به گزارش خبرنگار ایرنا، طی چند دهه اخیر، مناقشه هستهای ایران با کشورهای غربی و ابعاد گوناگون آن به یکی از اصلیترین موضوعات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است. در این میان نوع مواجهه آمریکا با این موضوع در اغلب اوقات غیر منطقی بوده است.
کارنامه «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا، در حوزه سیاست خارجی اسف بار است او نتوانسته هیچکدام از وعده های خود در حوزه سیاست خارجی را عملی کند و نیاز زیادی به یک موفقیت در کارنامه سیاست خارجی خود دارد تا در انتخابات پیش رو در مورد آن مانور رسانهای گستردهای انجام دهد. ترامپ مدتی است که مجددا به سراغ ایران آمده و به مرتبا درباره رسیدن به توافق سریع با تهران در صورت پیروزی در انتخابات ماه نوامبر صحبت میکند.
ترامپ برای کسب امتیاز در مبارزات انتخاباتی دچار تناقض گویی شده است ترامپ که در دو سال و نیم گذشته سیاست فشار حداکثری را در مقابل ایران در پیش گرفته است گمان می کند در صورت پیروزی در انتخابات ایران مجبور می شود که در مقابل شروط نامشروع او کوتاه بیاید و وارد مذاکره با ترامپ شود. ترامپ در طول ریاست جمهوری خود بارها ایران را به مذاکره دعوت کرده است و همزمان با اقدامی متناقض فشارها و تحریم های ایران را افزایش داده است. در حالی که مقامات ایران چندین بار اعلام کرده اند تنها در صورت بازگشت دولت ترامپ به برجام حاضر هستند با آمریکا وارد مذاکره شوند. یقینا مذاکره و رابطه با آمریکا در شرایطی که این کشور از سیاست تهاجمی خود دست بر نداشته هیچ نفعی به حال ملت ما نخواهد داشت. اگر آمریکا حسن نیت از خود نشان دهد مذاکرات میتواند ادامه داشته باشد. اما آمریکا می خواهد در مذاکرات از موضع آمرانه برای تثبیت سیاستهای خود استفاده کند.
ایران از شیوههای مسالمت آمیز حل اختلاف مانند مذاکره، داوری، ارجاع شکایت به دادگاه بینالمللی لاهه و غیره استفاده کرده است. ایران، مذاکره را به عنوان یکی از مکانیسمهای حل اختلاف برگزیده و در بحث برجام هم بر این سیاست صحه گذاشته است. ایران به حقوق بینالملل احترام میگذارد و مطابق با قوانین بینالملل عمل میکند و اگر اختلافی بروز کند، به شیوه های سیاسی از جمله مذاکره روی میآورد. اما دولت ترامپ رویکردی قلدرمابانه در مقابل ایران در پیش گرفته است.
ترامپ در روزهای اخیر سه بار از توافق با ایران در کوتاه مدت سخن گفته است. اولین بار او روز ۱۹ مرداد در جمع خصوصی حامیان خود در شهر «لانگ برنچ» ایالت نیوجرسی اعلام کرد که در صورت پیروزی در انتخابات آتی، ظرف چهار هفته به توافقی با ایران دست مییابد.
پس از این سخنان ترامپ «علی ربیعی» سخنگوی دولت روز ۲۱ مرداد درباره ادعای دونالد ترامپ گفت: آقای ترامپ چهار سال فرصت داشت که با انتخاب یک مسیر درست، توافق شده و قانونی، دیپلماسی موفقی را با ایران آغاز کند. او نه تنها این کار را نکرد بلکه بدترین خطاهای آمریکا را در دهههای گذشته مرتکب شده است. حتی اگر ترامپ برای بار دوم انتخاب شود، تا وقتی به سیاست فشار بر ایران ادامه دهد، هیچ موفقیتی در رسیدن به توافق بدست نخواهد آورد.
ترامپ روز جمعه ۳۱ مرداد نیز در سخنانی در شورای نشست سیاست ملی ۲۰۲۰ بار دیگر به تکرار ادعای پیشین خود درباره توافق با ایران پرداخت و ادعا کرد: ایران پس از پیروزی من در انتخابات، طی یک هفته تا یک ماه با آمریکا توافقی منعقد خواهد کرد.
اما مصاحبه اخیر ترامپ با فاکس نیوز واقعا عجیب است، او در گفت و گو با فاکس نیوز گفته که ظرف سه هفته با ایران به توافق میرسد. او در این مصاحبه ضمن حمله به مواضع «جو بایدن» نامزد دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مدعی شد که چین و ایران به شدت خواهان شکست او و پیروزی بایدن در انتخابات هستند. او به خبرنگار شبکه فاکس نیوز گفت: «شاید فقط ایران باشد که بیشتر از چین ترجیح میدهد که من در انتخابات شکست بخورم. من ظرف سه هفته اول به یک توافق خواهم رسید. آنها فقط منتظر هستند و برای رسیدن به یک توافق مستاصل هستند اما آنها میخواهند صبر کنند و میخواهند ببینند که چه میشود».
رئیسجمهور آمریکا افزود: «اگر بایدن پیروز شود، آنها (ایران) توافق دیگری شبیه به همان توافقی که جان کریِ نالایق با آنها داشت، انجام خواهند داد و صادقانه بگویم، باراک اوباما هم یک معاملهگر نالایق است. به خاورمیانه نگاه کنید، فقط به توافقی که من به تازگی بین امارات عربی متحده و اسرائیل ایجاد کردم و حالا دیگر کشورهای (عربی) خواهان آن هستند که بخشی از این توافق شوند، با این اتفاقها در خاورمیانه صلح محقق خواهد شد. هیچ کسی فکر نمیکرد ما در چنین موقعیتی قرار بگیریم».
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در اولین نشست خبری خود درباره آخرین سخنان رئیس جمهور آمریکا درباره مذاکره ۳ هفتهای با ایران پس از انتخابات گفت: دونالد ترامپ میداند راه حل کجاست. آمریکا توبه کند و به برجام بازگردد. اگر برگردنند به برجام ما هم در چارچوب برجام همکاری خواهیم کرد. البته این اظهارات مصرف داخلی در آمریکا دارد و در روزهای آینده بیشتر خواهیم شنید.
سیاست خارجی کاخ سفید در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ با انتقاد بسیاری از دیپلماتها، استراتژیستها و تحلیلگران مخصوصا در آمریکا قرار گرفته است. بسیاری از کارکنان و مشاوران پیشین کاخ سفید و وزارت خارجه این کشور سیاست خارجی رئیس جمهوری کنونی این کشور را سردرگم، آشفته و بدون راهبرد مشخص می دانند. موضوعی که بیش از همه به ضرر آمریکا است. سیاست خارجی دولت ترامپ بر پایه ملی گرایی بنا شده است و از چندجانبه گرایی لیبرال پیشین فاصله گرفته است. این ویژگی تازه در رویکردهای واشنگتن، یادآور امپریالیسم بنیادگرای آمریکا است.
اگر قرار باشد که آمریکایی ها به برجام بازگردند و به دیدگاه ایران احترام بگذارند در این صورت آن بخش از سخنان مقام معظم رهبری ایران، قابل توجه است مبنی بر اینکه امام خمینی(ره) فرمودند: «مذاکره با آمریکا نه، مگر بر اینکه آمریکا سر عقل بیاید.» تنها پنجره ای که در رابطه بین ایران و آمریکا می تواند به لحاظ سیاسی باز باشد، این عبارت است. در غیر این صورت راه مذاکره بسته است.