وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هدایت، حمایت و نظارت بر حوزه‌های قرآن و عترت، فعالیت‌های فرهنگی و هنری مساجد، کتاب، چاپ و چاپخانه‌ها، کتابخانه‌های عمومی، فیلم و سینما، هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، موسیقی، مطبوعات، تبلیغات، وقف، امور خیریه، حج و زیارت، روابط فرهنگی بین المللی، رسانه‌های دیجیتال، بازی‌های رایانه ای، توسعه مراکز و فضاهای فرهنگی و هنری و آموزش‌های رسمی و غیررسمی فرهنگی، هنری و رسانه ای را بر عهده دارد.
این وزارتخانه برای اجرای درست اهداف، وظایف و اختیارات خود ۶ معاونت (معاونت‌های قرآن و عترت (ع)، امور فرهنگی، امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی، امور هنری، حقوقی و امور مجلس و توسعه مدیریت و منابع)، ۷ سازمان و موسسه (سازمان‌های اوقاف و امور خیریه، حج و زیارت، فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خبرگزاری جمهوری اسلامی» امور سینمایی و سمعی و بصری و موسسه‌های پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات و آموزش عالی علمی-کاربردی فرهنگ و هنر) و ۱۷ دفتر، ۱۰ اداره کل، ۳ مرکز، ۶ دبیرخانه و ۳۴ اداره کلی استانی در ۳۱ استان کشور دارد.
یکی از رویکردهای این وزارتخانه در کنار بسط فعالیت های فرهنگی و هنری و کمک به رونق کسب و کارهای این عرصه تلاش برای پایتخت زدایی و توسعه این فعالیت ها به گوشه گوشه کشور و عمومی سازی دسترسی فرهنگی است که در این مسیر به رفع موانع و ارتقای مولفه های موثر در تحقق، پرداخته است.
پایین بودن سرانه مصرف محصولات فرهنگی ایرانی در سبد خانوار، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بر آن داشت به تدوین برنامه ها و رویکردهای تحقق کلان برنامه در جهت افزایش دسترسی همگانی به فضاها، خدمات و محصولات فرهنگی با نگرش عدالت فرهنگی به خصوص در مناطق روستایی و محروم و تقویت و حمایت از اصلاح نظام توزیع و فروش محصولات فرهنگی – هنری در کشور بپردازد. اقداماتی که در سرفصل هایی می توان خلاصه وار به اهم آن اشاره کرد.
حمایت از ایجاد و توسعه فضاهای فرهنگی، هنری و رسانه ای
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این برنامه تعریف شده به حمایت از احداث پردیس سینمای امید پرداخت که در این گام از ۲۲ پردیس در قالب ۶۵ سالن حمایت شد، حمایت از توسعه و تجهیز سالن های سینمایی که به ساخت ۵۰ سینمای جدید، بازسازی ۵۰ سینمای قدیمی، ارتقای وضعیت ۵۷ نمایش و تبدیل مجتمع به ۱۰ سالن نمایش فیلم منجر شد، استقرار ۵۲ دستگاه سینما سیار در ۲۷ استان، افتتاح ۴۵ سینما و تجهیز سالن های چند منظوره به سیستم دیجیتال در شهرهای مختلف ، ایجاد ۶۷ نگارخانه استانی، کمک به تاسیس تماشاخانه های خصوصی یا ارتقای فنی این تماشاخانه ها که دراین بند ۵ مورد معرفی و دریافت وام، ۴ مورد حمایت مستقیم صورت گرفت.
تاسیس کتابخانه عمومی در مناطق فاقد کتابخانه از جمله ایجاد کتابخانه روستایی در ۳۴ روستای ۱۴ استان، ایجاد ۵ کتابخانه سیار در ۳ استان، ایجاد ۳۴ باب کتابخانه شهری در ۳۱ شهراعم از ۱۴ شهر فاقد کتابخانه، تعمیر و توسعه کتابخانه های عمومی در کل کشور، تعمیر و بازسازی بیش از ۶ مجموعه تئاتر شهر تهران، موزه هنرهای معاصر تهران، تماشاخانه سنگلج، تالار محراب و تالار هنر و انجمن مفاخر و آثار فرهنگی و... جهت افزایش قابلیت های بهره برداری و کمک به تقویت اقتصادی مجموعه ها، توسعه و ساخت ۳۰ مجتمع فرهنگی و هنری در سطح استانهای کشور، فیلمخانه ملی ایران، شهرک سینمایی هشتگرد و یک کتابخانه و ۴ موزه هنرهای معاصر و بررسی بیش از ۳۰۰ طرح کسب و کار دریافتی از سراسر کشور را می‌توان به‌عنوان بخشی از اقدامات انجام گرفته در این بند، معرفی کرد.
حمایت از ایجاد گذرهای فرهنگی
افتتاح ۵ گذر فرهنگ و هنر با همکاری شهرداری ها و حمایت از ۱۹ گذر فرهنگ و هنر در دست اقدام و همکاری در پیاده سازی و بهره برداری از پهنه فرهنگی و هنری رودکی و ۱۰ ها مورد دیگر از جمله فعالیت های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این گام بوده است.
برگزاری نمایشگاه ها و اجرای رویدادهای ملی، منطقه ای و محلی برای عرضه محصولات فرهنگی، هنری و رسانه ای
برگزاری آزمون سراسری قرآن و عترت برای ۱۲۰ هزار نفر جهت سنجش دانش قرآنی شرکت کنندگان، برگزاری یازدهمین دوره جشنواره ملی رسانه های دیجیتال در ۷ بخش موضوعی، ایجاد دسترسی برای مردم و فعالان فرهنگی فضای مجازی و توسعه کسب و کارهای فرهنگی، برگزاری ۸۹۶ نمایشگاه محلی کتاب، سه‌هزار و ۲۱۸ مورد برنامه های ترویجی کتاب و مسابقات، برگزاری ۱۸۲ جشنواره محلی نمایشی، برگزاری ۸۱ مورد جشنواره محلی موسیقی، برگزاری سه‌هزار و ۲۹۴ نمایشگاه محلی هنرهای تجسمی، برگزاری ۱۰۱ نمایشگاه محلی مد و لباس، ۱۸۷ جشنواره و هفته فیلم و عکس، ۸۸۳ جشنواره مطبوعاتی، ۵۹۵ نمایشگاه مطبوعاتی و رسانه ای، برگزاری بیست و ششمین دوره هفته کتاب در سال ۱۳۹۸ و بسیاری از برنامه های دیگر از جمله اقدامات و دستاوردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این گام تعریف شده است.
حمایت از ایجاد بسترهای نوین عرضه و فروش محصولات فرهنگی، هنری و رسانه ای (از جمله در بستر فضای مجازی)
حمایت از راه اندازی فروشگاه مجازی آثار و محصولات قرآنی، راه اندازی سامانه سمفا، حمایت از ۱۳۷ استارت آپ فعال در حوزه فرهنگی، هنری، دینی و صدور ۷۳۶ مجوز نشریات و پایگاه های خبری (سایت) و غیره نیز در این بند از سوی وزارت فرهنگ تعریف و اجرایی شد.
حمایت و ارائه تسهیلات برای عرضه محصولات یا اجرای رویدادها در مناطق روستایی و عشایری کم برخوردار
راه اندازی پویش کتاب خوانی با مشارکت تعدادی از دستگاه های فرهنگی در تهران و جمع آوری بیش از ۶۰ هزار جلدکتاب و توزیع بین ۸۰۰ روستا در ۱۰ استان کشور، حمایت از اجرای طرح های جدید تبلیغی ترویجی قرآنی در مناطق محروم، برگزاری مسابقات کتاب خوانی با موضوع اینترنت و فضای مجازی برای عشایر، ارائه وام های خود اشتغالی به ۱۸۳۷ نفر، برگزاری نخستین جشنواره فرهنگی و هنری ایل بانگ عشایر ایران، برگزاری نمایشگاه دستاوردها و توانمندی های روستائیان و عشایر و ... دیگر برنامه های اجرایی این وزارتخانه در جهت حمایت از رویدادهای فرهنگی در مناطق روستایی و عشایر بود.
اعطای یارانه ها و تخفیف ها و فروش های ویژه محصولات و خدمات فرهنگی
اعطای یارانه حمایتی برای چاپ و توزیع قرآن کریم در مراکز قرآنی، تقویت توان مالی گروه های کم برخوردار و افزایش دسترسی همگانی و بهره مندی عموم از برنامه های هنری و طرح «پست کتاب» از این موارد است. سامانه «پست کتاب» از سوی خانه کتاب با همکاری شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران به منظور ارائۀ خدمات پستی ارزان به ناشران، کتابفروشان و فعالان حوزۀ نشر کتاب راه اندازی شده است و عضویت در این سامانه رایگان است تا خرداد امسال بیش از ۹۰۰ ناشر و کتابفروش عضو این سامانه شدند و بیش از ۲۵۰ هزار بسته کتاب از طریق آن ارسال شد.
اهدای یارانه نمایشگاه های کتاب استانی و ملی و یارانه های فصلی کتاب که در این طرح مبلغ ۴۰ میلیارد ریال یارانه در قالب تخفیف از سوی کتابفروشان / یارانه فصلی کتاب و مواردی دیگر نیز از جمله اقداماتی بود که در جهت توزیع محصولات فرهنگی صورت گرفت.
حمایت از شناسایی و تبدیل کاربری فضاهای غیرفرهنگی به فرهنگی
کمک به تبدیل فضاهای موجود شهری به فضاهای فرهنگی و هنری و معرفی بیش از ۸۰ طرح در قالب فضای نوین فرهنگی به صندوق کارآفرینی امید از جمله برنامه های تدوین و اجرایی شده وزارت فرهنگ در این بند بود تا در کنار ۱۰ ها برنامه و صدها خدمت به دسترسی پذیری فضای عمومی فرهنگ کمک کند.
وزارت فرهنگ همراه و حامی اهالی فرهنگ، هنر و رسانه
به گزارش ایرنا، آنچه حائز اهمیت است اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالهای گذشته با احساس مسئولیت در امر تولید و توزیع فرهنگی، کوشید اهدافی چون کمک به ایجاد و توانمندسازی نظامهای صنفی و تولیدی بخش فرهنگ و هنر؛ توسعه کمی - کیفی نهادها و موسسات دینی و فرهنگی غیردولتی با حفظ هویت مستقل و مردم نهاد آنها؛ گسترش و ترویج سنت وقف و نذورات و خیرات و ... در تمامی حوزه‌های فرهنگ و هنر، تمرکز زدایی از برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های فرهنگی و هنری؛ رفع موانع سیاسی، حقوقی از فعلیت‌یابی خلاقیت‌های نخبگان فرهنگی - هنری را تعریف و با اقداماتی در مسیر تحقق آن گام برداشت.
بنابراین این وزارتخانه با جدیت همچنان پیگیر دیگر مطالبات اهالی فرهنگ و هنر و رسانه است تا در اسرع وقت همزمان با ایام کرونایی اقدام لازم بعمل آید و مشکلات این قشر تا حد زیادی مرتفع شود.
بطور یقین از هیچ تلاش و کوششی برای کمک و حمایت به اهالی فرهنگ، هنر و رسانه به ویژه در ایام خاص کرونایی دریغ نخواهد کرد و همچنان در کنار همه این اقشار بابصیرت و تلاشگر خواهد ماند.