به گزارش ایرنا محمدجواد اشرفی روز سهشنبه در نشست هم اندیشی با سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی خوزستان به مناسبت ۲۲ مرداد روز ملی تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی، افزود: حقابه اصلی تالاب بینالمللی شادگان از رودخانه جراحی تامین می‌شود اما با توجه به برداشت‌هایی که از این رودخانه می‌شود، در عمل هیچ آبی به تالاب شادگان نمی‌رسد که در صورت ادامه این وضع با مشکلات زیادی روبه رو می‌شویم.
وی بیان کرد: با توجه به بارندگی سال‌های ۹۸ و ۹۹، شرایط تالاب‌های شادگان و هورالعظیم بهبود یافته اما حقابه تالاب شادگان بانگرانی زیادی روبه رو است.
اشرفی، خواستار احیای "نهر سلمانه" برای تامین بخشی از حقابه تالاب شادگان شد و گفت: پیشنهاد ما این است که علاوه بر حقابه از رودخانه جراحی، حقابه این تالاب از رودخانه کارون نیز با احیای "نهر سلمانه" تامین شود.
وی ادامه داد: احداث سازه‌هایی نیز برای جلوگیری از خروج ۱۵ مترمکعب بر ثانیه از آب شادگان به دریا آغاز شده است.
اشرفی، نسبت به خشک شدن تالاب‌های محلی و کانون‌های گرد وغبار در شرق اهواز هشدار داد و اضافه کرد: در بارندگی‌های پارسال ۲۵ هزار هکتار هورهای محلی "شریفیه" و "منصوره" بدون هیچ هزینه‌ای آبگیری شدند که در کاهش گرد و خاک موثر بودند اما اکنون با تبخیر بالا و کاهش ورودی آب، دوباره خشک شده‌اند.
وی بیان کرد: به دلیل مرطوب بودن زمین برای امسال نگرانی از بابت خیزش گرد و غبار وجود ندارد، اما برای سال‌های آینده باید چاره اندیشی شود.
اشرفی با اشاره به نهالکاری ۲۵ هزار هکتار در کانون های گرد وغبار خوزستان افزود: علاوه بر آن ۶۰ کیلومتر کانال آب برای تامین آب نهال‌کاری‌ها و آبرسانی به کانون‌های گرد و غبار احداث شده است.
توقف بهشت آباد تا اطلاع ثانوی
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین گفت: اجرای طرح انتقال آب بهشت آباد به دستور رییس سازمان حفاظت محیط زیست تا زمان انجام ارزیابی زیست محیطی متوقف شده است.
وی افزود: خوزستان بیشترین تاثیر را از انتقال آب می‌گیرد، به همین دلیل درخواست کردیم که در جلسات ارزیابی طرح‌های انتقال آب حضور پیدا کنیم.
اشرفی، با بیان اینکه بعضی تصمیمات درباره طرح‌های انتقال آب در گذشته اتخاذ شده، اضافه کرد: تونل کوهرنگ ۳ احداث شده و طبق اطلاعی که از اداره کل حفاظت محیط زیست استان چهار محال و بختیاری داریم، با توجه به مهلت زمانی که برای اجرای این طرح معین شده بود، این طرح اکنون متوقف شده است.
ممنوعیت واگذاری زمین‌های تالاب بندون
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در ادامه با اشاره به واگذاری زمین‌های تالاب "بندون" ایذه به سازمان مسکن و شهرسازی، گفت: تعیین تکلیف این تالاب به شورای حفاظت از بیتالمال واگذار شده و این شورا سازمان مسکن را از هر گونه واگذاری زمین ممنوع کرده است.
وی با اشاره به تامین حقابه تالاب‌های بندون و میانگران ایذه از طریق بارندگی، افزود: پیگیری‌هایی برای تامین حقابه تالاب میانگران از طرح انتقال آب ایذه و باغملک صورت گرفته است.
اشرفی اضافه کرد: برای تامین حقابه تالاب بامدژ قرار است اجرای سازه آبی در شهریور آینده عملیاتی شود که در صورت اجرای آن چهار هزار هکتار از این تالاب احیا خواهد شد.
به گفته وی پاسگاه محیط بانی تالاب بامدژ اهواز تکمیل شده و در هفته دولت به بهره‌برداری می‌رسد.
تفکیک زباله از مبداء با کمک دوره‌گردها
اشرفی درباره درخواست فعالان محیط زیست مبنی بر اجرای طرح تفکیک پسماند از مبداء، گفت: هم اکنون زباله‌های خشک و باارزش در اهواز در کمتر از یک ساعت توسط دوره‌گردها جداسازی می‌شود.
وی افزود: بر اساس گزارش شهرداری اهواز، هم اکنون کمتر از پنج درصد زباله‌های ورودی به مدفن پسماند را زباله‌های خشک تشکیل می‌دهد.
اشرفی اضافه کرد: زباله‌های جداسازی شده توسط دوره گردها و به صورت غیررسمی در مبداء تفکیک و به مراکز بازیافت منتقل می‌شود؛ البته معتقدیم این شیوه سالمی نیست و از نظر بهداشتی و زیست محیطی برای افراد مخاطراتی به همراه دارد.
وی بیکاری و منافع اقتصادی را عامل افزایش افراد زباله گرد بیان کرد و گفت: تلاش زیادی برای ساماندهی تفکیک زباله صورت گرفته اما به دلیل وجود دوره‌گردها این مساله میسر نشده است.
موج سواری جناحی ممنوع
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین گفت: انتظار داریم که تشکل‌های زیست محیطی از برخوردهای جناحی و خصوصی با مسایل بپرهیزند و در راستای واقعیت‌های موجود در محیط زیست خوزستان گام بردارند.
وی نامگذاری ۲۲ مرداد به نام تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد را نشان از اهمیت و نقش این سازمان‌ها دانست و بیان کرد: در خوزستان ۸۴ تشکل زیست محیطی مردم نهاد فعال است که از این تعداد ۵۴ تشکل به صورت رسمی ثبت شده و بقیه در حال طی مراحل ثبت هستند.
اشرفی افزود: نگاه محیط زیست به سازمان‌های مردم نهاد مثبت است و آنها را به عنوان بازوان اجرایی خود دانسته و از ظرفیت‌های آنها استفاده می‌کند.
پاکسازی تالاب شادگان از زباله
وی با اشاره به مشکلات خوزستان در زمینه آب، هوا و خاک، از تعیین محل دفن بهداشتی پسماند برای شهرهای آبادان و خرمشهر خبر داد.
اشرفی افزود: پس از ۲۵ سال که پسماندهای آبادان در بخشی از تالاب شادگان تخلیه می‌شد، قرار است محلی برای دفن زباله‌ها تعیین، و برای پاکسازی این تالاب اقدام شود.
وی با اشاره به اقدام قضایی برای سامان بخشی به وضعیت پسماندهای خوزستان بیان کرد: مشکلات آلودگی هوا ناشی از آتشسوزی در محل دفن زباله‌های اهواز به ویژه در تابستان به مقامات استان گزارش و در کارگروه پسماند استان پیگیری شده است.
اشرفی، اجرای طرح های تصفیه فاضلاب در پنج شهر خوزستان را یادآور شد و گفت: تصفیه خانه فاضلاب شهرهای شادگان، بندر امام، خرمشهر، آبادان و ماهشهر پیشرفت ۹۰ درصدی دارد و تاخیر در بهره برداری آنها به دلیل تحریم‌های اقتصادی بوده است.
به گفته وی تصفیه خانه فاضلاب پنج شهر دیگر خوزستان نیز با محقق شدن فاینانس اجرایی می‌شود.
وی اضافه کرد: ۱۰۰ میلیون یورو از محل صندوق ذخیره ارزی برای ساماندهی فاضلاب اهواز اختصاص یافته که نیمی از آن امسال و نیم دیگر در سال آینده اختصاص می‌یابد.
اشرفی ادامه داد: با اختصاص اعتبار به تصفیه خانه فاضلاب غرب اهواز انتظار داریم در ۲ ماه آینده عملیات اجرایی سرعت گیرد و تا سه سال آینده شرایط فاضلاب ۹۰ درصد بهبود یابد.
سد کوهرنگ ۳ متوقف شود
مدیرعامل انجمن دیده بان جلگه سبز خوزستان نیز در این نشست خواستار تجدیدنظر و توقف پروژه سد کوهرنگ ۳ برای انتقال آب کارون شد و گفت: هم اکنون آب سرشاخه‌های کارون از طریق تونل کوهرنگ ۳ منتقل می‌شود که ساخت سد اثر زیادی بر روی کمیت رودخانه کارون خواهد گذاشت.
شبنم قنواتی‌زاده افزود: با اجرای طرح‌های انتقال آب تاکنون شاهد فاجعه در کارون بودیم و پیش از اینکه این رودخانه به اتوبان تبدیل شود باید از اجرای این طرح‌های جلوگیری شود.
وی با بیان اینکه واحد حریم بانی سازمان آب و برق خوزستان در مقابله با "کارون خواری" ضعف دارد، ادامه داد: ساخت وسازهای زیادی در ساحل کارون اتفاق افتاده که در سیل ۹۸ فاجعه بی‌توجهی به حریم رودخانه‌ها را شاهد بودیم.
وی، با اشاره به کارون خواری در اهواز اضافه کرد: در محله کیانپارس حد فاصل خیابان‌های ۱۳ تا ۱۷ بخشی از حریم رودخانه سند دار شده و حریم بانی اقدامی در این زمینه نمی‌کند.
وی به زمین خواری در اهواز و کارون نیز اشاره کرد و ادامه داد: نخلستان‌های اهواز و شهرستان کارون به صورت شبانه تخریب و در حال تبدیل به ویلا هستند.
این فعال محیط زیست همچنین خواستار بازنگری در طرح تصفیه خانه‌های شرق و غرب اهواز شد و گفت: شیب تصفیه خانه شرق به صورتی است که در آینده می‌تواند مشکل ساز شود؛ تصفیه خانه غرب نیز که در محله‌های مسکونی کوی مجاهد قرار دارد از نظر جانمایی دارای مشکلاتی است و باید برای اینها راهکاری اندیشیده شود.
وی با بیان اینکه بیشتر تالاب‌های خوزستان فاقد پاسگاه‌های محیط بانی هستند، افزود: این مساله بر شکار گسترده پرندگان در تالاب‌ها تاثیر دارد.
به گفته وی پرندگانی که توسط متخصصان بینالمللی رصد و پلاک گذاری می‌شوند، در خوزستان توسط شکارچیان هدف قرار می‌گیرد.
قنواتی‌زاده با اشاره به لزوم حفاظت از پرندگان با تاکید بر گردشگری، اضافه کرد: خانواده "علیرضا افشون" فعال برجسته محیط زیست که به تازگی دار فانی را وداع گفته زمینی برای بازپروری حیات وحش اهدا کردند که برای تجهیز آن نیاز به همکاری استانداری داریم.
وی در ادامه گفت: در پی طرح شکایت این انجمن علیه منابع طبیعی به دلیل مالچ پاشی نفتی در ۸۰۰ هکتار از یکی از اکوسیستم‌های دشت آزادگان (بیت کوصر)، اساتید معتمد استاندار ۲ جلسه با انجمن برگزار کرده اما این جلسات بدون نتیجه متوقف شده است.
قنواتی‌زاده افزود: یکی از محیط بان‌های دشت آزادگان که در فعالیت های محیط زیستی مشارکت دارد، از چند ماه گذشته حقوق و مزایایش از سوی اداره کل محیط زیست قطع شده، که بررسی وضعیت و تغییر شرایط استخدامی وی به نیروی رسمی را خواستار هستیم.
رویشگاه زاگرس در وضعیت قرمز
مدیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان نیز در این نشست، خواستار اقدام برای نجات بخشی رویشگاه زاگرس شد و گفت: در صورت ادامه این روند در آینده شاهد مهاجرت گسترده ناشی از نابودی رویشگاه زاگرس خواهیم بود.
هژیر کیانی افزود: شمال خوزستان شامل شهرستان‌های اندیکا، لالی، مسجدسلیمان، ایذه دزفول و اندیمشک از مهمترین رویشگاه‌های جنگلی زاگرس هستند که تاکنون برای جلوگیری از تخریب آنها اقدامی نشده است.
به گفته وی بخش زیادی از تنوع زیستی و آب خوزستان از رویشگاه زاگرس منشاء می‌گیرد و این منطقه استعداد تبدیل شده به منطقه حفاظت شده را دارد.
وی با اشاره به وقوع آتش سوزی های گسترده در جنگل‌های زاگرس، اضافه کرد: ارزش اکولوژیکی هر درخت بلوط یک میلیارد تومان برآورد شده، بنابراین در صورتی که اندکی از ارزش این جنگل‌ها صرف نگهداری از آنها شود، می‌توان بخش زیادی را محافظت کرد.
کیانی، پیشنهاد تجهیز دهیاری ها به وسایل مهار آتش را مطرح کرد و گفت: با تجهیز ۶ روستا می‌توانیم ۲۰ هزار هکتار را در مقابل خطر آتش سوزی بیمه کنیم.
وی در ادامه نسبت به واگذاری تالاب "بندون" ایذه به سازمان مسکن و شهرسازی انتقاد کرد و افزود: یک هزار و ۲۰۰ هکتار از زمین های این تالاب تنها برای مقاصد سودجویانه واگذار شده و باید آزاد سازی شود.
کیانی اضافه کرد: هم اکنون ۲۵۰ پرونده زمین خواری در حاشیه تالاب بندون تشکیل شده است.
وی بیان کرد: ساز و کاری برای عضویت نمایندگان تشکل‌ها در آبفا اتخاذ شود تا اتفاقی همانند طرح گرد وغبار که هزینه بسیار و بدون نظارت شده بود، نیفتد و بلایی که بر سر وام بانک جهانی آمد تکرار نشود.