کتاب "انقراض ششم؛ تاریخ غیرطبیعی" برای نخستین بار توسط انتشارات ققنوس در ۳۵۹ صفحه وارد بازار نشر شد. این کتاب نوشته الیزایت کولبرت است.
کولبرت کیست؟
الیزایت کولبرت نویسنده و روزنامهنگار آمریکایی است که به جز اینکه برای کتاب انقراض ششم برنده جایزه پولیتزر غیرداستانی سال ۲۰۱۵ شد، دو بار هم جایزهٔ ملی مگزین را از آن خود کرد. کولبرت با دیدگاه هایش درباره انسان معروف است. در مطلب "چرا فَکتها نظر ما را عوض نمیکنند؟؛ یافتههای نوین دربارهٔ ذهن انسان محدودیتهای عقل را نشان میدهد" با ترجمه علی برزگر گفته است: "تقریباً همیشه، دیدگاههایی که مشکلاتشان از چشم ما پوشیده میمانند دیدگاههای خودمان هستند."
"انقراض ششم؛ تاریخ غیرطبیعی" درباره چیست؟
"انقراض ششم؛ تاریخ غیرطبیعی" که چند سال قبل توسط کولبرت نوشته شده و به تازگی در ایران منتشر شده جستوجو درباره آغاز همه چیز از جمله انسان است. کولبرت در این کتاب میکوشد درباره معنای انسانیت صحبت کند. کولبرت که محقق و روزنامهنگار است در این کتاب به این اشاره کرده که حدود نیمی از انواع جانوارن زنده روی کره زمین در اواخر قرن بیستم منقرض میشوند و تنها کسی که عامل این موضوع و اتفاق ناخوشایند است، انسان است. کولبرت میگوید: "این روزها دانشمندان به انقراض ششم فکر میکنند که پیشبینی میشود ویرانگرتر از انقراضهای پیشین در کرهزمین و برخورد شهابسنگی باشد که نسل دایناسورها را بر کند، اما این انقراض ویرانگر، علتی به نام انسان دارد".
نویسنده چه میگوید؟
این روزنامهنگار در ابتدای کتابش درباره شروع زیستِ گونه انسان روی زمین، مینویسد: "آنطور که میگویند اوایل داستان خیلی مشخص نیست. شاید این داستان ۲۰۰ هزار سال قبل با ظهور گونهای جدید شروع شد. این گونه در آن زمان هنوز نامی نداشت -هیچ نامی- اما استعداد آن را داشت که روی بقیه نام بگذارد. این گونه مانند هر گونه نوپایی در معرض خطر قرار داشت. تعدادش اندک و قلمرو او محدود به باریکهای در شرق آفریقا بود. جمعیت آن به کندی افزایش مییافت و به احتمال زیاد تعداد آن به چند هزار جفت محدود بود. اعضای این گونه نه چابک بودند، نه قوی و نه بارور، اما خلاقیت غریبی داشتند. آنها کمکم به مناطقی با آبوهوا، شکارچیان و شکارهای متفاوت پا گذاشتند. بهنظر نمیرسد هیچیک از قید و بندهای رفتاری یا جغرافیایی معمول مانعی در برابر آنها پدید آورده باشد... این ماجرا هزاران سال بهصورت نامنظم ادامه پیدا کرد و زمانی که این گونه دیگر چندان هم نوخاسته محسوب نمیشد، در گوشه و کنار کره زمین پراکنده شد. تاکنون هیچ موجودی حیات را روی کره زمین اینگونه تغییر نداده است. در گذشتههای دور، بسیار دیر به دیر، زمین متحمل تغییراتی چنان شدید شده که تنوع حیات را به خطر انداخته است. پنج مورد از این رویدادهای پیشین چنان فاجعهبار بوده که طبقهبندی خاص خودشان را دارند و آنها را پنج انقراض بزرگ نام نهادهاند. در آنچه شبیه یک تصادف باورنکردنی بهنظر میرسد، اما احتمالا به هیچ روی تصادفی نیست، درست وقتی انسانها متوجه شدند، خودشان دارند، مسبب رویدادهای دیگر از این دست میشوند، سرگذشت این رویدادها کشف شد. هنوز بسیار زود است بگوییم اینیک نیز به وسعت پنج انقراض قبلی خواهد بود، هرچند به انقراض ششم معروف شده است."
کولبرت داستان انقراض را در ۱۳ فصل تقسیمبندی کرده است. کولبرت در فصل اول بیشتر به انقراضهای بزرگ قدیم و تاریخ آنها اشاره دارد و در بخش دوم به زمان حال مربوط میپردازد. خودش در این خصوص میگوید: "اگر انقراض موضوعی هراسانگیز باشد، انقراض ِ گروهی بسیار هولناکتر است. در فصلهای بعد تلاش میکنم به هر دو جنبه موضوع بپردازم: شور و هیجان بهوجودآمده از آنچه بدان پی میبریم و وحشت ناشی از آن. امیدوارم خوانندگان کتاب ارزش این دوران واقعاً استثنایی را که در آن به سر میبریم بدانند."
کولبرت در بخش دیگری از کتابش درباره انقراضی که نوع بشر مسبب آن است، نوشته است: "تاکنون هیچ موجودی، حیات بر روی زمین را به این صورت از بین نبرده است. تخمین زده میشود که یک سوم مرجانهای تپهساز، یک سوم نرمتنان آبهای شیرین، یک سوم کوسهها، یک چهارم تمامی پستانداران، یک پنجم خزندگان و یک ششم تمامی پرندگان به دلیل غفلت انسانها از دم تیغ گذرانده و نابود شوند."
کتاب "انقراض ششم؛ تاریخ غیرطبیعی" با ترجمه شهربانو صارمی توسط انتشارات ققنوس در ۳۵۹ صفحه و شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه با قیمت پشت جلد ۴۹ هزار تومان وارد بازار کتاب شد.