یکی از مهمترین معیارها جهت سنجش درجه توسعه یافتگی یک کشور، میزان اهمیت و اعتباری است که زنان در آن کشور دارا می‌باشند. چه بسا امروزه برای تحقق توسعه اجتماعی، تسریع فرایند توسعه اقتصادی و محقق شدن عدالت اجتماعی چنانچه به زن به عنوان نیروی فعال و سازنده نگریسته شود، قطعا تاثیر بسیاری در روند توسعه و افزایش کمی و کیفی نیروی انسانی آن جامعه خواهد داشت.
به دلیل اهمیت این بحث در همه جوامع سازمان‌هایی با رویکرد توجه به زنان به وجود آمده است و میزان موفقیت این سازمان‌ها نشان از میزان توجه و اهمیتی است که دولت‌ها برای این سازمان‌ها قائل هستند. در کشور ما نیز برای این مهم، «معاونت امور زنان و خانواده» در نظر گرفته شده است. این معاونت در دوره‌های مختلف با عناوینی نظیر «مرکز امور مشارکت زنان» و «مرکز امور زنان و خانواده» و نیز «معاونت امور زنان و خانواده» در حوزه زنان و کودکان فعالیت‌هایی انجام داده و توانسته است در هر دوره دستاوردهای مطلوبی را داشته باشد. در حال حاضر معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده "معصومه ابتکار " می باشد و برنامه این معاونت در دولت دوازدهم نیز بر مبنای شعار "زنان، خانواده و توسعه پایدار" بنا شده است. در ادامه بخشی از دستاوردهای این معاونت در دولت دوازدهم را می‌خوانیم:
تلاش دولت برای چارچوب‌های حقوقی
از مهمترین اقدامات و موفقیت‌های معاونت زنان و خانواده در زمینه قوانین و مقررات در دولت دوازدهم، تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در مجلس شورای اسلامی می باشد. تصویب این لایحه در تاریخ یکشنبه هیجدهم خرداد ۹۹ پس از ده سال با پیگیری‌های دولت و معاونت به منظور رفع خلاهای قانونی در مقابله با انواع اشکال کودک آزاری صورت گرفته است. پیگیری های مربوط به لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان بد سرپرست و بی سرپرست از دیگر اقدامات این معاونت در دولت دوازدهم است.
همچنین پیگیری های تصویب لایحه امنیت زنان در قوه قضاییه از طریق تشکیلات مشترک و مکاتبات مربوط به سران دو قوه قضاییه و مقننه جهت مقابله با مساله خشونت علیه زنان و پیشگیری از بروز رفتارهای خشونت آمیز و ارسال مجدد از جمله عملکرد در این دوره می باشد.
معصومه ابتکار در تاریخ ۴ شهریور درباره لایحه‌های مربوط به زنان چنین اظهار داشته است: در دولت دوازدهم ۱۰ لایحه برای دولت در خصوص امور مربوط به زنان ارسال شده که مهم ترین آن لایحه تامین امنیت زنان است که در کمیسیون مجلس مطرح شد و امیدوارم هر چه زود به دولت دوازدهم برسد.
اقتصاد مقاومتی، اشتغال و کارآفرینی
از مهمترین دستاوردهای معاونت زنان در دولت دوازدهم در زمینه اقتصاد مقاومتی، انجام طرح ملی توان افزایی زنان جویای فرصت های کسب و کار با رویکرد کارآفرینی است. این طرح با هدف آگاه سازی مخاطبان از مزیت‌های اقتصادی و فرصت‌های کسب و کار بومی،آشنایی با فرآیند راه اندازی کسب وکار و ترغیب جوانان برای ورود به عرصه‌ی کارآفرینی است. بر اساس این طرح ۱۰۰ نفر از جوانان علاقمند هر استان، شناسایی و از خدمات آموزشی و مشاوره‌ای طرح بهرمند می‌شوند.
از دیگر اقدامات این معاونت در حوزه اقتصاد مقاومتی، پیگیری اختصاصی منابع صندوق توسعه ملی به زنان روستایی است. این تسهیلات برای حمایت از اشتغال، کسب و کار زنان روستایی به صندوق‌ها از سوی بانک توسعه تعاون و صندوق کارآفرینی پرداخت می شود که هم اکنون نیز ۲ هزار و ۳۰۰ صندوق با ۸۰ هزار عضو در کشور فعالند و میزان سرمایه آنها نیز ۸۰ میلیارد ریال برآورد شده است. هر صندوق به صورت میانگین حدود ۳۰ تا ۴۰ نفر از زنان روستایی را به عضویت خود درآورده و ۷۰ درصد سرمایه آنها از سوی زنان روستایی و ۳۰ درصد نیز از سوی دولت تامین شده است. عمده فعالیت اعضای این صندوق‌ها در رشته‌های بسته بندی، فرآوری محصولات کشاورزی، گیاهان دارویی، صنایع دستی، امور دام، ماهی های تزئینی و پرورش ماهیان سردآبی و گرم آبی است.
از دیگر اقدامات این معاونت در زمینه اقتصاد مقاومتی، حمایت از ۱۳ شبکه صندوق اعتباری خرد زنان روستایی و عشایری در ۸ استان کشوربا هدف توانمندسازی زنان روستایی و عشایری است. همچنین ترویج فرهنگ تولید و مصرف محصول سالم و استاندارد با تاکید بر توان افزایی جوامع محلی در سطح کشور از مهمترین اهداف این معاونت است. هدف از اجرای این پروژه، آشنایی و تعمیق دانش زنان روستایی نسبت به تولید محصول سالم و استاندارد، جلوگیری از مصرف بی رویه سموم و نهاده‌های شیمیایی، تغذیه خاک و مصرف بهینه آب است.
اجرای تفاهم نامه اعطای وام قرض الحسنه به ۳۳ هزار زن سرپرست خانوار، دختر خود سرپرست و هرگز ازدواج نکرده بالای ۴۰ سال از دیگر اقدامات این معاونت می باشد. این تفاهم نامه مشترک با صندوق کارآفرینی امضا شده و با اهدافی همچون رفع نیازهای ضروری این گروه از بانوان و کمک به راه اندازی و یا توسعه مشاغل خانگی و کسب و کارهای خرد و کوچک و ارزش آفرین دنبال می شود.
پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
از جمله دستاوردهای معاونت زنان و خانواده در زمینه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی می‌توان به توانمند سازی زنان سرپرست خانوار با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کمیته امداد امام خمینی(ره) اشاره کرد. بر اساس ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه، معاونت امور زنان و خانواده متولی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار است و این توانمندسازی تنها از لحاظ اقتصادی نیست و مباحث اجتماعی، فرهنگی و حقوقی نیز مطرح است. به علاوه چهار گروه زنان همسر فوت کرده، زنان مطلقه، زنانی دارای همسر( زندانی، از کار افتاده، متواری، مفقودالاثر، معتاد) و دختران مجردی که به سن تجرد قطعی رسیده اند ذیل این قانون قرار می‌گیرند.
توان افزایی و ارتقای تاب آوری اجتماعی در جوامع محلی از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی و مشورتی با تاکید بر مناطق حاشیه نشین و مناطق آسیب‌پذیر و افراد در معرض آسیب نیز از دیگر اقدامات شاخص معاونت زنان در دولت دوازدهم است که از اهداف کیفی این طرح، تقویت تعاملات اجتماعی در جوامع محلی در راستای عبور و غلبه بر چالش‌های اجتماعی، محیطی و افزایش میزان مشارکت جامعه محلی در برنامه ریزی‌ها، مدیریت امور شهری و کاهش آسیب های اجتماعی و از اهداف کمی آن، توان افزایی و توسعه ظرفیت‌های جامعه مدنی از طریق برگزاری کارگاه آموزشی ـ مشورتی برای حداقل ۲۰ نفر از نمایندگان تشکل‌های اجتماعی بومی به عنوان تسهیل گر محلی به مدت ۳۶ساعت است.
همچنین برپایی کمپین برای آزاد سازی زنان زندانی با جرایم غیر عمد با همکاری ستاد دیه وسازمان زندان‌ها و پیگیری مسائل زنان آسیب دیده ناشی از اسید پاشی از دیگر دستاوردهای این معاونت در دولت دوازدهم است که سبب شد برای کاهش این حوادث هم از بعد قانونی و هم از بعد پیشگیری با آموزش و فرهنگسازی تلاش‌هایی انجام شود.
علاوه بر این، دولت اقداماتی ویژه برای جلوگیری از بروز آسیب‌های پیش روی زنان از طریق سازمان بهزیستی کشور به انجام رسانده نظیر ایجاد اورژانس اجتماعی، خانه‌های امن و ... که خود در مبحثی جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد.