مبارزه با فساد در ورزش بهویژه رشته فوتبال در یک دهه گذشته همواره از سوی مسوولان مختلف تکرار شده و برخی از اقدامات آنان در این زمینه به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نیز راه پیدا کرده است اما باوجود تمام این شعارها، برخی از پروندهها مسکوت نگه داشته و نیز در میانه راه رها شد. اما اکنون فصل تازهای از فسادزدایی در فوتبال ایران به راه افتاده است؛ فصلی که وزارت ورزش و جوانان به عنوان نهاد ناظر بر عملکرد فدراسیونها سوت آغاز آن را زده و بسیاری از نهادهای امنیتی و قضایی را به کمک فراخوانده است.
البته زمانی که از فساد در یکی از پرطرفدارترین رشتههای ورزشی کشور سخن به میان میآید به معنای محکوم کردن ساختار کلی فوتبال و آلوده دیدن آن نیست بلکه به معنای ریشهکن کردن یک توده بدخیم است که امکان پیشروی آن در سایر بافتهای بدنه فوتبال را کُند و در نهایت از بین خواهد برد.
حال با وجود گام بلند وزارت ورزش و جوانان برای فسادزدایی از فوتبال این سوال در ذهن شکل میگیرد که برای فسادزدایی در فوتبال چه پیششرطهایی لازم است و چگونه باید وزارت ورزش به عنوان نهاد ورزشی ناظر با آن برخورد کند و چگونه این نهاد باید برابر قدرت زور و زر مفسدان اقتصادی تابآوری داشته باشد؟
وزارت ورزش و جوانان برای فسادزدایی در فوتبال یک اصل را به عنوان سرلوحه کار خود قرار داده و از این اقدام خود نه به عنوان مسوولیت بلکه تکلیف یاد میکند؛ تکلیفی که رهبر انقلاب در دو دهه گذشته آن را بر دوش مسوولان قرار داده تا آنان را در مبارزه با فساد در بخشهای مختلف در بهترین مسیر ممکن قرار گیرند.
یکی از اصولی که وزارت ورزش آن را نقشه راه فساد قرار داده است گریز از نگاه سلیقهای و جانبدارانه نسبت به ورزش فوتبال است و این اصل را بر مبنای فرمایش مقام معظم رهبری تدوین کرده است. معظمله فروردینماه سال ۱۳۸۱ ضمن تاکید بر مبارزه با فساد اعلام کردند «بعضیها وقتی صحبت از مبارزه با فساد میشود، تصوّر میکنند که مبارزه با فساد، یک بهانهی سیاسی برای برخورد با این و آن است؛ این غلط است. مبارزهی با فساد، مبارزهی با فساد است! در هر جامعهای اگر نقطهی فاسد، شناسایی، کنترل و قلعوقمع شد، فساد متوقّف میماند.»
این بیانات نشان میدهد که رهبر انقلاب بر مبارزه با فساد بدون نگاه سیاسی و جناحی تاکید داشتند و این شیوه از پاکسازی باید در تمام زمینهها مورد توجه قرار گیرد. این نگاه را در ورزش فوتبال میتوان به برخورد رنگی تشبیه کرد؛ برخوردی که در آن منافع یک تیم یا فشار هواداران نباید مورد توجه قرار گیرد بلکه وزارت ورزش با کمک نهادهای حاکمیتی ریشه فساد را در فوتبال بخشکاند.
وزارت ورزش در راهبرد فسادزدایی در فوتبال سیاست سیاه دیدن تمام ارگان این بخش را در دستور کار قرار نداده است بلکه بهگونهای در این زمینه اطلاعرسانی خواهد کرد که برخی تصور نکنند که ساختار فوتبال ایران در فساد گرفتار شده است.
همچنین وزارت ورزش و جوانان در راهی قدم گذاشته که ممکن است از سوی کسانی که به دنبال سوءاستفاده از فوتبال هستند مورد برخی از تهمتها قرار گیرد یا با استفاده از قدرت رسانهای خود این باور را القا کنند که دخالت وزارت ورزش به نام مبارزه با فساد در فوتبال به فرار سرمایه گذاران منجر میشود.
اما وزارت ورزش که بدون نگاه رنگی و تیمهای خاص گام در وادی مبارزه با فساد گذاشته مبنای خود را دستورات مقام معظم رهبری قرار داده است؛ جایی که معظم در تیرماه سال ۱۳۸۶ تاکید کردند که بعضی خیال میکنند که برخورد با مفاسد اقتصادی، مخل امنیت اقتصادی است... این درست نقطهی مقابل حقیقت است. برخورد با مفسد اقتصادی موجب امنیت اقتصادی است برای غیرمفسد.
وزارت ورزش برای فسادزدایی از مرحله شعارزدگی عبور کرده و وارد عمل شده است. این وزارتخانه بهدنبال آن است تا به برخی از شایعات رسانهای و شائبههای مجازی پایان دهد. مسوولان کنونی ورزش به خوبی میدانند که شعار، درمان درد و مسکن فسادزدایی در فوتبال نیست بلکه پیرو رهبر معظم انقلاب به دنبال عملی کردن این شعارها هستند. مقام معظم رهبری در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۶ به مسوولان نظام گوشزد کردند که «روزنامه راجع به فساد ممکن است حرف بزند، من و شما که مسوول هستیم باید اقدام کنیم؛ حرف دیگر چیست؟ وارد بشوید؛ [اگر] بلدیم اقدام کنیم، جلوی فساد را بهمعنای واقعی کلمه بگیریم.»
به نظر میرسد پیچ سخت مبارزه با فساد در فوتبال روبروی ماشین پاکسازی وزارت ورزش قرار دارد و اگر نهادهای قضایی و امینتی در این زمینه با این وزارتخانه همراه باشند و راهبرد کنونی در دولت دیگر ادامه داشته باشد بیگمان در کوتاه مدت شاهد خواهیم بود که بسیاری از شائبهها از ذهن دوستداران این رشته زدوده خواهد شد و برخی از لایههای پنهان این رشته از سلطه قدرت اقتصاد و رانت برخی از سودجویان خارج میشود.