع پیدا کرد، محققان نسبت به این موضوع اطلاعات کمی داشتند. به همین دلیل این شایعه پخش شد، اما بعد از آن متوجه شدیم که قاچاقچیان بین المللی مواد مخدر این شایعات را پراکنده کرده‌اند. معتادان مستعدتر هستند و به دلیل مشکلاتی که این بیماری برای ریه ایجاد می‌کند، اگر فرد معتادی به کرونا مبتلا شود، آسیب بیشتری می‌بیند. اما بعد از گذشت حدود یک ماه از شیوع ویروس کرونا و انتشار تصاویر بازگشت معتادان متجاهر به پاتوق‌های سابق، مسئولان ذی ربط فکری برای جمع آوری این دسته از معتادان کردند. پاتوق‌هایی که روزی توسط نیروی انتظامی پاکسازی شده بودند و خیال اهالی محلات از جمع آوری معتادان متجاهر در اطراف محل زندگیشان راحت شده بود، دوباره با حضور این افراد، شرایط به سابق برگشت. دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر درباره بازگشت معتادان متجاهر به پاتوق‌های سابق بیان کرد: لغو شدن طرح ساماندهی معتادان متجاهر و اتمام دوره‌های ۶ ماهه در مراکز ماده ۱۶، دلیل بازگشت معتادان به پاتوق‌های سابق است. اما مجدد این طرح با اما و اگرهای مختلف آغاز شد و از اواسط اردیبهشت سال جاری طرح ساماندهی معتادان متجاهر دوباره از سر گرفته شد، اما این بار متفاوت‌تر از دفعات قبل، با رعایت پروتکل‌های تعریف شده از سوی وزارت بهداشت معتادان جمع آوری و نگهداری شدند.
بیماران فعلی کرونا به ویروس جهش یافته آلوده شده‌اند
خبرگزاری فارس در گزارشی آورد:محققان مؤسسه ملی بیماری‌های عفونی ژاپن، نمونه‌هایی از بیماران مبتلا به کرونا را برای مطالعه توالی ژنوم جمع آوری کردند و درنهایت دریافتند، مبتلایان فعلی به ویروس جهش یافته آلوده شده‌اند. محققان مؤسسه ملی بیماری‌های عفونی ژاپن، نمونه‌هایی از بیماران مبتلا به کرونا را برای مطالعه توالی ژنوم جمع آوری کردند و درنهایت دریافتند، مبتلایان فعلی به ویروس جهش یافته آلوده شده اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد بیماران فعلی کووید ۱۹ در ژاپن عمدتا به کروناویروس جهش یافته آلوده شده‌اند؛ علاوه براین، شیوع ویروس کرونا با توالی ژنتیکی جدید در مرکز توکیو ظاهر شد و در سراسر کشور گسترش یافت. این تحقیقات همچنین حاکی از آن است که ویروس در ماه ژوئن مجدداً مورد بررسی قرار گرفته و درنهایت مشخص شده جوانان بسیاری را مبتلا کرده که اکثرا بدون علائم بوده‌اند یا به شکل خفیف به آن مبتلا شده‌اند. براساس داده‌هایی که امروز توسط «NHK News» منتشر شده، ژاپن اکنون بیش از ۴۸ هزار مبتلا به ویروس کرونا دارد؛ همچنین ۱۵۰۰ نفر در اثر ابتلا به کووید ۱۹ در این کشور جان باخته‌اند.
حداقل در مدیریت‌کرونا به عقب برنگردیم!
روزنامه فرهیختگان در یادداشتی به قلم ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه نوشت:چندروزی است آمارهای ابتلا به کرونا در ایران روند نزولی به خود گرفته است. البته آمار مرگ‌ومیر هم روند نزولی را طی می‌کرد که دیروز این روند نقض شد و دوباره تعداد قابل‌توجهی از هموطنان‌مان را بر اثر ابتلا به این ویروس کشنده از دست دادیم. بعد از اسفند۹۸ و شیوع هولناک کرونا در کشور تقریبا همه نه‌فقط در ایران که در تمام دنیا حیرت‌زده از وضعیت موجود، امیدی به کنترل و کاهش تعداد ابتلاها و مرگ‌ومیر ناشی از کرونا نداشتند. اما رفته‌رفته و با بالارفتن آگاهی مردم و متخصصان نسبت‌به این ویروس معادلات تغییر کرد و هم در ایران و هم در بسیاری از کشورهای دنیا با استفاده از سناریوهای گوناگون دولت‌ها توانستند تا حدی از شیوع افسارگسیخته بیماری جلوگیری کنند. شاهد این ماجرا هم می‌تواند همین ایران خودمان و بسیاری از کشورهای دیگر ازجمله کشورهای اروپایی نظیر ایتالیا، اسپانیا، انگلستان و... باشد که به‌رغم تجربه روزهایی با تعداد کشته‌های چندهزارتایی حالا به شرایطی رسیده‌اند که این اعداد تک‌رقمی شده‌اند. همان‌طور که گفتیم، این مساله در ایران نیز اتفاق افتاد و ما شاهد سیر نزولی ابتلا و مرگ‌ومیر بعد از پشت‌سر گذاشتن یک پیک عجیب که باعث جان‌باختن تعداد زیادی از هموطنان‌مان شد، بودیم. همراهی مردم، واهمه عمومی نسبت‌به این بیماری و به‌تبع آن رعایت مسائل بهداشتی، تعطیلات پایان سال ۹۸ و نوروز ۹۹ و عدم انجام مسافرت‌های نوروزی و بعد از آن هم ایام ماه مبارک رمضان و همراهی دوباره مردم و... همه دست‌به‌دست هم داد تا این کنترل نسبی بیماری و شیوع کرونا که از آن سخن گفتیم، رخ دهد.
دستورالعمل مراسم عزاداری محرم ابلاغ شد
روزنامه رسالت در گزارشی نوشت: مسؤولیت اجرای دستورالعمل مراسم عزاداری ماه محرم و صفر با سازمان تبلیغات اسلامی است که با تشکیل کارگروه برگزاری مراسم عزاداری و مشارکت نمایندگان هیئت ها، مداحان، نیروی انتظامی، وزارت بهداشت، سازمان بسیج، وزارت آموزش و پرورش، وزارت ورزش و جوانان، صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر دستگاههای مرتبط اجرا می شود. بر اساس این دستورالعمل، مراسم عزاداری ماه محرم صرفا در اماکن و فضاهای باز با رعایت فاصله حداقل دو متر از هر طرف و تجمعات حداقلی برگزار می شود، زمان برگزاری مراسم نیز حداکثر باید دو ساعت باشد، جابه جایی هیأت‌ها، دسته روی و نیز استفاده از طبل، سنج و وسایل مشابه ممنوع است اما برگزاری مراسم سینه زنی و زنجیرزنی (با زنجیر شخصی) در محل مراسم و بدون جا به جایی مجاز است. همچنین استفاده مستمر از ماسک برای همه شرکت کنندگان در مراسم عزاداری ماه محرم و صفر ضروری است و فاصله گذاری حداقل دو متری در همه مراحل این مراسم باید رعایت شود، ضمن اینکه پیش بینی های لازم برای برگزاری مراسم جایگزین به صورت غیر حضوری در جاهایی که امکان برگزاری حضوری مراسم حضوری نیست باید انجام شود. بر اساس این دستورالعمل برگزاری برخی مراسم خاص مانند یوم العباس در زنجان، نخل گردانی در یزد، تشت گذاری اردبیل، شیرخواران، قالیشوران اصفهان و … به دلیل تجمع، تراکم و جا به جایی و ضروت پیشگیری از شیوع و سرایت بیماری ممنوع است و این مراسم فقط باید در اماکن و فضاهای دارای مجوز سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شود. برگزاری مراسم نماز جماعت در مساجد حداکثر به مدت یک ساعت در اماکن سربسته دارای شرایط بهداشتی و تهویه با یک چهارم ظرفیت و رعایت فاصله گذاری حداقل دو متری از هر طرف و استفاده از ماسک و همراه داشتن وسایل شخصی بلامانع است.