به گزارش خبرنگار ایرنا، هرچه به موعد لغو تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران بیشتر نزدیک میشویم، تلاشهای آمریکا برای جلوگیری از این اتفاق و تمدید این تحریم ها تشدید میشود. چند هفته قبل برایان هوک نماینده پیشین آمریکا در امور ایران که در روزهای اخیر از همکاری با ترامپ کنار کشیده است، با سفر به کشورهای منطقه در این خصوص رایزنی کرد.
ظاهرا در نمای بیرونی این تلاشها نتیجه بخش بوده است. دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل متحد اتهاماتی را علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح کرده و از شورای امنیت خواسته است که تحریمهای تسلیحاتی ایران تمدید شود. اقدامی که در راستای تلاشهای آمریکا برای اعمال فشار بر تهران ارزیابی میشود
در نامه دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس از شورای امنیت خواسته شده تحریم تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی، که مطابق برجام اکتبر سال جاری دوره پنجساله آن خاتمه مییابد، تمدید شود. افزون بر این در این نامه از شورای امنیت خواستهاند در کنار تمدید تحریمهای تسلیحاتی اقدامهای دیگری که لازمه جلوگیری از آنچه به ادعای آنها گسترش بیثباتکننده تسلیحات ایران است در دستور کار قرار گیرد. این اقدامها میتواند مسدود کردن هدفمند داراییها و ممنوعیت سفر افرادی باشد که در ارسال، فروش یا انتقال تسلیحات و مواد مرتبط با آن از ایران یا به ایران مشارکت میکنند.
این نامه که به امضای دبیر کل این شورا، نایف فلاح مبارک الحجرف از تعابیری چون سیاستهای توسعهطلبانه و مداخله در امور داخلی کشورهای عربی و نقض منشور سازمان ملل علیه ایران استفاده شده است. ادعاهایی غیر مستند که هیچ کدام مسموع نیست.
همانطور که انتظار می رفت، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا از این بیانیه استقبال کرده و گفته است «کشورهای خاورمیانه، از خلیج [فارس] تا اسرائیل حامی تمدید تحریمهای تسلیحاتی هستند» و این خواسته «برای همه ما شایسته اهمیت است. عربها و اسرائیلیها یکصدا سخن میگویند و شورای امنیت باید به آنها گوش کند».
این بیانیه در حالی منتشر شده است که به نظر میرسد تصمیم جمعی اعضای شورا نبوده و بعید نیست برخی کشورها چنین موضوعی را اعلام کنند. ایران روابط دوستانهای با اغلب این کشورها داشته و دارد. ایران و قطر سالهاست از نظر دینی و همجواری، روابط بسیار دوستانهای داشتهاند. روابط بازرگانی بین ایران و قطر و مسافرتهای مردم دو کشور همیشه برقرار بودهاست. در بحران دیپلماتیک قطر با عربستان سعودی در سال ۲۰۱۷، در حالی که عربستان قطر را در محاصره شدید قرار داد ایران از قطر پشتیبانی کرده و از کشورهای عربی خواست که مشکلات خود را از طریق گفت و گو حل کنند.
روابط دو جانبه بین عمان و جمهوری اسلامی ایران هم تاریخی و عمیق است. عمان همواره روابط خوبی با ایران داشته و در مقاطع مختلف بین ایران و کشورهای غربی به عنوان میانجی عمل کردهاست. عمان در ادامه مذاکره هستهای ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا نقش مؤثری داشته است. با این اوصاف اکنون این سوال مطرح است که چه عاملی جز فشار و تهدید و ارعاب از سوی آمریکاییها میتواند منجر به نوشتن چنین نامه ای شود. آن هم در حالی که امیدی به نتیجه بخش بودن تلاشهای آمریکا وجود ندارد.
همین دو مثال نشان میدهد که آمریکا با تحریک و تحت فشار قرار دادن این کشورها آنها را وادار به صدور این نامه در خصوص تحریم تسلیحاتی ایران کرده است.
نکته مهم دیگر اینکه سیاست اعلامی و اعمالی ایران در سالهای گذشته تحکیم روابط و مناسبات با همسایگان بوده است و هیچ فرصتی را برای همکاری با کشورهای منطقه و ایجاد صلح و ثبات از دست نداده است. دی عین حال نباید فراموش کرد برخی کشورهای منطقه که احتمالا بانی و مبتکر نگارش چنین نامه ای هستند طی سالهای اخیر بیشترین منابع را برای خریدهای تسلیحاتی هزینه کرده و از این تسلیحات برای تخریب منطقه استفاده کرده اند کما اینکه طی پنج سال اخیر حجم گسترده ای از انواع تسلیحات نظامی که با دلارهای نفتی تهیه شده بود بر سر مردم یمن ریخته شده است.
آمارهایی که سال گذشته که پایگاه «گلوبال فایر پاور» منتشر کرده نشان میدهد عربستان از نظر میزان هزینهها برای مسلح کردن نیروهای نظامی در سال جاری در صدر کشورهای عربی و در رتبه سوم جهانی بعد از آمریکا و چین قرار دارد. بر اساس این گزارش مجموع هزینههای خرید تسلیحاتی در عربستان فقط برای سال ۲۰۱۹ به ۷۱ میلیارد دلار رسیده و به این ترتیب این کشور رتبه نخست در میان کشورهای عربی را دارد و بعد از آن امارات با ۱۴.۳ میلیارد دلار در رتبه دوم و الجزایر با ۱۰.۵ میلیارد دلار در رتبه سوم قرار میگیرند.
از سوی دیگر در سالهای اخیر که شاهد بحرانها و جنگهای داخلی در خاورمیانه هستیم، سازندگان سلاح مخصوصا کشورهایی که در پشتپرده ایجاد این جنگها هستند، تلاش زیادی برای به دست گرفتن بازار فروش سلاح آغاز کرده و از هر راهی برای از دور خارج کردن رقبا استفاده میکنند. اعداد و ارقام بیانگر صدرنشینی آمریکا در صادرات تسلیحات نظامی به کشورهای مختلف جهان به ویژه منطقه غرب آسیا است.
ایالات متحده تامین کننده اصلی تسلیحات عربستان سعودی، عراق، قطر، امارات متحده عربی، رژیم صهیونیستی، اردن و کویت است. طبیعی است که صادر کنندگان تسلیحات به منطقه به دنبال تداوم انحصار خود در زمینه فروش تسلیحات در جهان هستند و همین امر زمینه ساز اتخاذ سیاستهای غیرمسئولانه و خودخواهانه در قبال فروش تسلیحات به منطقه خاورمیانه و به راه انداختن جنگ در منطقه هستند.
نکته مهم دیگر اینکه ایران در تمام سالهای گذشته تحت شدیدترین تحریمها بوده است. دست بر قضا ایران توانسته از محدودیت تحریم فرصت شکوفایی صنعت دفاعی را ایجاد کند. ایران با تکیه بر ابزارها و ظرفیتهای گسترده ای که در اختیار دارد توان دفاع از خود در هر شرایطی را دارد و تلاشهای ایذایی آمریکا و برخی کشورهای منطقه تاثیری در این امر نخواهد داشت.