متن کامل سخنان حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین و صحبه المنتجبین
بسیار خوشحالم که در روز پرافتخار ملی صادرات در جمع شما کارآفرینان و صادرکنندگان کالا و خدمات نکاتی را به عرض شما برسانم.
بیتردید در دنیای امروز صادرات در سایه رقابت موفق امکانپذیر است. ما در صحنه بازارهای هدف باید بتوانیم از لحاظ کیفیت، قیمت و بستهبندی کالا، به نقطهای برسیم که بر رقبای خارجی در آن میدان موفق و پیروز باشیم.
همه صنایع و خدمات در دنیای امروز به سرعت رو به تحول است. امکانپذیر نیست که یک کالای ساخته شده با شکل، کاربرد، قیافه و چهره قبلی بتواند به مسیر صادراتش در بازار دنیا ادامه دهد.
همیشه تجلیل ها که امروز هم روز تجلیل از صادرکنندگان عزیز کالا و خدمات است در صحنه رقابت اتفاق میافتد در ورزش هم تجلیل بزرگ در رقابتهای داخلی اتفاق نمیافتد.
قهرمانی آنجایی شکل میگیرد که در مسابقات بینالمللی ورزشکاران ما در برابر رقبایشان پیروز شوند. صادرکنندگانی موفق هستند که در صحنه منطقه و بینالمللی بتوانند بازار را تصاحب و برند خود را به عنوان یک برند معتبر در افکار عمومی آن جامعه و در بازار مصرف به عنوان یک برند ممتاز جا بیندازند. اگر این چنین شد و اگر توانستیم در بازار ،صادرات خود را تداوم ببخشیم برنده هستیم.
عدم تداوم به معنای فروپاشی ساختمان و مسیری است که برای صادرات برنامهریزی کردهایم. صادرات کالا و خدمات یک زنجیره است و همه این زنجیرهها باید در کنار هم و در داخل هم قرار بگیرند تا بتواند صادرات کالا و خدمات موفق محصول آن باشد.
آغازش از تولید است. اساس اقتصاد مقاومتی هم تولید درونزاست. در داخل کشور باید تولید کنیم. اگر تولید ما با استانداردهای جهانی منطبق نباشد و کیفیت لازم را نداشته باشد و شرایط کشور باعث شود که آن محصول گرانتر از محصول رقیب به دست ما برسد قطعاً ما در بازار صادرات اگر هم موفق باشیم نمیتوانیم برای میان مدت و بلندمدت ادامه دهیم.
کنترل تولید در داخل، استاندارد بودن تولیدات داخل، محصولات و خدمات داخل به عنوان اولین زنجیره مهم است. اگر خدمات و کالای ما استاندارد نباشد نه تنها بازار خارجی را از دست میدهیم حتی بازار داخلی را هم از دست خواهیم داد.
این همه بحث می کنیم راجع به مبارزه با قاچاق کالا که این دولت بیشترین توان خود را برای مبارزه با قاچاق کالا به کار گرفته و موفقیتهای خوبی هم به دست آورده است به گونه ای که رقم قاچاق کالا و ارز از 25 میلیارد امروز به 15 میلیارد رسیده است و روند این مبارزه ادامه خواهد یافت. چون یکی از راههای رونق تولید، مبارزه جدی با قاچاق کالاست، اما باید بدانیم مبارزه اصلی با قاچاق کالا تولید با کیفیت و با قیمت مناسب در داخل است و گرنه موفق نمی شویم. در را میبیندیم از پنجره وارد میشود پنجره را می بنیدیم سقف را سوراخ میکند. سقف را می بندیم از زیر زمین تونل می زند.
راهش این است که ما بتوانیم در داخل جنس با کیفیت و رقابتی تولید کنیم و با استاندارد لازم که این اولین زنجیره است. یکی از فضاهای خوبی که در پسابرجام برای صادرکنندگان و تولیدکنندگان بوجود آمده، فضای امکان مشارکت با شرکتهای خارجی و با برندهای معتبر بینالمللی است.
ما در این سفر اخیر آسیایی به ویتنام، مالزی و تایلند. در فرصتهای غیر مذاکرات رسمی خیلی صحبت کردم. پیشرفت این کشورها برای چه بوده است؟ شما برگردید به سال 1980 یعنی سال بعد از انقلاب. صادرات ویتنام 300 میلیون دلار بوده است اما امروز آمار سال 2014 می گوید، 150 میلیارد و 500 میلیون دلار. ولی من سوالی که از مسئولین اخیرا کردم که مربوط به سال 2016 و مسئولین ویتنام می گفتند صادرات ما 170 میلیارد دلار بوده است. از 300 میلیون به 170 میلیارد دلار رسیده اند.
مالزی در سال 1980 حدود 12 میلیارد صادراتش بوده است، در 2014 طبق آمار رسمیشان 234 میلیارد دلار در تایلند در سال 1980 صادراتش حدود 6 میلیارد بوده و امروز صادرات تایلند 227 میلیارد دلار است. از 6 میلیارد به 227 میلیارد صادرات رسیده اند.
اینها اولاً روابطشان را با دنیا بر مبنای تعامل سازنده قرار دادند. در دعوا با دنیا صادرات در نمیآید. برخی فکر می کنند که ما وقتی میگوییم تعامل سازنده یعنی برویم با غربیها و اروپاییها لبخند بزنیم و حرف بزنیم.
تعامل سازنده یعنی مناسب کردن محیط روابط بینالمللی برای صادرات کالا، برای اشتغال جوانان، برای واردات راحتتر کالاهای سرمایهای و مواد اولیه.
مگر در دنیای امروز میتواند کشوری بگوید من بدون رابطه با دنیا به پیشرفت میرسم. خود قرآن هم گفته «ان ارض الله واسعه» دنیا باز است زمین وسیع است راه بیفتید. حالا این هجرت برای فرهنگ، تجارت و صادرات یا هر چه که هست. بعضیها میگویند ارض الله ایران است. از مرز که میخواهیم خارج شویم، افکار ما را میدزدند ما را گول میزنند. بعضیها عظمت ملت ایران را هنوز باور نکردند.
ملت ایران درطول تاریخ با دنیا رابطه داشته است. در تایلند آقای شیخ احمد قمی تجارت ایران را با تایلند راه می اندازد و جزء معروفترین افراد آنجا می شود و امروز در کنار قبرش همه طوایف و مذاهب می روند و احترام می گذارند. ایرانی این چنین است.
به ملت ایران اعتماد کنیم. 4 نفر نیروی امنیتی نمیتوانند مورد اعتماد ما باشند. جوانها، تجار، دانشجویان ما مورد احترام ما هستند. حالا در کنار این همه محصول پرطراوت این باغ ممکن است یک سیب پوسیده هم باشد، نمیشود در آن باغ را بست و از آن میوه استفاده نکرد. باید برگردیم به قرن جدید. بعضیها در قرن قبلی و قرن قبل قبل زندگی میکنند.
ما باید شرایط را برای روابط خارجی، اقتصادی، علمی، فناورانه آماده کنیم تا ما بتوانیم در مسیر صادرات حرکت بکنیم.
نکته دوم این بود که آن کشورها دنبال سرمایهگذاری مشترک با صنایع ، شرکتهای خدماتی ، کمپانیهای بزرگ و برندهای معروف بودند. شرکت ایجاد کردند حالا 60 یا 40 درصد یا 50 50 درصد. در تایلند، 3 میلیون خودرو تولید میشود که یک میلیون آن مصرف داخلی است. بقیهاش صادر میشود.
آقای نعمتزاده پس از بازدید کارخانجات تولیدی آنها به من گزارش داد و کارخانهای که مشترک با ژاپن تولید می کنند گفت 3 نفر ژاپنی آنجا بودند. تمام مهندسین و کارگران همه تایلندی بودند هر کجا بر مبنای یک مزیتی است. کارگر ،انرژی ، حمل و نقل و جایگاه جغرافیایی ارزان باشد. یکی از مبناها مزیتهای مهم هر کشور است ما باید از این مزیتها به خوبی استفاده کنیم.
مسأله سوم میهمانپذیری این کشورها. ما باید میهمانپذیر باشیم. البته مردم ایران این چنینی بوده و هستند. برای صنعت توریسم و هم برای تجارت نیاز داریم. بازرگان و سرمایهگذاری که میخواهد وارد شود ما باید بتوانیم میهمان پذیر باشیم. راحت باید بیاید و برگردد.
تمام تلاش دولت در طول این 3 سال و از جمله در زمینه برجام ، مبنا بر این بوده که موانع را از پیش پای تجار، کارآفرینان و صادرکنندگان کالا و خدمات، ورود سرمایه، روابط بانکی بتوانیم برداریم البته برداشتن مقررات دست و پاگیر غیر مفید زائد در کشور نیز مبنای ما بوده است.
تلاش ما بر این بوده که ایرانهراسی را برداریم. با ایران هراسی نمیشود کار تجاری و اقتصادی کرد. اقتصادی بروننگر است که ایران هراسی ظالمانهای که دیگران ایجاد کردند بزداییم. در این زمینه دولت کار بزرگی کرده هنوز هم باید ادامه دهیم.
باید انسجام داخلی مان در این زمینه بیشتر شود. باید بقیه دوستان را هم در این زمینه دعوت کنیم به یاری ملت و ایران بشتابند. ایران با صدای بلند فریاد میزند قامت من بلندتر از آن است که امروز در دنیا منعکس شده است. ایران با صدای بلند فریاد میزند استعداد و ظرفیت من بیشتر از آن است که در اذهان مردم است. ایران با صدای بلند فریاد میزند مهربانتر از هستم که در دنیا معرفی می شوم. ایران با صدای بلند فریاد میزند من همزیستی مسالمتآمیز با منطقه و جهان را میخواهم.
درخواستم از همه جناح و گروه و دوستان این است که صدای ایران را بشنویم و به فریاد ایران جواب مثبت دهیم. به آن صدایی که از مام میهن به گوش ما میرسد به دست پرقدرت ایرانی که برای همکاری به سوی ملت و فرزندان خودش دراز کرده، دستمان را به سوی ایران عزیز پرقدرت دراز کنیم. ایران با سابقه دیرینه با فرهنگ بلند، با ملت بزرگ، با استعداد درخشان با این همه نخبگان و دانشگاه و دانشجویان و افرادی که سوابق در تجارت، صنعت و تولید در کشور دارند.
ما میتوانیم مسیر بازتری پیش روی همه کارآفرینان، صنعتگران و آنهایی که میتوانند خدمات ارزنده را ارایه کنند، قرار دهیم.
بزرگترین هدف هر سفر خارجی در دولت یازدهم تسهیل در مسیر تجارت، توسعه اقتصادی، صادرات کالای ایرانی، جذب سرمایه خارجی و جذب فناوریها بود، همه جا در اکثر سفرها تلاش کردیم به همراه کارآفرینان باشیم و از وجود آنها استفاده کنیم و بتوانیم فضا را برای تفاهمات و قراردادهای آنها، برای پیشرفت کشور آماده کنیم.
قدمهای خوبی برداشته شده اما هنوز راه طولانی پیش روی ما است. 9 ماه بیشتر از اجرای برجام نگذشته است اما حرکت تقریبا خوب بوده است. البته در 6 ماه اول انتظار ما رشد 10 درصدی صادرات کالا بوده الان در آمار گفته شد 6 درصد آن پیش بینی 10.6 بود که باید افزایش می یافت و امیدواریم در 6 ماهه دوم حرکت سریعتری داشته باشیم و جبران کنیم.
اینکه صادرات ایران در سال 1980، 12 میلیارد بوده و در 2014 در مجموع همه 88 میلیارد، این قابل مقایسه با کشورهای هم سن و سال ما در منطقه آسیا نیست. البته قبول دارم ما دوران 8 ساله جنگ و تحریم داشتیم، اما امروز باید آن گذشتهها را جبران کنیم و در جایگاه عزت و عظمت از هر نظر قرار بگیریم.
از دست دادن بازار خیلی ساده است. شما یکسال در بازار نباشید فضا را اشغال می کنند به دست آوردن کار سختی است. دومرتبه می خواهید وارد شوید و رقابت کنید و تلاش کنید. البته خیلی چیزها باید درکنار صادرات بیاید. در کنار صادرات باید حمل و نقل درست هم بیاید. شما کالای خوب صادر میکنید هواپیما ندارید چطوری گل می خواهید صادر کنید چطوری محصولی که دوام ندارد صادر کنید.
هواپیما که می خواهیم بخریم می گویند اتوبوس بخرید البته اتوبوس بحمدالله می سازیم و اگر هم نبود می خریم. هواپیما که می خواهیم بخریم برای صنعت توریسم کشور و عظمت ایران و اینکه وقت مردم تلف نشود. هواپیما که میگوییم بتوانیم محصولات را به کشورهای هدف صادر کنیم. اگر نخریم می گویند برجام چه شد. بخریم می گویند هواپیما لوکس و جدید است نمی دانم بعضی ها در کدام وادی سیر می کنند یا عمرشان خیلی طولانی است.
باید کامیون و کانتینرها، هواپیما، کشتیها لازم را مجهز کنیم. یکی از آن زنجیرهها این است. باید وزارت صنعت و ،اقتصاد و دارایی، جهاد کشاورزی و سایر وزارتخانههای به کمک صادرکنندهها بیایند. اینکه پیشنهاد شد خود من با جمع صادرکنندگان جلسهای داشته باشم، کاملا استقبال میکنم.
حتما از تجربیات شما و پیشنهادهای مشخص استفاده خواهیم کرد. اول تعامل سازنده با خودمان است. باید بتوانیم حرف همدیگر را به خوبی بشنویم، تفاهم ، استفاده و برنامهریزی مشترک بکنیم. مشکلات را از پیش پا برداریم.
دولت در تمام بخشهای فرهنگ، صنعت، کشاورزی، سیاست خارجی و تبلیغات در حال برنامه ریزی است. بازاریابی یک بخش از بازاریابی در دانشگاههای است. دانشگاههای ما باید دانشجویانی تربیت بکنند که بدانند در دنیای امروز چطور بازار هدف را در دست بگیرند مسیر را بشناسند و مشاوره بدهند. یکی از کمک ها به صادرات ما این است که بتوانیم صادرات را با تبلیغات در کشورهای هدف تسهیل کنیم . گاهی تبلیغات خیلی گران است.
بدون تبلیغات مگر کالا میتواند در کشور هدف راه خودش را باز کند ما باید در تمام زمینهها تلاش کنیم وزارت خارجه، سفارتخانه ها و کنسولگری های ما یکی از مسئولیتهای اصلیشان باید حمایت از تجارت بین المللی و صادرات کالای ایرانی در خارج باشد.
تردیدی ندارم، اگر این زنجیره را ما تکمیل و حلقههای مختلف این زنجیره را در کنار هم قرار بدهیم ، با توجه به امکانات کافی کشور در بخشهای مختلف، جوانهای با استعداد ، دانشگاههای عظیم و دیپلماتهای قوی و مسئولین امور صنعتی و تجاری که تلاش ما این بوده که با تجربهها را در این دولت جذب کنیم ، می توانیم شاهد
تحولات خوب در صادرات باشیم که یکی از راهحلهای اصلی اشتغال و رشد اقتصادی خواهد بود.
همه باید دست به دست هم دهیم و تلاش ها را مضاعف کنیم تا روز ملی صادرات امسال با سالهای دیگر متفاوت باشد.