سازمان امور اجتماعی کشور سازمانی دولتی است که در آذر ۱۳۹۶ تشکیل شده است، ارتقای سلامت، رضایت، نشاط و عدالت اجتماعی، نظم و احساس امنیت، پیشگیری، مدیریت، کنترل، کاهش و حذف معضلات و آسیب‌های اجتماعی از وظایف این سازمان است.
معاون اجتماعی وزیر کشور ریاست این سازمان را بر عهده دارد، این سازمان دبیرخانه شورای اجتماعی کشور را در خود جای داده است، ترکیب این شورا شامل رئیس‌جمهور «رئیس شورا»، وزیر کشور «جانشین رئیس شورا، معاون اجتماعی وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی کشور «دبیر شورا»، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزرای آموزش و پرورش، اطلاعات، فرهنگ و ارشاد اسلامی، تعاون کار و رفاه اجتماعی، ورزش و جوانان، روسای کمیسیون‌های فرهنگی و اجتماعی مجلس شورای اسلامی، معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
همچنین رئیس سازمان صدا و سیما، فرمانده نیروی انتظامی، رئیس سازمان بسیج مستضعفین، قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، شهردار تهران، دادستان کل کشور، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم رئیس قوه قضائیه، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس کمیته امداد، رئیس سازمان بهزیستی، رئیس جمعت هلال احمر و دو نفر نماینده از تشکل‌های مردمی و خیرین به تایید وزیر کشور نیز با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی از اعضای این شورا محسوب می شوند.
بررسی و تعیین ضرورت‌ها و اولویت‌ها در برنامه‌ها و فعالیت‌های اجتماعی دستگاه‌های اجرایی ذیربط، بررسی و تعیین سیاست‌های عمومی در چگونگی پیش‌بینی، پیشگیری و برخورد با مسایل و آسیب‌های اجتماعی، بررسی و تعیین سیاست‌های عمومی در تحقق توسعه اجتماعی بر مبنای وفاق و نظم اجتماعی، ایجاد هماهنگی و وحدت رویه در برنامه‌ها و فعالیت‌های دستگاه‌های اجرایی، تقویت همکاری‌های متقابل بین دستگاه‌های اجرایی و استفاده بهینه از امکانات آنها، تشکیل کار گروه‌های (کمیته‌های) کارشناسی و تحقیقاتی با استفاده از نظرات صاحب نظران مسایل اجتماعی و نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا از وظایف شورای اجتماعی است.
در این گزارش سعی شده به مناسبت گرامیداشت هفته دولت، نگاهی اجمالی به اهم اقدامات و برنامه های حوزه اجتماعی وزارت کشور و سازمان امور اجتماعی داشته باشیم.
اقداماتی در جهت اجرای ماده ۸۰ قانون برنامه ششم
از جمله اقدامات در جهت اجرای ماده ۸۰ قانون برنامه ششم می توان به تدوین طرح جامع کاهش آسیب ها با مشارکت ۲۵۰ نفر از صاحبنظران، مدیران اجرایی و تشکل های مردمی و صرف ۱۰ هزار نفر ساعت، تدوین اطلس آسیب های اجتماعی بر مبنای آ خرین داده های کشور، طراحی و استقرار نظام جامع رصد اجتماعی با هدف پایش و سنجش وضعیت اجتماعی کشور طرح جامع کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی و تدوین آیین نامه پیوست اجتماعی کشور اشاره کرد.
برنامه های برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی
اجرای طرح های پاکسازی با دستگیری و جمع آوری معتادان متجاهر با اولویت استان تهران (در طرح ویژه محله شوش، هرندی و مولوی بیش از ۲۲ هزار نفر با احتساب افراد تکراری دستگیرشده اند)، که در این راستا ۱۸۰ باب منزل و ۶۷۱ اتاق توزیع کننده و خرده فروشان پلمب شده است و به صورت همزمان فعالیت های فرهنگی و اجتماع با هماهنگی مساجد و سازمان های مردم نهاد به اجرا درآمده است) و همچنین بیش از ۱۲ هزار مراکز آموزشی پاکسازی و ۲۶۰ کیلوگرم مواد کشف شده است.
اجرای طرح کنترل و کاهش طلاق
از طریق اجرای گسترده ترین برنامه مدون کنترل طلاق و همکاری همه دستگاه ها، میزان طلاق ثابت مانده و از رشد جهشی و تصاعدی بازمانده است، براساس آمارهای موجود شاخص میزان عمومی طلاق، ۲ به ازاء هر هزار نفر جمعیت عمومی و شاخص به ازای زنان متاهل ۷.۹ کاهش یافته است.
نمونه ای از مهمترین پروژه های درحوزه خانواده و کاهش طلاق
راه اندازی و گسترش سامانه تصمیم با همکاری قوه قضاییه و بهزیستی در ۲۱ استان کشور و ارائه مشاوره در ۱۵۰ مرکز دولتی بهزیستی و ۲۸۱۹ مرکز مشاوره خصوصی و پذیرش ۱۹۵ هزار نفر از افراد در آستانه طلاق در مراکز مداخله در خانواده بهزیستی در سال ۹۷ با ایجاد ۱۰ تا ۲۰ درصد صلح و سازش و انصراف از طلاق.
راه اندازی ۶۰۲ مرکز مشاوره در معیت دادگاه های خانواده و به کارگیری ۹۳۰ مشاور (قوه قضائیه) و ایجاد ۱۴۲ مرکز ملاقات فرزندان طلاق برای نخستین بار در کشور.
ایجاد و راه اندازی ۱۳۵ دفتر تسهیل گری
ایجاد و راه اندازی ۱۳۵ دفتر تسهیل گری و توسعه محلی در ۲۳۳ محله هدف ۲۲ استان کشور با هدف ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین محلات حاشیه نشین و سکونتگاه های غیررسمی و اجرای صدها پروژه عمرانی با اعتباری بالغ بر هزار میلیارد تومان توسط دستگاه های مختلف، بازگرداندن هزاران کودک بازمانده از تحصیل به مدرسه، آموزش واشتغال زایی برای ۲۰هزارزن سرپرست خانوار ساکن محلات حاشیه نشین.
بهره گیری از ظرفیت این دفاتر در جهت شناسایی اطلاعات بیش از پنج هزار خانوار نیازمند حمایت و معرفی اطلاعات آنها برای ستاد هدفمندسازی یارانه ها برای ارسال حمایت های اقتصادی، در سه فاز آگاه سازی و اطلاع رسانی، توزیع اقلام بهداشتی نظیر ماسک، دستکش و دیگر امکانات بهداشتی و توزیع امکانات معیشتی نظیر سبد کالا، بن خرید کالا، کمکهای نقدی.
تخصیص اعتبارات هزینه ای و تملکی کاهش آسیب های اجتماعی و اشتغالزایی در استانهای مرزی
تخصیص بیش از۴۰۰ میلیارد تومان از ردیف اعتبارات هزینه ای و تملکی جهت اجرای برنامه های کاهش آسیب های اجتماعی و اشتغالزایی در استان های مرزی (آذربایجان غربی، ایلام، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، خوزستان، کردستان، کرمان، کرمانشاه، سیستان بلوچستان و خراسان رضوی و هرمزگان از محل اعتبارات تفاهم نامه های منعقده با دستگاه ها و توزیع اعتبارات استانی کاهش آسیب های اجتماعی.
تخصیص بیش از ۳۶ میلیارد تومان از محل اعتبارات هزینه ای و تملکی کاهش آسیب های اجتماعی جهت اجرای برنامه کاهش آسیب های اجتماعی و اشتغالزایی در ۳۱ شهرستان محروم در ۳۱ استان (از محل اعتبارات تفاهم نامه های منعقده با دستگاه ها و توزیع اعتبارات استانی کاهش آسیب های اجتماعی).
تشکیل کارگروه ملی مشارکت های مردمی
تشکیل کارگروه ملی مشارکت های مردمی و برگزاری سه جلسه با حضور دستگاه های ستادی عضو کارگروه ملی و نمایندگان شبکه های تخصصی و تشکل های ملی و اقدام در جهت جذب بیش از ٤٠٠ میلیارد تومان کمک از خیرین کشور جهت تامین بخش قابل توجهی از اقلام تجهیزاتی و سرمایه ای حوزه بهداشت و درمان کشور (از محل این کمک ها نیازهای مهمی از حوزه درمان کشور برای درمان بیماران کرونا برطرف شده است).
مبارزه با کرونا با مدیریت محله محور
سیاستگذاری به موقع در حوزه «مدیریت محله محور» مبارزه با بیماری کرونا، در این ارتباط با توجه به ضرورت مداخلات فوری محله محور برای ایجاد حمایت های بهداشتی، معیشتی و اجتماعی در بین اقشار مختلف جامعه، با هماهنگی های صورت گرفته بین سازمان بسیج و ستاد کانون های مساجد کشور و سازمان تبلیغات اسلامی و شبکه تشکل های مردم نهاد (شبکه کمک) و تصویب سیاست های اجرایی و ابلاغ به استانداری های سراسر کشور، زمینه تحقق اهداف اجتماعی در سطح محلات کشور در حوزه ارائه امکانات بهداشتی و معیشتی با محوریت سازمان بسیج و همکاری سایر نهادها و دستگاه های اجرایی به خوبی فراهم شد.
بسیج گسترده سازمان های مردم نهاد و گروه های مردمی با حضور بیش از ٣١٧٦ سازمان مردم نهاد و ٤٦٧٨ مجموعه مردمی و جهادی در صحنه مبارزه با بیماری کرونا.
تعمیر و تجهیز مراکز اجتماعی وفرهنگی مناطق حاشیه نشین
تعمیر و تجهیز مراکز اجتماعی وفرهنگی مناطق حاشیه نشین و مناطق محروم و مناطق آسیب دیده از سیل از محل کاهش آسیب های اجتماعی از جمله:
- تجهیز مدارس در مناطق حاشیه نشین و شهرستان های محروم ۳۱ استان ۳۱ شهرستان ۱۵۰۰ محله و ۲۵۰۰ مدرسه شامل از محل اعتبارات تملکی کاهش آسیب های اجتماعی در اختیار این سازمان شامل:رایانه، پرینتر، ویدئو پروژکتور، وسایل ورزشی، زمین چمن مصنوعی، کولرو دستگاه کپی.
- تخصیص بیش از ۵۰ میلیارد تومان برای تعمیر مدارس آسیب دیده از سیل در استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان و خوزستان.
- تامین تجهیزات مراکز فنی و حرفه ای در ۳۱ شهرستان محروم در ۳۱ استان کشور با هدف تقویت مراکز آموزشی و توانمندسازی و ایجاد اشتغال.
تامین تجهیزات وتعمیرات اساسی سازمان بهزیستی در استان ها
- تامین تجهیزات وتعمیرات اساسی سازمان بهزیستی در استان های کشور در جهت کاهش آسیب های اجتماعی از جمله: مراکز مداخله در بحران، خانه های امن، مراکز بازپروری زنان ودختران آسیب دیده، مراکز نگهداری کودکان خیابانی، مراکزجامع درمان و بازپروری معتادین، شیرخوارگاه ها و مراکز نگهداری معلولین، خانه سلامت در ۳۱ استان.
- تجهیز و تعمیر اردوگاه معتادان و اردوگاه کاردرمانی در دو استان کرمانشاه و اصفهان شامل تعمیرات ساختمانی، احداث سوله، خرید ونصب دوربین مداربسته به درخواست ستاد مبارزه با مواد مخدر و استانداری.
- تجهیز مراکز مهر خانواده(محل ملاقات فرزندان طلاق) با توجه به درخواست قوه قضائیه در ۲۸ استان، ۶۶ شهرستان و ۱۰۳ محله.
تعمیر و تجهیز پارک های مناطق حاشیه نشین در۳۱ استان و ۳۱ شهرستان توسعه نیافته و ۱۴۶ محله مناطق حاشیه نشین و تجهیز و تعمیر سرویس بهداشتی، نصب ست بدنسازی پارکی، نیمکت، مجموعه بازی پلی اتیلن، چراغ و پایه چراغ/زمین چمن مصنوعی.
- خرید تجهیزات غیرمصرفی برای کتابخانه در مناطق محروم و حاشیه نشین ۲۵ استان، ۳۱ شهرستان و۵۳ محله
- تجهیز سالن های ورزشی مناطق حاشیه نشین و توسعه نیافته در ۳۱ استان و ۱۲۰ شهرستان
- تجهیز مراکز نیروی انتظامی در ۳۱ استان، ۳۳ شهرستان و ۲۰۰ محله