اتاق بازرگانی خراسان رضوی دوشنبه شب به نقل از "میرا جان سلیمان خیل" در نشست فعالان اقتصادی هرات با فعالان اقتصادی خراسان رضوی گزارش داد: عدم رعایت قوانین بطور یکسان در همه مناطق ایران یکی از دغدغه‌های تجار و سرمایه‌گذاران افغانستانی است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال قوانین مرزی همچون لزوم همراه داشت گذرنامه، اخذ روادید معتبر، برگ سبز و پرداخت هزینه‌های مرتبط در "گذرگاه مرزی دوغارون" شهرستان تایباد استان خراسان رضوی بطور کامل رعایت می‌شوند اما اجرا و رعایت همین قوانین در "گذرگاه مرزی ماهی‌رود" واقع در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی که اخیرا راه‌اندازی به درستی صورت نمی‌گیرد.
ایران و افغانستان ۹۴۵ کیلومتر مرز مشترک از "دهانه ذوالفقار" واقع در شهرستان کلات خراسان رضوی به عنوان شمالی‌ترین نقطه تا "ملک‌سیاه کوه" واقع در شهرستان هیرمند استان سیستان و یبچستان در جنوبی‌ترین نقطه آن دارند.
هم‌اینک سه گذرگاه رسمی مرزی در طول خط مرزی ایران و افغانستان وجود دارد که شامل "دوغارون" شهرستان تایباد در خراسان رضوی، پایانه مرزی "ماهی‌رود" (میل ۷۸) در شهرستان سربیشه خراسان جنوبی و "میلَک" در شهرستان هیرمند استان سیستان و بلوچستان هستند.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان در هرات گفت: خودروها حامل افراد فاقد گذرنامه، روادید، برگ سبز گمرکی و ضمانهای لازم در مرز ماهی‌رود خراسان جنوبی رفت و آمد دارند. این وضعیت سبب نگرانی بازرگانان افغانستانی بخاطر کاهش سود کار آنها در این مسیر شده است.
وی افزود: قوانین این بخش می‌بایست بطور یکسان در همه مناطق رعایت شوند تا بستر رقابت عادلانه فراهم آید و فعالان اقتصادی متضرر نشوند.
سلیمان خیل بر اهمیت تلاش و مطالبه‌گری بخش خصوصی افغانستان برای پیگیری حل برخی از مشکلات تاکید و بیان کرد: اگر همین مطالبه‌گریها نبود چالشها و مشکلات به مراتب بیشتر می‌شدند. فعالان بخشهای خصوصی و دولتی باید بدانند که تاجران و سرمایه‌گذاران خارجی به مثابه سفیران اقتصادی بدون مرز هستند و درها به روی آنان گشوده می‌شود حتی صرفنظر از مسائل سیاسی لذا از این منظر جایگاهی مهم دارند.
وی به تاکیدان مسوولان ایرانی بر حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی نیز اشاره و بیان کرد: به رغم آن تاکیدات هنور در صحنه عمل نتیجه لازم کسب نشده است.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان در هرات همچنین اعلام آمادگی کرد تا در چارچوب این اتاق بازرگانی ظرفیتها و مسائل مشترک بازرگانان دو کشور را در سطوح مختلف مسوولان افغانستان پیگیری کند.
تکرار مشکلات
نایب رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در نشست فعالان اقتصادی هرات و خراسان رضوی گفت: بخشی از مشکلات در تعاملات اقتصادی با کشور همسایه سالها است که به دفعات تکرار می‌شوند اما همان میزان که از بیان مکرر آن خسته شده‌ایم، در ظاهر امر متولیان نیز اراده‌ای برای چاره‌جویی و ریشه‌یابی موثر و بلندمدت مشکلات نداشته‌اند.
محمود سیادت به کوتاهی بخش خصوصی و تشکلهای اقتصادی دو کشور اشاره و بیان کرد: برخی مشکلات کوچک مثل تهیه باسکول در بخش افغانستانی مرز دوغارون وجود دارد که بخش خصوصی افغانستان می‌تواند آن را تامین کند اما گامی برای آن برنمی دارد که جای تامل دارد و به طور طبیعی مشکلاتی از این دست در هر دو طرف قابل مشاهده است.
وی همچنین بر استمرار تعاملات خوب استان خراسان رضوی و ولایت هرات تاکید و بیان کرد: باز شدن محورهای جدید تجاری همانند محور میلک-چابهار که یک مسیر اقتصادی بوده و هر روز پُررونق‌تر می‌شود یا تکمیل خط راه آهن خواف-هرات یک فرصت به شمار می‌رود.
نایب رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خراسان رضوی افزود: سد قوانین و موانعی که بعضا در همه جای کشور یکسان نبوده و ناشی از رویکردهای مدیران منطقه‌ای است نیز مساله دیگری به شمار می‌رود و باید قوانین موجود به طور یکسان در تمام مناطق اجرا و امتیازاتی برای مناطق محروم در نظر گرفته شود.
وی ادامه داد: اگر ترانزیت برای کشور ما سودده است باید موانع آن برداشته و شرایط آن آسان شود و نگاه به ظرفیتهای این بخش از منظر اقتصاد و رونق آن باشد.
سیادت همچنین به مشکلات مزمن در مرز دوغارون اشاره و بیان کرد: این چالشها قدیمی هستند و بارها از آن سخن گفته‌ایم اما انگار اراده‌ها برای حل این مسائل نیست.
وی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که فقدان مدیریت واحد مرزی در منطقه دوغارون باعث شده است تا عملکرد دستگاه‌های متولی با نقیصه‌های جدی مواجه باشد چنانکه یک خلاء کوچک هم می‌تواند تا روزها ترافیک و معطلی ایجاد کند.
نایب رییس اتاق بازرگانی خراسان رضوی افزود: از سوی دیگر عملکردها در هر مرز کشور متفاوت از سایر مرزهاست و این چندگانگی ها، حمل و نقل تجاری را با نوسان مواجه می‌کند و به طور مشخص مانع از توسعه تجارت ما با کشور افغانستان بوده است.
وی آینده تعاملات اقتصادی دو کشور را روشن ارزیابی و بیان کرد: اگر روابط اقتصادی دو کشور بر محور برد-برد تعریف شود سایر مشکلات نیز حل می‌شود.
سیادت گفت: واقعیت این است که دو استان خراسان رضوی و هرات پیوندی عمیق دارند و اگر این دست گفت و گوها به اراده و در ادامه به عمل منجر شوند می‌توانیم مکمل یکدیگر بوده و اقدامات بزرگی را به انجام برسانیم.
بازرسیهای طولانی عامل ترافیک سنگین
عضو هیات مدیره انجمن حمل و نقل هرات نیز در ادامه نشست فعالان اقتصادی هرات و خراسان رضوی از بازرسیهای طولانی در نقطه صفر مرزی به عنوان یکی از دلایل بروز ترافیک سنگین یاد و بیان کرد: گاهی این بازرسی‌ها، سبب توقف ۱۵ روزه کامیون‌ها می‌شود که بهتر است بازرسی در داخل منطقه ویژه انجام شود.
محمد سرحدی تامین امنیت و انجام تضامین لازم در خصوص رانندگان و همچنین انجام بازدیدهای غیر آشکار توسط اعضای اتاق بازرگانی را ضروری توصیف و بیان کرد: عرضه سیمان پاکستانی با نام سیمان ایرانی یک چالش جدی است که باید مورد توجه و رسیدگی قرار بگیرد.
ظرفیت صادرات گاز ایران
رییس اتحایه گاز غرب هرات نیز در این نشست با اشاره به سرمایه‌گذاری جمعی از فعالان اقتصادی افغانستانی در حوزه صادرات و حمل گاز مایع (LPG) از ایران به کشورش گفت: امکانات و تسهیلاتی که امروز در مرز ماهی‌رود به ناوگان حمل و نقل سوخت ارائه می‌شود باید در مرز دوغارون نیز به همان نسبت فراهم شود.
عبدالظاهر توخی بر لزوم پرهیز از دوگانگی تاکید و بیان کرد: بخش خصوصی افغانستان علاقه‌مندی خود را برای دریافت گاز از ایران اعلام کرده است اما موانع موجود می‌تواند در صادرات این محصول مشکلاتی را رقم بزند و رقبا را در این بخش پیش بیندازد.
همچنین حاضران در نشست فعالان اقتصادی هرات و خراسان رضوی در جمع‌بندی جلسه خود بر چند نکته تاکید کردند که شامل درخواست هیات افغانستانی برای همسانسازی و اعمال رفتارها و کنترل مرزی مشابه در مورد رفت و آمد ناوگان و همچنین برخورد با رانندگان از سوی بخش دولتی ایران، حذف هزینه‌های رسمی و همچنین با توجه به توقف اجباری و درازمدت دو هزار و ۵۰۰ دستگاه کامیون حامل بار صادراتی و ترانزین در مرز دوغارون، درخواست افزایش تعداد خروجی مرزی و شتاب و سهولت در حرکت خودروهای باری در مرز دوغارون بودند.