سیدعباس صالحی روز سه شنبه در هفتصد و چهل و هفتمین جلسه شورای فرهنگ عمومی کشور که با موضوع افزایش جمعیت برگزار شد با تسلیت ایام سوگواری حضرت امام حسین (ع) و گرامیداشت هفته دولت، افزود: موضوع کاهش نرخ باروری از منظر موالید در دستور کار شورای فرهنگ عمومی کشور قرار گرفته تا با رسیدن به یک ادبیات یکسان به سمت پیشنهادها و برنامه های حوزه فرهنگ در این زمینه برویم.
وی ادامه داد: بر اساس موضوع جلسه امروز که درباره پیری جمعیت است، این موضوع بر روند گروه سالخورده هم تاثیرگذار است و عملا به سوی افزایش این جمعیت می رویم.
رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور با اشاره به آمارهای ارائه شده در این جلسه ادامه داد: جریان رشد جمعیت در همه استان ها یکسان نیست. در همه استان ها روند کاهش نرخ جمعیت را داریم و به دلیل اینکه یکسان نیست وارد عدم تعادل در موضوع جمعیت در استان های کشور می شویم. این امر باعث ایجاد عوارض خرد در کنار عوارض کلان موجود هم می شود. به عنوان مثال در حال حرکت به سوی خانواده های بی فرزند و یا تک فرزند هستیم که نوع جدیدی از خانواده است که عوارض مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: هدف طرح این موضوع در شورای فرهنگ عمومی کشور این بود که در ابتدا توجه نهادهای فرهنگی وزارتخانه، شورای معاونان، شوراهای عمومی استان ها، فعالان فرهنگی، هنری و رسانه ای و ... را به این امر جلب کنیم تا به سمت برنامه هایی با برش فرهنگی مورد نظر برویم و دوم اینکه سهم حوزه فرهنگ در این زمینه مشخص شود.
وی در عین حال تصریح کرد: این امر مستلزم عزمی جدی است و به حوزه های مختلف نیاز داریم و در واقع یک سهم آن مربوط به حوزه فرهنگ است و حوزه های دیگری مانند اقتصاد، بهداشت و درمان و ... نیز در آن سهیم هستند که نباید نسبت به این سهم و وظیفه بی اعتنایی کنیم.
در ابتدای این جلسه سیدمحمدرضا موالی زاده دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور گفت: مقوله جمعیت یکی از موضوعاتی است که مقام معظم رهبری بارها بر آن تاکید داشته اند.
وی ادامه داد: سه موضوع تعاون و احسان، فضای مجازی و جمعیت از جمله موضوعاتی است که مرتبط با شورای فرهنگ عمومی کشور است. تعاون و احسان را در جلسات هفته های گذشته شورا مطرح کردیم و در دستور کار شورا قرار گرفت. فضای مجازی که در دستور کار آینده شورا است و موضوع جمعیت که این جلسه و جلسه آینده به آن اختصاص دارد و امیدوارم به نتایج خوبی برسیم.
در ادامه این جلسه عباسی مدیرکل جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور گزارش مسائل جمعیتی ایران را از منظر آمارهای رسمی ارائه کرد.
وی گفت: یکی از مسائلی که که در برنامه های توسعه مد نظر بوده است، داشتن رویکرد ویژه به موضوع جمعیت بوده است.
عباسی با اشاره به روند باروری در کشورمان افزود: در سال های اخیر در ایران این روند به صورت کاهشی بوده است و به نظر می رسد این روند کاهشی در سال های جاری هم استمرار داشته باشد.
وی ادامه داد: روند کاهشی میزان کلی باروری در ایران از نیمه دهه سال ۶۰ آغاز شد و به سرعت روند کاهشی را طی کرد. ایران از منظر میزان کلی باروری در رده ۱۱۹ در بین کشورهای جهان قرار دارد.
عباسی در ادامه میانگینی از فاصله ازدواج تا تولد اولین فرزند و مقایسه میزان موالید در استان های کشور بازگو کرد.
وی همچنین گزارشی از روند رشد جمعیت ایران و مقایسه آن با دیگر کشورها ارائه کرد و گفت: ایران از لحاظ تعداد جمعیت رتبه ۱۸ جهان را به خود اختصاص داده است.
عباسی در عین حال پیشنهادهای قابل طرح در این زمینه را نیز بیان کرد و گفت: ضرورت توجه دوباره به موضوع باروری و کاهش موالید در ایران، تغییر سیاست های فرهنگی، اجتماعی و معیشتی به نفع تحقق سطح جانشینی برای نرخ باروری کل، رفع موانع اقتصادی، اجتماعی و بیولوژیک باروری، برنامه ریزی ویژه برای مداخله در کاهش سقط جنین و درمان ناباروری و سرپرستی کودکان بی سرپرست و فعال کردن خیریه ها برای کمک به بهبود وضعیت باروری در کشور از جمله این پیشنهادها است.
وی در پایان گفت: با توجه به اینکه موضوع فرزند آوری یک موضوع فرهنگی است و نه صرفا اقتصادی، بنابراین شورای فرهنگ عمومی می تواند در این موضوع کمک کند و باید بتوانیم جامعه را به اقناع برسانیم.
در ادامه این جلسه حسین زاده رئیس مرکز آمار ایران هم گزارشی از روند جمعیتی کشور ارائه کرد و گفت: مقوله جمعیت را در کنار سایر شاخص ها از جمله فرهنگی، اقتصادی و ... می نگرند.
او اظهار داشت: رویکرد آماری کشور در سال های اخیر بر اساس ۳ گرایش مسلط دنیا است. این رویکردها شامل مرجعیت مراکز آماری، قانون آمار و حرکت به سوی شیوه های ثبتی مبنا است.
وی تصریح کرد: آمارهای ثبتی و ایجاد شده در کشور به عنوان سرمایه ملی کشور محسوب می شود که با بودجه و سرمایه ملی تهیه شده است و باید از این سرمایه بهره برد.
در ادامه نصیری معاون مرکز آمار هم گزارشی از روند رشد جمعیت در ایران با نگاهی به سالمندی ارائه کرد.
بر اساس اعلام روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در بخش دیگری از این جلسه معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده گفت: باید درباره روندهای جمعیتی به اجماع برسیم و نسبت به روندهای جمعیت برنامه ریزی و سیاست گذاری های لازم را انجام دهیم.
وی افزود: به این موضوع باید از بعد فرهنگی بیشتر متمرکز شویم و به نقش رسانه نیز توجه داشته باشیم. تمایل به ازدواج و فرزندآوری در ایران هنوز بالاست ولی بین تمایل و آنچه در حال اتفاق است فاصله وجود دارد.
ابتکار ادامه داد: معاونت امور زنان و خانوده ریاست جمهوری به عنوان نهاد همکار در این حوزه شاخص های عدالت جنسیتی را تصویب کرده و سامانه رصد و پایش شاخص های عدالت جنسیتی را برای اولین بار در ایران راه اندازی کرده که به زودی رونمایی می شود. همچنین ستاد ملی زنان و خانواده هم در سال ۹۸ تصویب شد که یکی از محورهای آن موضوع جمعیت و فرزندآوری است.
وی در عین حال تصریح کرد: آموزش یکی دیگر از موضوعاتی که در معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به آن توجه شده است. آموزش های قبل، حین و بعد از ازدواج از جمله این آموزش ها است که به تحکیم خانواده کمک می کند. مهارت های خوب زندگی کردن از دیگر این اقدامات است.
ابتکار در پایان گفت: در موضوع فرزندآوری نباید با نگاه دستوری به بررسی مسئله بپردازیم. زیرا این بررسی یک کار فرهنگی محسوب می شود و باید حق انتخاب و عزت نفس افراد را هم در نظر بگیریم.
شورای فرهنگ عمومی
به گزارش ایرنا، پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و ضرورت انقلاب فرهنگی، براساس فرمان حضرت امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۳، شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفت. این شورا وظیفة خطیر ساماندهی به وضعیت دانشگاه‌ها را به عهده داشت.
پس از آن موضوع رسیدگی به وضعیت فرهنگی جامعه در آن شورا مطرح و بر اساس نظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ریاست وقت شورای عالی انقلاب فرهنگی، مبنی بر توجه به فرهنگ عمومی مردم، پیشنهاد تشکیل شورای فرهنگ عمومی مطرح شد و سرانجام در سال ۱۳۶۴، به منظور تعیین اهداف، سیاست‌گذاری و هدایت فرهنگ عمومی کشور، شورای فرهنگ عمومی با وظایف مشخص شکل گرفت و به صورت رسمی از سال ۱۳۶۵ آغاز به کار کرد.
سال ۱۳۹۲ که دوره هشتم فعالیت شورا می باشد، با آغاز به کار دولت تدبیر و امید از مرداد ماه سال مذکور شروع شده است.
شورای فرهنگ عمومی به عنوان یکی از شوراهای اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت دارد. براساس آیین‌نامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، این شورا دارای ۳۰ عضو است و هر دو هفته یک بار، به صورت مستمر تشکیل جلسه می‌دهد.