راه آهن استان یزد به دلیل و قرار گرفتن در مرکز جغرافیایی، معدنی و مسیر ترانزیتی اصلی کشور، نقش استراتژیک مهمی در راه آهن جمهوری اسلامی ایران دارد و بخش عمده بار این منطقه سنگ آهن استخراجی از معادن چادرملو و چغارت، زغال سنگ و محمولههای عبوری شامل نفت کوره ، کنستانتره ، سنگ آهن، گندله و محموله های ترانزیتی است.
اهمیت اقتصادی راه آهن یزد در شبکه ریلی به دلیل حمل مواد اولیه کارخانه ذوب آهن اصفهان ، فولاد مبارکه و گندلهسازی که قسمتی اعظم سنگ آهن آن از معادن چادرملو و چغارت تامین میشود، حجم حمل بار در این محدوده را به شکل چشمگیری افزایش داده است.
محورهای راه آهن استان یزد مسیرهای مهمی مانند میبد _ اردکان _ بادرود، اردکان ـ چادرملو، میبد ـ یزد، یزد _ بافق، بافق ـ جندق و اردکان ـ ارژنگ ـ میبد را شامل می شود که دارای پنج ایستگاه تشکیلاتی یزد، میبد، بافق ، اردکان و چادرملو است.
از میان ایستگاه های راه آهن یزد ، ایستگاه چادرملو یکی از ایستگاههای تشکیلاتی استان و از مهمترین ایستگاه های شبکه ریلی کشور است، این ایستگاه به دلیل واقع شدن در کنار معدن چادرملو از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در محور اردکان - مشهد در ۲۰۰ کیلومتری ایستگاه راه آهن اردکان قرار دارد.
سالانه بالغ بر ۹ میلیون تن مواد معدنی و کنسانتره از ایستگاه راه آهن چادرملو به کارخانجات ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه، فولاد اهواز، گندله سازی و بخشی نیز برای صادرات به مقصد بندرعباس بارگیری و ارسال میشود.
همچنین به منظور گسترش خطوط ریلی و روان شدن سیر قطارها، خطی به طول ۲۰۰ کیلومتر در سال۱۳۷۷ از اردکان تا ایستگاه چادرملو احداث شد و به منظور رفع گلوگاههای ظرفیتی و کاهش شیب و فراز محور مذکور، تونلی به طول ۸۰۰ متر و واریانتی به طول ۱۵ کیلومتر در بلاک ریگ _ زرین ساخته شد که نقش قابل توجهی در افزایش راندمان کاری و استفاده از ظرفیت موجود داشته است.
پایان یافتن عملیات زیرسازی خطوط ایستگاه چادرملو
مدیرکل راه آهن یزد در گفت و گو با ایرنا با اعلام پایان یافتن عملیات زیرسازی خطوط ایستگاه راهآهن چادرملو گفت: به منظور افزایش راندمان کاری، سیر روان قطارها و رفع موانع ترافیکی در محور شرق _ یزد _ اصفهان، عملیات زیرسازی خطوط ایستگاه چادرملو به طول ۳ هزار متر و با هشت هزار مترمکعب خاکریزی طبق نقشه مصوب اداره کل خط و سازه های فنی راه آهن جمهوری اسلامی ایران پایان یافته است.
رحمت رحمت نژاد با بیان اینکه در این عملیات ۲ خط به طول سه کیلومتر ساخته خواهد شد، افزود: برای عملیات این خط در مجموع ۱.۵ میلیارد تومان سرمایه گذاری صورت گرفته است.
وی از آغاز عملیات روسازی خطوط ایستگاه راه آهن چادرملو خبر داد و اظهار داشت: این عملیات شامل نصب هشت دستگاه سوزن و هشت هزار متر مکعب خاکریزی است که برای این عملیات سه میلیارد تومان اعتبار منظور شده است.
رحمت نژاد تصریح کرد: تغییر ایستگاه مبادله از جندق به چادرملو، حذف توقف قطارها در جندق، افزایش بهرهوری، کاهش زمان فرآیند مبادله قطارها، ارتقاء ایمنی و سیر روان قطارهای محور شرق _اصفهان و بالعکس از دیگر مزایای اجرای این طرح است.
مدیرکل راه آهن یزد با بیان اینکه ایستگاه چادرملو یکی از پرترافیک ترین مبادی بارگیری در منطقه محسوب می شود، افزود: روزانه حدود ۴۵۰ واگن از این محور حدود ۴۰ هزار تن مواد معدنی و کنسانتره را از چادرملو به کارخانجات ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه، فولاد اهواز، گندله سازی و بخشی نیز برای صادرات به بندرعباس حمل می کنند.
وی خاطر نشان کرد: ایستگاه چادرملو هم اکنون دارای ۱۱ خط قبول و اعزام، ۲ دستگاه قیف بارگیری، ۲ خط بارگیری، ۲ خط دوار برای مانور ، یک خط سوخت و تعمیرات است و با احداث ۲ خط جدید به طول ۳ هزار متر با ۷ دستگاه سوزن، تعداد خطوط این ایستگاه به ۱۳ خط می رسد که نقش قابل توجهی در افزایش سیر روان قطارها ایفا خواهد کرد.
رشد ۵ درصدی حمل بار در راه آهن یزد
مدیر کل راه آهن یزد گفت: در نیمه اول سالجاری ۳ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تن کیلومتر بار خالص حمل شده در این اداره کل به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵ درصد رشد داشته است.
وی تصریح کرد، در نیمه اول امسال، ۶ میلیون و ۷۰۰هزار تن مواد معدنی، کنستانتره وگندله از مبادی سنگ آهن مرکزی ایران، گندله سازی اردکان و معدن چادر ملو به مقاصد فولاد اصفهان، فولاد خوزستان و قسمتی نیز جهت صادرات به بندرعباس بارگیری شده است.
رحمت نژاد خاطر نشان کرد: ۲ میلیون و ۲۵۰ هزارتن محموله از قبیل سنگ آهن، کنستانتره، گندم، رول فلزی و دیگر اقلام نیز تخلیه شده که امید می رود با طرح های پیاده شده و برنامه ریزیهای صورت گرفته، درماه های آتی روند رو به رشدی شاهد باشیم.
شرکت معدنی و صنعتی چادرملو یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سنگ آهن کشور است که از سال گذشته با بهره برداری از واحدهای فولادی توانست زنجیره تولید را از سنگ آهن تا محصولات نهایی تکمیل کند.
راهآهن یزد با سهم حدود ۴۰ درصدی از حمل و نقل بار ایران در ۱۸ سال گذشته در جایگاه نخست حمل بار کشور قرار دارد و بیش از ۸۰ درصد مواد معدنی و افزون بر ۷۰ درصد بارهای ترانزیتی کشور از این استان حمل میشود.
حدود یکهزار کیلومتر خطآهن شامل هفت درصد مجموع خطوط ریلی کشور در استان یزد قرار دارد و نزدیک به ۴۰ درصد عملیات معادل چهار برابر بازدهی و بهرهوری نسبت به دیگر نواحی کشور مربوط به این منطقه است.
مجموع خطوط راه آهن یزد یکهزار و ۱۶۳ کیلومتر می باشد که شامل؛ ۹۵۳،کیلومتر خطوط اصلی و ۶۵ کیلومتر خطوط صنعتی تجاری و ۱۴۵ کیلومتر خطوط مانوری است .