اصولاً هر حکومت، سازمان یا حزبی برای دستیابی به مقاصد خود از طرق مختلف اقدام میکند در برخی موارد آنها مجبورند از کانال های غیر متعارف جهت رسیدن به هدف های مورد نظر خود اقدام کنند، امروزه یکی از مهمترین این کانال ها که در بسیاری از نقاط جهان به طور وسیعی بکار رفته و به طرق مختلفی اعمال می شود؛ ترور و اعمال تروریستی است. این پدیده با دیگر پدیده های سیاسی مانند انقلاب، شورش، کودتا، جنگ و عملیات چریکی تفاوت دارد. خشونت نقش غیرقابل تفکیک و انکاری در آن دارد و عنصر ایجاد ترس و اعمال قدرت برای دستیابی به هدف های سیاسی در آن نقش مهمی را ایفا میکند. اقدامات تروریستی همیشه حکومتها را هدف قرار نمیدهد؛ گروههای دینی، گروههای سیاسی و شهروندان عادی نیز همیشه بخش جدایی ناپذیر از اهداف تروریست ها هستند در یک دهه گذشته به شکل کاملاً ملموسی، بیشتر قربانیان از این دست افراد بوده اند؛ همان گونه که تروریست ها نیز همیشه گروههای قومی، مذهبی و سیاسی غیر دولتی نیستند، دولت ها نیز با ارتکاب عملیات تروریستی علیه کشورهای مخالف، رقیب یا مخالفان سیاسی و... را حذف می کنند که این موضوع مفهوم تروریسم را وسعت بخشیده است. جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ طعم تلخ اقدامات گروههای تروریستی را با سلسلهای از عملیات بمب گذاری در سنندج چشید. از آن هنگام ده ها گروه تروریستی با اهداف سیاسی یا ایدئولوژیک و با پشتیبانی برخی کشورهای منطقهای و غربی به ویژه آمریکا دست به تشدید حملات و عملیات خود علیه مقامات و شهروندان کشورمان زدند و بیش از ۱۷ هزار تَن از شهروندان را به خاک و خون کشیدند و بیش از این عدد را مجروح کردند.
سید محمد جواد هاشمی نژاد دبیر کل بنیاد هابیلیان در مقدمه کتابچه گزارش سال تروریسم در جمهوری اسلامی می نویسد: تفاوت دیدگاهها و رویکردهای سیاسی امری متعارف در نظام بینالملل است اما کشورهای حامی تروریستها به دلیل آنکه انقلاب اسلامی مردم ایران در چارچوب معادلات ترسیم شده آنها نبود نه تنها پشتیبانی کامل و مستمری از گروههای تروریستی انجام دادند بلکه در رفتاری خصمانه و در فرار رو به جلو ایران را متهم به حمایت از تروریسم کردند. این در حالی است که با وجود تلاش های صورت گرفته در داخل کشور برای مبارزه با تروریسم به دلیل حمایت برخی کشورها همه ساله دهها واقعه تروریستی در نقاط مختلف ایران رخ میدهد که عمدتاً توسط گروههای تروریست و جدایی طلب صورت میپذیرد که در برخی کشورها دفتر و مقر رسمی دارند.
همچنین دبیر کل بنیاد هابیلیان در خصوص انتشار این گزارش نوشت: بنیاد هابیلیان به عنوان نماینده خانواده شهدای ترور ایران از زمان شکل گیری خود اقدام به جمعآوری اسناد متعددی از جنایات و ترورهای گروههای تروریست کرد و همواره اسناد جمع آوری شده را در اختیار نهادهای داخلی و بین المللی مرتبط با این موضوع قرار میداده است پس از تدوین و انتشار فهرست ۱۷ هزار شهید ترور کشور که با استقبال نهادها و مجامع داخلی و همینطور با شگفتی برخی سازمانها و شخصیتهای بینالمللی و خارجی به دلیل این حجم انبوه از قربانیان مواجه شد، مقرر شد تا سالیانه گزارش عملیات جنایتکارانه گروههای تروریستی علیه ایران و شهروندان ایرانی و همچنین اقدامات بارز کشور در خصوص مبارزه با تروریسم جمع آوری، پژوهش و منتشر شود. تمامی مطالب این گزارش از سطح مطبوعات و رسانههای کشور جمع آوری شده و در چند مرحله مورد بازنگری قرار گرفت تا رخدادهایی که مرتبط با اقدامات تروریستی نبوده پالایش و حذف شوند. این گزارش به عنوان نخستین گزارش دورهای سالیانه تروریسم علیه ایران گامی اولیه در جهت رسالت ذاتی بنیاد هابیلیان به عنوان نماینده خانواده قربانیان ترور و بزرگترین پژوهشگاه رصد و پایش گروههای تروریستی کشور است.
بررسی مهمترین مطالب نخستین گزارش دورهای سالیانه تروریسم علیه ایران
گزارش سالیانه تروریسم در ۴۸ صفحه و به زبان فارسی منتشر شده و قرار است به زودی به انگلیسی نیز ترجمه و انتشار یابد. مدیریت این طرح را سید رضا قزوینی غرابی و گردآوردی آن را مجتبی برزگر بر عهده داشتند. در این گزارش به صورت کامل عملیاتهای تروریستی ۱۳۹۸ خورشیدی را در یک نگاه آورده است. یکی از مهم ترین ویژگی های این گزارش توضیح جامع در مورد چگونگی وقوع این عملیات های تروریستی است که به صورت جدول و نمودار هم بازتاب داده شده اند. در این گزارش نوع عملیات تروریستی، گروه تروریستی، تعداد قربانیان، شغل قربانیان و مکان حادثه گفته شده است. از جمله گروه های تروریستی که در ۱۳۹۸خورشیدی مرتکب این جنایات در ایران شده اند می توان به گروه تروریستی جیشالعدل با ۱۳ عملیات، پژواک ۱۲ عملیات، متفرقه هفت، سازمان مجاهدین خلق ۶، حزب دموکرات کردستان سه، تروریسم دولتی آمریکا یک و ناشناس خارجی یک عملیات اشاره کرد.
این گزارش همچنین شامل اقدامات جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم است و رخدادهای تروریستی علیه ایران را به ترتیب زمانی در اختیار مخاطبان قرار داده است. سید رضا قزوینی غرابی، مدیر طرح گزارش سالیانه تروریسم گفت که این گزارش نخستین گزارش سالیانه تروریسم در ایران بوده و قرار است در سالهای آینده نیز این طرح ادامه داشته باشد.
همچنین در این کتاب تعداد شهدای ترور در ۱۳۹۸خورشیدی ۳۵ تَن ذکر می کند که در این میان پژاک با به شهادت رساندن ۱۶ تَن بیشترین جنایت را مرتکب شده است. همچنین جیش العدل هشت تَن، تروریسم دولتی آمریکا پنج تَن و حزب دموکرات کردستان یک تَن را در حملات تروریستی مختلف به شهادت رسانده اند. تعداد ۵ تَن دیگر هم در حملات تروریستی متفرقه که عوامل آن نامشخص است، قربانی شدهاند. تمام این مطالب به صورت جدول و نمودار به تصویر کشیده شده اند.
استان های محل وقوع حوادث تروریستی در ۱۳۹۸خورشیدی
در این گزارش به صورت نمودار استان های محل وقوع حادثه گزارش شده اند از جمله آمده است که در ۱۳۹۸ خورشیدی سیستان و بلوچستان با ۱۳ عملیات تروریستی پرحادثه ترین استان کشور بوده است و پس از آن استان های آذربایجان غربی، تهران، خوزستان، کرمانشاه، کردستان، لرستان، خراسان رضوی، کرمان از دیگر محل های وقوع حادثه بوده اند. همچنین در این سال، ۲ عملیات تروریستی علیه مقامات و شهروندان ایرانی در خارج از کشور صورت پذیرفته است.
شهدای ترور ایران در ۱۳۹۸
در این کتاب به اسامی شهدای ترور ایران در ۱۳۹۸ خورشیدی هم پرداخته شده و متن توضیح کامل در سراسر گزارش به صورت جدول و نمودار هم به معرفی آنها پرداخته شده است، این گزارش به نام سردار قاسم سلیمانی به عنوان یکی از این شهدا اشاره می کند. از دیگر افرادی که در این سال به شهادت رسیده اند میتوان از سید هادی اجاق، ناصر مهدیزاده، ناصر سروری، علی پیغامی خوشه مهر، خالد شوانه، مجید شیری پز، ابراهیم غلامی، حسین پورجعفری، شهروز مظفری نیا، هادی طارمی، وحید زمانی نیا، عبدالحسین مجدمی، امیر رمضانی چمن آبادی، احمد رحمانی فرد، بدالهادی شهدادزهی، مرتضی خانی بندانی، تاج الدین میرزایی آتشگاه و... نام برد.