شیوع ویروس کرونا باعث شد تا سبک زندگی شهروندان به صورتی کلی تغییر کند. یکی از عوامل این تغییرات مهم، ضرورت ایجاد فاصله فیزیکی میان دو یا چند نفر است.
کارشناسان بهداشتی نام این شکل از فاصله را «فاصله‌گذاری اجتماعی» گذاشتند و تاکید دارند که برای شکستن زنجیره انتقال ویروس «کویید-۱۹» نیاز است تا افراد حداقل ۲.۵ متر از یکدیگر فاصله بگیرند. این فاصله تنها با اجتناب از برخی فعالیت‌های معمول زندگی ممکن است.
سفر رفتن، یکی از کارهایی است که بسیاری از شهروندان به آن علاقه دارند و یکی از مهمترین کارهایی است که افراد در اوقات فراغت خود انجام می‌دهند، اما در شرایط فعلی، سفرهای غیرضروری می‌توانند خطرناک باشند.
روحانی: فاصله‌گذاری را رعایت کنیم
«حسن روحانی» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به عنوان رئیس «ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا» با تاکید بر اهمیت اجرای نظرات کارشناسان بهداشتی، از مردم خواسته است که ضمن رعایت دستورالعمل‌ها، از سفرهای غیرضروری اجتناب کرده و در صورت ضرورت سفر، فاصله اجتماعی را تحت هر شرایطی رعایت کنند.
روحانی در تاریخ یکشنبه نهم شهریور ماه امسال، ضمن تقدیر از تلاش‌های کادر درمانی برای مهار ویروس کرونا گفت: «کسانی که به سفر رفته‌اند باید با رعایت دقیق دستورالعمل‌های بهداشتی، فاصله‌گذاری اجتماعی و پرهیز از حضور در اماکن شلوغ، مانع از وارد شدن آسیب به موفقیتی شوند که در مهار موج دوم بیماری کرونا حاصل شده است». این اظهارات روحانی بر پایه نظرات کارشناسان ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا بیان شد.
«علی ربیعی» سخنگوی دولت نیز در نشست خبری با اصحاب رسانه در تاریخ ۱۱ شهریور ماه، ضمن اشاره به همین نکته، تاکید کرد: «سفرهای غیر ضروری و مسافرت‌ها و رفت و آمدهایی که در شرایط کنونی ضرورتی بر انجام آن نیست و تاثیری بر چرخه معیشت و اقتصاد خانواده ندارند، قطعا باید به حداقل برسد».
با این حال به نظر می‌رسد برخی از شهروندان، به رغم همه تاکیدات و تذکرات، بازهم دوست دارند به سفر بروند. اقدامی که به معنای دستکم گرفتن خطرات آن است. ابتلاء به بیماری کرونا، اولین خطری است که مسافران را تهدید می‌کند. به ویژه آن که مسافران کمتر امکان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی را دارند. دسترسی به مواد شوینده و ضدعفونی کننده دشوارتر است و افراد در هنگام سفر، مدت زمانی طولانی را باید در محیطی بسته و در کنار دیگران سپری کنند. این مسئله باعث می‌شود امکان فاصله‌گذاری کمتر از حالت عادی شود.
با این حال برخی شهروندان با بیان این تصور که در سفر تنها به ویلاها یا خانه بستگان نزدیک خود می‌روند، بار سفر را می‌بندند و راهی مسیری می‌شوند که پرخطر است. مسافران حتی اگر در مدت سفر خود در ویلا یا منازل مسکونی شخصی ساکن شوند، باز هم نمی‌توانند از حضور در محیط اجتماعی پیرامونی خودداری کنند. از یکسو بعید است که مسافران به صورت کامل در خانه بمانند و تجربه نشان داده است که حضور در مناطق پرازدحام برای مسافران جذابیت دارد. از سوی دیگر مسافران هم مانند دیگر شهروندان باید نیازهای خود را از بازار شهر مقصد تامین کنند و همین مسئله حضور در میان جمعیت را باعث می‌شود.
میهمانی که جان میزبان را تهدید می‌کند
سفرهای غیرضروری یک از عوامل مهمی بود که باعث تسریع روند شیوع ویروس کرونا در کشور شد. با شیوع ویروس کرونا در ایران، استان‌هایی همچون مازندران و گیلان تبدیل به کانون‌های همه‌گیری این ویروس در کشور شدند و دلیل آن هم سفر غیرضرور برخی مبتلایان و ناقلان این بیماری به شهرهای گردشگری این استان‌ها بود. سفرهایی که باعث شد به سرعت آمار مبتلایان به ویروس کرونا در استان‌های شمالی کشور افزایش یابد و شهروندان این استان‌ها عاجزانه از هموطنان خود درخواست کردند تا از سفر به این مناطق خودداری کنند.
حضور مسافران در شهرهای شمالی علاوه بر اینکه موجب شیوع بیشتر ویروس در این مناطق شده است، فشار را بر مراکز درمانی و کادر پزشکی و بهداشتی این مناطق افزایش داده است. استان‌های گیلان و مازندران، تنها به اندازه حمایت از جمعیت استانی خود امکانات درمانی در اختیار دارند و نمی‌توانند از ده‌ها هزار مسافری که با هر تعطیلی به این استان‌ها سفر می‌کنند، حمایت درمانی به عمل آورند. حضور گسترده مسافران، می‌تواند باعث کمبود برخی اقلام درمانی در این استان‌ها شود و کار رسیدگی به بیماران مبتلاء را دشوارتر کند. نکته مهم دیگر آن است که مقصد بسیاری از مسافران و گردشگران، روستاها یا شهرهای کوچکی است که امکانات درمانی کافی برای رسیدگی به حجم انبوه مسافران را ندارند و ساکنان این مناطق نیز در خطر ابتلاء به بیماری قرار می‌گیرند. برخی دیگر از شهرهای مقصد گردشگری کشور نیز با مشکلاتی مشابه روبرو هستند.
در این میان اما برخی از شهروندان از دولت می‌خواهند تا با ایجاد ممنوعیت سفر و بستن جاده‌ها، اقدام به مدیریت سفرهای غیرضروری کند. هرچند که انجام چنین اقداماتی از سوی دولت می‌تواند باعث کاهش سفرهای غیرضروری شود، اما بستن جاده‌ها و مسیرهای تردد، بطور حتم باعث دشواری حمل و نقل کالا و تردد نیروهای کار بین مناطق استان‌ها و شهرهای مختلف می‌شود و زندگی بسیاری از شهروندان را مختل می‌کند. واقعیت آن است که تفکیک مسافرانی که نیاز ضروری به تردد بین جاده دارند و آنانی که تنها به قصد تفریح از شهر خود خارج می‌شوند، آسان نیست و چنین کاری وقت و هزینه بسیاری می‌طلبد.
به نظر می‌رسد تنها اقدامی که دولت در این باره می‌تواند انجام دهد، تلاش بیشتر برای گسترش پویش‌هایی همچون «پویش در خانه بمانیم» است و شهروندان باید خود با توجه به شرایط موجود، حداکثر همکاری برای کاهش تردد و حفظ فاصله اجتماعی را انجام دهند. به ویژه آنکه آینده این همه‌گیری و زمان تولید واکسن و پایان این بیماری، هنوز برای هیچکس مشخص نیست.