تهران-ایرنا- دستیابی به توافقی بهتر از برجام، ایجاد شکاف بین دولت و ملت با هدف تغییر رژیم و فروپاشی ایران اهداف اعلام شده آمریکا در استفاده از سیاست فشار حداکثری علیه تهران بود اما اکنون و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ترامپ هیچ کدام از این اهداف محقق نشده است.

به گزارش خبرنگار ایرنا، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا تلاش زیادی می‌کند تا بقیه کشورها خصوصا متحدان اروپایی آمریکا را در تحریم‌های ظالمانه و فشار حداکثری علیه ایران همراه کند. پمپئو روز سه‌شنبه ۱۸ شهریور با اشاره به افزایش ذخایر اورانیوم ایران، ‌ از کشورهای جهان خواست که برای اعمال تحریم‌های شدید به ایالات متحده بپیوندند. پمپئو تاکنون به دفعات و به بهانه‌های واهی کشورهای جهان را به همراهی با دولت دونالد ترامپ دعوت کرده است. بهانه‌هایی مانند حمایت از تروریسم، رفتار بی‌ثبات کننده ایران در منطقه و اقدامات خرابکارانه که پمپئو مصداقی برای آنها ندارد.  

این مقام‌آمریکایی در توییت اخیر خود نوشت: «مطابق گزارش‌ها، ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران ده برابر حد تعیین شده در برجام است. سه کشور اروپایی و الباقی کشورها چشمان‌شان را به روی این حقیقت که توافق هسته‌ای به تاریخ پیوسته و باید به ما در اعمال تحریم‌های سخت ملحق شوند، باز کنند. فشار و گفت‌وگوهای جامع تنها راه پیش رو است.»

پمپئو از معدود مقاماتی است که توانسته برای مدت طولانی در دولت ترامپ باقی بماند. چهره‌های مستقل و کسانی رکس تیلرسون، وزیر خارجه سابق، جیمز متیس، وزیر دفاع سابق، و ژنرال اچ آر مک‌مستر، مشاور امنیت ملی سابق که برای خود شان و ارزشی قائل بودند به دلیل اختلاف با ترامپ یا از دولت اخراج شدند یا استعفا دادند. اما پمپئو راه ماندگاری در دولت ترامپ را به خوبی یاد گرفته است. او هرگز با مواضع ترامپ مخالفت نمی‌کند و همیشه خود را گوش به فرمان نشان می دهد با این حال، برخی مقامات آمریکایی می‌گویند پمپئو در عمل اهداف خود را دنبال می‌کند. برخی از ناظران معتقدند پومپئو مغز متفکر و معمار اصلی سیاست ترامپ در برابر ایران است. وندی شرمن، مذاکره کننده دولت باراک اوباما در توافق هسته‌ای ایران، به نیویورک تایمز گفته است: «فکر می‌کنم، پمپئو تا حدود زیادی معمار آن چیزی هست که ما الآن در آن قرار داریم.»

در مورد ایران با ورود پمپئو به وزارت خارجه به جای رکس تیلرسون بود که نهایتا تهدید ترامپ به خروج از برجام عملی شد، ۱۲ شرط مذاکره با ایران را هم او و مشاورانش طراحی کردند.  چندان عجیب نیست که این مامور سابق سیا تمام تلاش خود را به کار ببندد تا بتواند دایره تحریم‌های ایران را تنگتر کند. پمپئو از هیچ فرصتی برای‌آسیب زدند و تخریب ایران استفاده می‌کند.

گفته می‌شود سیاست فشار حداکثری ابداع پمپئو است، اما پمپئو این سیاست را از استراتژی «اقتدار» توماس شلینگ برنده جایزه نوبل اقتصادی ۲۰۰۵ وام گرفته، این استراتژی در کتاب «اسلحه و نفوذ» مطرح شده است. ماهیت اصلی این استراتژی، چانه‌زنی و تهدید و برای تغییر رفتار بازیگر مقابل است.

ماهیت اصلی استراتژی اقتدار، چانه زنی همراه با خشونت است. این استراتژی از تئوری بازی‌ها گرفته شده است و با هدف تغییر یا ترک رفتار طراحی شده است که لازم است بر اساس یک برنامه دقیق طراحی شود و بر اساس سیستم تنبیه و مجازات برای وادار کردن دشمن به تغییر مسیر صورت بگیرد. اگر دشمن رفتار دلخواه را نشان نداد، تنبیه باید سخت‌تر شود و در نهایت ممکن است این مسیر به استفاده از نیروی نظامی هم منجر شود.

 با این حال سیاست فشار حداکثری از سوی هر کسی مطرح شده باشد در سه سال اخیر اهداف آمریکا را محقق نکرده است هر چند نمی‌توان انکار کرد که دولت و ملت ایران در این مدت تحت شدید ترین فشارها و مشکلات قرار گرفتند. دستیابی به توافقی بهتر از برجام، دامن زدن به شکاف و اختلاف بین دولت و ملت، تغییر رژیم و فروپاشی موجودیتی به نام ایران اهدافی است که در سال‌های اخیر از سوی دولت ترامپ و پمپئو پیگیری شده است. با این وجود امروز نه تنها توافقی بهتر از برجام به دست نیامده، همین برجام دست و پای ترامپ را در پیگیری سیاست‌های خصمانه و ضد ایرانی بسته است. در نابخردی و محاسبات غلط دولت آمریکای ترامپ همین بس که این کشور بدون محاسبه ظرفیت‌ها و مکانیسم‌های پیش بینی شده در برجام و ارزیابی غلط از واکنش تهران و سایر شرکای برجام در مسیر غلطی گام برداشت. حالا دولت ترامپ با توجه به روحیات و خلقیات ترامپ اساسا امکان گفت و گو برای دستیابی به توافقی بهتر بویژه در روزهای مانده تا انتخابات ‌آمریکا موضوعیت خود را از دست داده است.

 از سوی دیگر سیاست فشار حداکثری اگرچه مشکلات غیر قابل انکاری را برای دولت و ملت ایران ایجاد کرده است با این حال محاسبات ترامپ برای ایجاد شکاف و اختلاف درون دولت و ملت ایران هم غلط از آب درآمده است. نکته قابل تامل دیگر اینکه آمریکای ترامپ نتوانسته با استفاده از زبان تهدید و تطمیع و ارعاب موافقت کشور مستقل و قدرتمندی را در اجرای سیاست فشار حداکثری کسب کند این البته جدای از کشورهایی مانند عربستان، امارات و رژیم صهیونیستی است که حتی قبل از حضور ترامپ در کاخ سفید علیه ایران دسیسه چینی کردند و از ناآشنایی ترامپ از پیچیدگی‌های قدرت در عرصه بین الملل بهره برداری کرده و این کشور را به سمت تخاصم بیشتر با ملت ایران سوق دادند.

اقدامات هفته‌های اخیر دولت ترامپ در شورای امنیت و شورای حکام نشان می دهد که دولت ترامپ  از شکست‌ها و ناکامی‌های خود در مقابله با ملت ایران درس‌های لازم را نگرفته است و بعید است اتفاق خاصی در روزهای منتهی به انتخابات آمریکا بیفتد.