به گزارش ایرنا، نخستین واحدهای تولید برق در اصفهان در دهه چهل در نیروگاه اصفهان با یک واحد دیزلی با قدرت تولید سه هزار و ۳۰۰ کیلووات برق شروع به کار کرد و با افزایش مصرف برق در این استان و گسترش شبکه سراسری، این نیروگاه‌ها توسعه یافت و در زمان حاضر این خطه دارای نیروگاه‌های مختلفی همچون اصفهان، شهید منتظری، کاشان، زواره، هسا و جنوب اصفهان و نیروگاه های آبی سد زاینده‌رود با توان اسمی (در شرایط ایده‌آل) پنج هزار و ۳۵۰ مگاوات است.
در زمان حاضر ظرفیت عملی تولید برق نیروگاه بخاری دولتی اصفهان ۸۲۰ مگاوات شامل نیروگاه اصفهان، نیروگاه گازی دولتی اصفهان ۴۰ مگاوات شامل نیروگاه هسا، نیروگاه‌های بخاری واگذار شده و خصوصی اصفهان یک هزار و ۹۶۱ مگاوات شامل نیروگاه‌های شهید منتظری، فولاد مبارکه و ذوب آهن، نیروگاه‌های گازی خصوصی و BOT (ساخت، بهره‌برداری و واگذاری) اصفهان یک هزار و ۳۴ مگاوات شامل نیروگاه جنوب اصفهان و نیروگاه کاشان، نیروگاه‌های سیکل ترکیبی خصوصی اصفهان ۴۱۰ مگاوات شامل نیروگاه زواره، نیروگاه‌های آبی دولتی اصفهان یکهزار و ۹۵ مگاوات شامل نیروگاه‌های سد زاینده‌رود است.
جمع کل برق تولیدی استان اصفهان پنج هزار و ۳۶۰ مگاوات در حالت ایده آل و بدون محدودیت‌های ورودی مانند تامین آب، سوخت و قطعات یدکی است و توان فعلی به‌دلیل محدودیت‌های موجود کمتر از این مقدار است.
استان اصفهان تامین‌کننده حدود ۹ درصد برق شبکه سراسری کشور و نیروگاه‌های آن دارای اهمیت بسیاری در تامین برق مطمئن و پایدار مورد نیاز شبکه سراسری برق است بنابراین دستیابی به دانش فنی برای تولید قطعات و تجهیزات مورد نیاز این نیروگاه‌ها و تعمیرات اساسی آنها جایگاه ارزشمندی در صنعت برق کشور دارد.
تولید قطعات مورد نیاز با تکیه بر توان متخصصان داخلی
در سال‌های گذشته با تشدید تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، امکان خرید و ورود برخی از قطعات مورد نیاز و اساسی صنعتی به کشور مقدور نبود و همین امر فرصتی شد تا در راستای اقتصاد مقاومتی و تکیه بر تولید داخلی از توان و استعداد متخصصان و نیروی انسانی بومی برای تولید این قطعات بهره گرفته شود.
صنعت تولید برق اصفهان نیز در این جهت در دولت‌های یازدهم و دوازدهم با استفاده از ظرفیت‌های موجود در استان و کشور بویژه شرکت‌های دانش بنیان، متخصصان و دانشگاهیان به این سمت حرکت کرد و موفق به تولید صدها قطعه حیاتی مورد نیاز، تعمیرات اساسی، ارتقا و بهینه‌سازی واحدهای تولید برق، اجرای طرح‌های مختلف بویژه برای تامین آب مورد نیاز و طراحی سیستم‌های جدید مبتنی بر فناوری‌های برتر شد.
به گفته مدیر عامل شرکت تولید نیروی برق اصفهان، با توجه به عمر بالای تعدادی از نیروگاه‌های اصفهان و لزوم اجرای طرح‌های بهینه‌سازی در آنها در سال‌های اخیر اقدام‌های بسیاری برای دستیابی به فناوری‌های جدید و استفاده از دانش بومی در جهت تولید بخشی از قطعات و تجهیزات مورد نیاز و تعمیرات اساسی انجام شد.
سعید محسنی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه این اقدام‌ها در جهت اقتصاد مقاومتی، استفاده از ظرفیت‌های داخلی کشور و ایجاد خودباوری صورت گرفت، افزود: تکیه بر توان داخلی در تولید برق باعث جلوگیری از خروج ارز و توانمندسازی منابع داخلی شده است.
شرکت تولید نیروی برق اصفهان مدیریت و نظارت بر بهره‌برداری نیروگاه‌های حرارتی دولتی شامل اصفهان و هسا و هماهنگی سایر نیروگاه‌های حرارتی شامل جنوب اصفهان، زواره، شهید منتظری و کاشان را با وزارت نیرو و شرکت مادر تخصصی تولید برق حرارتی بر عهده دارد.
محسنی با اشاره به طراحی و ساخت بیش از ده‌ها قطعه مختلف و نرم‌افزار در بخش‌های الکتریک، ابزار دقیق، توربین گازی، قطعات مکانیکی پیچیده با آلیاژهای خاص و سوپر آلیاژها، تاکید کرد: این کار با کمک و استفاده از منابع داخل کشور انجام شد و در نیروگاه‌ها مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
وی با بیان اینکه این قطعه‌ها با نمونه‌های مشابه خارجی قابل رقابت است و میلیون‌ها دلار صرفه جویی ارزی بهمراه داشت، تصریح کرد: متخصصان ما به فناوری ساخت این قطعات نیز دست یافتند و آن را بومی کردند که از اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان برخوردارست.
محسنی به ضرورت اجرای طرح‌های بهینه‌سازی در نیروگاه‌های اصفهان نیز اشاره و اضافه کرد: با توجه به احتمال کاهش توان تولیدی نیروگاه‌ها به مرور زمان و بدلیل عوامل متعدد، نیاز به بازتوانی آنها داریم که این کار نیز با تکیه بر تخصص کارشناسان داخلی انجام می‌شود.
مدیر عامل شرکت تولید نیروی برق اصفهان با اشاره به اینکه طرح‌هایی نیز برای جایگزینی برخی از واحدهای تولید برق فرسوده پیشنهاد شده است، خاطرنشان کرد: مطالعات این کار انجام شده و متناسب با تامین منابع مالی احداث واحدهای جدید و جایگزینی با واحدهای قدیمی انجام خواهد شد.
محسنی با تاکید بر اینکه تلاش این مجموعه بر حفظ توان تولیدی و برق پایدار در نیروگاه‌های استان اصفهان است، گفت: بمنظور افزایش ظرفیت تولید برق استان نیز طرح‌های جدیدی مانند ایجاد نیروگاه سیکل ترکیبی در شرق اصفهان پیشنهاد شده که در حال پیگیری است.
وی با اشاره به اینکه سوخت اصلی نیروگاه‌های اصفهان، گاز است و در چند سال اخیر بدلیل مسائل زیست محیطی از مازوت به هیچ عنوان استفاده نشده است، افزود: برخی نیروگاه‌های اصفهان نیز آبی و برخی نیز قابلیت استفاده از گازوییل به عنوان سوخت دوم را دارند.
مصرف سوخت مازوت در ۲ نیروگاه اصفهان و شهید منتظری از هشت سال گذشته با هدف کاهش آلودگی هوا و به دستور دادستان اصفهان، ممنوع و کاملا متوقف شده است.
افزایش تولید برق در اصفهان
افزایش تولید انرژی برق یکی از دستاوردهای اصفهان با وجود محدودیت‌هایی مانند مصرف انرژی گاز و آب است بطوریکه تولید برق در نیروگاه‌های استان در سه ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش ۱۵ درصد به ۶ هزار و ۴۰۰ گیگاوات ساعت انرژی الکتریکی رسید.
محسنی با اشاره به اینکه نیروگاه‌های شهید منتظری، کاشان و زواره در فصل بهار امسال به ترتیب ۲ هزار و ۸۹۵، ۷۳۰ و ۶۳۷ گیگاوات ساعت تولید برق داشتند، خاطرنشان کرد: این نیروگاه‌ها با افزایش تولید۱۰، ۵۶ و ۲۰ درصدی در این مدت مواجه بودند.
وی با بیان اینکه نیروگاه اصفهان(اسلام آباد) در سه ماه نخست امسال بیش از یکهزار و ۱۲۲ گیگاوات ساعت تولید برق داشت، اضافه کرد: این میزان تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۵ درصد افزایش دارد.
وی با بیان اینکه تامین آب برای نیروگاه اصفهان در تابستان بسیار مهم و ضروری است، گفت: اگر در تابستان آب به اندازه کافی وجود داشته باشد این نیروگاه می‌تواند متناسب با آن تولید برق انجام دهد در حالی که سایر نیروگاه‌ها که سیستم خنک‌کننده آنها تَر نیست و آب زیادی مصرف نمی‌کنند، وابستگی چندانی به آب ندارند.
اجرای طرح استفاده از پساب در تامین آب مورد نیاز نیروگاه اصفهان
تامین آب برای تولید پایدار برق یکی از نیازهای اساسی و دغدغه های نیروگاه‌های استان اصفهان بویژه نیروگاه اصفهان است و با توجه به کاهش منابع آبی و خشکسالی چند سال گذشته، طرح‌هایی در جهت رفع این نیاز به کمک فناوری‌های جدید و استفاده از پساب اجرا شده است.
یکی از این طرحها، احداث تصفیه‌خانه فاضلاب برای استفاده از پساب در تامین آب مورد نیاز نیروگاه اصفهان است که به گفته مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق اصفهان تا کنون ۹۰ درصد پیشرفت داشته است.
محسنی با بیان اینکه با تکمیل و راه‌اندازی تصفیه خانه فاضلاب شهری در نیروگاه اصفهان روزانه ۱۳ هزار متر مکعب آب صرفه جویی می‌شود، گفت: در این طرح با تصفیه فاضلاب خام و استحصال آب صنعتی، وابستگی به سایر منابع آبی بویژه رودخانه زاینده‌رود اصفهان و چاه‌ها کاهش می یابد.
وی افزود: در سال‌های اخیر با وجود آمادگی نیروگاه اصفهان اما بدلیل محدودیت‌های منابع آبی، ناچار به کاهش ظرفیت تولید برق بودیم زیرا تولید برق نیروگاه اصفهان ارتباط مستقیم با منابع آبی دارد.
محسنی با اشاره به اینکه اجرای این طرح از اواخر سال ۹۶ آغاز شد، خاطرنشان کرد: در این طرح فاضلاب در ۲ مرحله تصفیه می‌شود بطوریکه در مرحله نخست، فاضلاب خام تبدیل به پساب قابل رهاسازی در محیط و آب کشاورزی غیر مثمر می‌شود و در مرحله دوم برای استحصال آب صنعتی، مراحل تصفیه تکمیلی انجام و علاوه بر چند مرحله گرفتن ذرات معلق و ضدعفونی، آب صنعتی با کیفیت بسیار بالا برای استفاده در سیکل تولید بخار برای توربین‌های مولد برق نیروگاه بدست می‌آید.
وی گفت: با بهره برداری از این تصفیه خانه و صرفه‌جویی در مصرف آب، کمک شایانی به کشاورزان منطقه بعنوان استفاده‌کنندگان اصلی آب می‌شود.
اجرای سیستم خنک‌کننده هیبریدی برای کاهش مصرف آب
با توجه به نیاز مبرم نیروگاه‌های اصفهان به آب، طرح‌های مهم دیگری نیز برای کاهش مصرف آب و صرفه جویی آن در حال اجراست که یکی از مهمترین آن، سیستم خنک‌کننده هیبریدی برای کاهش مصرف آب مورد نیاز نیروگاه اصفهان می‌باشد.
طرح برج‌های خنک‌کننده هیبریدی برای یکی از واحدهای نیروگاه اصفهان در مرحله نخست و مطالعاتی قرار دارد و با بهره برداری از آن مصرف آب نسبت به برج‌های قدیمی کاهش می‌یابد.
به گفته کارشناسان، ساخت و راه‌اندازی این برج باعث صرفه‌جویی بیش از ۸۰ درصدی در آب مورد نیاز برای تولید برق در واحد ۵ نیروگاه اصفهان می‌شود؛ در نیروگاه حرارتی اصفهان با استفاده از سوخت گاز، آب حرارت داده می‌شود و با ایجاد بخار خشک، توربین‌های تولید برق به حرکت در می‌آید و آب حرارت دیده وارد برج خُنک‌کننده‌تَر شده و برای استفاده مجدد سرد می‌شود.
نیروگاه حرارتی اصفهان بدلیل نیاز به آب برای تولید برق در حاشیه زاینده‌رود و در دامنه کوه‌های قائمیه و در فاصله ۲ کیلومتری بزرگراه اصفهان ذوب‌آهن واقع است؛ ظرفیت تولید نیروگاه اصفهان ۸۳۵ مگاوات است که شامل پنج واحد بخار (۲ واحد ۳۷.۵ مگاواتی، یک واحد ۱۲۰ مگاواتی و ۲ واحد ۳۲۰ مگاواتی) است.
نیروگاه اصفهان، قدیمی‌ترین نیروگاه منطقه اصفهان و زیرمجموعه شرکت مدیریت تولید برق اصفهان است.
تعمیرات اساسی واحدهای نیروگاه بدون حضور کارشناسان خارجی
مدیر عامل شرکت مدیریت تولید برق اصفهان نیز یکی از مهمترین دستاوردهای صنعت تولید برق در این استان را خودکفایی در تعمیـرات اساسـی واحدهای نیروگاه بدون حضور کارشناسان خارجی عنوان و تاکید کرد: ما امروز بدون نیاز به کارشناسان خارجی و با تکیه بر توانایی متخصصان داخلی و شرکت‌های دانش بنیان و دانشگاهیان می‌توانیم تعمیرات اساسی واحدهای نیروگاهی را انجام دهیم.
شرکت مدیریت تولید برق اصفهان بر اساس سیاست‌های تمرکززدایی وزارت نیرو و به منظور مدیریت بهینه نیروگاه های تولید برق حرارتی متعلق به این وزارتخانه در استان اصفهان از سال ۱۳۷۱ فعالیت خود را آغاز کرد و در زمان حاضر شامل نیروگاه بخاری اصفهان و نیروگاه گازی هِســا (در نزدیکی شاهین شهر) در مجموع دارای قدرت تولید نامی ۹۲۲.۶ مگاوات برق است.
به گفته مدیر عامل شرکت مدیریت تولید برق اصفهان، سهم نیروگاه اصفهان در تولید برق این استان ۱۵.۱۴ درصد است که تولید برق در این نیروگاه با راندمان ۳۴ درصد انجام می‌شود.
امیر نریمانی با بیان اینکه واحدهای تولیدی نیروگاه‌ها با توجه به گذشت زمان نیاز به اصلاح و بهسازی فرایندها و همچنین تعمیرات اساسی دارند، افزود: متخصصان داخلی کشورمان با دستیابی به دانش فنی این واحدها موفق به اجرای این طرحها بدون نیاز به کارشناسان خارجی شدند.
وی به یکی از این اقدام‌ها اشاره و خاطرنشان کرد: اصلاح و بازسازی قسمت‌های ثابت و تعویض روتور توربینHIP واحد مولد برق ۳۲۰ مگاواتی بخاری نیروگاه اصفهان توسط کارکنان متخصص این شرکت با موفقیت انجام و مجدد وارد مدار تولید شد.
وی ادامه داد: همچنین تیر ماه امسال با پایان عملیات بازسازی پره‌ها و قطعات داغ و انجام تعمیرات اساسی فری توربین، واحد شماره یک نیروگاه گازی هسا وارد مدار تولید و به شبکه سراسری متصل شد.
نریمانی، رعایت موارد زیست محیطی در فرآیند تولید بــرق، بازسازی ترانس اصلی ۴۰۰ مگاولت آمپر نیروگاه بخاری اصفهان و بازسازی بویلر واحد دوم ۳۲۰ مگاواتی نیروگاه بخاری اصفهان را از دیگر دستاوردهای این شرکت در تولید برق خواند و گفت: طرح‌هایی نیز در جهت بازتوانی و افزایش راندمان نیروگاه اصفهان، تکمیل سیکل‌های ترکیبی، احداث نیروگاه‌های جدید و نوسازی نیروگاه‌های فرسوده گازی در دست اجراست.
وی، احداث تصفیه خانه فاضلاب برای استفاده از پساب در تامین آب مورد نیاز و اجرای سیستم خنک کننده هیبریدی برای کاهش مصرف آب مورد نیاز نیروگاه اصفهان را از مهمترین طرح‌های در دست اجرای این شرکت عنوان و اضافه کرد: نیروگاه‌های زیر پوشش شرکت مدیریت تولید برق اصفهان از نظر قدمت و تنوع دارای شرایط ویژه‌ای و عمر نسبتا بالایی است که این تنوع فناوری یکی از مشکلات و چالش‌های بزرگ شرکت در تامین قطعات و تجهیزات نیروگاه‌هاست.
نریمانی، طراحی و ساخت داخل با تکیه بر شعار " ما می‌توانیم " را تنها راهکار برای رفع این چالش‌ها خواند و اظهار داشت: ما این موضوع را تبدیل به فرصت کردیم و با همت متخصصان داخلی و استفاده از روش‌هایی مانند مهندسی معکوس موفق به بهینه‌سازی و نوسازی دستگاه‌ها شدیم.
وی با بیان اینکه در برخی موارد، مشکلات و چالش‌های موجود بصورت طرح تحقیقاتی مورد بررسی قرار گرفت و به بهبودی فرایند یا ساخت قطعه منجر شد، تاکید کرد: در این مسیر از توانایی و دانش بومی شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها نیز بهره گرفته شد.
نریمانی، تولید و ساخت داخل بخشی از قطعات مورد نیاز نیروگاه اصفهان را یکی از مهمترین دستاوردهای این شرکت خواند و تصریح کرد: متخصصان ما علاوه بر تولید قطعات موفق به طراحی سیستم‌ها نیز شدند که دستیابی به این دانش بومی دارای جایگاه و ارزش بسیار ارزشمندی است.
استان اصفهان با بیش از پنج میلیون نفر جمعیت نزدیک به سه میلیون مشترک برق دارد.