سفر دو روزه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و هیات همراه او به تهران با دیدار و گفت وگوهای مهمی همراه بود. گروسی با مسوولان بلندپایه کشورمان حجت‌الاسلام «حسن روحانی» رییس‌جمهوری، «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه و «علی‌اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار کرد و روز پایانی سفر (پنجم شهریورماه) بیانیه مشترک و نویدبخشی صادر شد.
بر پایه بیانیه مذکور، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران توافق کردند تا همکاری‌های خود را بیش از پیش تقویت کرده و اعتماد متقابل را به منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ به صورت موقت از سوی ایران در حال اجرا است، ارتقاء بخشند.
همچنین در بخشی از این بیانیه تصریح شده «در این ارتباط، ایران به طور داوطلبانه به دو مکان مشخص شده توسط آژانس دسترسی داده و فعالیت های راستی آزمایی آژانس را برای حل و فصل این موضوعات تسهیل خواهد کرد.»
توافق تهران و آژانس که به منزله ضربه مهلکی به توطئه‌گری و تخاصم آمریکا و اتهام‌زنی‌های مکرر رژیم صهیونیستی بود، در داخل با انتقاداتی رو به رو شد. برخی مغرضانه و برخی نیز از روی ناآگاهی سفر گروسی را در راستای اهداف آمریکا، رژیم صهیونیستی، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و نیز در مسیر فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» ارزیابی می‌کنند.
در پاسخ به این منتقدان، برخی مسوولان و اعضای دستگاه دیپلماسی دست به کار شدند و ظریف با بیان اینکه «سفر گروسی هیچ ارتباطی با مکانیسم ماشه ندارد. اجازه نمی‌دهیم آمریکا و اسرائیل اهداف آژانس را به مسخره بگیرند»، تاکید کرد: اجازه نمی‌دهیم کسانی که مخالف اهداف آژانس هستند و هم با داشتن سلاح هسته ای مخل صلح و امنیت در منطقه ما و جهان هستند یعنی رژیم صهیونیستی و آمریکا که تنها استفاده کننده از سلاح هسته‌ای است بتوانند اهداف آژانس را به مسخره بگیرند و با آن بازی کنند.
لازم به یادآوری است، این اولین باری نیست که ایران در آزمون راستی‌آزمایی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شرکت می‌کند و بی‌تردید از آن سربلند بیرون خواهد آمد.
ایران، پذیرای یک پنجم بازرسی‌های این نهاد راستی‌آزما بودهاست، از این رو، تعامل با این نهاد ضروری به نظر می‌رسد. ۱۷ گزارش سریالی «یوکیا آمانو» مدیرکل فقید آژانس مبنی بر پایبندی تهران به برجام گواهی بر این مدعا است و از حُسن نیت ایران در انجام فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز حکایت می‌کند.
ضمن اینکه ایران در بین کشورهای جهان، در رتبه‌های نخست همکاری با آژانس جای دارد و بنا بر گزارش سازمان انرژی اتمی کشورمان، ۸۸ درصد بازرسی‌های کل آژانس در سال ۲۰۱۹ مختص ایران بوده وهمان طور که اشاره شد، ایران بیش از یک‌پنجم فعالیت آژانس را به خود اختصاص داده‌است.
با برجام و گزارش‌های مداوم آژانس، جهان مدت‌ها است که به صلح آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و حقانیت بیانات و فتوای رهبری پی برده‌است. رهبر معظم انقلاب تاکید دارند که «ساختن و نگهداری بمب اتم غلط است چون به کار بردن آن حرام است. بنابراین هیچ دلیلی ندارد که برای تولید و نگه‌داشت سلاحی که استفاده از آن مطلقاً حرام است، هزینه کنیم.»
ایران خود در جنگ تحمیلی از قربانیان سلاح‌های نامتعارف بوده اما تاکنون علیه هیچ دشمنی از ان استفاده نکرده‌است. بنابراین از نگاه ناظران چه از لحاظ اعتقادی و چه از لحاظ ملاحظات راهبردی جمهوری اسلامی کشوری نیست که در مسیر فعالیت‌های غیرصلح‌آمیز هسته‌ای قدم گذارد.
از طرفی همکاری ایران با آژانس به عنوان سدی در برابر تکاپوی سیاسی آمریکا در شورای حکام این سازمان و شورای امنیت سازمان ملل عمل می‌کند. به همین دلیل در پی انتشار بیانیه مشترک ایران و گروسی که با استقبال اعضای برجام و اتحادیه اروپا مواجه شد، مقامات کاخ سفید در سکوتی عمیق فرو رفتند.
در پی انتشار خبر توافق همکاری ایران و آژانس «هلگا اشمید» معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حساب توئیتر خود نوشت: «خبری خوب از تهران در خصوص همکاری میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. اتحادیه اروپا به نقش غیرجانبدارانه و منصفانه آژانس اعتماد دارد. همزمان، ما به تلاشمان برای حفظ برجام در جلسه هفته آینده کمیسیون مشترک ادامه می‌دهیم. من از طرف جوزپ بورل ریاست این جلسه را به عهده خواهم داشت.»
همان طور که انتظار می‌رفت در جریان نشست کمیسیون مشترک برجام که روز سه‌شنبه ۱۱ شهریور در وین برگزار شد، انگلیس، آلمان، فرانسه، چین و روسیه بر حفظ و اجرای کامل برجام تاکید کردند؛ حمایتی که بی‌ارتباط با همکاری سازنده و توافق اخیر ایران و آژانس نبود و آمریکا را یک قدم دیگر در مسیر فشار حداکثری بر ایران به عقب راند.