هر ساله بوی پاییز را علاوه بر زردی برگ درختان ، بازار پررونق و شور و هیجان کودکان برای تهیه نوشت افزار و تهیه لباس فرم و کیف و کف با خود می آورد ، اما امسال از این قاصد دومی خبری نیست.
کسب و کارها به طور کلی از جمله حوزه هایی بودند که شیوع کرونا بیشترین آسیب و ضربه را به آنها وارد کرد، در این میان بازار نوشت افزار نیز از این وضعیت در امان نمانده و امروز در آستانه شروع سال تحصیلی جدید هیچگونه رفت و آمد و گرمی در این بازار دیده نمی شود.
تعطیلی اجتماعات نخستین ترکش کرونا بر پیکر جامعه بود. به دنبال این نگرانی ، مدارس و مراکز آموزشی از زمان شیوع ویروس در اسفند ماه سال گذشته و پس از اعلام شیوه نامه ها و دستورات بهداشتی وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر خودداری حضور در جمع و رعایت فاصله اجتماعی، به جهت حفظ سلامت دانش آموزان جزو نخستین اجتماعاتی بودند که به تعطیلی رفتند و تدریس و آموزش هم به فضای مجازی نقل مکان کرد.
آموزش و پرورش در مدت محدود سال تحصیلی گذشته برای تدریس محتوای باقیمانده کتاب ها، نرم افزار شبکه آموزشی دانش آموزان " شاد " را طراحی و معرفی کرد.در این سامانه، آموزش به صورت آنلاین انجام می شد و دانش آموزان موظف بودند سر ساعات مقرر، در کلاس های مجازی شرکت کنند. با ادامه شیوع کرونا و تغییر وضعیت استان ها و شهرهای مختلف کشور از زرد به قرمز و شرایط هشدار ، آنچه تاکنون تصمیم گیری شده است بازگشایی امسال مدارس نیز بویژه در شهرهای قرمز کرونایی چون شهرهای استان مازندران به صورت مجازی خواهد بود.
نگرانی ها از ادامه شیوع گسترده ویروس کرونا خانواده ها را نیز به تداوم آموزش مجازی راغب تر کرده است ، بویژه این که در کنار حفظ سلامت فرزندانشان ، این شیوه آموزش بار نسبتا سنگین تهیه نوشت افزار و کیف و کفش و لباس فرم را هم از دوششان برداشته است.
برخی از والدین معتقدند که آموزش مجازی این مزیت اضافی را برای آنها در پی داشته است تا از رنج بعضی تشریفات در تهیه مقدمات برای آغاز سال تحصیلی رهایی یابند ، تشریفاتی که بر اثر چشم و هم چشمی و رقابت بر سر لوکس گرایی به مشکل حادی برای آنها تبدیل شده بود و گاهی از پس هزینه های میلیونی تهیه نوشت افزارهای لوکس بر نمی آمدند و در عین حال چاره ای هم جز تن دادن به آن به خاطر خوشحال کردن فرزندشان نداشتند.
علی ملک تبار سرپرست یک خانواده پنج نفره که یک فرزند دانشجو و دو فرزند دانش آموز دارد به خبرنگار ایرنا گفت : هر ساله هنگام نزدیک شدن به ماه مهر و سال تحصیلی جدید نگرانی و دغدغه ذهنی من چندبرابر می شود، چون نمی توانم خواسته های فرزندانم را عملی کنم.
وی افزود : حتی اگر بچه ها هم درخواست نکنند ، وقتی از مغازه های پر تنوع انواع اقلام و لوازم التحریر رنگارنگ رد می شویم ناخودآگاه حسرت را در چشمان آنها می بینم و این درد من را بیشتر می کند.
این پدر توضیح داد : سال گذشته دختر کوچکترم که در مقطع ابتدایی است بعد از بازگشایی مدرسه و دیدن کیف و کفش و وسایل برخی از هم کلاسی هایش هر روز را با گریه سر می کرد تا حدی که مادرش مجبور می شد از خرید مایحتاج خانه کم کند و بخشی از خواسته های دخترم را خریداری کند.
ملک تبار از آموزش مجازی محصلان به دلیل رهاشدن از تشریفات تحصیل ابراز خرسندی کرد و گفت: در این شرایط اقتصادی آموزش مجازی به داد ما رسید.
خداحافظی با لوکس گرایی آموزشی
یک کارشناس تربیتی هم در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت : مجازی شدن آموزش که به نوعی کلاس درس را برای دانش آموزان به خانه می برد، باعث شده نه محصلان و نه والدین نیازی به کیف و اسباب و ابزار جدید تحصیل احساس نکنند و با وسایلی که از سال تحصیلی گذشته باقی مانده و حتی ممکن است متعلق به برادر و یا خواهر بزرگترشان باشد، سر کنند و این وضعیت برای بسیاری از خانواده ها که از پس هزینه های سرسام آور انواع نوشت افزار و مایحتاج سال تحصیلی جدید بر نمی آمدند ، بویژه این که هر سال به سمت لوکس شدن افراطی پیش می رفت ، یک نعمت بزرگ محسوب می شود.
فاطمه شریفی افزود : افزایش بی رویه قیمت انواع نوشت افزار در سال های گذشته نوعی فاصله گذاری طبقاتی در محیط مدارس ایجاد کرده بود که ناخودآگاه اثرات منفی و مخربی بر روی دانش آموزانی داشت که در حساس ترین سنین رشد قرار داشتند و معمولا نمی توانستند با دید منطقی به موضوع ناتوانی خانواده ها در خرید این لوازم نگاه کنند و با نگاه به وسایل تازه و گران قیمت هم کلاسی ها دچار نوعی عقده و سرخوردگی می شدند که در بسیاری موارد هم با دلزدگی از مدرسه رفتن متاسفانه اثرات سوئی در فراگیری آموزشی آنها داشت.
وی ادامه داد : غلبه فاصله گذاری اجتماعی اجباری پیشگیرانه بر فاصله گذاری طبقاتی شکل گرفته از لوکس گرایی و بازار لجام گسیخته نوشت افزار در سایه شیوع کرونا را می توان از تبعات و اثرات مثبت این ویروس شوم دانست، امری که به طور ناخودآگاه نوعی مساوات در شرایط اجتماعی و اقتصادی ظاهری دانش آموزان ایجاد کرده است.
قیچی کرونا بر معاش فروشندگان و دوزندگان
در نقطه مقابل خانواده ها و نظام آموزشی ، فعالان بازار نوشت افزار را نباید نادیده گرفت؛ فعالانی که آموزش مجازی حال و روز خوشی برایشان نگذاشت و نمکی بر زخم کسادی کرونایی بازار شده است.
علیرضا مهدوی یکی از بازاریان و توزیع کنندگان نوشت افزار در مازندران به خبرنگار ایرنا گفت: سال گذشته به دلیل افزایش قیمت نوشت افزارها با موج بزرگی از کاهش خرید والدین برای سال تحصیلی رو به رو بودیم که تا حد قابل توجهی به ما فشار وارد کرد اما در طول سال بازار رونق خود را به دست آورد و شرایط خوب شد.
وی افزود : اما اکنون با شرایط پیش آمده و مجازی شدن آموزش باید منتظر کاهش چشمگیر خرید باشیم و این مسئله می تواند ضربه شدیدی به فعلان بازار نوشت افزار وارد کند.
مهدوی حدود ۶۰ درصد از فروش سالانه خود را مربوط به شهریور و مهر ماه به دلیل آغاز سال تحصیلی عنوان کرد و گفت: همین مساله مشخص خواهد کرد که تا چه میزان درآمد کسبه بازار نوشت افزار می تواند شکننده باشد.
وی ادامه داد: در حال حاضر بیشترین درآمد ما از فروش نوشت افزار به ادارات است که همین مزیت را نیز بسیاری از فعالان بازار نوشت افزار ندارند.
همانند بازار نوشت افزار ، وضع برای خیاطان دوزنده لباس فرم مدرسه نیز تعریف چندانی ندارد. مصطفی کریم پور از خیاطان شهرستان بابل که عمده فعالیتش دوخت لباس فرم مدرسه است گفت: اینطور که به نظر می رسد امسال آموزش مجازی یا موبایلی دانش آموزان از خانه خواهد بود و نیازی به حضور در مدرسه نیست.
وی ادامه داد: اگر اینچنین باشد اغلب خانواده ها نیازی به لباس جدید ندارند و یا از همان لباس قبلی استفاده می کنند یا اصلا نیازی به لباس فرم نخواهد بود.
کریم پور اظهار داشت : سال گذشته این موقع باید لباس فرم محصلان را تحویل می دادیم اما امسال هنوز یک سفارش هم نداشتم و گمان می کنم سفارشی هم از سوی مدارس یا والدین نداشته باشم.
اینطور که به نظر می رسد سایه ویروس کرونا بر نظام آموزشی سال تحصیلی جدید کرونایی را با اتفاقات تلخ و شیرینی همراه خواهد کرد که از یک طرف بار سنتی هزینه های سنگین را از دوش والدین برمی دارد و از طرف دیگر بازار بسیاری را کساد می کند.