بهبود وضعیت معیشت فرهنگیان همواره یکی از مهمترین دغدغه های این قشر بوده و با وجود تمام تلاش‌های صورت گرفته در دوره های مختلف آموزش و پرورش، سطح معیشتی معلمان همچنان از نظر آنان در وضعیت مناسبی قرار ندارد.
گرانی و پایین آمدن قدرت خرید معلمان در سال های گذشته ضرورت رسیدگی به این خواسته را دوچندان کرده است.
البته وزارت آموزش و پرورش نیز در تمام دوره ها رفع مشکلات معیشتی و افزایش حقوق فرهنگیان را در نظر داشته و در تلاش بوده تا گام های موثری برای این قشر بردارد.
افزایش سالانه حقوق فرهنگیان، طرح رتبه بندی معلمان و کاهش بدیهی های سالانه این وزارت خانه از جمله مواردی است که برای بهبود معیشت فرهنگیان مطرح شده بود اما می توان گفت این موارد، راهکارهایی هستند که از سال های گذشته هر کدام به نوعی نافرجام مانده است.
دغدغه بهبود معیشت فرهنگیان امسال در وهله اول با افزایش ۶۵ درصدی حقوق معلمان کلید خورد.
محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش در آخرین روزهای خرداد ماه امسال ضمن ارائه گزارشی از مسائل آموزشی و مشکلات معیشتی معلمان گفت: برای اصلاح معیشت معلمان به عنوان یک اولویت و ضرورت مهم، در فاصله بهمن ۹۸ تا خرداد ۹۹، بیش از ۶۵ درصد به حقوق آنها افزوده شده است.
وی افزود: همچنین در سال ۹۸ کمترین میزان بدهی حدود سه دهم درصد بدهی آموزش و پرورش به سال بعد منتقل شد تا فرهنگیان با آرامش خاطر بیشتر به کار خود ادامه دهند.
صفر تا صد رتبه بندی معلمان
طرح رتبه بندی معلمان نیز از دیگر اقداماتی است که در وهله اول برای ارتقای کیفیت آموزشی و سپس در راستای بهبود وضعیت معیشت معلمان در نظر گرفته شده است.
هرچند که زمزمه اجرای رتبه بندی معلمان نیز از سال ۹۷ به گوش می رسید اما وزارت آموزش و پرورش اجرای دقیق این طرح را از ابتدای مهرماه امسال برای همه معلمان رسمی و پیمانی به کار گرفت.
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری تصویب‌نامه موضوع نظام رتبه‌بندی معلمان را در مهرماه سال ۹۸ برای اجرا به وزارت آموزش و پرورش، سازمان‌های برنامه و بودجه و اداری و استخدامی کشور ابلاغ کرد.
این طرح ویژه معلمان رسمی و پیمانی است. آن دسته از معلمانی که ۳۰ سال سابقه خدمت به بالا تا ۳۵ سال دارند نیز از امتیاز بیشتری نسبت به سایر مشمولان برخوردارند. در مجموع هر معلم رسمی و پیمانی با بیش از ۲ سال سابقه کار می‌تواند از مزایای طرح رتبه بندی برخوردار شود.
وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است که این طرح شامل آموزگاران، دبیران، مربیان تربیتی، هنرآموزان، مربیان ورزش، مربیان پرورشی، مراقبان سلامت، مشاوران، معاونان و مدیران واحدهای آموزشی است یعنی حدود ۷۲۰ هزار نفر در سراسر کشور از امتیاز این طرح بهره‌مند خواهند شد.
بر این اساس، معلمان با ۲ سال سابقه کار و بالاتر و این افراد در پنج رتبه و با سنوات ۲، ۶، ۱۲، ۱۸ و ۲۴ سال خدمت رتبه‌بندی خواهند شد.
بر اساس نظام رتبه‌بندی، سنجش صلاحیت معلمان طبق شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه ای انجام می‌شود.
شایستگی‌های عمومی شامل شرایط عمومی استخدام بر اساس مقررات استخدامی مورد عمل، شایستگی‌های تخصصی شامل رشته، مدرک تحصیلی، دانش موضوعی مرتبط با محتوای تخصصی دروس آموزشی و امور تربیتی، روش‌ها و فنون تدریس و هدایت و نظارت آن و شایستگی‌های حرفه‌ای شامل اخلاق حرفه‌ای، توانایی‌ها و مهارت های آموزشی، پرورشی و پژوهشی (کاربردی و مساله محور) بر اساس آزمون‌های الکترونیکی می‌شود.
مشمولان در صورت کسب صلاحیت‌ها و داشتن شرایط مربوط، می‌توانند به رتبه بالاتر ارتقا یابند و از مزایای جدول افزایش امتیازات موضوع این تصویب‌نامه برخوردار شوند. همچنین، به منظور ایجاد انگیزه برای معلمانی که براساس ضوابط و مقررات مربوط، آخرین طبقه و رتبه شغلی را اخذ کرده یا می کنند، به ازای هر سال سابقه تجربی که بعد از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب‌نامه کسب می‌کنند.
مشروط بر اینکه امتیاز ارزیابی عملکرد سالانه آنان نیز کمتر از ۹۰ درصد نباشد، مشمولان شاغل دوره ابتدایی و متوسطه به ترتیب از افزایش حقوق معادل (۱۰۰) و (۵۰) امتیاز ضربدر ضریب ریالی سالانه برخوردار می‌شوند.
بر اساس گفته مسوولان آموزش و پرورش، ۲ هزار میلیارد تومان در سال ۹۸-۹۹، برای طرح رتبه بندی معلمان در نظر گرفته شده بود که با اثرات و افزایش آن برای سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ این میزان به رقم پنج هز ار و ۶۰۰ میلیارد تومان می رسد که مشکل اجرای این اعتبار رفع می شود.
در واقع در راستای اجرای طرح رتبه بندی معلمان مبلغ ۲۴۰ تا ۶۸۰ هزار تومان امسال به حقوق آنها اضافه می شود که این رقم نیز می تواند در شرایط نابه سامان اقتصادی تا حدی یاری رسان مشکلات معیشتی باشد.
طرح رتبه بندی معلمان برای تمام افراد مشمول اجرا شد
علی الهیار ترکمن معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش اظهار داشت: در جز ۲ بند الف ماده ۶۳ قانون برنامه ششم گفته که وظیفه تنظیم یا تبیین رتبه بندی حرفه ای به عهده دولت و تصویب آن در قالب بودجه سنواتی به عهده مجلس شورای است.
وی افزود: بر اساس وضعیت مشخص در این ماده قانونی و تفسیر بسیاری از حقوقدانان دولت دو مرتبه یکی در سال ۹۴ و دیگری سال ۹۸ برای اعمال سیاست های رتبه بندی حرفه ای ورود پیدا کرد.
معاون برنامه ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش ادامه داد: بر این اساس نیروها به پنج گروه طبق شغل و صلاحیت های تخصصی و حرفه ای تقسیم شدند و سوابق کاری پنج رتبه نیز تعریف شد و برای هر کدام امتیازاتی مشخص کردند.
الهیار ترکمن با بیان اینکه تاکنون طرح رتبه بندی معلمان برای تمام افراد مشمول اجرایی شده است، عنوان کرد: بطور دقیق در دو مصوبه دولت در سال ۹۴ و بازنگری آن در سال ۹۸ تمام ظرفیت ها برای این طرح اعلام و اجرایی شده است.
وی عنوان کرد: پایه طرح رتبه بندی که در مهر ۹۸ گذاشته شد، با افزایشات فصل دهم قانون خدمات کشوری در اسفند ماه و سپس با اعمال فوق العاده ویژه برای مشاغل آموزشی تکمیل شد.
معاون برنامه ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: در حال حاضر یک کارمند در دستگاه دیگری از دولت با کارمند آموزش و پرورش مزایای یکسانی دریافت می کنند، برای طرح رتبه بندی معلمان تمامی ظرفیت هایی که باید اختصاص پیدا می کرد، انجام و اجرایی شده است.
الهیار ترکمن ادامه داد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز معتقدند که دولت نباید طرح رتبه بندی را با مصوبات خود انجام می داد و باید در یک لایحه تبدیل به قانون و به دولت ابلاغ می شد.
وی افزود: زمانی که دولت تصویب نامه رتبه بندی را مصوب کرد، هیات تطبیق مجلس بر این موضوع ایرادی نگرفت که خود این موضوع یک صحه بر درست بودن کار دولت است.
الهیار ترکمن یادآور شد: تاکنون تمام ظرفیت ها در قالب رتبه بندی انجام شده و اگر در آینده تصمیم جدیدی از سوی دولت و مجلس گرفته شود، اطلاع رسانی می شود.