مبنای اقتصاد شهرستان‌های جنوبی استان مرکزی در دهه‌های قبل بر کشاورزی و زیرشاخه‌های آن بوده به‌طوری که برخی محصولات نظیر پیاز، لوبیا و گل و گیاه زینتی در نوار جنوبی استان مرکزی آوازه ملی و جهانی دارد اما با روند خشکسالی، توازن در این حوزه به شدت دستخوش نوسان شده و معیشت بهره‌برداران را متاثر کرده است و به‌همین دلیل سیاست کلیدی دولت تدبیر و امید بر تقویت ظرفیت‌های صنعتی و کسب و کارهای خُرد قرار گرفت تا بتواند بخشی از چالش‌های اقتصادی مردم را رفع کند.
افزایش سریع جمعیت، گسترش شهرنشینی، بالا بودن تقاضای کاریابی، فشار مضاعف بر منابع پایه و طبیعی از موضوعاتی بود که رویه اقتصاد صنعت محور و خدماتی را در روستاهای جنوب استان مرکزی در دولت تدبیر و امید برجسته‌تر کرد و راهبرد ایجاد و توسعه شهرک‌های صنعتی با هدف مدیریت بهینه و اصولی این بخش با جدیت دنبال شد.
در این راستا تاکید بر صنایع روستایی، صنایع کوچک، شهرک‌های کوچک صنعتی و تمرکز زدایی از فعالیت‌های صنعتی مورد توجه قرار گرفت و مناسبات شهرک‌های صنعتی از طریق ایجاد تنوع و افزایش اشتغال و درآمد، افزایش ارزش افزوده فعالیت‌های کشاورزی و تبدیلی، گسترش فرهنگ صنعتی و توسعه نواحی روستایی در جنوب استان مرکزی محور قرار گرفت.
نوار جنوبی استان مرکزی شامل شهرستان‌های خمین، محلات و دلیجان است که هریک از آنها با ظرفیت‌های متعددی که دارند، توانسته‌اند با ایجاد شهرک و ناحیه صنعتی و راه‌اندازی واحدهای تولیدی گامی هدفمند در راستای تامین بخشی از نیاز صنعتی کشور بردارند.
قرار گرفتن خمین در ردیف اعتباری و امتیازات مناطق کمتر توسعه یافته و استقبال صنعتگران برای سرمایه‌گذاری در این شهرستان از جمله اقدامات شاخص دولت یازدهم و دوازدهم بود که برای محرومیت‌زدایی و جبران کاستی‌ها از زادگاه امام راحل در کارنامه اقدامات دولت برای توسعه خمین ماندگار شده است.
محلات نیز با ۵۵ هزار نفر جمعیت به قطب سنگ تزئینی کشور و بام گل ایران شهرت دارد و در راستای صنعت تریکو یکی از بهترین‌ها در کشور محسوب می‌شود.
شهرک صنعتی، یک ناحیه و ۲ قطب صنعتی محلات با ۲۹۰ واحد مستقر یکی از زیرساخت‌های اساسی در توسعه اقتصادی جنوب استان مرکزی به‌شمار می‌رود.
دلیجان نیز دیگر شهرستان نوار جنوبی استان مرکزی است که با ۵۰ هزار نفر جمعیت، ۴۰۰ واحد صنعتی در چهار شهرک و ناحیه صنعتی دارد و آوازه‌اش در تولید انواع محصولات عایق رطوبتی و الیاف پلی استر و سالانه بیش از ۷۰ درصد از نیاز عایق رطوبتی کشور را تامین می‌کند و از این منظر فعالیت و رونق واحدهای مستقر در این شهر اهمیت بسیاری دارد.
۱۰۰ شرکت تولید عایق رطوبتی در شهرستان دلیجان فعال است که بیش از ۲هزار و ۵۰۰ نیروی کار در آنها به طور مستقیم اشتغال دارند.
علاوه بر این‌ها، مناطقی مانند محلات، دلیجان و نیم‌ور مستعد سرمایه گذاری هستند، چراکه زیرساخت‌های لازم و نهاده‌های معدنی در این مناطق فراهم است و مورد اقبال سرمایه گذاران قرار می‌گیرد.
صنایع کوچک و متوسط نبض رونق و جهش اقتصادی
به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، بیش از ۴۶ هزار واحد در ۸۲۰ شهرک و ناحیه صنعتی در کشور مستقر هستند که به‌زودی حدود ۳۵ هزار واحد دیگر در این مناطق کامل شده و به زنجیره تولید و بهره‌برداری می‌پیوندند.
«محسن صالحی نیا» گفته است: ۲۱ درصد از واحدهای صنعتی موجود در شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور با رکود مواجه هستند که دولت با برنامه هدفمندی درصدد برگرداندن آنها به چرخه تولید است و شهرک‌های صنعتی و صنایع کوچک و متوسط را به‌عنوان نبض اقتصاد کشور حمایت می‌کند.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت معتقد است: تهدیدها و تحریم‌ها در عرصه‌های بین‌المللی نتوانسته در اراده و تلاش کارآفرینان و صنعتگران خللی وارد کند و همه ظرفیت‌ها برای بهبود شاخص‌های اقتصاد درون‌زا به کار گرفته شده است.
رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران تصریح کرد: نیروهای مستعد جوان و تحصیل‌کرده و ظرفیت های خوب و صنایع دانش بنیان در شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور فعال است.
تصویب ۷۰۰ میلیارد ریال برای توسعه زیرساخت‌های صنایع کوچک و متوسط استان مرکزی
معاون مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان مرکزی گفت: امسال ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار از منابع داخلی برای توسعه زیرساخت شهرک‌های صنعتی استان اختصاص یافته چرا که صنایع متوسط و کوچک حلقه‌های مهم در تکمیل اقتصاد پویا و زاینده هستند.
«محمدصادق قائمی» افزود: اجرای عملیات زیرساختی برای شهرک‌های صنعتی استان که واحدهای صنعتی از آنها استقبال بیشتری دارد، محور برنامه‌های این نهاد در سال جاری است.
وی بیان کرد: شهرک صنعتی خمین با یکهزار و ۳۷ هکتار مساحت به ۲۳۰ لیتر آب در ثانیه نیاز دارد و به‌دلیل مشکلاتی که در واگذار شدن بخشی از این شهرک وجود دارد، این میزان آب مورد نیاز تخصیص نیافته است.
معاون مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان مرکزی ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود شهرک صنعتی خمین در سال آینده با مشکل تامین آب برای واحدهای صنعتی فعال در این شهرک مواجه شود.
قائمی با اشاره به هزینه بالای ایجاد خط انتقال آب از سد کوچری برای شهرک صنعتی خمین گفت: خریداری چاه آب کشاورزی و تغییر کاربری آن می‌تواند مشکلات حوزه آب را در این شهرک کاهش دهد.
وی یادآور شد: ۲۵ لیتر آب مورد نیاز واحدهای صنعتی فعال در ناحیه صنعتی روستای شهابیه از توابع خمین نیز از سد کوچری تامین می‌شود.
۷۰ واحد صنعتی نیمه تعطیل استان مرکزی در مسیر درمان و تولید
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مرکزی گفت: بررسی مشکلات و راه اندازی ۷۰ واحد تولیدی راکد و نیمه تعطیل استان در سال جهش تولید هدفگذاری شده است که بخش مهمی از آنها در نوار جنوبی استان قرار دارند.
«سعید فرخی» افزود: حمایت از واحدهای تولیدی و شناسایی و رفع مشکلات آنها اولویت اصلی استانداری این استان در سال جاری است و به همین منظور یکی از راهبردها در شهرستان‌های محلات، خمین و دلیجان رصد مستمر اوضاع و پیگیری امور واحدهای مشکل‌دار است.
وی بیان کرد: ۳۵ طرح اقتصادی ویژه جهش تولید در نقاط مختلف این استان شناسایی و مشخصات آنها به سازمان برنامه و بودجه کشور ارسال شد و در سال جهش تولید باید تمام ارکان، نهادها ، عوامل موثر در کسب و کار و تولید و اقشار مختلف مردم این استان به مسئولیت‌های خود آگاه بوده و همراه و هم پیمان در این راه قدم بگذارند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری مرکزی گفت: شاخص‌های موجود پارسال بیانگر تحقق شعار رونق تولید در استان مرکزی است و امسال نیز با برنامه‌هایی جدید و کارگشا، رفع موانع تولید و تسهیل امور تولیدکنندگان اقدامات کارشناسی و موثری در حوزه اقتصاد استان اعمال خواهد شد.
فرخی اظهار داشت: دلیجان نقش تاثیرگذاری در اقتصاد استان مرکزی دارد و ۶۳۰ واحد تولیدی شامل ۳۴۰ کارخانه صنعتی، ۹۰ معدن و ۲۰۰ واحد کشاورزی در این شهرستان فعالیت دارند.
وی گفت: سرمایه‌گذاری مردم دلیجان در حوزه اقتصادی این شهرستان در سطح کشور بی نظیر و منحصربه فرد است و نوع و میزان سرمایه در این شهرستان سبب نرخ پایین بیکاری این شهرستان شده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری مرکزی گفت: شهرستان دلیجان در راه‌اندازی واحدهای راکد هدفگذاری شده استان مرکزی نیز نقش مهمی دارد و فرماندار این شهرستان در سال گذشته براساس ارزیابی‌های انجام شده به عنوان فرماندار موفق در حوزه اقتصادی در سطح استان معرفی شد.
دلیجان با سه‌هزار و ۲۹۴ میلیارد ریال سرمایه گذاری در دولت تدبیر و امید
فرماندار دلیجان میزان سرمایه گذاری در مدت هفت ساله دولت یازدهم و دوازدهم در این شهرستان را سه هزار و ۲۹۴ میلیارد ریال بیان کرد.
«سیامک سلیمانی» ادامه داد: راه‌اندازی ۵۶ واحد صنعتی در دلیجان از اقدامات مهم دولت تدبیر و امید برای توسعه این شهرستان صنعتی بوده است که با دشواری و تنگناهای تحریم و اقتصاد برجسته است.
وی با اشاره به اینکه دلیجان از نظر اشتغال وضعیت خوبی در استان مرکزی و کشور دارد، اظهار داشت: ۸۴۵ فرصت شغلی در هفت سال سکانداری دولت تدبیر و امید در این شهرستان فراهم شد.
زادگاه امام راحل بر ریل توسعه صنعتی
استاندار مرکزی گفت: توسعه صنعتی در زادگاه معمار کبیر انقلاب نمره قبولی دارد و بخش بزرگی از آن مرهون زیرساخت مطلوب نظیر شهرک‌های صنعتی است و تحریم‌ها نه تنها در این شهرستان بلکه در هیچ نقطه ای از این کشور پهناور نمی‌تواند جلوی رشد و بالندگی این ملت را بگیرد.
سید «علی آقازاده» افزود: شهرک صنعتی خمین پویا و فعال است و ٢ واحد صنعتی جدید در آن مراحل آخر راه‌اندازی را سپری می‌کند که یکی از آنها مربوط به صنعت پتروشیمی است.
آقازاده خاطرنشان کرد: توسعه صنعتی خمین در کنار طرح‌های بزرگ دیگر کشاورزی و دامداری زمینه اشتغال بیکاران را در زادگاه امام راحل فراهم کند.
وی یادآور شد: تمام تلاش دولت تدبیر و امید در هفت سال اخیر بر این بوده که با نگاهی کارشناسی به کسب و کار و اقتصاد از اقتصاد نامتوازن خمین در حوزه کشاورزی فاصله گرفته و تعادل در سه راس اقتصادی یعنی صنعت، خدمات و کشاورزی را فراهم کند که شاخص‌ها نشانگر موفقیت نسبی و مطلوب این سیاست‌ها است.
استاندار مرکزی بیان کرد: خمین بعد از اراک بر سکوی دوم نرخ بیکاری استان قرار داشت و همه توان به‌کار گرفته شده که ضمن تقویت زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی ، کسب و کار خرد روستایی نیز در تواحی جنوب استان بارور شود.
توسعه متوازن در خمین شعاری که به ثمر می‌نشیند
فرماندار خمین گفت: دولت تدبیر وامید برای کمک به توسعه متوازن زادگاه امام راحل(ره)، در اواخر اردیبهشت ماه ۹۴، این شهرستان را در فهرست مناطق کمتر توسعه یافته قرار داد و با ابلاغیه معاون اول رئیس جمهوری این مهم جنبه اجرایی به خود گرفت که کمک شایانی را برای شتاب بخشی به آهنگ توسعه متوازن در زادگاه امام راحل داشته که بخش مهمی از ان مربوط به تولید و شهرک‌های صنعتی و امتیازات خاص برای آنها بوده است.
«احمد طهرانی» افزود: امتیاز معافیت مالیاتی ۱۳ ساله صنعتی برای رهایی زادگاه امام راحل از محرومیت، بیکاری و کاهش درآمد اقتصادی، محرک و مشوق موثری از سوی دولت تدبیر و امید بود که توانست به توسعه صنعت خمین شتاب بخشد و رغبت و تقاضای سرمایه گذاری در این شهرستان را تقویت کند.
وی یادآور شد: اجرای طرح‌های محرومیت زدایی در این شهرستان اثرات مطلوبی داشته است به طوری که کاهش قیمت زمین در شهرک و نواحی صنعتی به کمترین میزان در سطح کشور و اتصال محور ارتباطی شهرک صنعتی به مرکز استان و راه های ارتباطی کشور را رقم زده و سرمایه گذاران از این مزایا استقبال کرده اند.
فرماندار خمین گفت: این اقدامات دولت تدبیر و امید توانست یکهزار و ۳۰۳ میلیارد ریال برای شهرستان سرمایه گذاری جذب کند.
طهرانی ادامه داد: این میزان سرمایه گذاری سبب بهره برداری ۴۷ واحد صنعتی در شهرک‌های صنعتی خمین شد.
وی با اشاره به آمار بیکاری در خمین افزود: سرمایه‌گذاری در شهرک‌های صنعتی خمین، ۸۳۲ فرصت شغلی در این شهرستان ایجاد کرد.
محلات با جام تمام نمایی از باروری ظرفیت‌های اقتصادی
فرماندار محلات با اشاره به اینکه یک شهرک، یک ناحیه و ۲ قطب صنعتی در محلات وجود دارد، گفت ۲۹۰ واحد تولیدی در آنها فعالیت دارند و با توجه به توانمندی این شهرستان در فرآوری سنگ ۲۴۰ واحد از آنها در این زمینه به تولید می‌پردازند.
« حسن قمری » بیان کرد: ۱۱۵ واحد معدنی در محلات وجود دارد که ۷۵ واحد آن فعال است و ۶۲ واحد در حوزه سنگ تراورتن فعالیت می‌کنند.
وی یادآور شد: سهم ۵۰ درصدی اقتصاد محلات در زمینه تولید سنگ‌های خام و تزئینی است که توانسته رونق اقتصادی مناسبی را برای این شهرستان رقم بزند.
فرماندار محلات از سرمایه گذاری یکهزار و ۵۲۰ میلیاردی در دولت تدبیر و امید در این شهرستان خبر داد و گفت: ۶۱ واحد صنعتی در شهرک صنعتی محلات با این میزان سرمایه گذاری راه‌اندازی شد.
قمری بیان کرد: اقدامات دولت یازدهم و دوازدهم در محلات توانست ۵۸۶ فرصت شغلی را در این شهرستان ایجاد کند.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت محلات نیز با اشاره به رشد ۱۵ درصدی صدور جواز تاسیس در این شهرستان در سال جاری گفت: ۱۶ طرح صنعتی در سه ماه نخست امسال در این شهرستان مجوز تاسیس دریافت کردند.
«رضا ملکی» افزود: ۵۰ درصد از جوازهای صادر شده در زمینه فرآوری سنگ و بقیه در زمینه تولید کاغذ از سنگ، محصولات پلاستیکی و شیمیایی است.
وی بیان کرد: زیرساخت لازم در حوزه تریکوبافی در محلات قوی است اما عرصه بازاریابی آن مشکلاتی دارد که نیاز است با برنامه‌ای هدفمند گره از معضلات و چالش‌های این بخش گشوده شود.
استان مرکزی با بیش از سه هزار واحد تولیدی و صنعتی بزرگ و کوچک به عنوان قطب دوم صنایع مادر تخصصی و پیمانکاری عمده و قطب چهارم صنعت کشور شهرت دارد.