اغلب افراد معلولیت در ایران متاسفانه به دلیل ساختارهای مناسب سازی نشده، حضور محدودی در اماکن عمومی و مشارکت کمی در فعالیت‌های اجتماعی، تجربه می کنند.
به طورمثال یک معلول نمی‌تواند به راحتی به هر فروشگاه یا رستورانی که خواست برود و هیچگونه امکاناتی در این زمینه در دسترس او قرار ندارد.
ندیدن افراد دارای معلولیت در خیابان ها و اماکن عمومی از جمله رستوران ها و پارک ها به این معنی نیست که در آن شهر یا منطقه یا محله، فرد معلولی وجود ندارد بلکه به آن معناست که فضاهای شهری، زمینه حضور معلولان در این اماکن را فراهم نیاورده اند.
ویژگی‌هایی مانند داشتن رمپ خاص معلولان، آسانسور، تعبیه میزها و پیشخوان‌های کوتاه‌تر، پارکینگ ویژه معلولان و حتی نصب حفاظ و نشانگرهای بریل در اماکن عمومی می تواند میزان حضور افراد دارای معلولیت در جامعه را به طور محسوسی افزایش دهد.
فاطمه یکی از مادرانی است که به خاطر محدودیت های جسمانی ویلچرنشین است و در این باره به خبرنگار ایرنا می‌گوید: برای کار ساده ای مانند خرید هم به کمک دیگران نیاز دارم چون اغلب فروشگاه ها فضای مناسب سازی شده ای ندارند؛ خرید از مغازه های که به علت دست‌اندازها و موانع فراوان در پیاده رو عملا غیرممکن است و خرید از فروشگاه های مجتمعی نیز یا به دلیل تنگی راهروها یا گاه به دلیل پله‌های ورودی و نداشتن رمپ عبور مخصوص معلولان، ممکن نیست.
وی ادامه می دهد: اغلب ادارات نیز در ساختمان های قدیمی فعالیت می کنند که ساختارهای مناسب‌سازی شده در آن وجود ندارد. جالب آن است که گاهی برای ورود به پارک نیز موانع میله یا پله وجود دارد یا اینکه با این کیفیت موجود ویلچرها رفتن به این اماکن بسیار سخت است.
به گفته وی، برخی مغازه ها، فروشگاه ها و ساختمان های اداری امکاناتی برای افراد دارای معلولیت دارند اما سیستم اطلاع رسانی به گونه ای است که معلولان از وجود این اماکن بی خبر هستند.
نمایان‌سازی اماکن مناسب‌سازی شده با اعطای نشان
رئیس دبیرخانه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور گفت: یکی از اتفاقات خوبی که در حوزه مناسب‌سازی افتاده این است که قبلا جلسات این ستاد، هر چند ماه یکبار برگزار می‌شد یا حتی گاهی برگزار نمی‌شد اما به تازگی این جلسات هر چهارشنبه برگزار می‌شود و در آخرین جلسه، تصمیماتی برای اعطای نشان مناسب‌سازی تصویب شد.
ابراهیم کاظمی مومن سرائی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: مقرر شده از این به بعد، به دستگاه‌های دولتی و خصوصی که مقوله مناسب سازی را براساس استانداردها را رعایت کرده‌اند، نشان مناسب‌سازی اعطا می شود.
وی با اشاره به مزیت های اجتماعی نشان مناسب سازی ادامه داد: به طور مثال اگر رستورانی، مناسب سازی شده باشد، حتی خانواده‌های سالم نیز برای راحتی سالمندان، کودکان و بیماران خود سعی می‌کنند به اماکن مناسب سازی شده بروند.
رئیس دبیرخانه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور گفت: افراد دارای معلولیت هم مانند دیگر شهروندان حق برخورداری از فضاهای شهری را دارند و اعطای نشان مناسب سازی، شانس آنها را برای یافتن این اماکن در فضای شهری امروز مهیا می سازد.
مومن سرایی تاکید کرد: نشان مناسب سازی به زودی رونمایی می شود؛ این یک نشان طلایی و نقره ای به صورت پلاک است که جلوی ساختمان مربوطه نصب می شود.
تحقق به‌زیستن با رعایت مناسب‌سازی
به باور کارشناسان، متمایز ساختن اماکن مناسب سازی شده از سایر اماکن، ضمن هدایت افراد سالخورده، افراد دارای معلولیت و بیماران به اینگونه اماکن، آنها را از خطر مواجهه با موانع پیش‌بینی نشده مصون نگه می‌دارد.
رعایت مناسب سازی در فضاهای شهری به ویژه فضاهایی مانند ادارات، پارک ها و رستوران ها موجب تحقق مقوله به‌زیستن و افزایش میزان حس رضایت از زندگی و حس شایستگی خواهد شد؛ احساساتی که تاثیر بسزایی در رشد روانی و عاطفی و بهبود وضعیت سلامت روان دارند.
گزارش از سادات حسینی خواه