یازدهم شهریور ماه جاری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در ارتباط تصویری با وزیر، معاونان، مدیران و رؤسای وزارت آموزش و پرورش در سی و چهارمین اجلاس آموزش و پرورش، در سخنانی معلمان را «افسران سپاه پیشرفت کشور» خواندند.
ایشان ضمن تاکید بر ضرورت تربیت انسان های مؤمن، خردمند، اندیشمند، دانشمند و دارای اخلاق اسلامی در این دستگاه بسیار مهم، فرمودند: سند تحول آموزش و پرورش باید با تبیین صحیح و تنظیم و اجرای برنامه جامع عملیاتی، زمینه‌ساز پرورش چنین افرادی شود.
دو محور شامل لزوم توجه جدی مجلس شورای اسلامی در تصویب طرح‌ها به منظور عدم ورود معلمان خارج از مسیر دو دانشگاه فرهنگیان و همچنین گزینش صحیح و جذب خردمندانه معلمان به منظور ورود نیروهای با کیفیت به حوزه آموزش و پرورش را می توان از کلیدی ترین توصیه ها و تاکیدات رهبر معظم انقلاب در این سخنرانی دانست.
خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه ایرنا روز شنبه با حمیدرضا عظمتی رییس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی که در حقیقت وظیفه جذب و پذیرش دانشجو از طریق آزمون سراسری به منظور تربیت دبیر فنی و حرفه‌ای را برای وزارت آموزش و پرورش برعهده دارد، در خصوص سخنان رهبر معظم انقلاب به گفت و گو نشست.
وی با تاکید بر اینکه، فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص لزوم تربیت معلم از طریق دو دانشگاه شهید رجایی و فرهنگیان، نشان از عمق اشراف ایشان به امور و مسائل روز دنیا دارد، افزود: ایشان امسال نیز در بیانات خویش برای مسئولان آموزش و پروش، "معلمان را افسران عرصه سپاه پیشرفت کشور" نامیدند که نشان از اوج نگاه دیدگاه بلند ایشان نسبت به عرصه تعلیم و تربیت دارد؛ چرا که بی گمان هرگونه تحولی در نظام آموزش و پرورش تنها از طریق معلمان محقق خواهد شد.
عظمتی افزود: حال با این دیدگاه و دکترینی که رهبری پیش روی ما قرار دادند، وظیفه ما و همه دست اندرکاران از جمله نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در پیدا کردن راه مناسب برای تامین نیروی انسانی مورد نیاز عرصه تعلیم و تربیت کشور بسیار روشن شده است.
وی با تاکید بر اینکه، پس از سخنان رهبری، لزوم توجه به کیفیت بخشی بیشتر به دانشگاه های تربیت معلم نیز نسبت به گذشته بیشتر خواهد بود، ضمن قدردانی از توصیه های رهبر از بیان دیدگاه‌های عالمانه در حوزه تربیت معلم در کشور گفت: آنچه رهبر فرزانه انقلاب مطرح فرمودند، نکته ای کاملا علمی است.
رییس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی افزود: امروزه در دنیا توجه و احترام به تخصص و تفکیک رشته های علمی در شاخه های مختلف، به رغم بنیان مشترک امری بدیهی و جا افتاده است و می توان اذعان داشت که در تمام کشور های دنیا نیز تأمین معلم فقط از طریق دانشگاه ها و دانشکده های تربیت معلم انجام می شود.
رییس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در تبیین بهتر در باب توجه به تخصص در امر تعلیم و تربیت با ذکر مثالی اظهار کرد: برای یک عارضه یا بیماری چشم، امروزه نوع آن بیماری بسته به اینکه مربوط به کدام قسمت چشم می باشد (شبکیه، قرنیه و ...) متخصص مربوطه را معین می کنند و این بدان معنی است که ما امروزه برای دست یابی به کیفیت برتر و بهتر با شاخه های علم سرو کار داریم، لذا تخصص گرایی موضوعی است که باید به آن احترام گذاشت.
وی با بیان اینکه، امروز تخصص گرایی در تشکیل دو دانشگاه تربیت معلم کشور هم لحاظ شده است و نظام تعلیم و تربیت با درک اهمیت و ضرورت تخصص گرایی و احترام به حوزه های دانش و مهارت، مأموریت تربیت معلم را به دو دانشگاه تخصصی در کشور سپرده شده است، افزود: هم اکنون دانشگاه شهید رجایی با ماموریت تربیت دبیران فنی و حرفه ای و حوزه مهارتی و همچنین دانشگاه فرهنگیان به تربیت سایر رشته های معلمی در بخش نظری مشغول است.
عظمتی با تاکید بر اینکه، تربیت معلم نیز یک امر تخصصی بلکه فوق تخصصی است، گفت: در اینجا تربیت یک کارشناس و انتقال یک دانش و صدور یک گواهی نامه کارشناسی مطرح نیست، بلکه موضوع فراتر از این هاست و موضوع انتقال دانش، نگرش و مهارت ویژه است که امکان دست یابی به آن در سایر مراکز علمی میسر نیست.
وی اظهار کرد: ما در تربیت معلم با افرادی روبرو هستیم که خود نیز در قامت معلم باید در آینده شغلی شان این دانش، نگرش و مهارت را به دیگران منتقل کنند.
عظمتی با یادآوری اینکه، معلمان در حقیقت وظیفه ساختن سرمایه های انسانی و نسل های آینده کشور را به عهده دارند، گفت: به طور حتم تربیت معلم برای همه جوامع امر راهبردی است، لذا دانشگاه های تربیت معلم هم برای همه جوامع از جمله کشورمان، دانشگاه های راهبردی تلقی می شوند.
رییس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی افزود: به طور حتم نمی توان توقع داشت اجرای این دیدگاه و خروجی نیروی انسانی باکیفیت یادشده را از سایر مراکز آموزش عالی به دست بیاوریم.
به گفته عظمتی، دانشجویان تربیت معلم در برنامه ریزی درسی خود علاوه بر آموختن دانش تخصصی بخش قابل توجهی را نیز به آموختن دروس صلاحیت معلمی می گذرانند که این دروس هم مستقیماً متصل به محل کار آینده آنها که همان مدارس هستند، در قالب درس کارورزی ارائه می شود.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر تحصیل در دانشگاه های تربیت معلم تلفیقی از دانش و مهارت عملی است که در رشته های جاری در دانشگاه های کشور اجرا نمی شود.
گزیش معلم برای آموزش و پرورش مسئولیتی بسیار خطیر و سنگین
رییس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی همچنین در ادامه با اشاره تعبیر مقام معظم رهبری در تبیین جایگاه معلم مبنی بر اینکه؛ معلمان افسران سپاه عرصه پیشرفت کشور هستند، بیان کرد: رهبر معظم انقلاب در سخنان خویش از یک سو تکلیف و جایگاه افرادی را که باید در این حوزه فعالیت کنند، روشن فرمودند و از طرفی نیز هدف غایی نظام تعلیم و تربیت را تربیت انسان هایی مؤمن، خردمند، اندیشمند، دانشمند و دارای اخلاق اسلامی برشمردند.
عظمتی افزود: حال با این دیدگاه مشخص می شود که امر گزینش مسئولیتی بسیار سنگین و خطیر است.
وی، مهمترین دلیل گزینش معلمان در کشور را دست یابی به افرادی توانمند دانست که تا حد ممکن بتوانند قابلیت دریافت و یادگیری و انتقال علم را در سه وجه دانش، نگرش و مهارت داشته باشند.
برای شغل معلمی تنها علاقه کفایت نمی‌کند
رییس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی همچنین با تاکید بر اینکه، برای شغل خطیر معلمی و گزینش آنها توانایی فرد در کنار علاقه مندی بسیار مهم محسوب می شود، گفت: بدیهی است در هیچ شغلی در دنیا هم علاقه مندی به تنهایی برای ورود به آن شغل کافی نیست.
عظمتی افزود: چه در بخش دولتی و چه بخش خصوصی در هیچ یک از مشاغل مهارتی، خدماتی، حرفه ای، تجارت و غیره شخصی را با صرف داشتن مدرک تحصیلی عمومی یا علاقه شخصی استخدام نمی کنند و شخص متقاضی باید شرایط لازم را برای کسب آن شغل احراز کند.
وی در عین حال گفت: البته علاقه، ابتدایی ترین شرط حرکت و رسیدن به سمت شغل معلمی است؛ بنابراین توانایی شرط دیگری است.
عظمتی با ذکر مثالی ادامه داد: شخصی علاقه داشته باشد وزنه ای سنگین را از زمین بلند کند، به طور حتم این علاقه مندی کافی نیست، آمادگی جسمانی، ممارست در تمرینات مناسب با آن فعالیت، آموزش و کسب دانش و خیلی متغیرهای دیگر در بلند کردن این وزنه تاثیر به سزایی خواهد داشت.
معلمان چگونه در آموزش و پرورش گزینش می‌شوند؟
رییس دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی همچنین درخصوص اینکه هم اکنون جذب معلمان در آموزش و پرورش به صورت کلی به چه شکل است، با بیان اینکه درحال حاضر متولی اصلی گزینش تربیت معلم در وزارت آموزش و پرورش هیأت مرکزی گزینش این وزارتخانه است، افزود: امور جذب معلمان با سیاست گذاری ها و برنامه های این هیأت پیش می رود.
عظمتی ادامه داد: البته دانشگاه های شهید رجایی و فرهنگیان در اجرای گزینش معلمان با استفاده از افراد متخصص در این دانشگاه ها در این امر مشارکت می کنند.
وی گفت: در فرآیند گزینش تربیت معلم، بخشی از مراحل به بررسی و صحت سلامت فیزیکی، جسمی و روانی متقاضیان مربوط است، لکن بررسی امکان کسب توانایی مهارت های تعلیم و تربیت، اعم از استعداد مدیریت کلاس درس، تعاملات اجتماعی و اخلاقی و شخصیتی، سطح دانش تخصصی، آگاهی های عمومی، خلاقیت و غیره در کنار باورهای دینی و هویتی و اعتقاد به اصول نظام مقدس جمهوری اسلامی امری لازم و غیرقابل انکار است.
عظمتی ادامه داد: هدف از تربیت دانش آموزان در مدارس توسط معلمان به یک تعبیر انسان سازی است و به تعبیر دیگر نیز تعلیم و پرورش سرمایه های انسانی آینده کشور و پرورش افرادی است که در انتخاب شیوه ها و سبک سالم زندگی و اندیشیدن صحیح موفق باشند.
وی بیان کرد: هر چند تاکنون همواره سعی شده بود تا با تکمیل فرآیند گزینش و تغییر شیوه ها در ادوار مختلف از بین علاقه مندان راه برای حضور افراد شایسته تر باز باشد، اما با توجه به منویات مقام معظم رهبری و توجه ویژه ایشان به بهترین گزینش، یافتن روش های مناسب تر و با کیفیت تر سر لوحه اقدامات آینده مان قرار گرفته است.