اصفهان که به پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی شناخته می‌شود با برخورداری از ظرفیت‌ها و جاذبه‌های فراوان در زمینه‌های مختلف از جمله فرهنگی، تاریخی، گردشگری، علمی و صنعتی همواره نقش مهمی در تقویت دیپلماسی شهری و فرهنگی و توسعه ارتباطات بین‌المللی ایران با سایر کشورها از قرن‌های گذشته تا کنون داشته است.
به گفته کارشناسان، دیپلماسی شهری و ارتباطات میان جوامع و شهرهای مختلف می‌تواند سازوکاری مناسب برای انتقال پیام صلح و دوستی، عدالت‌طلبی و آزادگی ملت بزرگ ایران به جهانیان باشد.
انعقاد ده‌ها قرارداد خواهرخواندگی میان شهرهای بزرگ و تاریخی کشورمان از جمله اصفهان با همتایان خود در دنیا، نشانگر اهتمام ایران به دیپلماسی شهری با دیگر جوامع است؛ اصفهان با ۱۴ شهر دنیا عقد خواهرخواندگی دارد.
در واقع دیپلماسی فعال شهری و تبدیل شدن به جهان‌شهر به اعتقاد کارشناسان یکی از راه‌های توسعه ارتباطات بین‌المللی بین ملت‌ها و انسجام هرچه بیشتر بین کشورهاست.
اصفهان پایتخت سیاسی کشور ایران نیست اما با توجه به جایگاه آن در دیپلماسی شهری، نقش فراشهری و فراملی را در عرصه‌های مختلف ایفا می‌کند بطوریکه بسیاری از سیاستمداران و شخصیت‌های برجسته بین‌المللی در سفر به ایران، بدون شک اصفهان را یکی از مقصدهای خود انتخاب می‌کنند.
یکی از این سیاستمداران، وزیر امور خارجه سوییس است که در بدو ورود خود به کشورمان، اصفهان را بعنوان مقصد خود انتخاب کرد تا به گفته خودش، از شهر زادگاه محمد جواد ظریف بازدید کند و زیبایی‌های این شهر را ببیند.
«ایگنازیو کاسیس» وزیر امور خارجه سوییس بامداد شنبه پانزدهم شهریور جاری برای دیدار با مقامات کشورمان و گفت و گو درباره روابط دو جانبه به مناسبت صد سال روابط دیپلماتیک ایران- سوییس به ایران سفر کرد و اصفهان، شروعی برای این دیپلماسی بود.
وزیر امور خارجه سوییس پس از ورود به ایران ابتدا وارد اصفهان شد و به بازدید از آثار تاریخی از جمله پایگاه جهانی میدان امام (نقش جهان)، مسجد امام و کاخ عالی‌قاپو و سایر جاذبه‌های گردشگری و صنایع دستی این شهر پرداخت؛ کلانشهر اصفهان با برخورداری از آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری فراوان و سه اثر جهانی یکی از قطب‌های گردشگری ایران و دنیاست.
این مقام سیاسی سوییس پس از دیدن اصفهان و بازدید از اماکن تاریخی و جاذبه‌های گردشگری این شهر، اصفهان را «مروارید خاورمیانه» توصیف کرد.
«ایگنازیو کاسیس» در توییتی نوشت: از شهر اصفهان مروارید خاورمیانه در جمهوری اسلامی ایران دیدار کردم؛ آشنایی با فرهنگ و مردم یک کشور پیش شرط روابط خوب دیپلماتیک است.
نقش دیپلماسی علمی اصفهان در توسعه روابط بین‌الملل
آنچه که در سفر یک روزه وزیر امور خارجه سوییس به اصفهان مشهود بود، نقش و جایگاه روابط علمی در توسعه هرچه بیشتر تعاملات بین‌المللی و همکاری‌های مشترک این ۲ کشور آسیایی و اروپایی بود.
وزیر امور خارجه سوییس در سفر یک روزه خود به اصفهان دیداری با مسوولان دانشگاه صنعتی این شهر در محل هتل عباسی داشت و در گفت و گو با استادان این مرکز علمی با اشاره به دیدگاه‌ها و سیاست‌های سوییس درباره تعاملات علمی بین‌المللی بر توسعه دیپلماسی علمی میان ۲ کشور تأکید کرد.
دانشگاه صنعتی اصفهان، مرکز هماهنگ‌کننده ارتباط علمی ایران با کشور سوییس است و با دانشگاههای سوییس در زمینه‌های مختلف و اجرای طرح‌های مشترک علمی و پژوهشی همکاری دارد.
«ایگنازیو کاسیس» در دیدار با استادان دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به شرایط دشوار تحریم‌ها و سخت بودن ارتباطات میان کشورها، دیپلماسی علمی را راهکاری برای تعامل بیش از پیش کشورها در جهت صلح و آشتی بیان کرد.
دیپلماسی علمی همواره یکی از محورهای مورد تاکید در مذاکره مقام‌های سیاسی کشورهای مختلف در ارتباطات بین المللی با ایران بویژه اصفهان بوده است؛ اصفهان دومین استان دانشگاهی کشور با حدود ۲۵۰ هزار دانشجو و ۱۸۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی است.
حدود ۱۰ درصد از نخبگان ایران از استان اصفهان هستند و این خطه به‌عنوان یکی از قطب‌های دانشگاهی و علمی و فناوری کشور از جایگاه مهمی در معرفی و شناساندن ظرفیتهای دانشگاهی ایران به دنیا و دیگر دانشگاه ها برخوردار است.
بسیاری از دانشگاههای بزرگ و معتبر استان اصفهان، روابط بین المللی گسترده ای با دانشگاهها و مراکز علمی کشورهای دیگر دارند که این تعاملات در دولت یازدهم و دوازدهم افزایش چشمگیری یافت؛ در این ارتباط، دانشگاه اصفهان، مرکز هماهنگ کننده ارتباط علمی ایران با کره جنوبی و دانشگاه صنعتی اصفهان با سوییس است.
محوریت توسعه ارتباطات بین‌المللی در زمینه‌های پزشکی و درمان با دانشگاههای اتریش، آلمان، کره‌جنوبی و ژاپن نیز به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان واگذار شده است؛ دانشگاههای اصفهان از مراکز علمی موفق ایران در برقراری ارتباطات بین‌المللی هستند و تا کنون با ده‌ها دانشگاه معتبر خارجی تفاهمنامه همکاری منعقد کردند.
روابط گردشگری، برگ برنده اصفهان در دیپلماسی شهری
روابط گردشگری نیز همواره یکی از محورهای اصلی در گفت و گوها و دیدارهای مقامات خارجی است که در سفر به اصفهان به آن اشاره می‌کنند و خواهان توسعه آن هستند.
استان اصفهان با پنج میلیون نفر جمعیت به‌عنوان قطب گردشگری جهان و ایران، بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی شناسایی شده دارد که از میان آنها افزون بر یک‌هزار و ۸۰۰ اثر ثبت ملی شدند؛ هفت اثر از آثار تاریخی اصفهان به نام‌های میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، مسجد جامع و باغ فین کاشان و سه قنات به نام‌های وزوان، مزدآباد و مون به ثبت جهانی رسیده و کانون توجه گردشگران داخلی و خارجی است.
اصفهان حدود ۱۵۰ هتل، ۴۴۴ اقامتگاه بومگردی، ۷۰ هتل سنتی، ۱۵۰ خانه مسافر و ۲۳۰ مهمانپذیر و افزون بر ۳۵ هزار تخت دارد.
همچنین اصفهان با دارا بودن یک سوم صنایع دستی جهان و نیمی از صنایع دستی کشور به 'شهر صنایع دستی جهان' مشهور است؛ از ۶۰۲ رشته صنایع دستی شناسایی شده در دنیا ۲۹۹ مورد مربوط به ایران و از این تعداد ۱۹۶ رشته مربوط به استان تاریخی و هنرپرور اصفهان است.
در دیدار وزیر امور خارجه سوییس با استاندار اصفهان نیز توسعه روابط گردشگری بین۲ کشور مورد تاکید قرار گرفت و "ایگنازیو کاسیس" در این دیدار گفت: معتقدم روابط عالی ۲ کشور ایران و سوییس بعد از کرونا در جهت روابط گردشگری و علمی توسعه یابد.
وی با قدردانی از میزبانی خوب و محبت‌آمیز استاندار و مردم اصفهان با بیان اینکه روابط بین این ۲ کشور قدمت یکصد ساله دارد و از اواخر قرن ۱۹ با امضای توافقنامه صلح و تجارت بین ایران و سوییس تاکنون ادامه داشته است، افزود: صلح و تجارت ۲ عامل مهم در توسعه کشورهاست و بیش از یکصد سال از این مساله می‌گذرد و ما امروز در حضور شما هستیم تا بگوییم سوییس همواره به دنبال صلح و آرامش بوده است.
کاسیس اضافه کرد: قبل از سفر به تهران و دیدار رسمی با رییس جمهوری و وزیر امور خارجه مایل بودم از شهر زادگاه آقای ظریف بازدید کنم که گوشه‌ای از زیبایی‌های این شهر را بازدید کردم.
وی با بیان اینکه اصفهان به نصف جهان معروف است، تصریح کرد: اگرچه در بازدید از این شهر یک صدم زیبایی‌های اصفهان را ندیده‌ام ولی تصریح می‌کنم که اصفهان شهری شگفت‌انگیز و استثنایی است که در پشت این عظمت تمدنی عظیم قرار دارد.
استاندار اصفهان نیز در این دیدار با بیان اینکه استان اصفهان ظرفیتهای خوبی در حوزه گردشگری و سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌های این صنعت از جمله ساخت هتل برای توسعه مناسبات ایران و سوییس دارد، گفت: اصفهان علاوه بر جذابیت‌های تاریخی و گردشگری، در ابعاد فرهنگی، دانشگاهی و علمی شرایط خاص خود را دارد.
به گفته عباس رضایی استاندار اصفهان، تعیین روزی به‌عنوان روز اصفهان و سوییس می‌تواند زمینه معرفی ظرفیتهای گردشگری در هر ۲ کشور را فراهم کند.
"ایگنازیو کاسیس" پس از اصفهان به تهران سفر کرد و با مقامات کشورمان دیدار و گفت و گو خواهد داشت.
محورهای اصلی مذاکرات و دیدارهای وزیر امور خارجه سوییس در تهران، رایزنی و تبادل نظر در مورد موضوعات مورد اهتمام مشترک در عرصه دوجانبه، منطقه‌ای و بین المللی و همچنین موضوعات مربوط به کانال مالی سوییس است.
سوییس، واقع در اروپای غربی، دارای سابقهٔ طولانی بی‌طرفی در مناسبات جهانی است به‌طوری‌که این کشور از سال ۱۸۱۵ تاکنون وارد هیچ جنگی نشده‌است. این کشور مقر بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی چون صلیب سرخ و سازمان تجارت جهانی است. یکی از ۲ دفتر اروپایی سازمان ملل نیز در این کشور و در شهر ژنو قرار دارد.