سالهاست که موتورسیکلت در یزد به معضلی اجتماعی بدل شده، طرحهای کارشناسی مختلفی برای بهبود اوضاع، ساماندهی ترافیک و کاهش مرگ و میرهای ناشی از آن ارائه گردیده اما هیچکدام پاسخگو نبوده است.
پارکینگ راهور یزد انباشته از هزاران موتورسیکلتی است که توقیف شده اما نه تنها مشکل و معضل ترافیک و مرگ و میرهای ناشی از تصادف با این وسیله نقلیه را کاهش نداده بلکه بر شدت آن افزوده است.
آنهایی که موتورسیکلتشان توسط پلیس توقیف می شود دیگر هرگز به سراغ آن نمی روند، وسیله نقلیه ای ارزان که می توان دوباره در اقساط بلند مدت خرید و دردسرهای ناشی از ترخیص موتورسیکلت توقیف شده را از خود دور کرد!!.
پلیس راهور استان یزد علاوه بر توقیف موتورسیکلت های قانون شکن و متخلف، برنامه های دیگری هم اجرا کرده مثل در اختیار گذاشتن کلاه ایمنی رایگان و ارزان قیمت به موتورسوران اما باز هم افاقه نکرده و به گفته خود مسوولان راهور تاکنون نتوانسته اند حتی بر سر یک درصد موتورسواران هم کلاه بگذارند!.
پلیس راهور و کارشناسان ترافیک یزد می‌گویند موتورسواران یک پای ثابت تصادفات رانندگی در استان یزد هستند و علت ۸۰ درصد مرگ و میرهای ناشی از تصادف با این وسیله نقلیه، عدم استفاده از کلاه ایمنی است اما حتی یک درصد موتورسواران یزد هم از این کلاه استفاده نمی کنند.
اضافه کنید به اینها قانون‌گریزی و قانون‌شکنی برخی از موتورسواران بی‌ملاحظه که آرامش و امنیت مردم را نشانه رفته‌اند و همین امر هم مطالبات مردمی برای برخورد با این هنجارشکنان را افزایش داده است.
موتورسوارانی که انجام حرکات مارپیچ در میان خودروها، حرکت در پیاده روها، عبور از چراغ قرمز و درگیری‌های کلامی با عابران و خودرو سواران به یک پای عادت ناپسند آنها بدل شده؛ به عبارت دیگر بی‌توجهی به قانون و تخلفات برای برخی از آنها یک رفتار عادی شده و به نوعی ناامنی را به مردم دیکته می کنند و امنیت و آرامش جامعه را به بازی می گیرند.
اضافه کنید صدای ناهنجار برخی موتورسیکلت‌ها که سوهان روح هستند و با اعصاب و روان شهروندن و عابران بازی می‌کنند.
در حقیقت ۲ معضل بزرگ موتورسیکلت در استان یزد بالا بودن مرگ و میرهای ناشی از عدم استفاده صحیح از این وسیله نقلیه و دوم جولان موتورسواران قانون شکن در سطح شهر است؛ قانون شکنهایی که از کلاه ایمنی استفاده نمی کنند، با موتورسیکلت بدون پلاک تردد می کنند و گواهینامه ندارند .
آن طور که مسوولان راهور استان یزد اعلام کرده اند به تازگی ۲ مشکل دیگر به مشکلات قبلی اضافه شده که یکی استفاده افراد زیر سن تکلیف از این وسیله نقلیه و دیگری افزایش تردد شبانه موتورسواران در خیابانها است.
موضوع دیگر اینکه متاسفانه گاها در این موارد، تر و خشک با هم می‌سوزند، یعنی موتورسوار قانون مداری که وسیله نقلیه‌اش، عامل رزق و روزی اوست باید تاوان بی‌نظمی و خلاف موتورسواران متخلف و قانون‌شکن را بدهد.
مسوولان بهداشت و درمان استان هم می‌گویند بخش قابل توجهی از مراجعه کنندگان به مراکز درمانی و به خصوص بیمارستان شهید رهنمون یزد موتورسوارانی هستند که دچار ضربه مغزی یا شکستگی استخوان شده‌اند .
نکته قابل توجه دیگری که در آمارهای مسوولان ذیربط در استان یزد وجود دارد این است که اغلب استفاده کنندگان از موتورسیکلت در این استان، بی‌سواد یا کم‌سواد هستند و بخش قابل توجهی از آنان کارگر می‌باشند.
اما چه باید کرد و کدام طرح را باید پیاده کرد؟
موتورسیکلت را نمی‌توان از زندگی یزدی‌ها حذف کرد
کارشناس پلیس راهور و رییس اداره فنی و مهندسی پلیس راهنمایی و رانندگی یزد به خبرنگار ایرنا گفت: موتورسیکلت به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی مردم یزد تبدیل شده و نمی توان آن را از زندگی مردم این دیار حذف کرد.
سرهنگ "علی رضا آدمی زاده" افزود: استفاده از موتورسیکلت برای یزدی‌ها صرفه اقتصادی دارد و از این رو تمایل به استفاده از آن روز به روز بیشتر می شود.
مدیر سابق فرهنگ و آموزش ترافیک پلیس راهور یزد با بیان اینکه طی سالهای گذشته طرحهای مختلفی در این حوزه اجرا و نحوه استفاده از موتورسیکلت به شهروندان آموزش داده شد که نواقصی با خود داشته، تاکید کرد: متاسفانه هیچ یک از طرحهای پلیس راهور نتوانست موتورسواران را تشویق به استفاده صحیح از این وسیله نقلیه کند.
وی اظهار داشت: حتی کلاه ایمنی رایگان در اختیار آنها قرار دادیم اما این کلاهها در طاقچه های خانه ها ماندگار شد و بر سر کسی نرفت، در حالیکه علت اصلی مرگ و میرهای ناشی از تصادف با موتورسیکلت، ضربه به سر به دلیل نداشتن کلاه ایمنی است.
رییس اداره فنی و مهندسی پلیس راهور یزد یادآور شد: لازم است نهادهای فرهنگ ساز و بومی‌های شاخص و نخبه استان که حرف آنها خریدار دارد در این زمینه فرهنگ سازی کنند و همه نگاهها به پلیس راهور ختم نشود.
وی به نبود پیست موتورسواری استاندارد در این استان برای تخلیه هیجانات نوجوانان و جوانان هم اشاره کرد و اضافه نمود: وجود این پیست می تواند منجر به افزایش مهارت موتورسواران گردد.
سرهنگ آدمی زاده به نقش آموزش و پرورش در این زمینه هم اشاره کرد و گفت: یکی از سنینی که بیشترین استفاده را از موتورسیکلت دارد سنین بین ۱۲ تا ۱۴ سال است که باید در این زمینه چاره اندیشی شود.
بیشترین آسیب‌های موتورسیکلت متوجه افراد ۱۳ تا ۳۵ سال است
این کارشناس پلیس راهور یزد معتقد است: بیشترین قشری که از موتورسیکلت آسیب می بینند بین ۱۳ تا ۳۵ سال سن دارند لذا لازم است با استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی نسبت به نشان دادن زشتی رفتارهای قانون شکنانه برخی موتورسواران اقدام کرد .
به گفته وی متاسفانه نشان دادن این رفتارهای زشت هم فقط به تصادفات خلاصه شده که خود می تواند موجب ایجاد هیجانات کاذب در جوانان و نوجوانان گردد.
نقش خانواده‌ها در کاهش تصادف/ ۴۷ درصد فوتی‌ها موتورسوار هستند
سرپرست پلیس راهور استان یزد هم به ایرنا گفت: ۴۷ درصد فوتی های چهار ماهه سوانح رانندگی در سالجاری در استان یزد راکبان موتورسیکلت بودند.
سرهنگ مهدی زارع به ایرنا افزود: همچنین ۶۹ درصد مجروحان را موتورسواران تشکیل دادند؛ سن ۴۲ درصد این افراد بین ۲۰ تا ۳۰ سال، ۲۱ درصد بین ۳۰ تا ۴۰ سال و ۱۶ درصد بالای ۵۰ سال بوده است.
سرپرست پلیس راهور یزد از اجرای طرح توقیف موتورسیکلت های سنگین در سطح شهر هم خبر داد و اظهار داشت: این موتورسیکلت ها فقط می توانند در مکانهای مجاز تردد کنند .
سرپرست پلیس راهور استان یزد، موتورسواران هنجارشکن و قانون‌شکن را به رعایت مقررات و قوانین فرا خواند و گفت: روزانه یکصد تصادف کوچک و بزرگ در یزد رخ می‌دهد که یک پای ثابت آنها موتورسواران هستند.
وی استفاده نکردن از کلاه ایمنی را علت اصلی مرگ های ناشی از تصادف با موتورسیکلت اعلام کرد و یادآور شد: با وجود اجرای تمام طرحهای راهور هنوز موفق نشدیم بر سر اغلب موتورسواران، کلاه ایمنی بگذاریم که این ناشی از ضعف فرهنگی جامعه در این زمینه است.
زارع به خانواده‌ها هشدار داد: از در اختیار قرار دادن موتورسیکلت به افراد زیر ۱۸ سال و فاقد گواهینامه خودداری کنند و بر رفتار فرزندان خود نظارت داشته باشند.
به گفته وی بیش از ۴۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در استان یزد تردد می کنند که سه چهارم آنها در مرکز استان رفت و آمد دارند.
سرپرست پلیس راهور استان یزد همچنین از افزایش تردد شبانه موتورسواران نوجوان و فاقد مجوز در خیابانهای این شهر ابراز نگرانی کرد و گفت: بسیاری از قربانیان این بخش، افراد کم سن و سال هستند.
موتورسواران چه گفتند؟
موتورسوارانی که با آنها به گفتگو نشستیم ۲ دسته بودند؛ یکی افراد میان سال و جوانان جاافتاده‌ای که از موتورسیکلت برای رفتن به سر کار و کسب درآمد استفاده می کردند و دوم نوجوانان و جوانانی که از آن برای تخلیه هیجانات و یا به قول خودشان رفتن به مدرسه استفاده می کردند.
رضا دهقان که هم محله‌ای‌هایش، او را رضا موتوری صدا می کنند گفت: من عاشق موتورسیکلتم هستم و حتی گاهی شبها خواب آن را می بینم!
وی اظهار داشـت: یزد، پیست استانداردی برای تخلیه هیجانات ما ندارد و هر چند خیابان هم جای جولان نیست اما نبود جای مناسب، گاها ما را به خیابان ها می کشاند.
یک کارگر ساختمانی نیز به خبرنگار ما گفت: مسیر ۵ کیلومتری خانه تا محل کارم را با موتورسیکلت طی می کنم؛ هفت صبح از خانه خارج می شوم و ساعت ۱۴ باز می گردم.
وی که گچکار ساختمان است تصریح کرد: من فرصتی برای حضور در خیابانها ندارم و از موتورم فقط برای ایاب و ذهاب و رفتن به سر کار استفاده می کنم.
اما یک دانش آموز هم که امسال، سال آخر تحصیلی را در پیش رو دارد گفت: خانه تا مدرسه را با موتورسیکلت طی می کنم.
او که نام خود را نگفت، افزود: چون گواهینامه خودرو ندارم نمی توانم خودرو سوار شوم هرچند اگر داشتم هم فرقی نمی کرد چون پولی ندارم که ماشین بخرم!.
پدر این دانش آموز هم مدعی شد که خودرو ندارد و توانایی پرداخت هزینه سرویس مدرسه فرزندش را هم ندارد لذا یک دستگاه موتورسیکلت را به صورت قسطی خریده و در اختیار فرزندش قرار داده تا مسیر منزل تا مدرسه را طی کند!.
پیست موتورسواری در همه شهرهای استان راه اندازی می‌شود
مدیر کل ورزش و جوانان استان یزد اظهار داشت: در نظر داریم در هم شهرستان های استان پیست موتورسواری راه اندازی کنیم تا جوانان ما از آن بهره مند گردند.
مسعود شریعتی به ایرنا افزود: در مرکز استان ۲ پیست خوب در جوار هم داریم که یکی برای آماتورها و دیگری برای حرفه‌ای هاست.
به گفته وی در شهرستان های بافق و اردکان پیست دایر است، در میبد در دست ساخت است و در دیگر شهرستانها هم اگر زمین مناسب در اختیار ما قرار گیرد مشکلی برای ساخت پیست نیست.
حل معضل با تعامل همه دستگاهها
یک فعال رسانه‌ای و تهیه کننده برنامه رادیویی ورزش در یزد هم به خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: برای حل معضل موتورسواران قانون شکن به یک هم‌افزایی و خرد جمعی نیاز است؛ لازم است راهنمایی و رانندگی اداره ورزش و جوانان با کمک یکدیگر این مشکل را حل کنند.
" امید حسین مرشدی" افزود: پیست موتورسواری یزد مناسب است ولی حکم یک مسکن را دارد، باید برنامه‌ریزی درستی انجام شود؛ این پیست همیشه شلوغ است و لذا نیاز به ساماندهی و برنامه‌ریزی منظم دارد.
وی با بیان اینکه خیابان، جای لایی کشیدن و حرکات فردی نیست از موتورسواران خواست هیجانات خود را در پیست‌ها خالی کنند.
وی ساماندهی وضعیت موجود را در تشریک مساعی راهنمایی و رانندگی، استانداری، شهرداری و دیگر دستگاههای ذیربط دانست.
۱۰ درصد جامعه ما بی‌نظم هستند
یک فعال اجتماعی در عرصه سازمان های مردم نهاد هم معتقد است: ۱۰ درصد جامعه ما بی‌نظم هستند و درصد دیگری از جامعه هم این عده را همراهی می کنند.
"شکوه نیک‌نظر" به ایرنا گفت: موتورسواری و استفاده از آن نفسا نمی تواند بد باشد اما اینکه چگونه از آن استفاده کنیم مهم است.
به گفته وی در بسیاری از کشورها از این وسیله نقلیه برای امرار معاش و رفتن به سر کار استفاده می کنند اما در کشور ما و استان یزد به یک معضل اجتماعی بدل شده است.
خانم نیک نظر با بیان اینکه متاسفانه فرهنگ رانندگی در جامعه ما و از جمله استان یزد، نامطلوب است، تصریح کرد: باید این مقوله، آسیب شناسی گردد.
استان یزد یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و در اغلب خانواده‌ها حداقل یک دستگاه موتورسیکلت وجود دارد.
لازم است مسولان ذیربط در استان یزد و بخصوص شورای ترافیک با هم‌اندیشی دیگر دستگاهها نسبت به رفع مشکلات موتورسواری در شهر و استان یزد اقدام کنند، باور کنیم که یزد با خیابانهای کوچک خود دیگر تاب و توان تحمل این همه موتورسیکلت را ندارد.