" گری سیک" روز شنبه در گفتوگوی اختصاصی با ایرنا در پاسخ به سوالی درباره ادعای مایک پمپئو وزیر خارجه ترامپ برای بازگشتن تحریمهای شورای امنیت در 20 سپتامبر، افزود این حرف "مایک پمپئو" شاید صرفا سودی برای ترامپ داشته باشد، والا چیزی به فشار آمریکا علیه ایران نخواهد افزود.
وی که عضو شورای امنیت ملی آمریکا در دوران ریاست جمهوری "جیمی کارتر" و "رونالد ریگان" بوده است، تصریح کرد: تا اینجا روشن است که هیچ یک از دیگر اعضای شورای امنیت نپذیرفتهاند که آمریکا این حق را داشته باشد که سازوکار ماشه را فعال کند.
استاد روابط بین الملل دانشگاه کلمبیا ادامه داد: مشکل پمپئو این است که تمام تحریمهای ایالات متحده علیه ایران وضع شده است و تنها چیزی که مانده بازگرداندن تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد است که دیگر اعضای شورای امنیت با آن مخالف هستند.
سیک خاطرنشان کرد: از منظر تحریم ها، چیزی تغییر نخواهد کرد، مگر اینکه موضوع خاصی از اکنون تا روز اجرایی شدن آنها رخ دهد.
وی تاکید کرد: این اقدام تصویری حماقت بار از ایالات متحده ترسیم میکند. هرچند شاید برای رئیس جمهوری ترامپ این سود را داشته باشد که بگوید ما محکم در برابر ایران ایستاده ایم و از آن چیزی برای انتخابات به دست آورد.
این مقام پیشین آمریکا ادامه داد: اما از منظر ایجاد تغییر در خاورمیانه و معادلات امنیتی آن، هیچ دستاوردی نخواهد داشت. در واقع خروجی آن ضعیف کردن ایالات متحده و نه تقویت آن خواهد بود.
توافق ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی
این تحلیلگر آمریکایی درباره اهمیت توافق تازه آژانس بینالمللی انرژی اتمی با جمهوری اسلامی هم اظهار کرد: به نظر من گفتوگو میان دبیرکل آژانس و تهران بسیار موفقیت آمیز بود و دستاورد مهمی برای دو طرف رقم زد. ایران و آژانس به توافقی رسیدند که برای هر دو طرف راضی کننده است.
سیک در پاسخ به اینکه با توجه به تحولات اخیر از جمله توافق ایران و آژانس، آینده برجام و امکان زنده ماندن این توافق بینالمللی را تا پایان دوره فعلی ریاست جمهوری چگونه میبیند، گفت: من خوشبین نیستم، نه به این دلیل که برجام از سوی یکی از طرفهای باقیمانده در آن رها خواهد شد. روشن است که ایران و دیگر طرفهای برجام میخواهند که این توافق پابرجا بماند.
وی اضافه کرد: ایران سودی از برجام نمیبرد اما آن را به عنوان مبنایی برای یک توافق تازه یا بازگشت رژیم بعدی در واشنگتن به آن میبیند. حتی در واقع این احتمال هست که در صورت انتخاب دوباره ترامپ به ریاست جمهوری، او در سیاستهای خود تجدید نظر کند. سیاستهایی که چیزی جز ناکامی در پی نداشته است.
استاد دانشگاه کلمبیا افزود: این سیاستها البته زندگی را برای مردم ایران سخت کرده است و خیلی از متحدان نزدیک آمریکا را رنجانده است اما خروجی آن برای وادار کردن ایران به یک توافق تازه، صفر بوده است. بنابراین ترامپ ممکن است به ارزیابی و تجدید نظر در این سیاست دست بزند.
سیک اظهار کرد: فکر نمیکنم که او به برجام بازگردد، اما شاید به دنبال توافقی برای جایگزین آن باشد که در برگیرنده همکاری و توافق بر سر مسایل دیگر (غیر هستهای) شود. البته اینها صرفا پیشبینی است.
وی یادآور شد: ترامپ استاد تغییر مواضع و روش است. به هر صورت، دولت بعدی هر که باشد، به ارزیابی و بازنگری سیاستهای چهار سال گذشته دست خواهد زد تا طرحی نو در افکند.
چشم انداز برجام
سیک درباره آینده برجام در صورت پیروزی دموکراتها در انتخابات ریاست جمهوری 2020 هم گفت: بایدن اعلام کرده است که به برجام باز خواهد گشت، اما این روندی پیچیده خواهد بود.
وی توضیح داد: زیرا ایالات متحده مدتی است که از برجام خارج شده و محافلی در میان دموکراتها فشار میآورند که توافق به ورای هستهای رفته و موضوعات دیگر را نیز دربر گیرد. همچنین ابهامات بسیاری درباره وضع و عملکرد ایالات متحده در شورای امنیت به وجود آمده است.
این تحلیلگر امور بینالملل گفت: بنابراین مسائل و دشواریهای فنی بسیاری وجود خواهد داشت که بازگشت دولت بایدن به برجام را پیچیده میکند البته در این میان نقش ایران هم برای شکل دادن به مسیر تحولات اهمیت خواهد داشت.
سیک افزود: من بر این باور هستم که به احتمال بسیار، برجام به شکلی محدود تا پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دوام خواهد آورد و سپس باید دید چه خواهد شد.
وی یادآور شد: به ویژه اینکه انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز در پیش است و زمانی که در ماه ژانویه دولت بعدی تشکیل شود، رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ایران هم رفته رفته آغاز خواهد شد. برای همین مسیر بسیار پیچیده است.
عضو سابق شورای امنیت ملی آمریکا ادامه داد: من به ماندن برجام به شکل محتاطی امیدوار هستم، اما نمیتوانم بگویم که نگاهم به دلیل این پیچیدگیها خوشبینانه است.