«مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا شنبه‌شب در پیامی توییتری نوشت: در حالی که چین برای دست کم دو برابر کردن حجم زرادخانه هسته‌ای خود اقدام می‌کند، نوسازی نیروی هسته‌ای ما (آمریکا) و حفظ آمادگی برای آزاد و باز نگهداشتن اقیانوس هند-آرام ضروری است.
این اظهارات رییس پنتاگون در حالی مطرح می‌شود که آمریکا از یکی از مهمترین پیمان‌های کنترل سلاح‌های هسته‌ای خارج شده و در حال مذاکره با روسیه برای تمدید پیمان «نیواستارت» است که در سال ۲۰۲۱ منقضی می‌شود.
آمریکا که روسیه را به نقض پیمان‌های پیشین و چین را به تلاش برای گسترش زرادخانه هسته‌ای خود متهم می‌کند، خواستار ورود چین به این مذاکرات است تا یک پیمان جدید سه‌جانبه با حضور واشنگتن، مسکو و پکن برای کنترل سلاح‌های هسته‌ای ایجاد شود.
چین در واکنش به نشست دو جانبه آمریکا و روسیه در مورد مذاکرات کنترل سلاح موسوم به «نیواستارت»، آمریکا را دارای بزرگترین زرادخانه هسته‌ای جهان دانست و تاکید کرد که واشنگتن موظف است با هدف اجماع جامعه جهانی، زرادخانه هسته‌ای خود را به صورت جدی کاهش دهد.
«جائو لی جیان» سخنگوی وزارت خارجه چین هفته گذشته گفت: آمریکا همچنین باید شرایطی را برای سایر کشورهای دارای تسلیحات هسته‌ای به منظور شرکت در مذاکرات چندجانبه درباره خلع سلاح هسته‌ای فراهم کند.
وی در عین حال در مورد موضع کشورش برای پیوستن به این مذاکرات نیز گفت: موضع آشکار و مداوم چین این است که قصد ندارد در مذاکرات کنترل سلاح شرکت کند، اما از این مذاکرات به خاطر صلح و امنیت بین‌المللی حمایت می‌کند.
پیمان نیواستارت آخرین توافق کنترل تسلیحاتی بین دو قدرت اتمی آمریکا و روسیه است که فوریه (بهمن/اسفند) ۲۰۲۱ منقضی می‌شود. چین که گمان می‌رود زرادخانه اتمی کوچکتری نسبت به آمریکا و روسیه داشته باشد، پیشتر دعوت برای حضور در این نشست مشترک را رد کرده و امیدواری‌های واشنگتن را برای سه‌جانبه کردن توافق استارت جدید نقش بر آب کرد.
«فو سونگ» مدیرکل کنترل تسلیحات وزارت خارجه چین پیشتر گفته بود در صورتی که آمریکا زرادخانه هسته‌ای خود را به سطح چین کاهش دهد، این کشور مایل به شرکت در مذاکرات سه‌جانبه با روسیه و آمریکا است.
گمانه‌زنی‌ها حاکی است روسیه و آمریکا هر یک بیش از ۶ هزار کلاهک هسته‌ای در اختیار دارند. اما سهم چین حدود ۳۰۰ کلاهک اتمی است.