این تفاهمنامه در هفت ماده به امضای حسن ملکی رییس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی و غلامعلی حدادعادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی رسید.
به گزارش روز چهارشنبه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، این تفاهمنامه با توجه به جایگاه قانونی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نگاهبانی و گسترش از زبان و ادبیات فارسی و جایگاه تأثیرگذار سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش در آموزش صحیح و ماندگار زبان فارسی بهعنوان مرجع علمی و آموزشی و بهمنظور مشارکت در زمینههای علمی و بهرهبرداری بهینه از امکانات و بسترهای علمی، آموزشی و پژوهشی و در راستای رشد و تعالی زبان و ادبیات فارسی بهعنوان یکی از ارکان یکپارچگی و هویت ملی و همچنین میراث گرانسنگ معنوی و فرهنگی ایران زمین و ایجاد تعامل سازنده بین نهادهای مرتبط با زبان و ادبیات فارسی کشور و در اجرای اسناد بالادستی از جمله سند تحول بنیادین آموزش و پرورش منعقد شد.
چندی پیش نشستی مشترک با حضور رؤسا، معاونان، مدیران و کارشناسان سازمان پژوهش و فرهنگستان برگزار شد که با بررسی آسیب و برخی از مسایل و مشکلات در عرصه زبان و ادب فارسی و همچنین محتوای کتابهای درسی منتج به امضای این تفاهمنامه شد.
در ۲۹ اردیبهشت سال ۱۳۱۴ نهادی با عنوان فرهنگستان ایران که بعدها به فرهنگستان زبان و ادب فارسی کنونی تغییر نام یافت پا در عرصه «پیراستن زبان فارسی از الفاظ نامتناسب خارجی و ...» نهاد.
این نهاد تا سال ۱۳۳۳ ذیل عنوان «فرهنگستان اوّل» و بعد فرهنگستان زبان ایران (تا سال ۱۳۶۰) فعالیت میکرد و در نهایتا فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال ۱۳۶۹ تأسیس شد تا برای «حفظ قوت و اصالت زبان فارسی» «پروردن زبان مهذّب و رسا» برای بیان اندیشهها «رواج زبان و ادب فارسی» و «ایجاد نشاط و بالندگی در زبان فارسی» اقدام کند.
چند دهه قبل از تشکیل فرهنگستان ایران سنگ بنای مدرسه دارالفنون با همت امیرکبیر در سال ۱۲۲۵ بنا نهاده شد. در آغاز فعالیت این مدرسه کتابهای درسی را به زبان خارجی (بیشتر به فرانسه) تدریس میکردند که شاید رواج کلمات غیرفارسی بین مردم همین محتوای آموزشی باشد که هنوز در میان مردم وجود دارد البته معلمان ایرانی هم برای اولین بار چند کتاب درسی به فارسی تألیف یا ترجمه کردند با تأسیس مدارس جدید خصوصی، مدارس به دلیل نبود یک برنامه یا سازمان مشخصی از کتابهای مختلفی بهعنوان کتاب درسی استفاده میکردند تا اینکه وزارت فرهنگ در سال ۱۳۰۰ همه مؤلفان و ناشران را ملزم به تولید کتابهای درسی مطابق با برنامه این وزارتخانه کرد. با اشغال ایران توسط متفقین در جنگ جهانی دوم از سال ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۳۵ فرآیند چاپ کتابهای درسی دچار وقفه و آشفتگی شد و در نهایت هیأت دولت در سال ۱۳۴۱ تألیف و نشر کتابهای درسی را به «سازمان تازه تأسیس کتابهای درسی ایران» واگذار کرد.
این سازمان در سال ۱۳۵۸ با عنوان سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی با وظایفی در حوزه پژوهش در تولید محتواهای آموزشی و تربیت کارشناسان مورد نیاز با رویکردی جدید آغاز به کار کرد.
«تقویت گرایش به زبان و ادبیات فارسی بهعنوان زبان مشترک» از ارزشهای سند تحول بنیادین است که باید در تولید محتواهای آموزشی و تربیتی به آن عمل کرد.