صنعت دفاعی عرصه اثبات اصل خوداتکایی

صنایع دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی یکی از مهم ترین،کارامدترین صنایع کشور است از آن رو که با وجود اینکه بیشترین تحریم ها و محدودیت های بین المللی را از همان ابتدای انقلاب تجربه کرده است، هیچ گاه از تلاش باز نایستاده و نیازهای دفاعی کشور را تامین کرده است. این تجربه دشوار و سخت اما زمینه پیشرفت های چشمگیری را در این صنعت سبب شده است که از یک سو جمهوری اسلامی را از وابستگی و تبعات آن به کشورهای دیگر تا حد زیادی رها ساخته و از سوی دیگر توان مورد نیاز را برای بازدارندگی در منطقه همیشه آشوب خاورمیانه فراهم کرده است. تمرکز بر پیشرفت در این حوزه در دولت یازدهم و دوازدهم هم مانند دیگر دولت ها، با جدیت بیشتری پی گرفته شد و طی هفت سال گذشته صدها نوع از موشک ها، پهپادها، جنگنده ها و ادوات نظامی و دفاعی ساخته و رونمایی شد. آنچه در تمام خبرها و مراسم های این رونمایی ها مورد تاکید همه مسوولان لشکری و کشور قرار داشته و دارد، تاکید بر این اصل مهم است که توان نظامی ایران تنها در مسیر بازدارندگی و دفاع از کشور در حال پیشرفت است.

مروری بر دستاوردهای هفت ساله دفاعی دولت

دستاوردهای تسلیحاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در هفت سال گذشته را می توان در چند دسته مشخص یعنی انواع موشک ها، ناوها، تانک ها و پهپادها قرار داد. تسلیحاتی که یا ارتقای نسل یافته اند و یا با تکیه بر توان و دانش داخلی ساخته شده اند. ساخت انواع موشک در داخل از مهم ترین اهداف کشور در راستای دکترین دفاعی است و این مهم در دولت های اول و دوم تدبیر و امید پیگیری شده است.

نخستین موشک بالستیک میان برد ایران «عماد» بود که در مهر ماه سال 94 سردار «حسین دهقان» وزیر وقت دفاع، خبر آزمایش موفقیت آمیز آن را اعلام و تصریح کرد: «این موشک قادر است با دقتی بسیار بالا اهداف را مورد اصابت قرار دهد و آن را کاملا نابود کند.» موشک‌ کروز قدیر، نقطه زن «فاتح ۳۱۳»، کروز نصر هواپایه، موشک کروز برد بلند زمینی «هویزه»، موشک بالستیک ذوالفقار و فاتح مبین، بالسیتک میان برد خرمشهر، هوا به هوای فکور، از مهم ترین موشک های ساخته شده یا ارتقا یافته در هفت سال گذشته بوده است. موشک های بالستیک و کروز حاج قاسم و ابومهدی هم هفته گذشته و به مناسبت روز صنعت دفاعی رونمایی شد. موشک شهید سلیمانی با برد ۱۴۰۰ کیلومتر که کنترل آیرودینامیکی؛ آن را نسبت به نمونه های مشابه در دنیا منحصربه فرد کرده است یازده متر طول و۷ تن وزن دارد. سرعت ورود به جو موشک شهید حاج قاسم ۱۲ ماخ و سرعت اصابت آن ۵ ماخ است. نوع موشک سوخت جامد مایل به پرتاب و سکوی پرتاب متحرک تاکتیکی است. سرعت آماده سازی آن تنها چند دقیقه بوده و به دلیل سرعت بالای ورود به جو قابلیت عبور از سامانه های پدافندی را دارد. قابلیت های منحصربه فرد این موشک طی روزهای پس از رونمایی آن را به یکی از موضوعات مهم خبری در جهان تبدیل کرد.

سامانه های دیگری نیز در حوزه دفاع هوایی در هفت سال گذشته مورد بهره برداری و تولید قرار گرفت که از مهم ترین آن ها می توان سامانه های راداری «قدیر»، مطلع الفجر 3، فتح ۱۴، نذیر و بینا، سامانه هوشمند فرماندهی و کنترل پدافند «پیامبر اعظم»، سیستم توپخانه ای هوشمند «سماوات» است.

 ورود سامانه اس 300 به کشور پس از توافق برجام هم در صنعت دفاعی نقطه عطف مهمی است. اما سامانه «باور-۳۷۳» مهم‌ترین پروژه موشکی پدافندی بومی است که در مرداد سال گذشته با حضور رییس جمهوری رونمایی شد. یک سلاح پدافند هوایی زمین‌پایه که در کلاس برد و ارتفاع بلند جای گرفته و طراحی آن با نگاه به سامانه‌های روز دنیا و با تکیه بر دانش و تجربیات متخصصان ایرانی و با بهره‌گیری از فن‌آوری‌سامانه‌های بومی صیاد ۲ و ۳ انجام شده است. شناسایی همزمان 300 هدف، ردگیری 60 هدف و درگیری با 6 هدف همزمان از ویژگی های قابل توجه این سامانه است.

دولت یازدهم و دوازدهم بخش مهم دیگری از توان و منابع مالی خود را صرف ساخت و ارتقا هواپیماهای نظامی و جنگنده ها کرد و در همین راستا خط تولید انبوه اولین جت جنگنده تمام ایرانی کوثر در آبان ماه سال 97 افتتاح شد و در مردادماه سال جاری سرتیپ «امیر حاتمی» وزیر دفاع تولید انبوه آن خبر داد.  ساخت و رونمایی از هواپیمای جنگنده و آموزشی صاعقه 2، ماهواره‌ ملی فجر، نخستین هواپیمای دوزیست ایران، انواع بالگردها، اولین موتور توربوجت ملی و اس 300 ایرانی، هواپیما جت آموزشی کوثر، جنگنده‌ قاهر؛ نمونه هایی از تلاش وزارت دفاع در ارتقای توان هوایی کشور در شرایط سخت تحریم بود.  

حوزه دریایی هم با توجه به حساسیت های موجود به دلیل حضور نیروهای فرامنطقه ای در خلیج فارس اهمیت بسیاری یافت. طی سال های گذشته انواع اژدرها مانند اژدر پیشرفته «والفجر»، سامانه سیستم رانش متحرک 1800 اسب دریایی برای شناورهای تندرو، نخستین کشتی اقیانوس شناسی ایران نیز با نام «کاوشگر خلیج فارس»، نخستین زیردریایی کلاس نیمه سنگین جمهوری اسلامی ایران با عنوان «فاتح» را در آب های سرزمینی و آزاد مورد آزمایش و استفاده قرار گرفت.

اگر تا یک دهه قبل تسلیحات حوزه های آبی، هوایی و زمینی مهم ترین اهداف نظامی و دفاعی کشور را شامل می شدند اکنون اما با ورود ابزارهای رزم تازه، نیازهای کشور در زمینه ساخت انواع پهپادها هم احساس می شود. وزارت دفاع در پاسخ به این احساس نیاز در هفت سال گذشته انواع پهپادها را ساخته یا ارتقا داده است. پهپاد کرار4، پهپاد فتوگرامتری مهاجر4، نخستین پهپاد مسلح به موشک، پهپاد ابابیل 3 از جمله این پهپادها هستند. در نمایشگاه روز صعنت دفاعی که 30 مردادماه برگزار شد پهپادهای استراتژیک خانواده کرار رزمی و تاکتیکی، پهپادهای مراقبت رزمی خانواده مهاجر به ویژه پهپاد مهاجر ۶، پهپاد شناسایی و رزمی برد بلند فطرس با مداومت پروازی بالا ، انواع پهپادهای خانواده ابابیل و  پهپاد مراقبت شناسایی صادق به نمایش عموم درآمد. «امیر هوشنگ کریمیان» جانشین مدیر عامل سازمان صنایع هوایی در آیین افتتاح این نمایشگاه ماموریت‌های چند منظوره حوزه رزم از جمله مراقبت، شناسایی و رزم با قابلیت تداوم پروازی بالا و هم چنین جمع آوری اطلاعات راداری و رادیویی و فریب در شبکه پدافندی دشمن را از مهم ترین ویژگی های متنوع پهپادهای به نمایش در آمده برشمرد.

تولید 20 نوع بالگرد پیشرفته، باتری‌های نظامی، راکت های نظامی، تانک کرار، انواع سلاح‌های انفرادی و تک تیرانداز، خودروی زرهی طوفان، رادار سامانه «شبیه‌ساز میدان مین» و هزاران دستاورد کوچک و بزرگ همگی از توانمندی های وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که در کنار دیگر نهادهای نظامی کشور تلاش کرده است تا سایه سنگین تحریم ها را از صنایع دفاعی کشور بردارد.

ایران در مسیر دفاع نه تهاجم

حمایت بی دریغ دولت از صنایع نظامی و دفاعی کشور سبب شده است که به گفته وزیر دفاع 90 درصد نیازهای نظامی کشور در داخل تولید شود و از این منظر ایران دستکم در میان کشورهای همسایه خود سرافرازانه به توان داخلی خود تکیه کرده است. در بسیاری از حوزه ها در آستانه بی نیازی از خارج است. اعمال انواع تحریم های ظالمانه علیه ایران سبب شده که متخصصان خبره ای در این عرصه تربیت شده و ایران مانند همسایگان خود نیازمند متخصصان خارجی برای بهره گیری از سامانه های نظامی نداشته باشد.

 دولت در حالی تمام قد از صنایع نظامی حمایت می کند که تحریم ها روز به روز اداره کشور را دشوارتر می کنند، آمریکا هر لحظه برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران در تقلاست و همسایگان ایران هر ساعت زرادخانه های عظیم تسلیخاتی خود را با مبالغ نجومی گسترش می دهند. با این همه اما دکترین دولت بر این اصل مشخص تاکید دارد که در کنار زبان نرم و دیپلماتیک با جهان باید بازوی نظامی و دفاعی در کشور هم روز به روز تقویت شود زیرا از هم ارزی این دو عزت و امنیت کشور تامین می شود.